Συντήρηση φρένων

Πώς και τι πρέπει να κάνουμε
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

10/1/2018

Δυστυχώς για τον περισσότερο κόσμο η συντήρηση και το service του συστήματος πέδησης (φρένα) περιορίζεται στο να αλλάζουν τακάκια όποτε φαγωθούν υπερβολικά. Όμως το σύστημα των φρένων είναι ένας αρκετά πιο περίπλοκος μηχανισμός που χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα, καθώς η σωστή λειτουργία του είναι βασικό θέμα ασφάλειας και δεν έχει να κάνει μόνο με την απόδοση.

Ανεξάρτητα από το είδος των φρένων που έχει η μοτοσυκλέτα, το scooter ή το παπί μας και κυρίως ανεξάρτητα από τα πόσα χιλιόμετρα κάνουμε, θα πρέπει να αλλάζουμε τα υγρά του κυκλώματος κάθε δύο χρόνια (στα υδραυλικά φρένα) και να καθαρίζουμε/ελέγχουμε τις δαγκάνες, τις τρόμπες, τις μανέτες και γενικά τις αρθρώσεις του συστήματος.

 

 

Αλλαγή υγρών κάθε δύο χρόνια (το αργότερο) ανεξάρτητα των διανυθέντων χιλιομέτρων

Τα υγρά των φρένων λόγω της σύνθεσής τους έχουν την τάση να απορροφούν πολύ εύκολα την υγρασία (το νερό δηλαδή…) που υπάρχει στον αέρα. Έτσι παρά το γεγονός ότι βρίσκονται (θεωρητικά…)  μέσα σε ένα αεροστεγώς σφραγισμένο περιβάλλον, στην πραγματικότητα έρχονται σε επαφή με τον αέρα και με την πάροδο του χρόνου συσσωρεύουν υγρασία. Ως γνωστόν το νερό βράζει στους 100C⁰ αλλά αν βρίσκεται μέσα σε δοχείο που δεν του επιτρέπει να διασταλεί, τότε το σημείο βρασμού αυξάνεται πάνω από τους 120C⁰. Όπως έχουμε πει, τα φρένα μετατρέπουν δια μέσω της τριβής την κινητική ενέργεια σε θερμότητα. Κατά το φρενάρισμα αναπτύσσονται θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες των 120C⁰, οπότε η ύπαρξη υγρασίας στα υγρά των φρένων μας προκαλεί πτώση στην απόδοσή τους. Το κακό είναι ότι αυτό γίνεται έντονα αντιληπτό μόνο όταν φρενάρουμε πολύ δυνατά από υψηλές ταχύτητες ή σε μεγάλης χρονικής διάρκειας φρεναρίσματα. Έτσι πολλοί αναβάτες που κινούνται με μικρές ταχύτητες μέσα στην πόλη, δεν καταλαβαίνουν ότι έχουν πρόβλημα τα υγρά των φρένων τους. Μάλιστα με τον καιρό συνηθίζουν την σταδιακή πτώση της απόδοσης και προσαρμόζουν την οδήγησή τους σε αυτή χωρίς να το καταλάβουν. Άρα, αυτό που θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι η αλλαγή των υγρών φρένων καθορίζεται από τον χρόνο και όχι μόνο τα χιλιόμετρα που έχει διανύσει η μοτοσυκλέτα μας. Δηλαδή τα αλλάζουμε κάθε 10.000 χιλιόμετρα ή κάθε δύο χρόνια. Ό,τι από τα δύο συμβεί πρώτο. Επίσης θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η χρήση (σπορ οδήγηση με υψηλές ταχύτητες, συχνά βαριά φορτωμένη μοτοσυκλέτα κ.τ.λ.) μπορεί να μειώσει ακόμα περισσότερο τη διάρκεια ζωής των υγρών.  

TIP: Σε περίπτωση που κάνετε την αλλαγή των υγρών μόνοι σας, ΠΟΤΕ μην αδειάζετε τα παλιά υγρά πριν προσθέσετε τα φρέσκα. Με άλλα λόγια, το ρεζερβουάρ πρέπει να έχει πάντα υγρά μέσα. Αν η τρόμπα πάρει αέρα θα δεινοπαθήσετε για να την εξαερώσετε. Ειδικά αν η μοτοσυκλέτα σας έχει ABS, τότε η εξαέρωση είναι πραγματικός εφιάλτης. 

TIP 2: Τα υγρά των φρένων διαβρώνουν πανεύκολα τα πάντα. Αν πέσουν σε κάποιο σημείο της μοτοσυκλέτας σας, πλύνετέ το ΑΜΕΣΩΣ με άφθονο νερό  

TIP 3: Ελέγξετε προσεκτικά το λαστιχάκι που βρίσκεται στο καπάκι του ρεζερβουάρ των υγρών της τρόμπας. Αν είναι κομμένο, έχει γίνει σκληρό ή έχει μειωθεί ο όγκος του, αντικαταστήστε το, διότι από εκεί μπαίνει η περισσότερη υγρασία μέσα στο κύκλωμα

Καθαρισμός δαγκάνας/σιαγώνες και όλων των αρθρώσεων κάθε τέσσερα χρόνια

Τα τακάκια πρέπει να είναι διαρκώς σε επαφή με τον δίσκο και να μην υπάρχει διάκενο μεταξύ τους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τον πιέζουν με δύναμη. Αν τα έμβολα της δαγκάνα δεν επιστρέφουν πλήρως στην αρχική τους θέση όταν αφήνουμε τα φρένα, τότε η τριβή θα προκαλέσει υπερθέρμανση (πτώση απόδοσης) και πρόωρη φθορά στα τακάκια και τους δίσκους. Όπως και με τα υγρά, ο καθαρισμός, ο έλεγχος και η συντήρηση της δαγκάνας δεν έχουν σχέση μόνο με τα χιλιόμετρα που έχουν κάνει, αλλά κυρίως με τον χρόνο. Μάλιστα σε αυτή ειδικά την περίπτωση, οι μοτοσυκλέτες που μένουν για μεγάλα διαστήματα ακίνητες κινδυνεύουν περισσότερο να κολλήσουν τα εμβολάκια στις δαγκάνες τους και γενικώς τα κινούμενα μέρη του συστήματος. Το κόλλημα και τα προβλήματα ελεύθερης επαναφοράς των εμβόλων προκαλείται τόσο από την συσσώρευση σκόνης από τα τακάκια κατά την χρήση, όσο και από την οξείδωση των εμβόλων.     

 

Προβλήματα και λύσεις

Τρίξιμο

Αν τα φρένα σας τρίζουν μπορεί να υπάρχουν μία, δύο ή και περισσότερες αιτίες:

  • Έβαλες “αγωνιστικά” τακάκια

Τα τακάκια που έχουν σχεδιαστεί για αγωνιστική χρήση ή για μεγάλη αντοχή στην υπερθέρμανση, συνήθως τρίζουν. Αυτό έχει να κάνει με την σύνθεσή τους και όχι με κάποιο πρόβλημα. Αν δεν μπορείτε να ζήσετε με αυτόν τον ήχο, βάλτε ξανά τα τακάκια που προτείνει ο κατασκευαστής της μοτοσυκλέτας σας

  • Τρίζουν μόνο λίγο πριν σταματήσεις

Εδώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Αν δεν υπάρχει κάποιο άλλο θέμα φθοράς στο υπόλοιπο σύστημα πέδησης, το τρίξιμο λίγο πριν ακινητοποιήσεις την μοτοσυκλέτα μπορεί να προκαλείται από την επαφή του εμβόλου στο τακάκι. Υπάρχουν ειδικά υγρά που μπορείς να βάλεις στο σημείο που το έμβολο της δαγκάνας ακουμπάει στο πίσω μέρος στο τακάκι. Κάποιες φορές διορθώνει το πρόβλημα, κάποιες όχι…

  • Αν δεν συμβαίνει τίποτα από τα παραπάνω, τότε το τρίξιμο είναι ένδειξη φθοράς ή βλάβης.

Στραβός δίσκος, γερασμένα και οξειδωμένα τακάκια, ακόμα και ολοκαίνουρια τακάκια που δεν στρώθηκαν σωστά, μπορεί να προκαλέσουν ανατριχιαστικούς ήχους.

 

Δυσλειτουργία ABS

Ζούμε στην εποχή των ηλεκτρονικών και καλό είναι να μάθουμε να τα συντηρούμε. Το κακό με τα ηλεκτρονικά είναι ότι δεν έχουν προοδευτική φθορά. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει κάποια περίοδος προειδοποίησης πριν σταματήσουν να λειτουργούν. Έτσι οι βλάβες τους εμφανίζονται εντελώς ξαφνικά και μοιάζουν ακατανόητες. Τα συστήματα ABS στα φρένα είναι φυσικά μια ηλεκτρονική συσκευή, ανεξάρτητα αν μιλάμε για τα υπερσύγχρονα Cornering ABS ή για τα πρώτης γενιάς μονοκάναλα ABS. Όποιο είδος ABS κι αν έχει η μοτοσυκλέτα σας, στους τροχούς της υπάρχει ένας αισθητήρας περιστροφής του τροχού και ένα καλώδιο μεταφοράς της πληροφορίας στην κεντρική μονάδα. Ο αισθητήρας θα πρέπει να θεωρείται ως αναλώσιμο εξάρτημα, καθώς είναι εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης. Ο τακτικός καθαρισμός του από την βρώμα (σκόνη από τα τακάκια, ατμοσφαιρική ρύπανση, λάσπες, λάδια, υγρά φρένων κ.τ.λ.) είναι σημαντική διαδικασία, όπως και ο έλεγχος του καλωδίου του για τυχόν σημάδια από επαφή του με την ανάρτηση, τον τροχό ή άλλα κινούμενα μέρη της μοτοσυκλέτας. Αντικαταστήστε ΑΜΕΣΩΣ οτιδήποτε σας φαίνεται ύποπτο και βεβαιωθείτε ότι όλα στηρίζονται σωστά. Σε κάθε περίπτωση, το ABS θα πρέπει να φροντίζεται από εξειδικευμένο μηχανικό και με εξειδικευμένο εξοπλισμό και μην βάζετε το χέρι σας σε πράγματα αν δεν ξέρετε ακριβώς ποιος είναι ο ρόλος τους.

 

 

 

Chris Birch ADVENTURE CLINIC: Το σχολείο των μεγάλων on-off στην Ελλάδα [video]

«Μία χοντρή αγελάδα στο μπαλέτο…»
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

5/6/2018

Λίγο πριν παραδώσουμε τον Chris Birch στο Hellas Rally, καθώς φέτος μας έκανε την τιμή να είναι μέρος του MEGA TEST του MOTO, ξανά βρεθήκαμε μαζί του στην Αρχαία Ολυμπία, παρακολουθώντας το σχολείο που έχει εκτοξεύσει την φήμη του, αυτό και τα video στο Youtube φυσικά: Adventure Clinic by Chris Birch!

Σχολεία οδήγησης υπάρχουν πάρα πολλά, και στην Ελλάδα ακόμη. Πολλά από αυτά αξιόλογα, άλλα που δεν σου προσφέρουν το μέγιστο βαθμό γνώσεων αλλά τα παρακολουθείς πολύ πιο εύκολα, σχολές που λειτουργούν υπό στρατιωτική σχεδόν νοοτροπία, κι άλλες που παραπέμπουν περισσότερο σε spa, παρά σε οδήγηση μοτοσυκλέτας στο χώμα. Όλες οι περιπτώσεις υπάρχουν εκεί έξω, λίγοι είναι όμως εκείνοι οι αναβάτες που κάνουν παγκόσμια καριέρα, καθώς τους καλούν από χώρα σε χώρα και στον τόπο τους οι αντιδράσεις είναι αντίστοιχες ενός κανονικού σταρ…

Ο Chris ανήκει σε αυτή την κατηγορία και το σχολείο που πραγματοποιεί ένα από τα πιο εύπεπτα του κόσμου. Μπορεί να γνώριζα τον Chris από πέρσι, αλλά κατασκηνώνοντας μαζί του για το MEGA TEST του MOTO, πριν πάμε στην Αρχαία Ολυμπία για το Hellas Rally και το ADVENTURE CLINIC, δεν ήξερα πιο είναι το μυστικό της επιτυχίας. Άρχισα να το υποψιάζομαι στην εμπειρία της κατασκήνωσης, και σιγουρεύτηκα όταν ξεκίνησε το μάθημα: Ο Chris δεν παίρνει ποτέ τον εαυτό του πολύ σοβαρά, αυτό είναι το μεγάλο μυστικό! Ας είμαστε ρεαλιστές, δεν υπάρχουν άλλα μυστικά στην οδήγηση, υπάρχει ελλιπείς ή κακή καθοδήγηση, όμως μυστικά πλέον δεν υπάρχουν. Χρειάζεται κάποιος να σου εξηγήσει με σωστό και πολύ απλό τρόπο, μερικά πράγματα που θα σε κάνουν να αισθανθείς καλύτερα στην μοτοσυκλέτα σου, ιδιαίτερα όταν πρόκειται να πατήσεις χώμα, ανεβάζοντας τα επίπεδα της αδρεναλίνης σε όσους δεν κατέχουν το άθλημα. Το ίδιο και σε όσους το κατέχουν όμως, όταν πρόκειται για μοτοσυκλέτες των 1.000 κυβικών και πάνω με βάρος που πολλές φορές ξεπερνά τα 250 κιλά..

Το συγκεκριμένο σχολείο του Chris Birch εστιάζει ακριβώς εκεί, στην οδήγηση μοτοσυκλετών μεγάλου κυβισμού στο χώμα, είναι άλλωστε αυτό για το οποίο η KTM ήρθε σε συμφωνία μαζί του. Ήθελαν κάποιον που να μπορεί να προωθήσει την εικόνα των μεγάλων on-off με τον τρόπο που τις φαντάζονται εκεί, και ο Chris είναι ο κατάλληλος άνθρωπος. Θα μπορούσα να απαριθμήσω το πλούσιο βιογραφικό του, για να εξηγήσω τις ικανότητες του Birch, σε περίπτωση που κάποιος αισθάνεται πως δεν έχει την πλήρη εικόνα από τα video που κυκλοφορούν.

η Yamaha XTZ1200 Super Tenere Raid Edition μπορεί να έχει εντυπωσιακό όνομα, αλλά δεν είναι η μπαλαρίνα που θα ήθελε ο Chris... σε κάθε περίπτωση όμως έχει σίγουρα κάποια πρόταση για να αναγκαστεί και η "χοντρή αγελαδίτσα" να ακολουθήσει...

Ωστόσο ένα μικρό περιστατικό από το MEGA TEST εξηγεί καλύτερα: Είμαστε σε ένα βουνό της Στ. Ελλάδας, πάνω από μία μικρή εποχιακή λίμνη στήνοντας τις μοτοσυκλέτες σύμφωνα με τις επιταγές του φωτογράφου, και όση ώρα εκείνος κάνει νοήματα από μακριά τοποθετώντας τες με ακρίβεια εκατοστού, ένας είναι όρθιος πάνω στην μοτοσυκλέτα, περιμένοντας ακίνητος τις εντολές του φωτογράφου, συνομιλώντας ταυτόχρονα: Ναι ο Chris Birch, στην σέλα μίας on-off που ζυγίζει 260 κιλά –προφανώς όχι KTM- κρατά ισορροπία χωρίς να έχει πόδι κάτω. Πρώτη φορά στην σέλα της είχε βρεθεί νωρίτερα εκείνο το πρωί..

Έχοντας λοιπόν οδηγήσει μαζί του αρκετά, είναι η ώρα να ακολουθήσω και το μάθημα στην Αρχαία Ολυμπία, σε ένα κουρεμένο χωράφι, το καλύτερο σημείο σύμφωνα με τον Chris. Ξεκινάμε από την τοποθέτηση του σώματος στην μοτοσυκλέτα, πόσο λυγισμένα πρέπει να είναι τα γόνατα, πόσο ψηλά το τιμόνι και όλα αυτά που κάνει κάθε «δάσκαλος» λέγοντας τα ίδια πράγματα. Η διαφορά; Ο τρόπος που εξηγεί ο Chris με δύο κινήσεις τα πάντα. Αντί να μιλάει 5 λεπτά καταλήγοντας στην επανάληψη, γίνεται παραστατικός και εξηγεί με παραδείγματα: Όλο ο κόσμος πιάνει την μοτοσυκλέτα έτσι – «να για σπρώξε με δύναμη το χέρι μου, είδες τι εύκολα φεύγει από την θέση του; Προσπάθησε ξανά τώρα και κάνε το με την διπλάσια δύναμη, γίνε λίγο άντρας δηλαδή, μην χαδευόμαστε εδώ». Κάπως έτσι, με την τοποθέτηση και την ρύθμιση της στάσης του σώματος κάθε ενός ξεχωριστά, την θέση του τιμονιού στις μοτοσυκλέτες και τα μαρσπίε, επιδεικνύοντας κάθε φορά τα σημαντικότερα λάθη που κάνουν οι άλλοι εκπαιδευτές και που βλέπει και στους συμμετέχοντες, κυλά το πρώτο μέρος του μαθήματος. Ήδη, μέσα από αυτή την διαδικασία, όλοι αισθάνονται πιο άνετοι και έτοιμοι να ξεκινήσουν την οδήγηση, κι αυτό ακριβώς κάνουμε.

Ξεκινάμε με την στάση του σώματος κατά την επιτάχυνση και το φρενάρισμα, με τον Chris να επιδεικνύει πόσο πιο εύκολο γίνεται να οδηγείς στο χώμα μία βαριά μοτοσυκλέτα, απλά ελέγχοντας την στάση σου επάνω της. Μέχρι τώρα δεν υπάρχει καμία απαίτηση για κάτι ριψοκίνδυνο που δεν θα μπορούσε να πραγματοποιήσει ακόμα και ο αναβάτης που πατά πρώτη φορά χώμα! Μέχρι τώρα όλα όσα δείχνει ο Chris βελτιώνουν συνολικά την ικανότητα του αναβάτη, δίχως όμως να έχει απαιτηθεί ο παραμικρός κόπος.. Εξαιρετική μεταδοτικότητα και σωστά παραδείγματα, μαζί με ευχάριστη προσωπικότητα, καθιστούν τον Chris τον καλύτερο δάσκαλο!

Επικεντρωνόμαστε στην στάση του σώματος κατά την οδήγηση, με τον Chris να στήνει κορύνες και να αλλάζει τις ασκήσεις ξεκινώντας μία σειρά από σλάλομ και στροφών, πριν πάμε στην συμπεριφορά του σώματος κατά την υπερπήδηση εμποδίων και την σούζα. Ο στόχος μου είναι να σας δείξω πως μπορείτε να σηκώσετε τον εμπρός τροχό, τόσο όσο χρειάζεται για να προσπεράσετε κάποιο εμπόδιο, και να το κάνετε παντού και πάντα με απόλυτη φυσικότητα, μας εξηγεί… Όχι να κάνετε «καγκουριές» όπως κάνω τώρα εγώ για τις φωτογραφίες, συνεχίζει σκορπώντας το γέλιο. Όλα αυτά ενώ ταυτόχρονα βλέπει κάθε έναν ξεχωριστά, δίνει προσωπικές συμβουλές και καθοδηγεί!

Στο ενδιάμεσο, η πλούσια διδασκαλία του Chris συμπεριελάμβανε και μία στροφή σε χαλίκι υπερστρέφοντας την οποία δίδαξε σε δύο στάδια: Αποστεροποιώντας και θέτοντας τον πίσω τροχό στο εξωτερικό της στροφής με την χρήση του φρένου κι έπειτα ανοίγοντας το γκάζι συνεχίζοντας την στροφή…

Κύλισε έτσι ένα ολόκληρο πρωινό γεμάτο με δράση με την καλύτερη παρέα, και την πιο σωστή διάθεση για να μάθει κανείς, έχοντας έναν αναβάτη παγκόσμιο βεληνεκούς που απλά και όμορφα οδηγεί μαζί σου και σε καθοδηγεί σαν να είναι ο καλύτερός σου φίλος, έτσι αισθάνεσαι με τον Birch: Μία οικειότητα που σε βοηθά να μάθεις ταχύτερα...