Πατέντα anti-dive από την Aprilia με αγωνιστικές βλέψεις!

Μια ιδέα από το παρελθόν επιστρέφει
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

27/3/2020

Ο όρος anti-dive στοιχειώνει στους φίλους των supersport μοτοσυκλετών για πολλές δεκαετίες, καθώς η θεωρία και η πράξη δεν είχαν καταφέρει έως τώρα να συναντηθούν στον ίδιο δρόμο. Τα συστήματα anti-dive έχουν στόχο να μειώσουν την απότομη βύθιση της εμπρός ανάρτησης κατά την διάρκεια ενός δυνατού φρεναρίσματος, η οποία μειώνει την ωφέλιμη διαδρομή της ανάρτησης και αυτό με τη σειρά του δυσκολεύει την απόσβεση των ανωμαλιών του δρόμου.

Χωρίς anti-dive, θα πρέπει να συμβιβαστείς στον τρόπο ρύθμισης της ανάρτησης και να διαλέξεις ανάμεσα σε μια “μαλακή” ρύθμιση που προσφέρει άνεση και κράτημα σε κακής ποιότητας δρόμους, αλλά την ίδια ώρα η μοτοσυκλέτα βουτάει απότομα και τερματίζει στα δυνατά φρεναρίσματα, ή σε μια “σκληρή” ρύθμιση που μειώνει την απότομη μεταφορά βάρους και επηρεάζει λιγότερο τη δυναμική γεωμετρία της μοτοσυκλέτας, αλλά δεν μπορεί να απορροφήσει σωστά τις ανωμαλίες του δρόμου οδηγώντας σε φυσιολογικούς ρυθμούς.

Για αν λύσουν αυτό το γόρδιο δεσμό, οι σχεδιαστές εμπνεύστηκαν τα συστήματα anti-dive όπου η βασική ιδέα είναι να συνδέσεις τη λειτουργία των φρένων με την λειτουργία της ανάρτησης. Αυτό μπορεί να γίνει είτε με μηχανικό τρόπο στηρίζοντας τη δαγκάνα σε ένα σύστημα μοχλισμού, είτε με υδραυλικό συνδέοντας την τρόμπα του εμπρός φρένου με το πιρούνι.

Προφανώς ο μηχανικός είναι τεχνολογικά και κατασκευαστικά πιο εύκολος και γι΄αυτό προηγήθηκε χρονικά. Ήδη από τα μέσα της δεκαετίας του ’70, πολλές ιδιωτικές ομάδες έφτιαχναν μόνες τους χειροποίητες βάσεις στήριξης για τις δαγκάνες των δισκόφρενων, προσπαθώντας με την χρήση των μοχλικών να βοηθήσουν τη λειτουργία των πιρουνιών εκείνης της εποχής. Οι κοινοί μοτοσυκλετιστές μάθαμε τι πάει να πει anti-dive στα μέσα της δεκαετίας του ’80, όπου τα ιαπωνικά εργοστάσια και κυρίως η Suzuki και η Yamaha, χρησιμοποίησαν στις μοτοσυκλέτες παραγωγής την υδραυλική εκδοχή της ιδέας, όπου ένα επιπλέον σωληνάκι υψηλής πίεσης έφευγε από την τρόμπα και πήγαινε στο πιρούνι.

Έτσι όσο πιο δυνατά πάταγες το φρένο, τόσο περισσότερο αντιστεκόταν το πιρούνι στη βύθιση. Δυστυχώς η πράξη δεν επαλήθευσε την θεωρία, διότι το αποτέλεσμα της αντιβύθισης συνοδευόταν από την απουσία αίσθησης της πρόσφυσης του εμπρός τροχού. Να θυμίσουμε πως τότε δεν υπήρχαν ABS, στη μόδα ήταν οι 16 ιντσών τροχοί (μπρρρρρ…) και τα ελαστικά tubeless είχαν με το ζόρι συμπληρώσει κάποια χρόνια εξέλιξης. Οπότε όταν τα αμέσως επόμενα χρόνια εμφανίστηκαν τα πολυρυθμιζόμενα πιρούνια, τα συστήματα anti-dive εξαφανίστηκαν και οι λάτρεις των superbike ξεφύσησαν με ανακούφιση! Τώρα όμως η Aprilia κατέθεσε μια πατέντα ενός μηχανικού συστήματος anti-dive, που στα δικά μας τα μάτια είναι ολόιδιο με εκείνο που είχαν δοκιμάσει πολλές ιδιωτικές ομάδες στο αμερικάνικο πρωτάθλημα superbike το ’70, κυρίως στις μοτοσυκλέτες της Harley Davidson που ήταν πιο βαριές.

Όπως βλέπουμε, όλη η πατέντα βασίζεται στην σχεδίαση του άξονα στο πιρούνι, όπου επιτρέπει την ελεύθερη περιστροφή της ακτινικής δαγκάνας, αλλά και στο ιδιόμορφο λούκι σχήματος “C” που κινείται το πάνω μέρος της βάσης της δαγκάνας. Όλα μαζί καταλήγουν να στηρίζονται μέσω μιας ράβδου στο καλάμι του upside-down πιρουνιού. Ο περίπλοκος αυτός μηχανισμός, υπόσχεται πως ένα μέρος της δύναμης πέδησης θα εμποδίζει με αναλογικό τρόπο την υπερβολική βύθιση του πιρουνιού.

Μένει να δούμε αν επιτέλους αυτή τη φορά η θεωρεία των μηχανολόγων θα ταυτιστεί με την αίσθηση που χρειάζεται ο αναβάτης ή αν θα πάει κι αυτό αδιάβαστο όπως κάθε μορφής εμπρός ανάρτηση μοχλισμού, ειδικά τώρα που οι ημι-ενεργητικές αναρτήσεις έχουν λύσει αυτά τα προβλήματα. Μια στιγμή όμως! Στα MotoGP απαγορεύονται οι ηλεκτρονικά ελεγχόμενες αναρτήσεις… Βρε λες να το δούμε εκεί;!                

Σαμπρέλες στα ελαστικά: Γιατί είναι ένα κατάλοιπο του παρελθόντος

Όλα τα προβλήματα που τις συνοδεύουν
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

3/9/2019

Έχει γίνει πολύ κουβέντα για τις σαμπρέλες στα ελαστικά των on-off μοτοσυκλετών τα τελευταία χρόνια και η αιτία δεν είναι άλλη από την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί η Honda και η Yamaha για να δικαιολογήσει τη χρήση τους στα Africa Twin και Tenere 700.

Σύμφωνα με τις δύο ιαπωνικές εταιρείες, σε περίπτωση που “πάθεις λάστιχο” απλώς αλλάζεις τη σαμπρέλα και όλα είναι μια χαρά. Μάλιστα ενισχύουν την επιχειρηματολογία τους λέγοντας πως αν είχες tubeless ελαστικό θα το πέταγες, ενώ με τις σαμπρέλες μπορείς να κρατήσεις το τρύπιο ελαστικό σου σαν να μην έχει τρύπα… Και το τερματίζουν λέγοντας πως τα καθαρόαιμα enduro και motocross έχουν σαμπρέλες, αρά οι σαμπρέλες είναι άλλη μια απόδειξη για τις off-road  δυνατότητές τους. Βέβαια οι αγωνιστικές μοτοσυκλέτες enduro έχουν mousse μέσα στα ελαστικά τους και οι αγώνες motocross γίνονται σε πίστα με ένα van γεμάτο εργαλεία και δεν έχουν καμία σχέση με την δική σου εκδρομή στην Αράχοβα, που θα πας στο Σ/Κ δικάβαλος.

Με λίγα λόγια, όλα αυτά τα επιχειρήματα είναι εκτός πραγματικότητας και ο μοναδικός λόγος που το Africa Twin και το Tenere έχουν ελαστικά με σαμπρέλες είναι επειδή οι tubeless ζάντες είναι ακριβότερες από τις συμβατικές.

Αν πάθεις λάστιχο σε μοτοσυκλέτα με σαμπρέλες σε μια εκδρομή ή ένα ταξίδι, τότε θα καταλάβεις γιατί τα tubeless ελαστικά είναι πολύ καλύτερα για εσένα.

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να έχεις μαζί σου δύο σαμπρέλες, μία για τον εμπρός τροχό και μία για τον πίσω, αφού έχουν διαφορετικές διαστάσεις. Επίσης θα πρέπει να ελπίζεις πως θα πάθεις μόνο μία φορά λάστιχο στο ταξίδι που θα πας.

Αντιθέτως, αν είχες tubeless ελαστικά θα χρειαζόσουν ένα μικρό κιτ με κορδόνια (περιέχει τουλάχιστον 10, δηλαδή μπορείς να πάθεις δέκα φορές λάστιχο…) και αμπούλες με πεπιεσμένο αέρα που όλα μαζί χωράνε κάτω από τη σέλα οποιασδήποτε μοτοσυκλέτας.

Αν έχεις μοτοσυκλέτα με σαμπρέλες, θα πρέπει να έχεις μαζί σου λεβιέδες για να ξεζαντάρεις το ελαστικό και εργαλεία για να βγάλεις τον τροχό και φυσικά ένα σταντ για να την στηρίξεις στον αέρα όταν βγάλεις τον τροχό. Κάνει δουλειά το διπλό σταντ, αλλά αν έχεις μόνο πλαϊνό… την πάτησες!

 Επιπλέον είναι και πιο ασφαλές να έχεις tubeless ελαστικά, καθώς τα καινούρια on-off μπορούν να ταξιδεύουν εύκολα με ταχύτητες άνω των 150-160km/h για ώρες και το βάρος τους μαζί με δύο άτομα στη σέλα και αποσκευές ξεπερνά τα 350 κιλά, οπότε δεν θέλεις να έχεις τις σαμπρέλες που δημιουργούν μεγάλες μεταβολές στη θερμοκρασία του αέρα, επηρεάζοντας τις πιέσεις.

Και όλα αυτά είναι το καλό σενάριο, δηλαδή στην περίπτωση που έχεις προετοιμαστεί κατάλληλα για ένα ταξίδι. Διότι αν πάθεις λάστιχο με μοτοσυκλέτα που έχει σαμπρέλες μέσα στην πόλη και πας σε βουλκανιζατέρ για να στο επισκευάσουν, τότε θα βρεθείς σε μια άλλη μεγάλη έκπληξη.

Κορδόνια για tubeless ελαστικά έχουν όλα τα βουλκανιζατέρ αυτοκινήτων, όμως σαμπρέλες στις διαστάσεις της μοτοσυκλέτας σου και σταντ για να βγάλουν τον τροχό έχουν μόνο όσα πουλάνε ελαστικά και για μοτοσυκλέτες (αν φυσικά έχουν σε στοκ εκείνη τη στιγμή τη σαμπρέλα σου…).

Το μοναδικό πλεονέκτημα της σαμπρέλας είναι στις περιπτώσεις που η τρύπα είναι πολύ μεγάλη και δεν μπορεί να την κλείσει ένα κορδόνι. Όμως και πάλι μπορείς να έχεις δύο-τρία εσωτερικά μπαλώματα για tubeless ελαστικά (έχουν όγκο και μέγεθος Hansaplast…) και να ακολουθήσεις την ίδια διαδικασία με την αλλαγή σαμπρέλας.

Έτσι όλη αυτή η παραφιλολογία για τα πλεονεκτήματα των on-off μοτοσυκλετών με σαμπρέλες την σημερινή εποχή είναι απλώς για να δικαιολογήσουν το επιπλέον κόστος που έχουν οι tubeless ζάντες για τα ίδια τα εργοστάσια και τίποτα περισσότερο.