Από τον

Κώστα Γκαζή

18/9/2023

Η πολιτεία της Καλιφόρνια υπέβαλλε μήνυση σε 5 από τις μεγαλύτερες πετρελαϊκές εταιρείες του κόσμου, κατηγορώντας τις για ζημιές δισεκατομμυρίων δολαρίων, και για εξαπάτηση του κοινού λόγω συνειδητής υποβάθμισης των κινδύνων από τα ορυκτά καύσιμα.

Η μήνυση υπεβλήθη στο ανώτατο δικαστήριο του Σαν Φρανσίσκο, με την πολιτεία της Καλιφόρνια να ζητά από τις 5 εταιρείες (Exxon Mobil, Shell, BP, ConocoPhillips, και Chevron) να δημιουργήσουν ένα ταμείο αποζημίωσης ζημιών από κλιματολογικές καταστροφές. Για το παραπάνω αίτημα υπάρχει δικαστικό προηγούμενο, όταν πολλές πόλεις της Καλιφόρνια είχαν μηνύσει τους παραγωγούς μπογιάς που περιείχε μόλυβδο, κερδίζοντας την υπόθεση, με τις εταιρείες να συμβιβάζονται με την καταβολή 305 εκατομμυρίων δολαρίων.

Η πολιτεία της Καλιφόρνια δεν είναι η μόνη που μηνύει πετρελαϊκές εταιρείες, καθώς επτά ακόμα πολιτείες έχουν κάνει το ίδιο στο πρόσφατο παρελθόν. Παρόλα αυτά, η συγκεκριμένη μήνυση είναι από τις πιο σημαντικές, καθώς η Καλιφόρνια είναι η πιο πολυπληθής πολιτεία των Η.Π.Α., και παράλληλα μια εκ των μεγαλυτέρων παραγωγών πετρελαίου και φυσικού αερίου, ενώ ο Γενικός Εισαγγελέας της πολιτείας Rob Bonta έχει ιστορικό υποθέσεων που αποτελούν σημεία αναφοράς, πάνω στις οποίες πατούν στη συνέχεια οι Εισαγγελείς των μικρότερων πολιτειών για τις δικές τους υποθέσεις. Επίσης η Καλιφόρνια βρίσκεται στις πρώτες γραμμές του ακραίου καιρού που προκαλείται από την κλιματική αλλαγή, επηρεαζόμενη ιδιαίτερα από μεγάλες δασικές πυρκαγιές, την αύξηση της στάθμης της θάλασσας, καύσωνες, ακόμα και τροπικές καταιγίδες.

Από την πλευρά της βιομηχανίας πετρελαίου, ο Ryan Meyres, σύμβουλος του American Petroleum Institute, του μεγαλύτερου εμπορικού συνδέσμου παραγωγών πετρελαίου και αερίου, δήλωσε πως: “Αυτή η συνεχιζόμενη και συνδυασμένη καμπάνια με τις άνευ αξίας, πολιτικώς υποκινούμενες μηνύσεις ενάντια σε μια θεμελιώδη αμερικάνικη βιομηχανία και τους εργαζομένους της, δεν είναι τίποτα άλλο από έναν περισπασμό από άλλα σημαντικά εθνικά θέματα και μια τεράστια σπατάλη των χρημάτων των φορολογούμενων πολιτών της Καλιφόρνια. Οι αποφάσεις για την κλιματική στρατηγική ανήκουν στο Κογκρέσο και όχι στο δικαστικό σύστημα.”

Στη μήνυση αναφέρεται πως από τη δεκαετία του 1950, οι εταιρείες πετρελαίου και οι συνεργάτες τους, υποβάθμισαν εσκεμμένα τους κινδύνους των ορυκτών καυσίμων προς το κοινό, ενώ γνώριζαν πως τα προϊόντα τους το πιθανότερο ήταν πως θα οδηγούσαν στη σημαντική υπερθέρμανση του πλανήτη. Σύμφωνα με το κατηγορητήριο, οι 5 κατονομαζόμενες εταιρείες συνέχισαν να παραπλανούν το κοινό σχετικά με τη δέσμευση τους να μειώσουν τις εκπομπές ρύπων στο πρόσφατο παρελθόν, υπερηφανευόμενες για μικρές επενδύσεις σε εναλλακτικά καύσιμα (greenwashing), ενώ την ίδια ώρα σημείωναν κέρδη-ρεκόρ από την παραγωγή ορυκτών καυσίμων υπεύθυνων για την υπερθέρμανση του πλανήτη.

“Οι άνθρωποι αυτοί γνώριζαν (σσ. για την υπερθέρμανση του πλανήτη) και όμως μας έλεγαν ψέμματα, και θα μπορούσαμε να είχαμε αποτρέψει μερικές από τις πιο σημαντικές επιπτώσεις”, αναφέρει ο κυβερνήτης της Καλιφόρνια, Gavin Newsom. “Είναι αισχρό, σε αρρωσταίνει.”

Η μήνυση των 135 σελίδων κάνει λόγο για συστηματική παραπληροφόρηση από τις εταιρείες πετρελαίου και αερίου, η οποία βοήθησε να καθυστερήσει η αντίδραση του κοινού, με τεράστιο κόστος σε ανθρώπινες ζωές, στις περιουσίες των πολιτών και στις φυσικές πηγές ενέργειας.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι εταιρείες πετρελαίου προσπάθησαν να μεταφέρουν τις μηνύσεις των πολιτειών από τα κρατικά στα ομοσπονδιακά δικαστήρια, πιστεύοντας πως έτσι θα είχαν περισσότερες πιθανότητες να κερδίσουν, όμως νωρίτερα μέσα στο 2023, το Ανώτατο Δικαστήριο απέρριψε τις εφέσεις τους, με τις υποθέσεις να παραμένουν σε κρατικά δικαστήρια, με μεγαλύτερες πιθανότητες καταδίκης των εταιρειών