James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Yamaha NMAX 155 Tech Max 2026 - Το ισχυρότερο NMAX επέστρεψε ανανεωμένο

Με ηλεκτρονικά ελεγχόμενο CVT κιβώτιο και δύο προγράμματα λειτουργίας
Yamaha NMAX 155 2026
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

14/10/2025

Γνωρίζαμε την ύπαρξή του από το καλοκαίρι του 2024, η Yamaha μας είχε πει ότι θα έρθει και στην Ευρώπη και τώρα αυτό γίνεται και επίσημα πραγματικότητα με την παρουσίαση του Euro 5+ NMAX 155 στην έκδοση Tech MMAX.

To Yamaha NMAX 155 Tech Max έρχεται να συμπληρώσει την γκάμα του mini GT σκούτερ της εταιρείας των τριών διαπασών με την ισχυρότερη έκδοση να απευθύνεται σε εκείνους που δε θέλουν να χάσουν τίποτα από την ευελιξία και τη χρηστικότητα του NMAX 125 αλλά κινούνται συχνότερα σε περιβάλλον αυτοκινητόδρομου ή με δεύτερο άτομο στη σέλα και για αυτόν τον λόγο χρειάζονται και τις καλύτερες επιδόσεις που προσφέρει το μεγαλύτερης χωρητικότητας μοτέρ.

Yamaha NMAX 155 2026

Πέρα από τις καλύτερες επιδόσεις που προσφέρει ο ισχυρότερος κινητήρας, αυτό που διαχωρίζει το "155" από το 125άρι NMAΧ είναι το ηλεκτρονικά ελεγχόμενο CVT κιβώτιο, το οποίο η Yamaha ονομάζει YECVT από το Yamaha Electric Conntinuosly Variable Transmission. 

Στο εν λόγω κιβώτιο ο έλεγχος του ιμάντα του CVT γίνεται ηλεκτρικά με τον αναβάτη να έχει στη διάθεσή του δύο προγράμματα λειτουργίας: το Town και το Sport. Στο πρώτο πρόγραμμα το CVT λειτουργεί τυπικά, όμως στο δεύτερο η κλιμάκωση γίνεται πιο κοντή και το μοτέρ λειτουργεί σε υψηλότερες στροφές. 

Έτσι οι επιταχύνσεις γίνονται πιο ζωηρές, ενώ πιο έντονη είναι και η αίσθηση από το φρένο του κινητήρα στο κλείσιμο του γκαζιού. Σύμφωνα και με το παράδειγμα που δίνει η Yamaha με 60 χλμ./ώρα ο κινητήρας στροφάρει στις 5.000 σ.α.λ. με το πρόγραμμα "T" και στις 6.000 σ.α.λ. με το πρόγραμμα Sport. Η επιλογή των προγραμμάτων γίνεται από σχετικό κουμπί στο αριστερό γκριπ.

Yamaha NMAX 155 2026

Ο Blue Core υγρόψυκτος κινητήρας των 155 κ.εκ. πληροί τις προδιαγραφές Euro 5+ και δεν έχει διαφορά στην ονομαστική του απόδοση σε σχέση με το προηγούμενο NMAX 155 με την ισχύ του να φτάνει στους 14,88 ίππους και το 1,4 kg.m ροπής. Παρόν είναι και στο σύστημα Strat&Stop που σβήνει το μοτέρ αυτόματα όταν βρίσκεστε σε στάση και το επανεκκινεί με το άνοιγμα του γκαζιού. Ο κινητήρας με το σύστημα μεταβλητού χρονισμού βαλβίδων εισαγωγής φέρει όλες τις αλλαγές που είδαμε και στην έκδοση των 125 κ.εκ., οι οποίες είχαν σαν στόχο να αυξήσουν ακόμη περισσότερο την αξιοπιστία του.

Το NMAX 155 με τους τροχούς των 13 ιντσών θα είναι διαθέσιμο, τουλάχιστον αρχικά, αποκλειστικά στην πλουσιότερα εξοπλισμένη έκδοση Tech Max με τις δύο οθόνες, μία LCD και μία TFT που συνδέεται με κινητό και προσφέρει εκτός από επιπλέον πληροφορίες και πλοήγηση με χάρτες της Garmin. Φέρει επίσης διαφορετική επένδυση σέλας που μοιάζει με δέρμα αλλά δεν είναι. Και εδώ τα φώτα είναι full LED και στον εξοπλισμό περιλαμβάνεται και θύρα USB.

Το NMAX 155 Tech MAX θα είναι διαθέσιμο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2026.

Yamaha NMAX 155 2026

Yamaha NMAX 155 2026