James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Honda RC30: Εξαψήφιο ποσό για τη νικηφόρα VFR750R του Joey Dunlop

Η 1η VFR750R που κέρδισε στο Isle of Man TT - Βγήκε 1η φορά σε δημοπρασία από τον Bonhams
Honda RC30 Joey Dunlop δημοπρασία 2025
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

14/10/2025

Ένα πραγματικά πολύτιμο κομμάτι αγωνιστικής ιστορίας βγήκε στο σφυρί στη δημοπρασία Autumn Stafford Sale του οίκου Bonhams με τη Honda RC30 που οδήγησε ο Joey Dunlop σε διπλή νίκη στο IOMTT να αλλάζει χέρια για εξαψήφιο ποσό.

Σχεδιασμένη και κατασκευασμένη τη 10ετία του '80 από την HRC χωρίς συμβιβασμούς στο κόστος (καινούργια κόστιζε όσο δύο GSX-R750) και με στόχο να κερδίσει το νεοσύστατο τότε Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Superbike, η εξωτική για την εποχή της RC30 είναι μια μοτοσυκλέτα σταθμός στην ιστορία της Honda από τεχνολογική σκοπιά -έφερε τεχνολογίες από το MotoGP στον δρόμο- αλλά και για την επιρροή που άσκησε στην εξέλιξη των superbikes από την εμφάνισή της και έπειτα.

Honda RC30 Joey Dunlop δημοπρασία 2025

Η VFR750R RC30 ήταν η μοτοσυκλέτα με την οποία η Honda κέρδισε τα δύο πρώτα Παγκόσμια Πρωταθλήματα Superbike με τον Fred Merkel στη σέλα της, ενώ δύο ακόμη Παγκόσμια Πρωταθλήματα TT Formula 1 κέρδισε με αυτή ο Carl Fogarty. Με την RC30 η Honda συμμετείχε με επιτυχία και σε αγώνες αντοχής κερδίζοντας σε Le Mans, Spa και Suzuka αποδεικνύοντας ότι η μοτοσυκλέτα της ήταν πολυτάλαντη αλλά και αξιόπιστη. 

Στη φήμη της RC30 τη δική του συνεισφορά είχε ο θρύλος Joey Dunlop. Ο Βορειοιρλανδός με 26 νίκες στο ΤΤ βρίσκεται στη δεύτερη θέση της σχετικής λίστας πίσω μόνο από τον ανιψιό του Michael Dunlop που έχει 33 και είχε δηλώσει ότι η RC30 άλλαξε τα πάντα για αυτόν στο Isle of Man καθώς του έδινε την ακρίβεια και την αυτοπεποίθηση που χρειαζόταν για να πιέσει στο όριο και να οδηγήσει στον γνωστό καταιγιστικό του ρυθμό που έκανε τον "Yer Maun" τόσο αγαπητό στο κοινό.

Τον Ιούνιο του 1988 ο Dunlop οδήγησε την RC30 σε νίκη στη Formula 1 TT με μέση ωριαία τα 187,09 χλμ./ώρα και έπειτα κέρδισε με την ίδια μοτοσυκλέτα και στην Senior TT κάνοντας ρεκόρ ταχύτερου γύρου με μέση ωριαία 190,77 χλμ./ώρα. Με αυτή τη μοτοσυκλέτα ο Dunlop έτρεξε και σε κάποιους αγώνες του Παγκόσμιου Πρωταθλήματος Superbike την ίδια χρονιά καταφέρνοντας μάλιστα να ανέβει στο βάθρο στον γύρο του Donington.

Η νικηφόρα RC30 παρέμεινε στην οικογένεια Dunlop και μετά τον τραγικό χαμό του Dunlop. Είναι μάλιστα η μοτοσυκλέτα που βρισκόταν μέχρι πρότινος σε περίοπτη θέση στην παμπ της οικογένειας Dunlop, "Joey's Bar", στο Ballymoney της Β.Ιρλανδίας και αυτή ήταν η πρώτη φορά που βγήκε σε δημοπρασία.

Με πλαίσιο σταμπαρισμένο από την HRC και φουλ αγωνιστικό κιτ, αλλά και καρμπυρατέρ μαγνησίου που εξέλιξαν οι Ιάπωνες αποκλειστικά για τις κορυφαίες τους αγωνιστικές, η μοτοσυκλέτα απέσπασε το ποσό των 151.830 ευρώ στη δημοπρασία του Bonhams.