Ταξίδι στην Κεντρική Ασία: Α' ανταπόκριση

Στα χνάρια του εξερευνητή Παναγιώτη Ποταγού
2/7/2019

Ο Κωνσταντίνος Μητσάκης βρίσκεται ξανά –πού αλλού;- πάνω στη σέλα της μοτοσυκλέτας του (στον προκειμένη παρίπτωση ένα Honda CB500Χ), αναζητώντας προορισμούς άγνωστους και ιδιαίτερους. Αυτή τη φορά περιπλανιέται στην Κεντρική Ασία, ακολουθώντας τα βήματα του Έλληνα εξερευνητή, Παναγιώτη Ποταγού!
"Πάνε πολλά χρόνια από τότε που μου χάρισαν ένα βιβλίο με την βιογραφία του διάσημου Έλληνα εξερευνητή των νεότερων χρόνων Παναγιώτη Ποταγού. Ιατρός από την Βυτίνα (Αρκάς όπως κι εγώ), ο Ποταγός είχε κάνει εκπληκτικές -για την εποχή του- περιηγήσεις στην Ασία και στην Αφρική.
Θέλοντας να αποδώσω έναν ελάχιστο φόρο τιμής στον Βυτιναίο εξερευνητή, αφιέρωσα σ’ αυτόν τον σύγχρονο Οδυσσέα το ταξίδι μου στην Κεντρική Ασία. Ως αφετηρία μου έθεσα φυσικά την γενέτειρά του, την ελατοσκέπαστη Βυτίνα, ενώ μπροστά στην προτομή του Ποταγού (δεσπόζει στην κεντρική πλατεία της Βυτίνας) με αποχαιρέτησε ο πρόεδρος της κοινότητας Βυτίνας κ. Φώτης Κατσούλιας.


Περίπου 11.000 χλμ. είχε να καλύψει η λευκή Honda CB500X στο κεντροασιατικό οδοιπορικό της. Το χρονικό διάστημα του ταξιδιού θα ήταν 40 ημέρες και η διαδρομή είχε από όλα τα καλά: βουνά, στέπες, ερήμους, ορεινά περάσματα, παραλίες, θάλασσες…
Για ακόμα μια φορά, η Τουρκία αποτέλεσε τον αρχικό "διάδρομό" μου προς την Ανατολή. Στα 1500 χιλιόμετρα επί τουρκικού εδάφους, δυο μνημειακά αξιοθέατα (ένα ιστορικό και ένα θρησκευτικό) δέχτηκαν την επίσκεψή μου. Ο αρχαιολογικός χώρος των Σάρδεων στην Μικρά Ασία και η Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Τραπεζούντα του μακρινού Πόντου. Δέος και σεβασμός…


Η παραθαλάσσια πόλη Batumi με καλωσόρισε στην Γεωργία και με χάιδεψε απαλά στο πρόσωπο με την αλμύρα του Εύξεινου Πόντου (Μαύρη Θάλασσα). Πιο βόρεια, η ιστορική πολιτεία Mtskheta με ξενάγησε στις μεσαιωνικές πετρόκτιστες εκκλησίες της, ενώ ένας ορεινός παράδεισος με περίμενε στον καταπράσινο Καύκασο, όταν οδήγησα την μοτοσυκλέτα μου πάνω στην ανηφορική διαδρομή του “Military Road”, τον ορεσίβιο οδικό άξονα που ενώνει την Γεωργία με την Ρωσία.


Ήταν υποχρέωσή απέναντι στην Ιστορία να επισκεφθώ στην Ρωσία  τις δυο πολύπαθες πόλεις Grozny και Volgograd (ex-Stalingrad), οι οποίες γνώρισαν την καταστροφή του πολέμου μέσα στον 20ο αιώνα.  Στην αναγεννημένη πρωτεύουσα της Τσετσενίας Grozny, τίποτα δεν θύμιζε τις πολύχρονες πολεμικές επιχειρήσεις (1990-2000) που πραγματοποιήθηκαν μεταξύ των Ρώσων και των Τσετσένων αυτονομιστών. Ένα αίσθημα ηρεμίας και ασφάλειας με ακολουθούσε παντού, ενώ το ισλαμικό στοιχείο ήταν κυρίαρχο σε όλες τις εκφάνσεις της τοπικής καθημερινότητας.


Στο Volgograd βρέθηκα στο τεράστιο άγαλμα Kuran Kurgan (Μητέρα Πατρίδα), που βιγλίζει την πόλη του Βόλγα και είναι αφιερωμένο στην μάχη του Στάλινγκραντ και στους ηρωικούς κατοίκους και υπερασπιστές του. Περίπου 1.000.000 Ρώσοι σκοτώθηκαν στην διάρκεια της πολύμηνης πολιορκίας του Στάλινγκραντ κατά τον 2ο Παγκόσμιο πόλεμο.
Και μετά την σύντομη παραμονή μου στην Ρωσία του Πούτιν, έστριψα το τιμόνι της μοτοσυκλέτας ανατολικά και εισέβαλα στο γειτονικό Καζακστάν, την πύλη της Κεντρικής Ασίας…"

Κωνσταντίνος Μητσάκης

Το άρθρο συνοδεύεται από πλούσιο photo gallery


Ταξίδι "Volga Route": Στην αφετηρία του Βόλγα (B' Ανταπόκριση)

Grozny, Astrakhan, Volgograd
Από τον

Κωνσταντίνο Μητσάκη

1/9/2022
Τα ρώσικα σύνορα απείχαν περίπου 160 χλμ. βόρεια της Τιφλίδας. Την μετάβασή μου στην χώρα του Βόλγα ανέλαβε  ο φημισμένος «Military Road», ένας ορεινός οδικός άξονας που ανηφορίζει στην επιβλητική οροσειρά του Καυκάσου, σε υψόμετρο 2.379 μ. (πέρασμα Jvari Pass). 
 
Το φυσικό σκηνικό της διαδρομής ήταν εκπληκτικό και δικαιολογημένα μονοπώλησε το ενδιαφέρον μου. Μέχρι που έφτασα στα ρωσο-γεωργιανά σύνορα και αντίκρισα πανικόβλητος μια ατελείωτη ουρά οχημάτων η οποία ξεπερνούσε τα 3 χλμ. - ο χρόνος αναμονής για την ολοκλήρωση των συνοριακών διαδικασιών έφτανε τις 7 ώρες. Ευτυχώς όμως, εξαιτίας ενός τρακαρίσματος που έγινε η αιτία να ακινητοποιηθούν όλοι, κατάφερα να ξεγλιστρίσω και να προσπεράσω την ουρά των οχημάτων για να φτάσω μόνος μου στα ρώσικα τελωνεία. Χρόνος ολοκλήρωσης των συνοριακών διαδικασιών; Μόλις μια ώρα! Αν έχεις τύχη διάβαινε. 
Η πρωτεύουσα της Τσετσενίας Grozny (140 χλμ. βορειοανατολικά των συνόρων), προσφέρθηκε για την πρώτη διανυκτέρευσή μου επί ρώσικου εδάφους. Αν και μεγάλο τμήμα της Grozny είχε καταστραφεί από τις πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ Ρώσων και Τσετσένων αυτονομιστών (1990-2000), τριγυρνώντας στους δρόμους της τσετσένικης πρωτεύουσας με την πράσινη BMW F 850 GS αντίκρισα μια σύγχρονη, νεότευκτη πόλη, στην οποία κυριαρχούσε το ισλαμικό στοιχείο.
Πρωταρχική μέριμνα μου στην Grozny ήταν η αγορά συναλλάγματος (ρούβλια) από την επίσημη κρατική τράπεζα, αφού οι πιστωτικές–χρεωστικές κάρτες μου ήταν εκτός λειτουργίας εξαιτίας των κυρώσεις των Δυτικών χωρών στη Ρωσία.
 
Κι από την λαμπερή Grozny, πορεία κατόπιν προς την πόλη Astrakhan (480 χλμ.), διασχίζοντας ένα επίπεδο τοπίο ερήμου. Κτισμένη στο Δέλτα του Βόλγα, στο γεωγραφικό σημείο όπου ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης χύνεται στην Κασπία Θάλασσα μετά από μια πορεία 3.650 χλμ., η Astrakhan σηματοδότησε και επίσημα την απαρχή του υδάτινου οδοιπορικού «VOLGA ROUTE».
Εδώ στην Astrakhan, ο Τιμούρ και η Νατάσα, ένα ζευγάρι ντοπιων μοτοσυκλετιστών, έγιναν οι οικοδεπότες και ξεναγοί μου στην πρώτη πόλη του Βόλγα. Ρώσικη μοτοσυκλετιστική αλληλεγγύη που μου έμεινε αξέχαστη!
Η πράσινη BMW F 850 GS, ακολουθώντας πιστά την κοίτη του Βόλγα (430 χλμ. βόρεια), με οδήγησε κατόπιν στην πόλη Volgograd (πρώην Στάλινγκραντ), στην οποία διαδραματίστηκαν τραγικά πολεμικά γεγονότα στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Με τον Στάλιν να υπενθυμίζει στους ελεύθερους πολιορκημένους της πόλης πως «ο Βόλγας έχει μόνο μια όχθη», οι ηρωικοί υπερασπιστές του Σταλινγκράντ απέτρεψαν, μετά από 142 μέρες πολιορκίας, την άλωση της πόλης από τους Γερμανούς. Και μπορεί το Σταλινγκράντ να παρέμεινε τελικά σε ρωσικά χέρια, το τίμημα ωστόσο υπήρξε μεγάλο, καθώς 1.000.000 ανθρώπινες ζωές θυσιάστηκαν για την υπεράσπιση της πόλης.
Έναν ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους εκείνους που θυσιάστηκαν στην προάσπιση του Σταλινγκράντ αντιπροσωπεύει το τεραστίων διαστάσεων άγαλμα “The Motherland Calls” που δέσποζε στην κορυφή του λόφου Mamayev, όπως και ένα παρακείμενο κυκλικό μνημείο, όπου έκαιγε η άσβεστη φλόγα των ηρώων.
Επιπλέον, ιστορικά «αποτυπώματα» της ηρωικής εποποιίας αντίκρισα στο Πολεμικό Μουσείο της μάχης του Στάλινγκραντ και στην παρακείμενη μισογκρεμισμένη κατοικία του Λοχαγού Pavlova – το μοναδικό κτίσμα της πόλης που απέμεινε όρθιο. Εδώ στο Σταλινγκραντ, δίπλα στις όχθες του Βόλγα, βουβός και συγκλονισμένος βρέθηκα αντιμέτωπος με την Ιστορία και τα απομεινάρια της.