Συντήρηση φρένων

Πώς και τι πρέπει να κάνουμε
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

10/1/2018

Δυστυχώς για τον περισσότερο κόσμο η συντήρηση και το service του συστήματος πέδησης (φρένα) περιορίζεται στο να αλλάζουν τακάκια όποτε φαγωθούν υπερβολικά. Όμως το σύστημα των φρένων είναι ένας αρκετά πιο περίπλοκος μηχανισμός που χρειάζεται ιδιαίτερη φροντίδα, καθώς η σωστή λειτουργία του είναι βασικό θέμα ασφάλειας και δεν έχει να κάνει μόνο με την απόδοση.

Ανεξάρτητα από το είδος των φρένων που έχει η μοτοσυκλέτα, το scooter ή το παπί μας και κυρίως ανεξάρτητα από τα πόσα χιλιόμετρα κάνουμε, θα πρέπει να αλλάζουμε τα υγρά του κυκλώματος κάθε δύο χρόνια (στα υδραυλικά φρένα) και να καθαρίζουμε/ελέγχουμε τις δαγκάνες, τις τρόμπες, τις μανέτες και γενικά τις αρθρώσεις του συστήματος.

 

 

Αλλαγή υγρών κάθε δύο χρόνια (το αργότερο) ανεξάρτητα των διανυθέντων χιλιομέτρων

Τα υγρά των φρένων λόγω της σύνθεσής τους έχουν την τάση να απορροφούν πολύ εύκολα την υγρασία (το νερό δηλαδή…) που υπάρχει στον αέρα. Έτσι παρά το γεγονός ότι βρίσκονται (θεωρητικά…)  μέσα σε ένα αεροστεγώς σφραγισμένο περιβάλλον, στην πραγματικότητα έρχονται σε επαφή με τον αέρα και με την πάροδο του χρόνου συσσωρεύουν υγρασία. Ως γνωστόν το νερό βράζει στους 100C⁰ αλλά αν βρίσκεται μέσα σε δοχείο που δεν του επιτρέπει να διασταλεί, τότε το σημείο βρασμού αυξάνεται πάνω από τους 120C⁰. Όπως έχουμε πει, τα φρένα μετατρέπουν δια μέσω της τριβής την κινητική ενέργεια σε θερμότητα. Κατά το φρενάρισμα αναπτύσσονται θερμοκρασίες πολύ υψηλότερες των 120C⁰, οπότε η ύπαρξη υγρασίας στα υγρά των φρένων μας προκαλεί πτώση στην απόδοσή τους. Το κακό είναι ότι αυτό γίνεται έντονα αντιληπτό μόνο όταν φρενάρουμε πολύ δυνατά από υψηλές ταχύτητες ή σε μεγάλης χρονικής διάρκειας φρεναρίσματα. Έτσι πολλοί αναβάτες που κινούνται με μικρές ταχύτητες μέσα στην πόλη, δεν καταλαβαίνουν ότι έχουν πρόβλημα τα υγρά των φρένων τους. Μάλιστα με τον καιρό συνηθίζουν την σταδιακή πτώση της απόδοσης και προσαρμόζουν την οδήγησή τους σε αυτή χωρίς να το καταλάβουν. Άρα, αυτό που θα πρέπει να έχουμε στο μυαλό μας είναι ότι η αλλαγή των υγρών φρένων καθορίζεται από τον χρόνο και όχι μόνο τα χιλιόμετρα που έχει διανύσει η μοτοσυκλέτα μας. Δηλαδή τα αλλάζουμε κάθε 10.000 χιλιόμετρα ή κάθε δύο χρόνια. Ό,τι από τα δύο συμβεί πρώτο. Επίσης θα πρέπει να λάβουμε υπόψη μας ότι η χρήση (σπορ οδήγηση με υψηλές ταχύτητες, συχνά βαριά φορτωμένη μοτοσυκλέτα κ.τ.λ.) μπορεί να μειώσει ακόμα περισσότερο τη διάρκεια ζωής των υγρών.  

TIP: Σε περίπτωση που κάνετε την αλλαγή των υγρών μόνοι σας, ΠΟΤΕ μην αδειάζετε τα παλιά υγρά πριν προσθέσετε τα φρέσκα. Με άλλα λόγια, το ρεζερβουάρ πρέπει να έχει πάντα υγρά μέσα. Αν η τρόμπα πάρει αέρα θα δεινοπαθήσετε για να την εξαερώσετε. Ειδικά αν η μοτοσυκλέτα σας έχει ABS, τότε η εξαέρωση είναι πραγματικός εφιάλτης. 

TIP 2: Τα υγρά των φρένων διαβρώνουν πανεύκολα τα πάντα. Αν πέσουν σε κάποιο σημείο της μοτοσυκλέτας σας, πλύνετέ το ΑΜΕΣΩΣ με άφθονο νερό  

TIP 3: Ελέγξετε προσεκτικά το λαστιχάκι που βρίσκεται στο καπάκι του ρεζερβουάρ των υγρών της τρόμπας. Αν είναι κομμένο, έχει γίνει σκληρό ή έχει μειωθεί ο όγκος του, αντικαταστήστε το, διότι από εκεί μπαίνει η περισσότερη υγρασία μέσα στο κύκλωμα

Καθαρισμός δαγκάνας/σιαγώνες και όλων των αρθρώσεων κάθε τέσσερα χρόνια

Τα τακάκια πρέπει να είναι διαρκώς σε επαφή με τον δίσκο και να μην υπάρχει διάκενο μεταξύ τους, αλλά σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να τον πιέζουν με δύναμη. Αν τα έμβολα της δαγκάνα δεν επιστρέφουν πλήρως στην αρχική τους θέση όταν αφήνουμε τα φρένα, τότε η τριβή θα προκαλέσει υπερθέρμανση (πτώση απόδοσης) και πρόωρη φθορά στα τακάκια και τους δίσκους. Όπως και με τα υγρά, ο καθαρισμός, ο έλεγχος και η συντήρηση της δαγκάνας δεν έχουν σχέση μόνο με τα χιλιόμετρα που έχουν κάνει, αλλά κυρίως με τον χρόνο. Μάλιστα σε αυτή ειδικά την περίπτωση, οι μοτοσυκλέτες που μένουν για μεγάλα διαστήματα ακίνητες κινδυνεύουν περισσότερο να κολλήσουν τα εμβολάκια στις δαγκάνες τους και γενικώς τα κινούμενα μέρη του συστήματος. Το κόλλημα και τα προβλήματα ελεύθερης επαναφοράς των εμβόλων προκαλείται τόσο από την συσσώρευση σκόνης από τα τακάκια κατά την χρήση, όσο και από την οξείδωση των εμβόλων.     

 

Προβλήματα και λύσεις

Τρίξιμο

Αν τα φρένα σας τρίζουν μπορεί να υπάρχουν μία, δύο ή και περισσότερες αιτίες:

  • Έβαλες “αγωνιστικά” τακάκια

Τα τακάκια που έχουν σχεδιαστεί για αγωνιστική χρήση ή για μεγάλη αντοχή στην υπερθέρμανση, συνήθως τρίζουν. Αυτό έχει να κάνει με την σύνθεσή τους και όχι με κάποιο πρόβλημα. Αν δεν μπορείτε να ζήσετε με αυτόν τον ήχο, βάλτε ξανά τα τακάκια που προτείνει ο κατασκευαστής της μοτοσυκλέτας σας

  • Τρίζουν μόνο λίγο πριν σταματήσεις

Εδώ τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Αν δεν υπάρχει κάποιο άλλο θέμα φθοράς στο υπόλοιπο σύστημα πέδησης, το τρίξιμο λίγο πριν ακινητοποιήσεις την μοτοσυκλέτα μπορεί να προκαλείται από την επαφή του εμβόλου στο τακάκι. Υπάρχουν ειδικά υγρά που μπορείς να βάλεις στο σημείο που το έμβολο της δαγκάνας ακουμπάει στο πίσω μέρος στο τακάκι. Κάποιες φορές διορθώνει το πρόβλημα, κάποιες όχι…

  • Αν δεν συμβαίνει τίποτα από τα παραπάνω, τότε το τρίξιμο είναι ένδειξη φθοράς ή βλάβης.

Στραβός δίσκος, γερασμένα και οξειδωμένα τακάκια, ακόμα και ολοκαίνουρια τακάκια που δεν στρώθηκαν σωστά, μπορεί να προκαλέσουν ανατριχιαστικούς ήχους.

 

Δυσλειτουργία ABS

Ζούμε στην εποχή των ηλεκτρονικών και καλό είναι να μάθουμε να τα συντηρούμε. Το κακό με τα ηλεκτρονικά είναι ότι δεν έχουν προοδευτική φθορά. Με άλλα λόγια δεν υπάρχει κάποια περίοδος προειδοποίησης πριν σταματήσουν να λειτουργούν. Έτσι οι βλάβες τους εμφανίζονται εντελώς ξαφνικά και μοιάζουν ακατανόητες. Τα συστήματα ABS στα φρένα είναι φυσικά μια ηλεκτρονική συσκευή, ανεξάρτητα αν μιλάμε για τα υπερσύγχρονα Cornering ABS ή για τα πρώτης γενιάς μονοκάναλα ABS. Όποιο είδος ABS κι αν έχει η μοτοσυκλέτα σας, στους τροχούς της υπάρχει ένας αισθητήρας περιστροφής του τροχού και ένα καλώδιο μεταφοράς της πληροφορίας στην κεντρική μονάδα. Ο αισθητήρας θα πρέπει να θεωρείται ως αναλώσιμο εξάρτημα, καθώς είναι εκτεθειμένος στα στοιχεία της φύσης. Ο τακτικός καθαρισμός του από την βρώμα (σκόνη από τα τακάκια, ατμοσφαιρική ρύπανση, λάσπες, λάδια, υγρά φρένων κ.τ.λ.) είναι σημαντική διαδικασία, όπως και ο έλεγχος του καλωδίου του για τυχόν σημάδια από επαφή του με την ανάρτηση, τον τροχό ή άλλα κινούμενα μέρη της μοτοσυκλέτας. Αντικαταστήστε ΑΜΕΣΩΣ οτιδήποτε σας φαίνεται ύποπτο και βεβαιωθείτε ότι όλα στηρίζονται σωστά. Σε κάθε περίπτωση, το ABS θα πρέπει να φροντίζεται από εξειδικευμένο μηχανικό και με εξειδικευμένο εξοπλισμό και μην βάζετε το χέρι σας σε πράγματα αν δεν ξέρετε ακριβώς ποιος είναι ο ρόλος τους.

 

 

 

Πιάνει κρύο, τσεκάρω πιέσεις: Το αυτονόητο!

Περίεργα φαινόμενα με λογική εξήγηση
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

9/1/2020

Τις ημέρες των γιορτών ο καιρός αποφάσισε να αλλάξει ξαφνικά πρόσωπο. Μέσα σε διάστημα ολίγων ωρών η θερμοκρασία περιβάλλοντος στο λεκανοπέδιο της Αττικής έπεσε κατά 10⁰C, κάνοντας τις μετακινήσεις με την μοτοσυκλέτα μια όχι και τόσο ευχάριστη διαδικασία. Αυτό έγινε αφορμή για κάποιους να θυμηθούν πως πρέπει να αγοράσουν ένα καλό ζευγάρι χειμερινά γάντια ή κάποιο μπουφάν που να μην αφήνει τον παγωμένο αέρα να φτάνει έως το κόκκαλο κ.τ.λ. Εκείνο που δεν θύμισε στους περισσότερους είναι να τσεκάρουν την πίεση του αέρα στα ελαστικά τους. Το πόσο σημαντικό είναι να ελέγχουμε τις πιέσεις όταν μεταβάλλεται η θερμοκρασία περιβάλλοντος μέσα σε λίγες ώρες, το ζήσαμε από πρώτο χέρι με το SV 650 που έχουμε αυτές τις ημέρες για δοκιμή μακράς διάρκειας. Όπως κάνουμε πάντα όταν παραλαμβάνουμε μια μοτοσυκλέτα για δοκιμή, γεμίζουμε το ρεζερβουάρ και ελέγχουμε τις πιέσεις των ελαστικών, γιατί έχει συμβεί αρκετές φορές όλα αυτά τα χρόνια να πάρουμε μοτοσυκλέτες που έχει χαλάσει ή κολλήσει ο δείκτης βενζίνης και (ακόμα πιο συχνό φαινόμενο) να έχουν λάθος πιέσεις στα ελαστικά τους. Αυτό λοιπόν κάναμε κι όταν παραλάβαμε το SV 650 κι όλα ήταν θαυμάσια. Όμως το πρωί της πρώτης ημέρας που έπιασαν τα κρύα, η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας είχε αλλάξει δραματικά. Κάνοντας τις κλασσικές μανούβρες για να βγει η μοτοσυκλέτα από το υπόγειο γκαράζ, δεν υπήρχε κάποιο σημάδι που να δείχνει πως κάτι έχει συμβεί κατά την διάρκεια της νύχτας. Ούτε φυσικά φαινόταν με το μάτι πως κάτι πάει λάθος με τις πιέσεις των ελαστικών. Τα σημάδια της παράξενης συμπεριφοράς άρχισαν να εμφανίζονται βγαίνοντας από τα στενά της γειτονιάς και αρχίζοντας να οδηγώ σε πιο ανοιχτούς δρόμους. Το SV 650 έμοιαζε σαν να είχε φάει ένα ολόκληρο γουρουνόπουλο το βράδυ και να μην το είχε χωνέψει. Το τιμόνι είχε βαριά αίσθηση, η μοτοσυκλέτα δεν είχε την ίδια όρεξη με πριν για να πλαγιάσει και κάθε της αντίδραση στις εντολές του αναβάτη ήταν τεμπέλικη και μουδιασμένη. Όταν πλέον μπήκε στον ανοιχτό δρόμο, τότε άρχισαν τα κουνήματα και το μήνυμα έγινε ξεκάθαρο. Κάτι δεν πήγαινε καλά με τα ελαστικά. Ξαναθυμίζουμε πως είχαμε τσεκάρει τις πιέσεις τρεις ημέρες πριν και όλα ήταν ΟΚ έως και την προηγούμενη ημέρα το βράδυ. Στάση στο πρώτο βενζινάδικο και έλεγχος των πιέσεων ξανά. Μείον 8 psi πίσω και μείον 6 psi εμπρός! Η διαφορά είναι τεράστια για να δικαιολογηθεί από τις φυσιολογικές αποκλείσεις που έχουν τα πιεσόμετρα των βενζινάδικων σε σχέση με το πιεσόμετρο χειρός που είχαμε χρησιμοποιήσει για την προηγούμενη μέτρησή μας. Άλλωστε η αίσθηση της μοτοσυκλέτας ήταν από μόνη της επιβεβαίωση για την χαμηλή πίεση στα ελαστικά.

Το πρόβλημα με τις χαμηλές πιέσεις στο δρόμο δεν είναι μόνο στην αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας και στην πτώση της απόδοσης των ελαστικών σε επίπεδο κρατήματος. Υπάρχει κι άλλο ένα πρόβλημα. Αν οι πιέσεις πέσουν πολύ χαμηλά (π.χ. κάτω από 26psi) υπάρχει μεγάλος κίνδυνος να συμβεί απότομη απώλεια όλου του αέρα! Κι αυτό θα συμβεί όταν βγεις στον ανοιχτό δρόμο και πιάσεις υψηλές ταχύτητες. Η φυγόκεντρος μπορεί να σπρώξει τη βαλβίδα προς τα μέσα, αφού η πίεση μέσα στο ελαστικό που την κρατά στη θέση της, δεν επαρκεί για να υπερνικήσει τη δύναμη της φυγόκεντρου. Κι όταν συμβεί αυτό, η απώλεια του αέρα είναι απότομη και ολοκληρωτική. Το μόνο που μπορεί να αποτρέψει την απότομη απώλεια πίεσης σε αυτή την περίπτωση είναι να έχεις σε καλή κατάσταση τις τάπες των βαλβίδων σου. Επίσης όσες μοτοσυκλέτες έχουν λοξές βαλβίδες οι πιθανότητες μειώνονται στο ελάχιστο, όμως δεν εκμηδενίζονται εντελώς.

Το συμπέρασμα απ’ όλα τα παραπάνω είναι πως ο τακτικός έλεγχος των πιέσεων δεν αρκεί και θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας πως με το κρύο ο αέρας χάνει τον όγκο του και ως εκ τούτου μεταβάλει την πίεση των ελαστικών μας. Κι αν η θερμοκρασία περιβάλλοντος αλλάξει τόσο έντονα και σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, όπως έγινε μέσα στις ημέρες των Χριστουγέννων, η συμπεριφορά της μοτοσυκλέτας μας μπορεί να αλλάξει δραματικά από τη μία μέρα στην άλλη.