Σαμπρέλες στα ελαστικά: Γιατί είναι ένα κατάλοιπο του παρελθόντος

Όλα τα προβλήματα που τις συνοδεύουν
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

3/9/2019

Έχει γίνει πολύ κουβέντα για τις σαμπρέλες στα ελαστικά των on-off μοτοσυκλετών τα τελευταία χρόνια και η αιτία δεν είναι άλλη από την επιχειρηματολογία που χρησιμοποιεί η Honda και η Yamaha για να δικαιολογήσει τη χρήση τους στα Africa Twin και Tenere 700.

Σύμφωνα με τις δύο ιαπωνικές εταιρείες, σε περίπτωση που “πάθεις λάστιχο” απλώς αλλάζεις τη σαμπρέλα και όλα είναι μια χαρά. Μάλιστα ενισχύουν την επιχειρηματολογία τους λέγοντας πως αν είχες tubeless ελαστικό θα το πέταγες, ενώ με τις σαμπρέλες μπορείς να κρατήσεις το τρύπιο ελαστικό σου σαν να μην έχει τρύπα… Και το τερματίζουν λέγοντας πως τα καθαρόαιμα enduro και motocross έχουν σαμπρέλες, αρά οι σαμπρέλες είναι άλλη μια απόδειξη για τις off-road  δυνατότητές τους. Βέβαια οι αγωνιστικές μοτοσυκλέτες enduro έχουν mousse μέσα στα ελαστικά τους και οι αγώνες motocross γίνονται σε πίστα με ένα van γεμάτο εργαλεία και δεν έχουν καμία σχέση με την δική σου εκδρομή στην Αράχοβα, που θα πας στο Σ/Κ δικάβαλος.

Με λίγα λόγια, όλα αυτά τα επιχειρήματα είναι εκτός πραγματικότητας και ο μοναδικός λόγος που το Africa Twin και το Tenere έχουν ελαστικά με σαμπρέλες είναι επειδή οι tubeless ζάντες είναι ακριβότερες από τις συμβατικές.

Αν πάθεις λάστιχο σε μοτοσυκλέτα με σαμπρέλες σε μια εκδρομή ή ένα ταξίδι, τότε θα καταλάβεις γιατί τα tubeless ελαστικά είναι πολύ καλύτερα για εσένα.

Πρώτα απ’ όλα θα πρέπει να έχεις μαζί σου δύο σαμπρέλες, μία για τον εμπρός τροχό και μία για τον πίσω, αφού έχουν διαφορετικές διαστάσεις. Επίσης θα πρέπει να ελπίζεις πως θα πάθεις μόνο μία φορά λάστιχο στο ταξίδι που θα πας.

Αντιθέτως, αν είχες tubeless ελαστικά θα χρειαζόσουν ένα μικρό κιτ με κορδόνια (περιέχει τουλάχιστον 10, δηλαδή μπορείς να πάθεις δέκα φορές λάστιχο…) και αμπούλες με πεπιεσμένο αέρα που όλα μαζί χωράνε κάτω από τη σέλα οποιασδήποτε μοτοσυκλέτας.

Αν έχεις μοτοσυκλέτα με σαμπρέλες, θα πρέπει να έχεις μαζί σου λεβιέδες για να ξεζαντάρεις το ελαστικό και εργαλεία για να βγάλεις τον τροχό και φυσικά ένα σταντ για να την στηρίξεις στον αέρα όταν βγάλεις τον τροχό. Κάνει δουλειά το διπλό σταντ, αλλά αν έχεις μόνο πλαϊνό… την πάτησες!

 Επιπλέον είναι και πιο ασφαλές να έχεις tubeless ελαστικά, καθώς τα καινούρια on-off μπορούν να ταξιδεύουν εύκολα με ταχύτητες άνω των 150-160km/h για ώρες και το βάρος τους μαζί με δύο άτομα στη σέλα και αποσκευές ξεπερνά τα 350 κιλά, οπότε δεν θέλεις να έχεις τις σαμπρέλες που δημιουργούν μεγάλες μεταβολές στη θερμοκρασία του αέρα, επηρεάζοντας τις πιέσεις.

Και όλα αυτά είναι το καλό σενάριο, δηλαδή στην περίπτωση που έχεις προετοιμαστεί κατάλληλα για ένα ταξίδι. Διότι αν πάθεις λάστιχο με μοτοσυκλέτα που έχει σαμπρέλες μέσα στην πόλη και πας σε βουλκανιζατέρ για να στο επισκευάσουν, τότε θα βρεθείς σε μια άλλη μεγάλη έκπληξη.

Κορδόνια για tubeless ελαστικά έχουν όλα τα βουλκανιζατέρ αυτοκινήτων, όμως σαμπρέλες στις διαστάσεις της μοτοσυκλέτας σου και σταντ για να βγάλουν τον τροχό έχουν μόνο όσα πουλάνε ελαστικά και για μοτοσυκλέτες (αν φυσικά έχουν σε στοκ εκείνη τη στιγμή τη σαμπρέλα σου…).

Το μοναδικό πλεονέκτημα της σαμπρέλας είναι στις περιπτώσεις που η τρύπα είναι πολύ μεγάλη και δεν μπορεί να την κλείσει ένα κορδόνι. Όμως και πάλι μπορείς να έχεις δύο-τρία εσωτερικά μπαλώματα για tubeless ελαστικά (έχουν όγκο και μέγεθος Hansaplast…) και να ακολουθήσεις την ίδια διαδικασία με την αλλαγή σαμπρέλας.

Έτσι όλη αυτή η παραφιλολογία για τα πλεονεκτήματα των on-off μοτοσυκλετών με σαμπρέλες την σημερινή εποχή είναι απλώς για να δικαιολογήσουν το επιπλέον κόστος που έχουν οι tubeless ζάντες για τα ίδια τα εργοστάσια και τίποτα περισσότερο.

Μπαγκαζιέρες, βαλίτσες και σχάρες: Πόσα κιλά μπορώ να τους βάλω

Οι περιορισμοί που δεν λαμβάνουμε υπόψη μας
1
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

12/12/2023

Στη Γερμανία εδώ και πολλές δεκαετίες, κάθε αξεσουάρ που τοποθετείται σε ένα όχημα που κυκλοφορεί σε δημόσιους δρόμους θα πρέπει να έχει έγκριση TUV, δηλαδή να έχει περάσει από δοκιμές που να εξασφαλίζουν πως η ποιότητα και τα χαρακτηριστικά του είναι ασφαλή τόσο για το ίδιο το όχημα, όσο και για τα υπόλοιπα οχήματα που κυκλοφορούν στο δρόμο. Τα τελευταία δύο χρόνια, το ίδιο ισχύει και για τα εργοστασιακά αξεσουάρ των μοτοσυκλετών που πωλούνται στις χώρες της Ε.Ε. κάτι που έχει ως αποτέλεσμα να αυξηθεί η τιμή τους λόγω του επιπλέον κόστους της διαδικασίας έγκρισης τύπου, όμως την ίδια στιγμή οι μοτοσυκλετιστές έχουμε το κεφάλι μας πιο ήσυχο σε ό,τι αφορά την ποιότητα, τον σχεδιασμό, την ασφάλεια και την εγγύηση καλής λειτουργίας τους. Μάλιστα από την στιγμή που εφαρμόστηκε αυτή η διαδικασία, βλέπουμε όλο και πιο συχνά να γίνονται επίσημες πανευρωπαϊκές ανακλήσεις σε αξεσουάρ από τα εργοστάσια κατασκευής μοτοσυκλετών, κάτι που ήταν σπάνιο (έως απίθανο…) να συμβεί μέχρι σήμερα από τους κατασκευαστές των αξεσουάρ, αφήνοντας τον πελάτη να λύσει το πρόβλημα μόνος του.

Το γεγονός πως πλέον γίνονται δοκιμές αντοχής και ασφάλειας στα αξεσουάρ από ανεξάρτητους οργανισμούς, αυτομάτως σημαίνει πως έχουμε γνώση των προδιαγραφών τους, αλλά και συγκεκριμένα όρια για τη χρήση τους, τα οποία πρέπει να λαμβάνουμε υπόψη μας.

2

Το πιο τρανταχτό παράδειγμα αξεσουάρ, που έχει πολύ συγκεκριμένες προδιαγραφές και όρια χρήσης είναι οι σχάρες, είτε ως στάνταρ εξοπλισμός, είτε ως έξτρα εξοπλισμός, είτε ως after market.

 Όλες τους πρέπει να αναγράφουν το μέγιστο επιτρεπτό βάρος, το οποίο δεν αφορά μόνο την δομική αντοχή τους, αλλά κυρίως αφορά τον τομέα συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας.

Ακόμα και με το μάτι είναι εύκολο να καταλάβεις πως οι περισσότερες σχάρες αντέχουν πολλά περισσότερα κιλά από τα 8kg, 9kg, 10kg κ.τ.λ. που αναγράφουν ως μέγιστο επιτρεπτό βάρος φόρτωσης (Max Load).

Για να καθοριστεί αυτή η μέγιστη τιμή, ο κατασκευαστής της μοτοσυκλέτας μας έχει κάνει εργαστηριακές δοκιμές για την δομική αντοχή της και δοκιμές σε πραγματικές συνθήκες για να διαπιστώσει τον βαθμό αρνητικής επίδρασης του επιπλέον βάρους στη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας.  

Οι δοκιμές αντοχής είναι αντικειμενικές, δηλαδή γίνονται με μηχανήματα και μετρήσεις ακριβείας, οπότε είναι εύκολο να καθοριστούν τα μέγιστα κιλά που αντέχει μια σχάρα.

Αντιθέτως οι δοκιμές που αφορούν την αλλαγή συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας, έχουν μεγαλύτερα περιθώρια υποκειμενικής κρίσης από τους δοκιμαστές της κάθε εταιρείας, ενώ θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός πως κάθε ιδιοκτήτης μοτοσυκλέτας έχει διαφορετικό επίπεδο οδηγηκής ικανότητας, διαφορετικό επίπεδο εμπειρίας και φυσικά διαφορετικό σωματότυπο, κάτι που παίζει ρόλο όταν μεταβάλλεται η κατανομή του βάρους προσθέτοντας 10-15 κιλά σε 50-60mm απόσταση πίσω από το σώμα του αναβάτη.

3

Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω, όταν μια σχάρα αναγράφει ως μέγιστο όριο τα 9kg για παράδειγμα, στην πραγματικότητα αντέχει παραπάνω από τα διπλάσια, όμως η αλλαγή της κατανομής του βάρους σύμφωνα με τις δοκιμές του κατασκευαστή σε πραγματικές συνθήκες δεν επιτρέπει την τοποθέτηση μεγαλύτερου βάρος σε αυτό το σημείο.

Οι περισσότεροι κατασκευαστές μοτοσυκλετών στις μέρες μας βάζουν όρια και στην μέγιστη ταχύτητα που μπορείς να κινηθείς όταν έχεις μία, δύο ή τρεις βαλίτσες με το μέγιστο επιτρεπόμενο όριο βάρους, καθώς λαμβάνουν υπόψη τους και την τεράστια αλλαγή της αεροδυναμικής συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας.

Καθώς οι περισσότεροι κατασκευαστές μοτοσυκλετών δεν φτιάχνουν οι ίδιοι τις σχάρες και τις βαλίτσες, αλλά συνεργάζονται με εξωτερικούς προμηθευτές, τις περισσότερες φορές οι επώνυμες after market εταιρείες αξεσουάρ ακολουθούν και σε κάποιες περιπτώσεις αναλαμβάνουν οι ίδιες τις διαδικασίες δοκιμών και εξέλιξης.

Τι συμβαίνει όμως στην πραγματική ζωή; Δυστυχώς ελάχιστοι μοτοσυκλετιστές ακολουθούν όλα τα όρια χρήσης που μας δίνουν οι κατασκευαστές.

4

Στην πράξη ο μόνος περιορισμός είναι ο διαθέσιμος όγκος φόρτωσης, χωρίς να λαμβάνουμε υπ’ όψη τις υπόλοιπες παράμετρους, δηλαδή την κατανομή του βάρους και την αεροδυναμική συμπεριφορά.

Επίσης όταν αυξάνουμε υπέρμετρα το βάρος της μοτοσυκλέτας, αυτομάτως τα φρένα και οι αναρτήσεις δεν μπορούν να προσφέρουν τα ίδια επίπεδα ασφάλειας.

Όχι μόνο οι αποστάσεις φρεναρίσματος αυξάνονται και οι αναρτήσεις δυσκολεύονται να ελέγξουν τις δυνάμεις που ασκούνται στη μοτοσυκλέτα κατά την επιβράδυνση, επιτάχυνση και στις αλλαγές πορείας, αλλά προκαλούν και πρόωρη κόπωση που μπορεί να οδηγήσει στην πλήρη κατάρρευση του συστήματος πέδησης και των αναρτήσεων.

6