James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Η FUELL κήρυξε πτώχευση – Η εταιρεία του Erik Buell πουλήθηκε σε δημοπρασία για μόλις το 2% των χρεών της

Το τέλος μιας ακόμη φιλόδοξης startup ηλεκτρικών δικύκλων
FUELL Bankrupt
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

9/10/2025

Η FUELL, startup ηλεκτρικών ποδηλάτων και μοτοσυκλετών που ίδρυσε ο ο Erik Buell, έβαλε οριστικά λουκέτο. Τα εναπομείναντα περιουσιακά της στοιχεία δημοπρατήθηκαν για περίπου 170.000 δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί μόλις στο 2% των συνολικών της οφειλών, οι όποιες αγγίζαν τα 7 εκατομμύρια

Η δημοπρασία αυτή σήμανε το τέλος άλλης μιας σύντομης και ταραχώδους πορείας στον κόσμο της μικροκινητικότητας. Η FUELL είχε συγκεντρώσει εκατομμύρια δολάρια μέσω πολλών crowdfunding καμπανιών, προβάλλοντας τον εαυτό της ως το τολμηρό εγχείρημα που θα έφερνε επανάσταση στις αστικές μετακινήσεις με μοντέλα όπως τα Flluid και Fllow. Ωστόσο, μετά την πτωχευτική της αίτηση τον Οκτώβριο του 2024, τα μεγαλεπήβολα σχέδια μετατράπηκαν σε εκποίηση περιουσίας.

Η δημοπρασία για ότι απέμεινε

Ανάμεσα στα πωληθέντα στοιχεία περιλαμβάνονταν η πνευματική ιδιοκτησία της εταιρείας, όπως το εμπορικό σήμα FUELL, ο ιστότοπος και πατέντες, τα οποία απέφεραν περίπου 50.000 δολάρια. Μια μικρή παρτίδα από αδιάθετα e-bikes επίσης βγήκε στο σφυρί, με τα Flluid να πωλούνται από 1.150 έως 1.600 δολάρια, ενώ τα σπαστά e-bikes Folld έπιασαν ακόμη χαμηλότερες τιμές, γύρω στα 475 δολάρια.

FUELL Bankrupt

Οι αγοραστές δεν αποκαλύφθηκαν, οπότε δεν είναι σαφές αν κάποια άλλη εταιρεία σκοπεύει να αναβιώσει τα σχέδια της FUELL ή απλώς αγόρασε τα κομμάτια για ανταλλακτικά. Αν και στο παρελθόν είδαμε αντίστοιχες περιπτώσεις όπου άλλες εταιρείες αγόραζαν ολοκληρωμένα e-bikes από πτωχευμένες μάρκες για μεταπώληση, αυτή τη φορά φαίνεται ότι το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων χάθηκε στα διεκπεραιωτικά έξοδα.

Το δημοπρατήριο κράτησε 38.000 δολάρια ως προμήθεια, ενώ σημαντικό μέρος των εσόδων απορροφήθηκε από ασφάλιστρα και καθαρισμούς. Ελάχιστα ποσά απέμειναν για τους πιστωτές, μια απογοητευτική εξέλιξη, ειδικά για τους υποστηρικτές του crowdfunding, πολλοί εκ των οποίων είχαν προπαραγγείλει τα δίκυκλα και έμειναν με άδεια χέρια.

FUELL Bankrupt

Ένα γνώριμο τέλος για μια πολλά υποσχόμενη ιδέα

Η FUELL είχε ξεκινήσει με όραμα να “επαναπροσδιορίσει την αστική κινητικότητα”, όμως το τέλος της αποτελεί ακόμη ένα παράδειγμα στο κύμα “εκκαθάρισης” του κλάδου των e-bikes τα τελευταία χρόνια. Μετά την έκρηξη ζήτησης στην πανδημία, πολλές εταιρείες ηλεκτρικών ποδηλάτων δεν κατάφεραν να διατηρήσουν τη βιωσιμότητά τους και οδηγήθηκαν σε βίαιη επιστροφή στην πραγματικότητα.

Έτσι, για τον Erik Buell, έναν σχεδιαστή που έχει αφήσει ανεξίτηλο αποτύπωμα στην ιστορία των σπορ μοτοσυκλετών, πάρα τις πολλαπλές εμπορικές αποτυχίες, η FUELL γράφει έναν πικρό επίλογο στη πορεία του και στην προσπάθειά του να φέρει την καινοτομία στην ηλεκτροκίνηση, τουλάχιστον μέχρι νεωτέρας.

 

Ετικέτες