James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Τα Morbidelli που έρχονται - 4 δικύλινδρα από 350 έως και 1.000 κ.εκ.

Κοντά μας σε λίγες ημέρες τα F352, T352X, T502X και το μεγάλο T1002VX
Morbidelli T1002VX - Έρχεται σύντομα στην Ελλάδα
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

20/10/2025

Λίγες ημέρες απομένουν για την άφιξη και τη διαθεσιμότητα των F352, T352X, T502X και T1002VX, σύμφωνα και με την ανακοίνωση της αντιπροσωπείας.

Μέχρι τέλος Οκτωβρίου οι τέσσερεις μοτοσυκλέτες της Morbidelli, τρεις on-off/adventure και η naked F352 αναμένεται να βρίσκονται στην ελληνική αγορά και το κοινό θα έχει την ευκαιρία να τις δει έτσι από κοντά και να μάθει περισσότερα για αυτές.

Morbidelli

Η ελληνική αντιπροσωπεία φαίνεται να τηρεί το χρονοδιάγραμμα που έχει θέσει για την άφιξη των νέων μοντέλων μας υπενθυμίζει πως ο καιρός πλησιάζει για τα T352X και T502X (διαβάστε για αυτά περισσότερα εδώ), όπως και για το μεγάλο T1002VX που φέρει δικύλινδρο V κινητήρα 997 κ.εκ. με τη ροπή και την ισχύ του να βρίσκονται στους 88,51 ίππους και τα 9,07 kg.m ροπής στις 7.750 και 5.250 αντίστοιχα. 

Morbidelli

Ο εξοπλισμός της μοτοσυκλέτας παρουσιάζεται ικανοποιητικός με αναρτήσεις της KYB και ακτινικές τετραπίστονες δαγκάνες στους δίσκους των 300 χλστ. της J.Juan. Για τον κινητήρα υπάρχουν τέσσερα προγράμματα λειτουργίας, το ABS είναι Cornering και σε αυτόν περιλαμβάνεται επίσης traction control, σύστημα παρακολούθησης πίεσης ελαστικών, full LED φώτα, ρυθμιζόμενη ζελατίνα, θερμαινόμενα γκριπ και θερμαινόμενη σέλα, TFT οθόνη με διαγώνιο 7 ιντσών, USB θύρα φόρτισης και ακτινωτούς τροχούς 19 ιντσών εμπρός και 17 πίσω.

Morbidelli

Η τέταρτη μοτοσυκλέτα είναι η F352 επίσης δικύλινδρη, η νέα street της Morbidelli, η οποία μπορεί να οδηγηθεί με δίπλωμα κατηγορίας Α2 και το ανακοινώσιμο βάρος της βρίσκεται στο όριο της κατηγορίας, στα 175 κιλά, πλήρης υγρών. Η μοτοσυκλέτα έχει τον ίδιο κινητήρα με εκείνον του T352X με την απόδοση να βρίσκεται στους 50,9 ίππους και τα 3,2 χιλιογραμμόμετρα ροπής. Στον εξοπλισμό περιλαμβάνεται και tracton control, το οποίο συνδυάζεται στις ρυθμίσεις με το ABS, με τον αναβάτη να έχει στη διάθεσή του τρία προγράμματα: το Stantard (όλα ενεργοποιημένα), το Sport, (απενεργοποίηση του Traction Control) και το Expert -απενεργοποίηση του TCS και του ABS στο πίσω τροχό.

Morbidelli

Σε λίγες ημέρες θα γνωρίζουμε και τις τιμές των νέων μοτοσυκλετών της Morbidelli, οι οποίες αναμένονται πολύ ανταγωνιστικές.

Ετικέτες