Editorial 558 - Καθένας με τις επιλογές του.

Από το

motomag

1/5/2016

Όταν βρίσκομαι με ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με τον χώρο της μοτοσυκλέτας, και με ρωτάνε τι δουλειά κάνω, σχεδόν ντρέπομαι να πω δημοσιογράφος. Γιατί θα αρχίσουν οι ερωτήσεις, σε ποια εφημερίδα, σε ποιο κανάλι, μαζί με την πάντα παρούσα υπόνοια πως δημοσιογράφος = διαπλοκή. Ειδικός τύπος λέω, περιοδικό ΜΟΤΟ, καμία σχέση, εμείς με μοτοσυκλέτες ασχολούμαστε. Κι είμαστε περήφανοι γι’ αυτό. Είμαστε περήφανοι εδώ στο ΜΟΤΟ γιατί στα 30 χρόνια της ιστορίας μας κάνουμε την δουλειά μας με το κεφάλι ψηλά. Και δουλειά μας είναι να ενημερώνουμε τους αναγνώστες μας αμερόληπτα και χωρίς επιρροή από τις αντιπροσωπείες, άσχετα με το αν μας βάζουν διαφήμιση ή όχι. Η κάθε αντιπροσωπεία κάνει την δουλειά της όπως νομίζει, βάζει διαφήμιση ή δεν βάζει, δίνει μοτοσυκλέτες για τεστ ή δεν δίνει. Το ΜΟΤΟ έχει αποδείξει όλα αυτά τα χρόνια πως έχει ευθύνη απέναντι στους αναγνώστες του, άσχετα με την πολιτική της κάθε αντιπροσωπείας. Και τις μοτοσυκλέτες θα βρει να παρουσιάσει και να δοκιμάσει, και τα δελτία τύπου τους θα βάλει, χωρίς ποτέ να έχει εκβιάσει καταστάσεις με απειλές του τύπου "Δεν πρόκειται να δεις τις μοτοσυκλέτες σου αν δεν μας βάλεις διαφήμιση" ή, επειδή έχει ακουστεί κι αυτό από "δημοσιογράφους" του χώρου "Θα σας το θάψω το μηχανάκι". Το απίστευτο είναι πως κάποιοι... μασάνε μ’ αυτά. Και δίνουν χρήματα έναντι της σίγουρα ευνοϊκής κριτικής προς τις μοτοσυκλέτες τους. Αυτό κάπως λέγεται, έ; Φυσικά και δεν λειτουργούν όλοι με αυτόν τον τρόπο, ευτυχώς. 

Ας σημειωθεί πως είτε πρόκειται για στατική παρουσίαση μιας μοτοσυκλέτας στην Ελλάδα, είτε για οδηγική, είτε για αποστολή στο εξωτερικό, η κάθε αντιπροσωπεία επιλέγει ποιους θα καλέσει. Πολλές φορές έχει συμβεί να μην προσκληθεί το ΜΟΤΟ, κι αυτό το αναφέρω για να μην υπάρχει η εντύπωση πως το ΜΟΤΟ μονοπωλεί τις παρουσιάσεις. Η διαφορά ήθους και χαρακτήρα είναι στο μετά, στο πως θα καταφέρεις να πας στην επόμενη. Η δική μας μέθοδος πάντως, τα δικά μας επιχειρήματα, έχουν σχέση με την αξία της δουλειάς μας και μόνο, κι όχι με έμμεσους ή άμεσους εκβιασμούς ή απειλές. Και μην νομίζετε πως οι σχέσεις του ΜΟΤΟ με τις αντιπροσωπείες είναι πάντα μέλι – γάλα. Και τα γραφόμενά μας έχουν προσπαθήσει να επηρεάσουν, και να επιλέξουν ποιος συντάκτης θα γράψει για την μοτοσυκλέτα τους ή ποιος θα πάει στην αποστολή, και την διαφήμιση μας έχουν κόψει γιατί θεώρησαν πως δεν έπρεπε να γράψουμε τα αρνητικά της μοτοσυκλέτας τους, και τόσα άλλα. Όπως για παράδειγμα, να μας καλούν να πάρουμε μια μοτοσυκλέτα για τεστ, κι όταν φτάνουμε εκεί, να μας λένε "Τώρα δεν σας την δίνουμε!". Ή να ακούμε το απίστευτο "Σας χρειάζεται ένα καλό μάθημα!", επειδή επισημάναμε ατέλειες της μοτοσυκλέτας τους. Τα λύνουμε όμως αυτά τα θέματα, κάποια στιγμή.

 

Στην σημερινή εποχή που είναι και ψηφιακή και έντυπη, έχει εμφανιστεί και το εξής φαινόμενο: Οι δελτιοτυπάδες - αναμεταδότες. Είναι αυτοί που "γράφουν" σε site, χωρίς να κάνουν πρωτογενή δουλειά, χωρίς να ρισκάρουν τη ζωή τους, χωρίς να κοπιάζουν δοκιμάζοντας μοτοσυκλέτες, χωρίς να μετρούν, να δυναμομετρούν, να ξοδεύουν χρήματα. Η "δουλειά" τους περιορίζεται στην αναδημοσίευση δελτίων τύπου των εταιριών, στην συγγραφή "οδηγικών εντυπώσεων – δοκιμών γραφείου" ή στην υποκλοπή της δουλειάς άλλων. Ίσως να υπάρχουν και κοντόφθαλμες εταιρείες που θεωρούν πως αυτό είναι δημοσιογραφία, και πως με τους "δελτιοτυπάδες" κάνουν μια χαρά τη δουλειά τους. Τους δίνουν και μοτοσυκλέτες να οδηγήσουν, τους καλούν και σε παρουσιάσεις, τα κείμενά τους είναι πάντα του στυλ "Κορυφαίο το νέο φανταστικό μηχανάκι", κι όλα καλά. Είναι όμως έτσι; Τι αξιοπιστία μπορεί να έχει κάποιος που τα βρίσκει όλα τέλεια κι εξαρτά την επιβίωσή του μόνο από την διαφήμιση της αντιπροσωπείας; Το ΜΟΤΟ έχει το μεγάλο πλεονέκτημα πως οι αναγνώστες του πληρώνουν για να το αγοράσουν, δεν το βλέπουν τζάμπα στην οθόνη τους. Τα χρήματα των αναγνωστών του δίνουν την ανεξαρτησία που απαιτείται για να μπορεί να γράψει την αλήθεια. Και ναι, είναι γεγονός πως ούτε και το ΜΟΤΟ θα μπορούσε να επιβιώσει χωρίς διαφήμιση, αλλά δεν εξαρτάται μόνο από αυτή. Το γεγονός πως ο αναγνώστης του ΜΟΤΟ πληρώνει για να το διαβάζει, πολλαπλασιάζει την αξία του αναγνώστη: Είναι εκείνος που συνειδητά αξιολογεί και κρίνει πως η δουλειά μας αξίζει να αμειφθεί. Αυτό αντανακλάται και στην αξιοπιστία του περιοδικού, κλείνοντας τον κύκλο μιας υγιούς σχέσης. Οι αναγνώστες μας εμπιστεύονται και μας τιμούν με τα 5,9 ευρώ τους, εμείς τους το ανταποδίδουμε με γνώση, άποψη και εγκυρότητα. Άλλωστε, δεν μιλάμε για συνταγές μαγειρικής, μιλάμε για επιλογές που κοστίζουν τόσο σε χρήμα όσο και – μακριά από μας – σε αίμα. Η μοτοσυκλέτα δεν είναι αστεία υπόθεση.

 

Υπάρχει πρόσφατο ιντερνετικό παράδειγμα όπου όταν αντιπροσωπεία επεσήμανε την ανακρίβεια του δημοσιεύματος, ο αναμεταδότης του δελτίου τύπου δεν επανόρθωσε, αλλά απάντησε με κριτική για τις επιλογές της αντιπροσωπείας. Μέχρι εδώ μας ενδιαφέρει μόνο όσον αφορά τη δουλειά μας εδώ στο ΜΟΤΟ, γιατί το ΜΟΤΟ ήταν που η Kawasaki εμπιστεύθηκε για να δοκιμάσει το H2R, και δεν μπορούμε να δεχτούμε απαξίωση της δουλειάς μας. Τα εξηγώ εκτενέστερα σε κείμενό μου στο motomag.gr. Αυτό όμως που με απασχολεί εδώ είναι πως η επισήμανση της αντιπροσωπείας θεωρήθηκε από άλλους "επίθεση κατά δημοσιογράφου!" . Μόνο και μόνο η αντίληψη πως υπάρχει κάποιος, οποιοσδήποτε πάνω σ’ αυτό τον πλανήτη, που είναι υπεράνω κριτικής, είναι κάτι πέρα από την αντίληψή μου. Ίσως εμείς έχουμε συνηθίσει διαφορετικά, γιατί οι αναγνώστες μας είναι οι απόλυτοι κριτές και οι καλύτεροι βελτιωτές μας! Μας επισημαίνουν άμεσα τα όποια λάθη ή παραλείψεις μας, και στο κάτω – κάτω, αν θεωρήσει κανείς πως δεν αξίζουμε, δεν μας αγοράζει.

 

Την ανεξαρτησία μας και την αξιοπιστία μας την έχουμε διατηρήσει όλα αυτά τα χρόνια χάρη στους αναγνώστες μας. Και ξέρετε κάτι; Είναι ο μόνος τρόπος που γνωρίζουμε, και ο μόνος που θέλουμε να κάνουμε την δουλειά μας.

 

editorial 521 - το τέλος της τέχνης;

Από το

Μαύρο Σκύλο

26/3/2013

Ή η αρχή μιας άλλης; Μιλάω για την τέχνη της οδήγησης της μοτοσυκλέτας, με την έννοια της συνολικής σχέσης του αναβάτη μαζί της, της ενασχόλησής του με την λειτουργία της και την συντήρησή της. Κάθε πρόοδος της τεχνολογίας φέρνει και αλλαγές σ' αυτή τη σχέση. Από το 1969 που η λέξη "ηλεκτρονική" εμφανίστηκε για πρώτη φορά σε μοτοσυκλέτα, στο τρικύλινδρο δίχρονο Kawasaki Mach III 500, μπήκαν τα ηλεκτρονικά στην μοτοσυκλετιστική μας ζωή, ενώ σήμερα οι κορυφαίες μοτοσυκλέτες έχουν περισσότερα ηλεκτρονικά συστήματα από ποτέ, κι είμαστε μόνο στην αρχή της εξέλιξης των περισσότερων από αυτά. Και πιο πριν όμως, πριν το 1969, κάθε μικρή πρόοδος άλλαζε κάτι σημαντικό. Σκεφτείτε τους ταπεινούς διακόπτες των ρεζερβουάρ με τις τρεις υπό εξαφάνιση "λέξεις", ΟΝ-ΟFF-RES. Μέχρι να εμφανιστούν, έπρεπε να έχεις συνεχώς το νου σου πότε θα τελειώσει η βενζίνη, να σταματάς, να ανοίγεις την τάπα και να κουνάς τη μηχανή δεξιά αριστερά ώστε να κρίνεις με το μάτι (αν δεις το πλατσούρισμα) και το αφτί (το πως ακουγόταν το πλατσούρισμα) πόσο μακριά μπορείς να πας ακόμα. Με την εμφάνιση του ON-OFF-RES απλά άφηνες το αριστερό σου χέρι από το τιμόνι για να γυρίσεις ρεζέρβα, που από την εμπειρία σου ήξερες για πόσο σου φτάνει. Αργότερα, εμφανίστηκαν οι δείκτες στάθμης καυσίμου, με ένα πρόβλημα: Ήταν πολύ αναξιόπιστοι, καθώς κανένα ρεζερβουάρ μοτοσυκλέτας δεν έχει κανονικό σχήμα, κι έδειχναν γεμάτο-γεμάτο-γεμάτο για πολλά χιλιόμετρα, για να περάσουν όμως στο άδειο-άδειο- έμεινες βλάκα πολύ γρήγορα. Σήμερα έχουμε ψηφιακές μπαρίτσες που αναβοσβήνουν, μετρήσεις μέσης και στιγμιαίας κατανάλωσης, και το πιο χρήσιμο απ' όλα, χιλιόμετρα που σου απομένουν μέχρι να μείνεις.

Για να μην πούμε τι γνώσεις και ενασχόληση απαιτούσαν οι προπολεμικής τεχνολογίας μοτοσυκλέτες, με λεβιεδάκια για την προπορεία της ανάφλεξης, για τον αέρα, παλιότερα και χειροκίνητη λίπανση κινητήρα, ακόμα και φώτα που άναβαν με σπίρτο, ας πιάσουμε το θέμα από την έλευση της ηλεκτρονικής ανάφλεξης. Ξαφνικά, ο αναβάτης δεν χρειαζόταν να ασχοληθεί με το ιδανικό αβάνς για κάθε ταχύτητα κιβωτίου, άνοιγμα γκαζιού και κλίση του οδοστρώματος. Δεν χρειαζόταν καν να υπάρχει μηχανικό αβάνς. Δεν χρειαζόταν πια να ξέρει τι κάνουν οι πλατίνες, να τις καθαρίζει, να τις ρυθμίζει και να τις αλλάζει, να βάζει λάδι στο σφουγγαράκι τους, να βρίσκει πεταμένο στην άκρη του δρόμου χαρτονάκι από Άσσο σκέτο κασετίνα για να ρυθμίζει το διάκενό τους στα 0,4 mm περίπου, να βρίσκει ντουκόχαρτο για να τις πάρει λίγο όταν μπιμπικιάσουν, να ταιριάζει άλλο πυκνωτάκι γιατί σιγά μην παραγγείλει το δικό τους. Ό,τι βρεθεί. Το κεφάλαιο πλατίνες όμως είχε ξεκινήσει την πορεία του προς το τέλος. Η βασική διαφορά των ηλεκτρονικών από τις πλατίνες είναι πως ενώ για τις πλατίνες ο αναβάτης μπορούσε να κάνει κάτι (να τις ρυθμίσει ή να τις αλλάξει στο πλάι του δρόμου και να συνεχίσει, όταν χαλάσει όμως η ηλεκτρονική πρέπει να την πετάξεις και αγοράσεις μια άλλη (και οι πρώτες χαλούσαν, ειδικά οι aftermarket), που δεν έβρισκες πρόχειρη και σε κάθε χωριό της Ελλάδας. Πλατίνες όμως, είχες πολλές πιθανότητες να βρεις, αν δεν κουβαλούσες μαζί σου.

Ήρθαν και εποχές που ο αναβάτης δεν είχε να ρυθμίσει τίποτα. Ούτε αναρτήσεις, ούτε απόδοση κινητήρα, ούτε κάτι άλλο που να είχε σχέση με την συμπεριφορά και τις επιδόσεις της μοτοσυκλέτας. Έτσι είναι, κι ο καθένας ας την οδηγήσει όπως μπορεί. Φυσικά, πάντα κάποιοι μπορούσαν καλύτερα από τους άλλους. Σήμερα, με όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα, υπάρχει άραγε εξίσωση των αναβατών, ή παραμένουν οι διαφορές μεταξύ τους; Μια απλουστευμένη λογική λέει πως από την στιγμή που τα ηλεκτρονικά αποφασίζουν τι θα συμβεί, η απόδοση των φρένων για παράδειγμα, θα είναι ίδια για όλους. Πατάς με όλη σου τη δύναμη, το ABS κάνει τη δουλειά του, οι ημιενεργητικές αναρτήσεις την δική τους, σταματάνε όλοι οι αναβάτες στις ίδιες αποστάσεις, αντίστοιχα γλιτώνουν όλοι το ίδιο ένα γλίστρημα χάρη στο traction control, κατεβάζουν όλοι όπως νά 'ναι ταχύτητες αφού έχουν μονόδρομο συμπλέκτη και auto blipper, και κάπως έτσι είναι εύκολο να πιστέψει κανείς πως πάει πια, δεν χρειάζεται να ξέρει κανείς να οδηγεί, τα συστήματα τα κάνουν όλα γι' αυτόν, άντε κι έγιναν όλοι ίδιοι. Μόνο που στην πραγματική ζωή δεν είναι καθόλου έτσι. Είναι αλήθεια πως τα ηλεκτρονικά συστήματα μπορούν να βοηθήσουν κάποιον αναβάτη, άπειρο ή έμπειρο αδιάφορο, να την γλιτώσει κάποια στιγμή. Ο λιγότερο ικανός όμως θα παραμείνει σ' αυτό το επίπεδο, ενώ ο καλύτερος αναβάτης θα αφιερώσει χρόνο και φαιά ουσία για να κατανοήσει πλήρως και εμπειρικά την λειτουργία του κάθε συστήματος. Μετά, έρχεται το επόμενο στάδιο, η πλήρης εκμετάλλευση των νέων δυνατοτήτων που προσφέρει το κάθε καλοσχεδιασμένο σύστημα. Βοηθούν τα ηλεκτρονικά στην εξέλιξη των αναβατών; Σίγουρα ναι. Κανείς αναβάτης δεν μπορούσε ποτέ να οδηγεί με μπλοκαρισμένους τους τροχούς. Το σύνηθες ήταν ένα ξαφνικό μπλοκάρισμα και εξίσου αστραπιαία, επώδυνη πτώση. Αυτό που αλλάζει είναι πως τώρα ο αναβάτης προειδοποιείται για το όριο της πρόσφυσης και του μπλοκαρίσματος, και ρυθμίζει το φρενάρισμά του ανάλογα, πετυχαίνοντας πολύ πιο εύκολα τη μέγιστη επιβράδυνση. Αυτό και μόνο απελευθερώνει ένα κομμάτι από την υπολογιστική ισχύ του εγκεφάλου του, που δεν χρειάζεται πια να ασχολείται με το συγκεκριμένο θέμα, τουλάχιστον όχι τόσο πολύ. Αν προσθέσει κανείς τις αντίστοιχες μειώσεις απαιτήσεων σε υπολογιστική ισχύ και στα θέματα της πρόσφυσης, της απόκρισης – απόδοσης του κινητήρα και της λειτουργίας των αναρτήσεων που άρχισαν πια να προσαρμόζονται στις συνθήκες της κάθε στιγμής, ο αναβάτης έχει πια το περιθώριο να ασχοληθεί την αξιοποίηση όλων αυτών, με τις γραμμές του, με τις εντολές του προς την μοτοσυκλέτα, έτσι όπως ποτέ πριν δεν μπορούσε να κάνει. Γι' αυτό κι ακόμα δεν μπορούμε να ξέρουμε σε ποιο οδηγικό επίπεδο μπορούν να μας φτάσουν. Ακόμα και οι αναβάτες – θεοί των MotoGP μπορεί να αναπολούν τις μέρες χωρίς ηλεκτρονικά "βοηθήματα", τουλάχιστον όσοι έμαθαν αρχικά να τρέχουν χωρίς αυτά, αλλά δεν θα μπορούσαν να πάνε το ίδιο γρήγορα χωρίς αυτά. Και πάλι, μιλάμε για τους καλύτερους του κόσμου, με τις καλύτερες μοτοσυκλέτες, που τρέχουν σε συγκεκριμένες συνθήκες μιας κλειστής πίστας. Στους δρόμους, είναι μια άλλη ιστορία. Για ρωτήστε τους, πόσοι από αυτούς τους υπερ-αναβάτες κυκλοφορούν με μοτοσυκλέτα στο δρόμο; Αν υπάρχει κάποιος, θα είναι η εξαίρεση.

Χρειάζεται να έχει κανείς πρότερη εμπειρία σε "αναλογικές" μοτοσυκλέτες, για να εκτιμήσει τις "ψηφιακές"; Όχι απαραίτητα. Μπορεί να είναι και καλύτερα να μην έχει. Είναι δύσκολο για τους περισσότερους να αποβάλλουν συνήθειες και προκαταλήψεις ετών. Το πραγματικό αποτέλεσμα θα το δούμε στους αναβάτες των επόμενων γενεών, που θα έχουν μάθει να βρίσκουν νέα όρια μόνο πάνω σε νέες μοτοσυκλέτες.

Ο τίτλος αυτού του editorial είναι παραπλανητικός. Η τέχνη δεν τελειώνει, εξελίσσεται. Το ίδιο και οι αναβάτες. Αυτό που αλλάζει μαζί με την τεχνολογία των μοτοσυκλετών είναι το είδος της εμπλοκής του αναβάτη, ποια πράγματα χρειάζεται να σκέφτεται, πότε και πόσο. Η ουσία όμως, παραμένει ίδια. Κατανόηση, εφαρμογή, εξέλιξη. Έτσι κι αλλιώς, η κίνηση μιας μοτοσυκλέτας και στους τρεις άξονες του χώρου (ταυτόχρονα!) και το πλήθος των ερεθισμάτων που δέχεται ο αναβάτης της, απαιτεί πολύ πιο ουσιαστική εμπλοκή απ' ότι ένα αυτοκίνητο. Επιβάλλεται άλλωστε, καθώς οι συνέπειες του κάθε λάθους μπορεί να είναι πολύ χειρότερες. Από τη μια, φοβάμαι πως οι οδηγοί των σύγχρονων αυτοκινήτων μπορεί να γίνονται καλοί χειριστές αλλά σπάνια πραγματικά καλοί οδηγοί, καθώς δεν αποκτούν εμπειρία για την δυναμική συμπεριφορά του αυτοκινήτου όταν πια οι νόμοι της φυσικής ορίζουν την πορεία του. Μερίδιο ευθύνης εδώ, ειδικά στα αυτοκίνητα, έχουν και οι πωλητές, όπως και πολλοί "δημοσιογράφοι", που επιμένουν "αυτό δεν κολλάει πουθενά, τα κάνει όλα μόνο του, πάντα θα σε σώζει". Μια ματιά στις μπαριέρες και τα χαντάκια του δρόμου πάει στο χιονοδρομικό του Παρνασσού, τις μέρες που ο δρόμος είναι χιονισμένος ή και παγωμένος, δίνει μια καλή άποψη: Ειδικά αυτά που υποτίθεται πως είναι άτρωτα, όπως οι μεγάλες ψηλές τζιπούρες, πάνε στου χαντάκ' χωρίς δεύτερη συζήτηση, αν ο οδηγός τους πιστέψει τους ισχυρισμούς πωλητών και εταιριών. Το ίδιο ισχύει και στις μοτοσυκλέτες. Τα συστήματα δεν είναι πανάκεια, απλά σου βγάζουν μερικές σκοτούρες απ' το κεφάλι σου, αφήνοντάς σε να ασχοληθείς με άλλα ζητήματα. Το γεγονός πως η οδήγηση μοτοσυκλέτας απαιτεί το 100% της προσοχής σου, δεν αλλάζει. Αποδεδειγμένα όμως, τα συστήματα αυτά μειώνουν τις συνέπειες μιας λάθος εκτίμησης και μας βοηθούν να πάμε πιο γρήγορα, με περισσότερη ασφάλεια.

Κάθε εξέλιξη φέρνει νέες απαιτήσεις. Όταν το φαίρινγκ της BMW R100RS και τα άλλα full fairing που ακολούθησαν έκαναν εφικτό το πολύωρο ταξίδι μεγάλων ταχυτήτων, έθεσε και μια σειρά νέων, αυξημένων απαιτήσεων σε λάστιχα, αναρτήσεις, φρένα, πλαίσια... Όσο ανέβαιναν οι ιπποδυνάμεις και οι ταχύτητες, ανέβαιναν κι ένα σκαλί οι απαιτήσεις, όχι μόνο για την υπόλοιπη μοτοσυκλέτα, αλλά και για τον αναβάτη της. Όταν δεν υπήρχαν ρυθμίσεις αναρτήσεων, δεν ασχολούνταν κανείς μαζί τους κι όλα καλά, πορευόσουν μ' αυτά που είχες. Βάλε όμως στην εξίσωση τις πλήρως ρυθμιζόμενες αναρτήσεις με hi-low speed συμπίεση, προφορτίσεις, επαναφορές, ύψος πίσω ανάρτησης, σκληρότητες ελατηρίων, ύψος στάθμης λαδιού και διαφορετικό ιξώδες, κι έχεις ένα λαμπρό νέο πεδίο γνώσης και πειραματισμών που οδηγεί και σε καλύτερη κατανόηση της συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας, και σε βελτίωση της συμπεριφοράς της, και σε πιο σκεπτόμενους αναβάτες, και σε πρόοδο των ίδιων των αναρτήσεων.

Φυσικά, το κάθε ηλεκτρονικό σύστημα που είναι προγραμματισμένο να λειτουργεί και να επεμβαίνει με ένα συγκεκριμένο τρόπο, έχει και ένα εγγενές και ουσιώδες μειονέκτημα: Είναι τόσο καλό (ή κακό) όσο του επιτρέπουν οι παράμετροι της λειτουργίας του. Μπορεί οι κατασκευαστές να λένε πως προγραμματίζουν τα συστήματά τους να αντιδρούν όπως θα ήθελε ένας έμπειρος αναβάτης, πιπιλίζοντας παράλληλα την καραμέλα της ασφάλειας, η πραγματικότητα όμως είναι πως στόχος των πωλήσεών τους δεν είναι το μικρό ποσοστό των πραγματικά καλών αναβατών, αλλά η μετριότητα της μάζας, που ελπίζουν να ψήσουν πως η υπερμοτοσυκλέτα τους δεν αποτελεί απειλή, αλλά ευεργέτημα. Πως θα τους ανεβάσει σε οδηγικές απολαύσεις παραδεισένιες, σε μέρη μακρινά κι ονειρεμένα, πως θα τους κάνει καλύτερους απ' ότι είναι. Μόνο που αυτό δεν γίνεται. Κανείς προγραμματιστής δεν μπορεί να προβλέψει τις καταστάσεις που θα προκύψουν στην πραγματική ζωή, το ίδιο όπως κανείς κατασκευαστής κράνους δεν μπορεί να προβλέψει όλους τους πιθανούς τρόπους και τόπους πρόσκρουσης του ξερού μας κεφαλιού που θα φοράει το κράνος. Η ασφάλεια όμως είναι το μεγάλο εμπόρευμα των ημερών μας, κι αυτό μας πουλάνε όλοι. Η αλήθεια είναι πως με ηλεκτρονικά ή χωρίς, η μοτοσυκλέτα παραμένει υπέροχα επικίνδυνη, και γι' αυτό την αγαπάμε. Φαίνεται πως μας χρειάζεται να νιώθουμε πως για μια ακόμη μέρα, για μια ακόμη βόλτα, τα καταφέραμε με την αξία μας απέναντι στους κινδύνους. Με βοηθήματα ή χωρίς. Κι αν μια μέρα βγει το απόλυτα ασφαλές μοντέλο που με τίποτα δεν θα σε αφήσει να κινδυνεύσεις, 1) Δεν θα είναι μοτοσυκλέτα, και 2) Δεν θα έχει ενδιαφέρον.