"Έφυγε" ο John Surtees

Ο πιο εμβληματικός Θρύλος των αγώνων
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

13/3/2017

Ο John Surtees, ο οποίος πέθανε στο Λονδίνο την Παρασκευή 10 Μαρτίου, σε ηλικία 83 ετών, ήταν ο μοναδικός αγωνιζόμενος που είχε στεφθεί παγκόσμιος πρωταθλητής τόσο με μοτοσυκλέτες όσο και με αυτοκίνητα , καθώς είχε πάρει εφτά παγκόσμιους τίτλους με την MV Agusta πριν κερδίσει το πρωτάθλημα στην F1 το 1964 για λογαριασμό της Ferrari.

Ο Surtees γεννήθηκε το 1934 και ενηλικιώθηκε δουλεύοντας στο συνεργείο μοτοσυκλετών του πατέρα του στο νότιο Λονδίνο. Για πρώτη φορά αγωνίστηκε σε ηλικία 14 ετών, ακολουθώντας τα χνάρια του πατέρα του προς τη νίκη, αλλά αποκλείστηκε λόγω του νεαρού της ηλικίας του! Παράτησε το σχολείο στα 15 του και ξεκίνησε να τρέχει αγώνες στο χώμα, αλλά λίγο αργότερα ξεκίνησε συνεργασία με το εργοστάσιο της Victory τρέχοντας σε αγώνες δρόμου, δημιουργώντας ένα σερί νικών πάνω σε ένα Grey Flash 500 που προετοίμαζε ο ίδιος.

Ο πρώτος του αγώνας στο παγκόσμιο πρωτάθλημα ήταν το 1952, πάνω σε ένα Norton Manx 500 και το 1955 ο Sutrees πήρε τις πρώτες του εργοστασιακές συμμετοχές με την Norton, κερδίζοντας 69 από τους 75 αγώνες που έτρεξε στην Βρετανία, ενώ στο GP του Ulster πήρε την πρώτη του νίκη σε παγκόσμιο επίπεδο στην κατηγορία των 250cc. Την επόμενη χρονιά, κι αφού η Norton αποσύρθηκε από τους αγώνες, συνεργάστηκε με την MV Agusta κερδίζοντας το Senior TT πάνω σε ένα τετρακύλινδρο MV (η πρώτη του νίκη στο ΙοΜ), ενώ κέρδισε συνολικά έξι φορές τις εφτά χρονιές που συμμετείχε. Μέχρι τα 22 του χρόνια, είχε πετύχει το ασύλληπτο ρεκόρ των εφτά παγκόσμιων τίτλων, παρά το γεγονός μάλιστα ότι μία σεζόν του τέλειωσε νωρίς εξαιτίας ενός σπασμένου χεριού στο γερμανικό GP.

Το 1957 τα Agusta δεν μπορούσαν να κερδίσουν τα πολύ καλά Gilera και ο Surtees μετά βίας κατάφερε να τερματίσει τρίτος στο πρωτάθλημα των 500cc. Έδωσε μεγάλο αγώνα για να πείσει τον Κόμη Agusta να βελτιώσει την αξιοπιστία των τετρακύλινδρων  μοτοσυκλετών, με αποτέλεσμα να επέλθει ρήξη και να εγκαταλείψει την εταιρεία για να συνεργαστεί με την Moto Guzzi. Πριν όμως καν προλάβει να ξεκινήσει, η Moto Guzzi ανακοίνωσε ότι μαζί με την Gilera και την Mondial, θα εγκατέλειπαν κι αυτοί τους αγώνες. Μετά απ' αυτό επέστρεψε στην MV Agusta κερδίζοντας όλα τα GP στα οποία ξεκίνησε το 1958 και το 1959 με ένα σερί 25 νικών!

Το 1960, όντας εκνευρισμένος από την απόφαση του Κόμη να μην του επιτρέψει να τρέξει με τις μοτοσυκλέτες της εταιρείας σε αγώνες εκτός των παγκόσμιων πρωταθλημάτων, αποφάσισε να συνδυάσει τους αγώνες μοτοσυκλετών με των αυτοκινήτων, κάνοντας το ντεμπούτο του στη F1 με την ομάδα της Lotus στο GP του Μονακό. Εκεί εγκατέλειψε λόγω βλάβης στην μετάδοση και μετέβη στο Isle of Man όπου πέτυχε την τελευταία του νίκη στο Νησί. Αργότερα εγκατέλειψε οριστικά την MV Agusta και τους αγώνες μοτοσυκλετών, αλλά πιο πριν είχε φροντίσει να κάνει άλλο ένα ρεκόρ τρέχοντας την ίδια μέρα με μοτοσυκλέτα και αυτοκίνητο. Αυτό συνέβη στις 24 Ιουλίου του 1960, όπου ο Surtees κέρδισε στο γερμανικό GP στα 500cc έξω από την Στουτγάρδη και στη συνέχεια οδήγησε μέχρι την Porsche του Rob walker στην Formula 2, σε αγώνα που έγινε στην ίδια πίστα λίγο αργότερα!

Το 1963 μπήκε στην ομάδα της Ferrari και το 1964 κέρδισε τον παγκόσμιο τίτλο για την Scuderia. Μάλιστα εκτός από πιλότος ήταν και μηχανικός, καθώς λόγω της κακής οργάνωσης της ομάδας και τις συνεχόμενες απεργίες στην Ιταλία, ήταν ο μοναδικός που μπορούσε να κάνει κολλήσεις και να φτιάξει ένα βοηθητικό ρεζερβουάρ, ώστε το αμάξι του να καταφέρει να τελειώσει τον αγώνα και να μην μείνει από καύσιμα, αφού δεν μπορούσε να κάνει ανεφοδιασμό!

Ο Surtees ήταν ένας σκληρός αλλά δίκαιος άνθρωπος, που έθετε πάντα υψηλά στάνταρ

Αργότερα έφτιαξε την δική του ομάδα, αλλά τα απανωτά οικονομικά προβλήματα έφεραν το τέλος της προσπάθειας το 1978. Οι μοτοσυκλέτες παρέμειναν ως η μοναδική του αγάπη, τρέχοντας τον τελευταίο του αγώνα το 1986 στο Paul Ricard σε έναν αγώνα Ιστορικών GP, ως παράλληλη διοργάνωση του GP της Γαλλίας των 500cc.

Ο Surtees ήταν ένας σκληρός αλλά δίκαιος άνθρωπος, που έθετε πάντα υψηλά στάνταρ για τον εαυτό του αλλά και για τους συνεργάτες του. Δεν φοβόταν να αντιπαρατεθεί με τους ισχυρούς, ακόμη κι αν ήξερε πως δεν είχε ελπίδα να περάσει τη γνώμη του, ενώ η επιμονή του στις απόψεις του, του στοίχησε πολλές περισσότερες επιτυχίες από αυτές που ήδη είχε καταφέρει, ειδικά στο σκοτεινό περιβάλλον της F1. Παρά την ταπεινή καταγωγή του, τα επιτεύγματά του στην μοτοσυκλέτα και το αυτοκίνητο ήταν ιδιαίτερα σημαντικά, κάνοντας πολύ φτωχότερα και τα δύο με τον θάνατό του.

Yamaha: Πατέντα για εξάτμιση που λειτουργεί ως jet-αεροτομή

Aλλαγή κατεύθυνσης και πίεσης καυσαερίων μέσω πεταλούδας - Για τη βελτίωση της συμπεριφοράς
yamaha
Από τον

Παύλο Καρατζά

5/12/2025

Η Yamaha έχει υποβάλει δύο νέες αιτήσεις για πατέντες στην Ιαπωνία, οι οποίες δείχνουν ότι διερευνά τις δυνατότητες χρήσης βαλβίδων στο εσωτερικό μιας εξάτμισης για την ανακατεύθυνση των καυσαερίων ώστε αυτά να λειτουργήσουν προς όφελος της συμπεριφοράς και των επιδόσεων καθώς βγαίνουν από το τελικό.

Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που κατέθεσε η ιαπωνική εταιρεία "χρησιμοποιούν" ένα MT-07 για να παρουσιάσουν την ιδέα, κάτι που δεν λέει και πολλά από μόνο του για τη μοτοσυκλέτα που θα μπορούσε να χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο σύστημα. Υπάρχουν δύο διαφορετικές πατέντες, η μία με σκοπό να δείξει πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η εξάτμιση για τη μείωση της ανύψωσης του εμπρός τροχού και τη βελτίωση της επιτάχυνσης, και η άλλη με έμφαση στη συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας στις στροφές.

yamaha

Και οι δύο πατέντες χρησιμοποιούν πεταλούδες στο εσωτερικό της εξάτμισης για να ανακατευθύνουν τη ροή των καυσαερίων. Στην έκδοση του συστήματος που θέλει να αποτρέψει τη σούζα, η εξάτμιση χωρίζεται σε δύο μέρη: ένα μεγαλύτερο, χαμηλά τοποθετημένο σωλήνα και ένα μικρότερο σωλήνα που βγαίνει από το κυρίως σώμα του τελικού και έχει κλίση προς τα πάνω. Ο πάνω σωλήνας είναι και εκείνος που λειτουργεί στην ουσία σαν anti-wheelie ωθώντας τα καυσαέρια προς τα πάνω για να κρατήσει τον εμπρός τροχό στο έδαφος.

Λογικά θα υπάρχει κάποια μικρή βελτίωση πίσω από αυτή τη θεωρία για να κρατηθεί ο εμπρός τροχός στο έδαφος ίσως και για αυτό μοτοσυκλέτες του MotoGP και WSBK να έχουν εφαρμόσει την τεχνική αυτή, βέβαια εκεί γίνεται για πιο σημαντικούς λόγους που έχουν να κάνουν τόσο με τη βελτίωση της αεροδυναμικής, όσο και με την κατανομή του βάρος και εξίσου σημαντικά με τη διαχείριση της θερμότητας που ελκύει το σύστημα εξαγωγής. Με αυτή τη πατέντα, η απόλυτη ισχύς θυσιάζεται για την πρόσφυση προς στιγμήν λόγω εκτροπής των καυσαερίων σε σωλήνα διαφορετικής διατομής και μόλις η ταχύτητα αυξηθεί η βαλβίδα κλείνει και τα καυσαέρια περνάνε πάλι από τον κάτω σωλήνα.

yamaha

Η έκδοση του συστήματος που εστιάζει στις στροφές είναι παρόμοια ως προς την ιδέα όμως εγείρει ερωτήματα ως προς την λειτουργία της και την απόδοσή της. Αντί να κατευθύνει τα καυσαέρια σε μια υψηλότερη εξάτμιση που αποτρέπει τη σούζα, ωθεί τα καυσαέρια μέσω ενός στενού σωλήνα που βλέπει κατευθείαν προς τα κάτω όταν η μοτοσυκλέτα είναι όρθια. Όταν βρίσκεται όμως σε μεγάλη κλίση —και πάλι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει όλη την ισχύ του κινητήρα— τα καυσαέρια εκτρέπονται προς τον σωλήνα που "κοιτάζει" πλέον πλάγια και αυτό δεν βγάζει πολύ νόημα για το πώς θα βοηθήσει με την πρόσφυση του πίσω τροχού ή έστω με τη βελτίωση της κατευθυντικότητας της μοτοσυκλέτας. Για να βοηθούσε με την πρόσφυση του ελαστικού θα έπρεπε το "τζετ" να βρίσκεται προς τα πάνω με τη μοτοσυκλέτα πλαγιασμένη, όπως συνέβαινε και με τo σύστημα που εξέλισσε η ΚΤΜ και η Bosch, το οποίο όμως δεν πέρασε ποτέ στην παραγωγή.

Slip Mitigation System KTM

Μια δεύτερη, πιο σύνθετη εκδοχή της ιδέας προσθέτει δύο γωνιακές εξόδους που επιτρέπουν την κατεύθυνση των καυσαερίων προς τα αριστερά ή τα δεξιά, προσφέροντας μεγαλύτερη ώθηση στις στροφές, ακόμη και αν η κλίση δεν είναι τόσο μεγάλη.

yamaha

Αν και υπάρχουν δύο ξεχωριστά διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τις εξατμίσεις κατά του wheelie και για τις στροφές, ο τελικός στόχος είναι να συνδυαστούν τα πλεονεκτήματα και των δύο σε ένα σύστημα πολλαπλών εξόδων με διάφορες βαλβίδες για την ανακατεύθυνση των καυσαερίων.

Τα οφέλη μπορεί να είναι μικρά σε μοτοσυκλέτες δρόμου, αλλά σε αγώνες όπου κάθε λεπτομέρεια μετράει, ίσως και να είναι σημαντικά, ειδικά με τους μελλοντικούς κανόνες σε MotoGP και WSBK που θα περιορίσουν τα σταθερά αεροδυναμικά βοηθήματα, τα οποία γίνονται όλο και μεγαλύτερα.