Ποιο ήταν το μεγαλύτερο σε υψόμετρο μουσείο μοτοσυκλέτας που καταστράφηκε ολοσχερώς

Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

19/1/2021

Εγκαινιάστηκε το 2016 σε υψόμετρο 2.200 μέτρων και απέκτησε αμέσως τον τίτλο του μουσείου μοτοσυκλέτας με το μεγαλύτερο υψόμετρο στον κόσμο. Το Top Mountain Motorcycle Museum ήταν ένα μοντέρνο και πολύ όμορφο μουσείο μοτοσυκλέτας. Για τα δύο αδέρφια από την Αυστρία ο στόχος που είχαν θέσει ήταν ακόμη ψηλότερος, ήθελαν να καταστήσουν το μουσείο τους το σημαντικότερο μουσείο μοτοσυκλέτας στην Ευρώπη. Και με δεδομένο τον ιστορικό πλούτο που έχουν πολλά από τα μουσεία στην ήπειρο αυτή που γέννησε την μοτοσυκλέτα, αυτό δεν θα ήταν καθόλου εύκολο να γίνει. Μία βόλτα στο εθνικό μουσείο μοτοσυκλέτας στα West Midlands κι αντιλαμβάνεσαι πως δεν θα ήταν εύκολος τίτλος.

Σε κάθε περίπτωση τα δίδυμα αδέρφια Alban και Attila Sheiber που διαχειρίζονται μία σειρά από ski resort, τελεφερίκ, μία εταιρεία ενοικίασης σκι με έξι τοποθεσίες, σχολές σκι αλλά και τον σταθμό διοδίων στο πέρασμα Timmelsjoch, είχαν το όραμα αλλά και τα μέσα για να πετύχουν τον υψηλό τους στόχο. Πώς όμως έφτασαν να φτιάξουν στα 2.200 μέτρα ένα μουσείο μοτοσυκλέτας;

Στο Τιρόλο, ομόσπονδο κρατίδιο της Αυστρίας και ακριβώς στα σύνορα με την Ιταλία, ο σταθμός διοδιών για τον δρόμο Timmelsjoch ή καλύτερα στα ιταλικά Passo del Rombo, σημάδευε πάντα μία τουριστική περιοχή για τους Αυστριακούς. Μπορεί σαν πέρασμα στις Άλπεις, ανάμεσα στις δύο κορυφές Jochköpfl και Wurmkogl, λίγο πάνω από τα 3.000 μέτρα και οι δύο, να χρησιμοποιείται από την εποχή του Χαλκού όμως ποτέ δεν αποτέλεσε βασικό οδικό άξονα. Κι αυτό γιατί πολύ κοντά υπάρχει ήδη το Brenner Pass με τον αρκετά γρήγορο δρόμο του. Η ιδέα να διανοιχτεί το Timmelsjoch Hochalpenstrasse υπήρχε στα τελευταία χρόνια του 19^ου αιώνα από τους Αυστριακούς και μάλιστα αποκλειστικά για τουριστική χρήση, μιας κι από την άλλη πλευρά κατέληγε σε χωματόδρομο που γινόταν μονοπάτι και ξανά χωματόδρομος μέχρι να καταλήξει σε άσφαλτο. Ωστόσο οι Αυστριακοί έφτιαξαν τον δρόμο ξεκινώντας το 1955 και ολοκληρώνοντάς τον το 1959 ενώ από την άλλη πλευρά έλειπαν δύο χιλιόμετρα και ένα τούνελ για να μπορεί να χαρακτηριστεί ξανά, πέρασμα. Ακόμη κι έτσι όμως κατέληγε σε ένα δρόμο που είχε φτιάξει ο Μουσολίνι για λόγους στρατιωτικής επιτήρησης και όχι για διέλευση. Κι εκείνος όταν συναντήθηκε με τον κατάπτυστο, το Μπρένερο επέλεξε λίγο πιο βόρεια κι ανατολικά. Χάλια δρόμος από την Ιταλική πλευρά λοιπόν και ένα κομμάτι που έλειπε αλλά τελικά ολοκληρώθηκε το 1967 και τότε αμέσως οι λάτρεις της οδήγησης απέκτησαν ένα κανονικό πεδίο δοκιμών. Ο δρόμος χρησιμοποιούνταν ελάχιστα και ήταν γεμάτος στροφές με στενά περάσματα ενώ απαγορεύονταν η διέλευση φορτηγών, van κτλ. Ταυτόχρονα το σκηνικό γύρο ήταν, και είναι, μαγευτικό. Κάπως έτσι την δεκαετία του ’70 το πέρασμα αυτό ήταν ήδη ένας μοτοσυκλετιστικός παράδεισος.

Αναλαμβάνοντας το ski resort στην κορυφή και μαζί και τον δρόμο από την Αυστριακή πλευρά που έχει διόδια, τα αδέρφια Sheiber που διανύουν την 5^η δεκαετία ζωής, βρέθηκαν στην θέση να πρέπει να ανακαινίσουν τον σταθμό διοδίων που με ορισμένες αλλαγές ήταν πρακτικά ο ίδιος από τότε, τέλη της δεκαετίας του ’50! Είχαν ήδη μία μεγάλη συλλογή ιστορικών μοτοσυκλετών που συγκέντρωναν όλα αυτά τα χρόνια κι αναλάμβαναν έναν δρόμο που από την ημέρα που φτιάχτηκε θεωρείται ναός της μοτοσυκλέτας. Κάπως φυσικά λοιπόν, τα διόδια που περνούσες εγκαταλείποντας την Αυστρία έγιναν ένα κτήριο με το τελεφερίκ για τις πίστες του σκι, το απαραίτητο εστιατόριο που κάθε «πάσο» πρέπει να έχει καθώς κι ένα μεγάλο μουσείο για την συλλογή των νέων ιδιοκτητών με σχεδόν 3.000 τετραγωνικά. Ανοίγοντας τις πόρτες του μοντέρνου και όμορφου κτηρίου το 2016, ξεκινώντας με 230 μοτοσυκλέτες και αρκετά παλιά φορτηγά και αυτοκίνητα, ξεπερνώντας τα τριακόσια οχήματα όταν γινόντουσαν εκθέσεις.

Στις 04:40 τα ξημερώματα της 18^ηςΙανουαρίου 2021 όλα αυτά θα καταστρεφόντουσαν.

Ο συναγερμός της πυρασφάλειας του κτηρίου που συνδέεται με το τοπικό τμήμα πυροσβεστικής στην κοιλάδα Ötztal μερικά χιλιόμετρα πιο κάτω, θα έδινε σήμα για πυρκαγιά μέσα στον εκθεσιακό χώρο. Πέντε λεπτά αργότερα θα ειδοποιούσε και ο επιστάτης, ένας από τους δύο μονάχα ανθρώπους που υπήρχαν στον χώρο εκείνη την στιγμή και που προσπάθησε να περιορίσει την πυρκαγιά. Πέντε λεπτά πριν τις 05:00 τα πρώτα οχήματα είχα ήδη ανέβει τον παγωμένο αλλά πάντα ανοικτό δρόμο, με την φωτιά όμως να έχει προλάβει να επεκταθεί στην ξύλινη οροφή και να καταρρέει πάνω στα 280 οχήματα. Συνολικά 110 πυροσβέστες με 20 οχήματα και μαζί άνδρες του σώματος Ερυθρού Σταυρού επιχείρησαν μέχρι το μεσημέρι καταφέρνοντας να σταματήσουν την πυρκαγιά στο σημείο χωρίς να καταστραφεί τελείως το τελεφερίκ, ο σταθμός διοδιών και το εστιατόριο. Το κτήριο ωστόσο έχει εκτεταμένες ζημιές ενώ η μεγαλύτερη απώλεια είναι τα 280 συνολικά οχήματα που ορισμένα από αυτά είχαν δανειστεί στο μουσείο προς έκθεση.

Η καταστροφή έρχεται να προστεθεί στα προβλήματα της επιχείρησης από την πανδημία και το γεγονός πως μία κατολίσθηση το καλοκαίρι είχε καθυστερήσει την έναρξη ανάμεσα στους περιορισμούς κυκλοφορίας. Σε video στα τοπικά μέσα ο Attila, ο ένας από τα δύο δίδυμα αδέρφια Scheiber, δήλωσε πως είναι μία πολύ δύσκολη περίοδος για εκείνους αλλά θα ορθοποδήσουν στήνοντας ξανά και το κτήριο και το μουσείο…

Τα αδέρφια Scheiber στα εγκαίνια του μουσείου, καίγοντας λάστιχα...

Το μουσείο Top Mountain είχε μοτοσυκλέτες από σχεδόν 70 κατασκευαστές αλλά έμφαση στις Indian με μία μεγάλη συλλογή επίσης από Βρετανικά μοντέλα. Είχε ολοκληρωθεί από προκατασκευασμένα τμήματα που έφταναν έως και τα 23 μέτρα μήκος μεταφερόμενα στο Αλπικό υψόμετρο με μία μεγάλη επιχείρηση κι απαιτώντας 27.000 βίδες για να κουμπώσουν μεταξύ τους πριν γίνουν σημείο αναφοράς για τους μοτοσυκλετιστές κάθε καλοκαίρι.

Πριν από λίγα χρόνια είχα την ευκαιρία να συνομιλήσω με τον διευθυντή του Εθνικού Μουσείου Μοτοσυκλέτας στην Αγγλία έξω από το Birmingham που διαθέτει μία σειρά από χιλιάδες μοτοσυκλέτες, κάποιες από αυτές μοναδικές καθώς είναι ιστορικές αγωνιστικές με όλες τις πατέντες που είχε κάνει ο αναβάτης για να καταφέρει να τρέξει στα πρώτα GP της ιστορίας, στρατιωτικές που έπεφταν με αλεξίπτωτο, κι ένα σωρό μοντέλα που δύσκολα μπορείς να βρεις αλλού συγκεντρωμένα. Ένα πραγματικά φοβερό μέρος που κυριολεκτικά περπατάς ανάμεσα στην ιστορία της μοτοσυκλέτας.

Το μουσείο αυτό είχε επίσης καταστραφεί ολοσχερώς και σε μία κολόνα του θα δει κανείς τις φωτογραφίες των ανθρώπων που χάθηκαν σε εκείνη την πυρκαγιά. Οι άνθρωποι είναι οι μόνοι που δεν μπορείς να επαναφέρεις, είναι η πραγματικά τραγική απώλεια. Το μουσείο έξω από το Birmingham κατάφερε να επαναφέρει σε κατάσταση έκθεσης σχεδόν το σύνολο της συλλογής του, που είναι θαυμαστό αν μη τι άλλο και δείχνει και την κατασκευαστική ικανότητα που έχει σήμερα ο άνθρωπος στην διάθεσή του, οι θανόντες στην τραγωδία έγιναν φυσικά κορνίζα και μόνο. Το ψηλότερο μουσείο μοτοσυκλέτας στην Ευρώπη, αλλά και στον κόσμο ολόκληρο δεν υπάρχει πλέον. Ωστόσο θα ξανά χτιστεί. Και πολλές από τις καμένες μοτοσυκλέτες που έχουν επιπρόσθετα καταστραφεί από την κατάρρευση της οροφής και τους τόνους νερού που έριξε η πυροσβεστική θα καταφέρουν να επιστρέψουν σε μία πολύ καλή κατάσταση. Το πραγματικό ευτύχημα είναι πως δεν υπήρξε κανένα θύμα.

Ας μην ξεχνάμε πως τα μουσεία μοτοσυκλέτας, κι όλα τα μουσεία, έχουν μεγαλύτερη αξία όταν τα επισκέπτεται κανείς. Το Ελληνικό Μουσείο Μοτοσυκλέτας έχει τα διπλάσια χρόνια από αυτό που κάηκε, υποδέχτηκε τους πρώτους επισκέπτες το 2014 και μπορεί να μην βλέπεις Άλπεις, αλλά βλέπεις Ακρόπολη από τους τελευταίους του ορόφους. Μην παραλείπετε μία επίσκεψη καθώς θα βρείτε ορισμένα εκθέματα που άλλα μουσεία θα πάλευαν να έχουν:

Ελληνικό Μουσείο Μοτοσυκλέτας

Καρέα 13

11636 Αθήνα

https://bit.ly/MOTO_654

Από τον

Αλέξανδρο Λαμπράκη

17/5/2024

Ο Βρετανός θρύλος του BSB, Shane “Shakey” Byrne, μετά το ατύχημα που τον ανάγκασε να αποσυρθεί από τους αγώνες, προχώρησε σε μήνυση της διοργανώτριας αρχής των BSB διεκδικώντας αποζημίωση ύψους 1 εκατομμυρίου λιρών, καθώς σύμφωνα με τον ίδιο ο λόγος του σοβαρού τραυματισμού του ήταν ότι δεν είχαν ληφθεί όλα τα απαραίτητα μέτρα προστασίας.

Ο Byrne, 47 ετών σήμερα, είχε πριν από 6 χρόνια, το 2018, ένα πολύ άσχημο ατύχημα στην πίστα του Snetterton. Η πτώση του ήρθε κατά την διάρκεια των δοκιμαστικών, με αποτέλεσμα ο έξι φορές Πρωταθλητής των Βρετανικών SBK -έχοντας συμμετάσχει και σε MotoGP & WorldSBK στην καριέρα του- να υποστεί πολλαπλά τραύματα στην σπονδυλική του στήλη, αφού χτύπησε πάνω στα προστατευτικά ελαστικά που υπάρχουν στα εξωτερικά όρια της πίστας. Η σφοδρότητα της σύγκρουσης ήταν τέτοια, που ο Byrne αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την αγωνιστική δράση, για να εργαστεί ως σχολιαστής σε αθλητικές εκπομπές στην τηλεόραση και στο youtube, ενώ παράλληλα έγινε και μάνατζερ του Bradley Ray.

BSB – Ο Shane Byrne διεκδικεί 1 εκατομμύριο λίρες από την διοργάνωση

Τώρα, αρκετά χρόνια μετά το ατύχημά του, ο Βρετανός αποφάσισε να προχωρήσει σε αγωγή εναντίον της Motorsport Vision Racing, ιδιοκτήτρια της πίστας και υπεύθυνης για τη διεξαγωγή αγώνων εκεί, και απέναντι στο Motorcycle Circuit Racing Board of Control, τη διοργανώτρια αρχή του Βρετανικού Πρωταθλήματος SBK (BSB). Στην αναφορά του υποστηρίζει ότι θα έπρεπε να έχουν ληφθεί καλύτερα μέτρα προστασία στο γρήγορο κομμάτι, εκεί δηλαδή που έλαβε χώρα και το ατύχημά του.

Η νομική ομάδα του Byrne υποστηρίζει ότι μπροστά από τα λάστιχα, που χρησιμοποιούνται ως ανάχωμα πριν από τα τσιμεντένια στηθαία, θα έπρεπε να έχουν τοποθετηθεί αεροφράχτες (“air fences”) -όπως βλέπουμε στην άνω φωτογραφία. Μιλάμε στην ουσία για ένα τμήμα σκληρού υφάσματος, το οποίο γεμίζει με αέρα, απορροφώντας μεγάλο μέρος των δυνάμεων που αναπτύσσονται κατά την κρούση. Η σωτήρια λειτουργία των “φουσκωτών φραχτών” έχει αποδειχθεί πολλές φορές στους υψηλότερου επιπέδου αγώνες, όπως τα MotoGP, παρέχοντας κορυφαία επίπεδα ασφάλειας σε σύγκριση με τα παραδοσιακά λάστιχα και τις αχυρόμπαλες, ιδιαίτερα σε σημεία όπου αναπτύσσονται υψηλές ταχύτητες, καθώς οι φράχτες αυτοί λειτουργούν σαν μαξιλάρι. Η απουσία αυτών, σύμφωνα με τον Byrne και την νομική του ομάδα, ήταν που συντέλεσε στον τόσο σοβαρό τραυματισμό του Βρετανού. Όπως ισχυρίζονται, οι διοργανωτές απέτυχαν να εξασφαλίσουν την μέγιστη δυνατή ασφάλεια για τους αγωνιζόμενους, ιδιαίτερα στα επικίνδυνα τμήματα της πίστας.

Από τη μεριά τους οι εναγόμενοι, Motorsport Vision Racing και Motorcycle Circuit Racing Board of Control, δηλώνουν ότι το ατύχημα του Byrne δεν μπορούσε να προβλεφθεί, ενώ οι τραυματισμοί του οφείλονται κυρίως στην ίδια την πτώση και όχι τα προστατευτικά. Σύμφωνα με τους ίδιους, είχαν ακολουθήσει όλα τα μέτρα που απαιτεί το πρωτόκολλο, χωρίς να μπορούν να προβλέψουν ότι θα μπορούσε να συμβεί ένα ατύχημα όπως αυτό του Byrne -αν και σε τέτοιου είδους αγώνες πρέπει πάντα να είσαι προετοιμασμένος για το χειρότερο σενάριο, ώστε να το αποφύγεις. Η υπερασπιστική τους γραμμή κλείνει με την διαβεβαίωση ότι ακόμα και αν υπήρχαν σε εκείνο το σημείο στρώματα αέρα, δεν θα έπαιζαν ιδιαίτερα σημαντικό ρόλο, εξαιτίας της φύσης της σύγκρουσης.

Τώρα, ο δικαστής Bruce Blair είναι αυτός που θα αποφασίσει αν ο Byrne θα δικαιωθεί και αν θα πάρει τα χρήματα -ή μέρος αυτών- που ζητά. Η απόφασή του, ωστόσο, κρύβει και μία ακόμα συνθήκη, καθώς θα δημιουργήσει ιστορικό, ως προς το πώς αξιολογούνται και εφαρμόζονται τα μέτρα προστασίας σε αγώνες μηχανοκίνητου αθλητισμού. Η δικαστική αυτή διαμάχη έρχεται να τονίσει τη συνεχιζόμενη κουβέντα στη Βρετανία, που έχει να κάνει με τις ευθύνες των διοργανωτών για την προστασία των αναβατών, αλλά και για το αν τα υπάρχοντα μέτρα ασφαλείας είναι επαρκή.

Η υπόθεση του Byrne έχει τραβήξει τα βλέμματα της μοτοσυκλετιστικής, και όχι μόνο, κοινότητας, πάνω της, αναδεικνύοντας τα ρίσκα που έχουν να αντιμετωπίσουν οι αναβάτες και πόσο σημαντική είναι η διαρκής εξέλιξη, όσον αφορά την ασφάλεια. Οι θαυμαστές του, αλλά και άλλοι αναβάτες έχουν δείξει την υποστήριξή τους στον Byrne, τονίζοντας την ανάγκη που υπάρχει για αυστηρότερα μέτρα ασφαλείας, προκειμένου να αποφευχθούν στο μέλλον τέτοιου είδους ατυχήματα. Το Βρετανικό Πρωτάθλημα SBK αποτελεί ένα από τα πιο προβεβλημένα Πρωταθλήματα στον κόσμο, όμως ταυτόχρονα είναι και ένα από τα πιο επικίνδυνα, μετρώντας σχεδόν κάθε χρόνο τουλάχιστον έναν άσχημο τραυματισμό αναβάτη ή ακόμη και θάνατο.