Η νέα μέθοδος εξελασμένων αλουμινένιων τροχών της Yamaha

Τεχνολογία που θα δούμε σε πολλά νέα μοντέλα
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

3/12/2021

Εξελιγμένη για το καινούργιο MT-09 του 2021, η μέθοδος για τους εξελασμένους τροχούς της Yamaha, αποτελεί μια καινοτομία στην προσπάθεια μείωσης του βάρους κατά την διάρκεια της κατασκευής. Ένας από τους κύριους παράγοντες που οδήγησαν στην εξέλιξη και την εφαρμογή της συγκεκριμένης μεθόδου για πρώτη φορά στον κόσμο σε μαζικής παραγωγής μοτοσυκέτα, ήταν η δημιουργία ενός ειδικού κράματος αλουμινίου ειδικά για αυτή την μέθοδο, από το τμήμα έρευνας υλικών του εργοστασίου.

Ένα μέλος του τμήματος με εξειδίκευση στο αλουμίνιο, ο οποίος έπαιξε βασικό ρόλο στην εξέλιξη και την δημιουργία των πανάλαφρων τροχών του ΜΤ-09, είναι η Kahori Oshima, η οποία εξηγεί και τις προκλήσεις που αντιμετώπισε στην όλη διαδικασία.

"Η αλλαγή μερικών μόνων παραμέτρων μπορεί να μεταβάλλει εντελώς το πώς αντιδρά το αλουμίνιο ή την "προσωπικότητά" του", λέει η Oshima, η οποία μιλάει προσδίδοντας μια ανθρώπινη προσωπικότητα στο υλικό. "Μπορεί μερικές φορές να είναι ευαίσθητο χωρίς να αφήνει κανένα περιθώριο για μετατροπές". Παρά όμως αυτήν την ιδιαίτερη "προσωπικότητα", το αλουμίνιο είναι ένα από τα βασικά υλικά στην κατασκευή μοτοσυκλετών, και όχι μόνο.

Γι' αυτό το λόγο η Oshima αποτελεί ένα "κεφάλαιο" για την Yamaha, με τον Υπεύθυνο του τμήματος να την παρομοιάζει σαν μία "μπάργουμαν για αλουμίνια", με την Yamaha να εξυμνεί την ικανότητά της να φτιάχνει τέτοιου είδους κοκτέιλ.

Πέρα από αυτό όμως, ενώ αναφερόμαστε στο υλικό γενικά ως αλουμίνιο, οι απαιτήσεις που υπάρχουν από το συγκεκριμένο υλικό μπορεί να διαφέρουν πάρα πολύ, ανάλογα με το προϊόν, το πού θα χρησιμοποιηθεί το κάθε εξάρτημα, αλλά και την μέθοδο μηχανουργικής κατεργασίας που χρησιμοποιείται. Η Yamaha έχει έναν μεγάλο… τσελεμεντέ με ανάλογες "συνταγές" που έχουν δημιουργηθεί όλα αυτά τα χρόνια από το αντίστοιχο τμήμα του εργοστασίου και πάνω σε αυτό χτίζονται και οι νέες.

Όπως αναφέρει η Oshima στις δηλώσεις της, η Yamaha έχει ως αρχή της να είναι πάντα πρωτοπόρος σε ό,τι αφορά το αλουμίνιο και αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι όλες οι εξιλάσεις γίνονται μέσα στο εργοστάσιο από την απαρχή της δημιουργίας του.

Για να "δουλευτεί" το αλουμίνιο απαιτούνται ο εξαιρετικά προσεκτικός έλεγχος της θερμοκρασίας του λιωμένου υλικού, η μίξη του "μυστικού" χαρμανιού από επιπλέον στοιχεία και η θερμική κατεργασία του διαμορφωμένου κομματιού για το φινίρισμα. Ο ρόλος της Oshima ως ερευνήτρια, είναι να ανατρέξει στην εμπειρία και τις γνώσεις της για να προτείνει νέες ιδέες που θα αφορούν την ισορροπία ανάμεσα στην ακαμψία και τις ελαστικότητες, η οποία θα πρέπει να συνδυαστεί με την συνολική αντοχή, αλλά και την ωραία εξωτερική εμφάνιση…

Οι νέοι αλουμινένιοι τροχοί που έχουν τοποθετηθεί στο πιο πρόσφατο ΜΤ-09, έχουν κατασκευαστεί με την μέθοδο που αποτελεί την τελευταία ανακάλυψη της Oshima. Ένας από τους στόχους που έθεσαν στην Yamaha κατά την διάρκεια εξέλιξης του μοντέλου, ήταν η θεαματική μείωση του βάρους, βασιζόμενοι στην ιδέα πως αν αυξήσεις τα βασικά χαρακτηριστικά του αλουμινίου, θα προκύψουν νέες καινοτομίες.

Το τμήμα των μηχανολόγων και το τμήμα κατασκευής συμμετείχαν ενεργά στο project και δημιούργησαν ένα ειδικό κράμα αλουμινίου και μια ειδική διαδικασία θερμικής επεξεργασίας. Αυτός ο συνδυασμός έδωσε την δυνατότητα στο εργοστάσιο να προσφέρει τους πρώτους τροχούς μοτοσυκλέτας μαζικής παραγωγής με την μέθοδο της εξέλασης με ροή. Η Yamaha τους ονόμασε SinForged Wheels, όπου το πάχος της ζάντας είναι μόλις στα 2mm (σε σχέση με τα 3,5mm του προηγούμενου μοντέλου), ενώ η μείωση του βάρους και από τους δύο τροχούς (εμπρός-πίσω) είναι 700 γραμμάρια.

Για να δώσουμε μια εικόνα πως λειτουργεί η μέθοδος αυτή, φανταστείτε πως ξεκινάμε αρχικά από ένα χυτό κομμάτι που έχει τα βασικά χαρακτηριστικά (σχήμα και μπράτσα.) Στη συνέχεια το κομμάτι τοποθετείται πάνω σε έναν επίπεδο τροχό που γυρίζει πολύ γρήγορα, σαν να ήταν τόρνος. Όσο γυρίζει, μια πολύ δυνατή φλόγα ζεσταίνει το υλικό για να αποκτήσει ευκαμψία και ένας τύπου ρουλεμάν που βρίσκεται στο εσωτερικό του τροχού παίζει το ρόλο που θα έπαιζε το χέρι ενός αγγειοπλάστη στο κομμάτι του πηλού που περιστρέφεται, για να του δώσει το τελικό σχήμα. Αυτή η διαδικασία συμπιέζει και την δομή του υλικού για να αποκτήσει μεγαλύτερη αντοχή. Στο τέλος γίνεται το φινίρισμα και η τελική επεξεργασία, αλλά με πολύ λιγότερη πολυπλοκότητα σε σχέση με τους υπόλοιπους εξελασμένους τροχούς.

"Η πιο μεγάλη δυσκολία ήταν ότι δεν είχαμε σημείο αναφοράς για να συνεχίσουμε από εκεί. Χωρίς αυτό, δεν μπορούσαμε να καθορίσουμε τον στόχο μας, οπότε ήταν δύσκολο να φτιάξουμε ένα υλικό και παράλληλα να δημιουργήσουμε την κατάλληλη μέθοδο αξιολόγησης", λέει η Oshima. "Για παράδειγμα, αν λάβουμε υπόψιν μας μόνο την αντοχή, το αλουμίνιο δεν μπορεί να νικήσει το σίδερο. Αλλά από την άλλη, το αλουμίνιο έχει πλεονεκτήματα όπως το χαμηλότερο βάρος, δεν σκουριάζει, είναι εύκολη η κατεργασία του και είναι πιο όμορφο. Ακόμη και το "Monozukuri" μας (σ.σ. η ιαπωνική λέξη για την παραγωγή και τον τρόπο που γίνονται τα πράγματα) αλλάξει στο μέλλον, το αλουμίνιο θα παραμείνει μέσα στις επιλογές μας."

Το βέβαιο είναι πως η αρχή που έγινε με το ΜΤ-09 θα έχει και συνέχεια και σε άλλα μοντέλα της Yamaha. Τα οφέλη από το μικρότερο μη αναρτώμενο βάρος στην δημιουργία του γυροσκοπικού φαινομένου και κατ' επέκταση στην συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας, αλλά και στην διατήρηση του κόστους χαμηλά καθώς είναι μια πιο φτηνή παραγωγική διαδικασία, αποτελεί ουσιαστικά μονόδρομο για την Yamaha.

H Yamaha έχει μεγάλη παράδοση στην χύτευση, από τα πλαίσια των πιάνων της Nippon Gakki Co. Ltd (η σημερινή Yamaha Corporation). Σε εκείνες τις τεχνικές βασίστηκε για να φτιάξει εξαρτήματα και τον κινητήρα για την πρώτη μοτοσυκλέτα της η Yamaha το 1955, το ΥΑ-1. Από τότε, η Yamaha έχει προχωρήσει με την χύτευση πάρα πολλών εξαρτημάτων, όχι μόνο για κινητήρες, αλλά για πλαίσια, για προϊόντα θαλάσσης, κινητήρες αυτοκινήτων κ.α. Είναι μάλιστα από τους λίγους κατασκευαστές μοτοσυκλετών στον κόσμο που κάνουν χύτευση μεγάλων και μικρών εξαρτημάτων μέσα στο ίδιο το εργοστάσιο.

Πέρα από την χύτευση αλουμινένιων τροχών σε κενό αέρα, η Yamaha έχει καταφέρει την χύτευση τροχών από μαγνήσιο σε μαζική παραγωγή για το YZF-R1 το 2015. Η διαδικασία της εξέλασης με ροή για την δημιουργία των SpinForged τροχών, χρησιμοποιείται ήδη στην κατασκευή τροχών για αυτοκίνητα, αλλά οι τροχοί των μοτοσυκλετών απαιτούν μια ωραία εμφάνιση και από τις δύο όψεις τους, γι' αυτό και η χρήση της συγκεκριμένης μεθόδου είχε αρκετά μεγάλες δυσκολίες.

Προκειμένου να ξεπεραστούν αυτές, η Yamaha επέλεξε με προσοχή το είδος του αλουμινίου, έκανε διαρκείς δοκιμές με διαφορετικούς συνδυασμούς κραμάτων, έτσι ώστε να πετύχει την σωστή αντοχή, ενώ μεγάλη μελέτη έγινε και για την θερμική κατεργασία.

Να θυμίσουμε ότι το συγκεκριμένο τμήμα του εργοστασίου της Yamaha έχει φέρει πολλές πρωτιές και καινοτομίες στην μοτοσυκλέτα, όπως η ελεγχόμενης πλήρωσης χύτευση (CF die-casting), μια τεχνολογία που δίνει την δυνατότητα μαζικής παραγωγής εξαρτημάτων με μεγάλο μέγεθος και λεπτού πάχους, όπως στους DiASil κυλίνδρους της εταιρείας.

Sam Sunderland: Θέλει να γυρίσει τον κόσμο με μοτοσυκλέτα σε 19 ημέρες!

Ο δύο φορές πρωταθλητής Dakar θα επιχειρήσει να σπάσει το ρεκόρ
Sam
Από τον

Παύλο Καρατζά

10/7/2025

Ο Sam Sunderland θα επιχειρήσει να σπάσει το ρεκόρ ταχύτερου γύρου του κόσμου με μοτοσυκλέτα, καθώς σχεδιάζει να διασχίσει 15 χώρες και πέντε ηπείρους σε 19 ημέρες, καταρρίπτοντας αυτό που υπάρχει σήμερα.

Η απόπειρα αυτή μόνο εύκολη δεν θα είναι για τον Άγγλο αναβάτη, αφού θα πρέπει να καλύπτει καθημερινά απόσταση μεγαλύτερη από το μήκος του Ηνωμένου Βασιλείου, δηλαδή περίπου 1.600 χιλιόμετρα και σκεφτείτε ότι αυτό πρέπει να το κάνει για 19 ημέρες σερί.

Το τρέχον ρεκόρ το κατέχει το ζεύγος Kevin και Julia Sanders από το 2002, αφού διέσχισαν 31.319 χιλιόμετρα σε 19 ημέρες, 8 ώρες και 25 λεπτά, πάνω στη σέλα μίας BMW 1200 GS.

Είναι γνωστό πως οι αναβάτες του Dakar διακρίνονται για την αντοχή και την επιμονή τους, έτσι και ο Sunderland που μάλιστα έχει ανέβει δύο φορές στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στον θρυλικό αγώνα πρέπει να δείξει μεγάλη ψυχική και σωματική αντοχή, ώστε να καλύψει τεράστιες αποστάσεις σε καθημερινή βάση.

Ο Sunderland δήλωσε: “Ξέρω ότι αυτή η πρόκληση θα με δοκιμάσει μέχρι το μεδούλι - σωματικά και ψυχικά. Θα υπάρξουν μέρες που θα είμαι εκεί έξω για 15 ή 16 ώρες στο κρύο και τη βροχή, τη ζέστη και την υγρασία, παλεύοντας με τον άνεμο, παλεύοντας με την εξάντληση και την ψυχική κόπωση. Αυτό, συν το jetlag και τις τρελές ζώνες ώρας - θα είναι σκληρό. Αλλά αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο το κάνω. Ευδοκιμώ στο άγνωστο - ανακαλύπτω τα πράγματα καθώς προχωράω. Δεν είμαι εδώ απλά για να σπάσω το ρεκόρ. Θέλω να θέσω έναν νέο πήχη, έναν πήχη που θα κάνει τον επόμενο να τον κερδίσει πραγματικά, όπως πρέπει να κάνω εγώ τώρα”.

Sunderland

Το ταξίδι του Sunderland θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο από το Λονδίνο και θα κατευθυνθεί στην ηπειρωτική Ευρώπη προς την Τουρκία, ενώ στη συνέχεια κατευθύνεται στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, διανύοντας περίπου 1.900 χιλιόμετρα από τη Σαουδική Αραβία έως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Μετά από μία μεγάλη μεταφορά του ίδιου και της μοτοσυκλέτας του με άλλο μέσο, κάτι που επιτρέπεται από τους κανονισμούς για το ρεκόρ, θα βρεθεί στην απομακρυσμένη ύπαιθρο της Αυστραλίας και τα μαγευτικά τοπία της Νέας Ζηλανδίας. Από εκεί, θα κατευθυνθεί βόρεια για να αντιμετωπίσει τις ΗΠΑ και τον Καναδά, ενώ μετά θα πάει στο Μαρόκο, προτού γυρίσει πίσω στην Ευρώπη και έπειτα στο Λονδίνο, όπου και ξεκίνησε.

Σύμφωνα με τους κανόνες, το επίσημο ρολόι σταματά κατά την διάρκεια διάσχισης των ωκεανών και μετράει μόνο ο “καθαρός” χρόνος. Οι κανόνες αναφέρουν επίσης ότι το ταξίδι του Sam πρέπει να είναι συνεχές και να ακολουθεί μία μόνο κατεύθυνση γύρω από τον πλανήτη. Πρέπει να ξεκινήσει και να τερματίσει στην ίδια τοποθεσία, να αγγίξει δύο αντιποδικά σημεία (τοποθεσίες στη γη που είναι διαμετρικά αντίθετες μεταξύ τους) και να καλύψει τουλάχιστον 28.970 χιλιόμετρα. Όλα αυτά πρέπει να τα κάνει με την ίδια μοτοσυκλέτα, που στην περίπτωση του Sunderland είναι μία Triumph 1200 Rally Explorer.

Triumph

Ο Βρετανός Kevin Sanders, κάτοχος του ρεκόρ, δήλωσε "Τα ρεκόρ είναι για να σπάνε. Εμείς το κάναμε αυτό πριν από είκοσι και πλέον χρόνια - ο Sam θα αντιμετωπίσει ένα σύνολο νέων προκλήσεων σε σύγκριση με τότε". Μάλιστα το ζεύγος Sanders βοηθούν τον Sunderland, παρέχοντας του πληροφορίες, δείχνοντας έτσι έμπρακτα την μοτοσυκλετιστική αλληλεγγύη.

Υπενθυμίζουμε πως τόσο ο Sam Sunderland, όσο και ο Jonny Walker θα αγωνιστούν στο Romaniacs 2025 που θα διεξαχθεί 22 έως 26 Ιουλίου και μάλιστα θα είναι στην ίδια κατηγορία με τον “δικό” μας Κίμωνα Καράμπελα, όπως είχατε διαβάσει και εδώ.