Τεχνολογία brake by wire από την KTM

Cruise Control με radar, brake by wire και Blind Spot Detection
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

5/6/2018

Η KTM ανακοινώσε ότι εργάζεται πάνω στην εξέλιξη δύο συστημάτων που θα βοηθούν τον αναβάτη να νοιώσει πιο ασφαλής κατά την οδήγηση της μοτοσυκλέτας του σε δρόμους όπου κινούνται γύρο του και άλλα οχήματα. Το ένα ονομάζεται Adaptive Cruise Control και το άλλο Blind Spot Detection, δηλαδή το πρώτο είναι ένα cruise control που αυτορυθμίζει την ταχύτητα της μοτοσυκλέτας αναλόγως της ταχύτητας του προπορευόμενου οχήματος και το άλλο προειδοποιεί τον αναβάτη για την ύπαρξη οχημάτων περιφερειακά και έξω από το οπτικό του πεδίο.

  Πρόκειται για δύο συστήματα που εμφανίστηκαν πριν δεκαπέντε χρόνια στην Mercedes S-Class και έκτοτε έχουν διαδοθεί ως έξτρα εξοπλισμός σε πιο φτηνά γερμανικά κυρίως αυτοκίνητα. Το hardware των συστημάτων αυτών βασίζεται σε μικρά ραντάρ που έχουν τοποθετηθεί σε στρατηγικά σημεία της μοτοσυκλέτας. Να πούμε εδώ ότι το mega scooter C 650 GT της BMW έχει ήδη ένα σύστημα Blind Spot Detection και μπορείτε να διαβάσετε γι΄αυτό στο τεύχος 559 όταν το κάναμε τεστ στην Ελλάδα.

Όμως το Adaptive Cruise Control εμφανίζεται πρώτη φορά σε μοτοσυκλέτα. Ο αναβάτης έχει τη δυνατότητα να ρυθμίσει την ταχύτητα που επιθυμεί, αλλά και την απόσταση που θέλει να έχει από το προπορευόμενο όχημα. Έτσι αν για παράδειγμα έχεις ρυθμίσει την ταχύτητα στα 140km/h και την απόσταση στα 20 μέτρα, μόλις το όχημα μπροστά σου κόψει ταχύτητα ή κάποιο άλλο όχημα από την διπλανή λωρίδα κυκλοφορίας βρεθεί μπροστά σου, το Adaptive Cruise Control θα μειώσει ή θα κλείσει το ride by wire γκάζι και θα ενεργοποιήσει τα φρένα αν κριθεί απαραίτητο, με σκοπό να διατηρήσεις τα 20 μέτρα απόστασης από το εμπρός όχημα. Αν το όχημα εμπρός σου επιταχύνει, τότε και η μοτοσυκλέτα σου θα επιταχύνει ανάλογα, διατηρώντας πάντα τα είκοσι μέτρα της απόστασης. Σε περίπτωση που φύγει το όχημα από μπροστά σου, θα επιταχύνει μέχρι την ταχύτητα που έχεις ορίσει ως μέγιστη.  

Από προσωπική εμπειρία με αυτοκίνητα που είχαν αυτό το σύστημα, μπορούμε να σας πούμε ότι δουλεύει φανταστικά στους ελληνικούς δρόμους. Όμως σε κάποια πιο παλιά μοντέλα που το είχαμε δοκιμάσει, μας δημιουργούσε πρόβλημα στις κλειστές στροφές με μπαριέρα, όπου η ακτίνα του ραντάρ έπεφτε πάνω στη μπαριέρα και το σύστημα θεωρούσε ότι μπήκε άλλο όχημα στην πορεία του αυτοκινήτου μας, με αποτέλεσμα να φρενάρει χωρίς αιτία. Πάντως στα καινούρια αυτοκίνητα δεν μπερδεύεται τόσο εύκολα. Όπως ίσως έχετε καταλάβει, για να δουλέψει το Adaptive Cruise Control, χρειάζεται ένας επιπλέον μηχανισμός στο κύκλωμα των φρένο, που θα επεμβαίνει αυτόνομα, δηλαδή θα είναι brake by wire. Η KTM αυτή τη στιγμή βρίσκεται στο στάδιο δοκιμών και υπόσχεται ότι στην παραγωγή θα είναι διαθέσιμο από τα μοντέλα του 2021.

Ήδη κάλεσε δημοσιογράφους από την Μ. Βρετανία να το δοκιμάσουν πάνω σε ένα 1290 Adventure στη μορφή που βρίσκεται σήμερα και όπως  δήλωσε ο PR Manager (για τις μοτοσυκλέτες δρόμου) κύριος Luke Brackenbury, η KTM ήταν η πρώτη που έβαλε cornering ABS στις μεγάλες μοτοσυκλέτες και η πρώτη που έβαλε συνδυασμένο δικάναλο ABS σε μοτοσυκλέτα 125 κυβικών και θα συνεχίσει να πρωτοπορεί στις τεχνολογίες των ηλεκτρονικών συστημάτων ενεργητικής ασφάλειας.

Ακολουθεί το video με την δημοσιογραφική παρουσίαση:

Αξιολόγηση προστασίας κιβωτίου από το λιπαντικό

Η δοκιμή FZG
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

8/2/2018

Μέχρι στιγμής η πιο εξειδικευμένη σκέψη που υπάρχει για την αξιολόγηση ενός λιπαντικού στην προστασία του κιβωτίου, είναι να περνά τις προδιαγραφές JASO. Αν κάποιος γνωρίζει πως πρέπει να εξετάζει αν το λιπαντικό που θέλει να αγοράσει περνά τις προδιαγραφές JASO, τότε ανήκει ήδη στην μειοψηφία. Ακόμα πιο λίγοι βέβαια, είναι όσοι γνωρίζουν την δοκιμή FZG. Πρόκειται για μία μέτρηση που ανέπτυξε το Ινστιτούτο Μηχανικών Ερευνών FZG (Forschungsstelle für Zahnrader und Getriebebau) που ανήκει στο Πανεπιστήμιο του Μονάχου.

Στέλνοντάς μας η MOTUL την είδηση πως το σύνολο λιπαντικών της σειράς 7100 4Τ έχει βαθμολογηθεί με FLS>14 όπως άλλωστε και η 300V Factory Line, που φυσικά το περιμένει κανείς γιατί είναι η αγωνιστική της σειρά, ενώ η 5100 4T βαθμολογήθηκε με το επίσης αξιόλογο FLS=14, συνειδητοποιήσαμε πως βρισκόμασταν μπροστά σε ένα σημαντικό πρόβλημα. Λίγοι αναγνώστες ξέρουν τι σημαίνει FLS>14. Οπότε είναι μία ευκαιρία για μία γενικότερη ενημέρωση:

Η κλίμακα FLS, αντιστοιχεί στην δοκιμή FZG κι έχει υιοθετηθεί από τον ASTM (American Society for Testing and Materials) με την ονομασία D-5182, πρόκειται για μία κλίμακα που λειτουργεί σε 15 βαθμίδες: Από το ένα έως το 14 και μεγαλύτερο του 14… Η ανώτερη ποιοτική ένδειξη που μπορεί να έχει ένα λιπαντικό είναι >14 και η μικρότερη το 1. FLS σημαίνει “Failure Load Stage” κι αντιστοιχεί σε ένα στάδιο μέτρησης. Πιο συγκεκριμένα:

Η δοκιμή γίνεται σε ειδικά κατασκευασμένο για τον σκόπο, όργανο μέτρησης που περιστρέφει δύο γρανάζια που κατασκευάζονται πάντα με συγκεκριμένη προδιαγραφή ώστε να υπάρχει μέτρο σύγκρισης. Το όργανο αυτό, όπως φαίνεται και στις συνοδευτικές φωτογραφίες, περιστρέφει τα γρανάζια με 1450 στροφές ανά λεπτό, πράγμα που δεν ακούγεται υπερβολικό, αλλά είναι το φορτίο και η διάρκεια της δοκιμής εκείνα που παίζουν ρόλο.

η λειτουργία της μηχανής μέτρησης που ανέπτυξε το Ινστιτούτο Μηχανικών Ερευνών FZG

 

Κάθε εξεταζόμενο λιπαντικό, θερμαίνεται ακριβώς στους 90ο Κελσίου πριν την δοκιμή κι αμέσως μετά ξεκινούν κύκλοι μέτρησης, ένα FLS δηλαδή. Οι κύκλοι αυτοί αντιστοιχούν σε 21.700 περιστροφές των γραναζιών που πρακτικά σημαίνει περίπου 15 λεπτά λειτουργίας. Μετά από κάθε κύκλο τα γρανάζια ελέγχονται οπτικά για μικρο-ατέλειες και σε περίπτωση που δεν υπάρχει το παραμικρό, τότε συνεχίζουν σε ένα ακόμη κύκλο. Έτσι λοιπόν ένα λιπαντικό που άντεξε δέκα κύκλους, βαθμολογείται με FLS=10.

Σε περίπτωση που το λιπαντικό φτάσει τους 14 κύκλους χωρίς να αφήσει τα γρανάζια να πάθουν την παραμικρή φθορά, τότε υπερδιπλασιάζουν το φορτίο (714.2 Nm) και ολοκληρώνουν ακόμη έναν κύκλο. Σε περίπτωση που περάσει κι αυτή την δοκιμασία, τότε βαθμολογείται με FLS>14 την μέγιστη δυνατή βαθμολογία.

Ενδεικτικά, για να υπάρχει μέτρο σύγκρισης με τους κύκλους δοκιμής, μερικά φορτία που ασκούνται στα κιβώτια μοτοσυκλετών που είναι ξακουστές για την ροπή τους, και την αμεσότητα μετάδοσης είναι τα εξής:

Yamaha Vmax = 167 Nm

Kawasaki ZZR 1400 = 163 Nm

Suzuki Hayabusa = 155 Nm

Με βάση τα παραπάνω, η ένδειξη FLS>14 σημαίνει ότι το λιπαντικό που κρατάτε στα χέρια σας υπερκαλύπτει τις ανάγκες της μοτοσυκλέτας σας και φυσικά αποτελεί πλέον μία αξιολόγηση προστασίας, και όχι απλά μία προδιαγραφή καταλληλότητας, όπως είναι η JASO.

φωτογραφία της μηχανής για την δοκιμή FZG εν ώρα λειτουργίας

Η προδιαγραφή JASO ωστόσο δεν ορίζει συγκεκριμένα κριτήρια για την προστασία που κιβωτίου ταχυτήτων, πέραν της αντοχής του λιπαντικού σε υψηλές διατμητικές τάσεις, και χωρίζεται σε ξεχωριστές κατηγορίες για δίχρονους και τετράχρονους κινητήρες. Οι MA και MB (JASO MA/MB) είναι για τετράχρονους κινητήρες με ενιαίο σύστημα λίπανσης με την MB να χρησιμοποιείται όπου απαιτείται πιο χαμηλή τριβή. Αντίστοιχα για τους δίχρονους, οι σχετικές βαθμίδες της προδιαγραφής JASO είναι οι FA/FB/FC/FD με την FA και FB να διαφέρουν σε επίπεδο λιπαντικότητας και τις υπόλοιπες δύο να έχουν την ίδια λιπαντικότητα με την FB αλλά να διαφέρουν σε επίπεδο απορρυπαντικότητας με την FD να έχει το υψηλότερο. Οι προδιαγραφές JASO καθορίστηκαν από έξι οργανισμούς που έφτιαξαν μία γραμματεία:

Petroleum Association of Japan (PAJ)
Japan Automobile Manufacturers Association, Inc. (JAMA)
Society of Automotive Engineers of Japan, Inc. (JSAE)
Land Engine Manufacturers Association (LEMA)
Japan Lubricating Oil Society (JALOS)
Japan Boating Industry Association (JBIA)

και μέλη της είναι επίσης πολλοί κατασκευαστές λιπαντικών, και πανεπιστήμια.

Η JASO καθορίζει λοιπόν τις προδιαγραφές καταλληλότητας, αλλά έρχεται η δοκιμή FZG να αποδείξει εργαστηριακά σε πιο βαθμό προστατεύει κάθε λιπαντικό.

Επιπρόσθετα και με βάση τα παραπάνω, γίνεται ίσως ακόμα πιο κατανοητό πως τα λιπαντικά των μοτοσυκλετών διαφέρουν πολύ από εκείνα των αυτοκινήτων, για μία σειρά από λόγους που ξεκινούν από τις προδιαγραφές JASO και καταλήγουν στην δοκιμή FZG..