Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

28/12/2016

Οι προβλέψεις της μετεωρολογικής υπηρεσίας που περιλαμβάνουν χιόνι και συνθήκες πάγου έχει διπλή επίδραση σε εμάς τους μοτοσυκλετιστές. Αρχικά μας καθιστά σκεπτικούς να βγούμε στους δρόμους, ενώ όταν οι συνθήκες αλλάξουν και αρχίσουμε τα χιλιόμετρα, βλέπουμε να καταστρέφεται το φινίρισμα των μοτοσυκλετών μας από το αλάτι που είχε ριχθεί για να κρατήσει τους δρόμους ανοικτούς.

Το αλάτι όταν διαλύεται στο νερό χαμηλώνει το σημείο πήξης του αποτρέποντάς το να παγώσει, αλλά έρχεται σε επαφή και με τα μέταλλα της μοτοσυκλέτας μας, και η διαβρωτική του δράση είναι πολύ ισχυρή. Ο τρόπος που το κάνει αυτό ονομάζεται συχνά ηλεκτρολυτική διάβρωση, αλλά αυτό δεν είναι ακριβές, με το δεδομένο ότι η ηλεκτρόλυση χρειάζεται μια πηγή ρεύματος. Είναι αυτό το είδος της διάβρωσης, που μετατρέπει σε πράσινη μούχλα τους πόλους της μπαταρίας μας. Με το αλάτι που μένει στην μοτοσυκλέτα -ακόμα κι όταν είναι παρκαρισμένη- είναι διαφορετικά τα πράγματα και η διαδικασία ονομάζεται γαλβανική διάβρωση, η οποία δημιουργεί τη δική της ηλεκτρική ισχύ, σαν μια μπαταρία.

Όταν δύο διαφορετικά μέταλλα είναι βυθισμένα στο νερό ένα ηλεκτρικό ρεύμα ρέει μεταξύ τους. Το πόσο ισχυρό θα είναι αυτό το ρεύμα εξαρτάται από το μέταλλο που γίνεται θετικός πόλος (άνοδος) και από ποιο γίνεται αρνητικός (κάθοδος) και τη σχετική τους θέση στον γαλβανικό πίνακα. Την πιο ισχυρή άνοδο την κάνει το μαγνήσιο, ενώ στην άλλη άκρη του πίνακα, είναι ο χρυσός, η πιο ισχυρή κάθοδος. Το αλουμίνιο και το ατσάλι που πολύ συχνά έρχονται σε επαφή σε μια μοτοσυκλέτα, απέχουν πολύ στον πίνακα και αυτό είναι πολύ ανησυχητικό όταν η γαλβανική διάβρωση ενισχύεται από το αλάτι.

Διάβρωση γίνεται ακόμη και όταν, φαινομενικά, υπάρχει μόνο ένα μέταλλο. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει απόλυτα καθαρό μέταλλο και η γαλβανική διάβρωση εμφανίζεται σε μικροσκοπικό πεδίο ανάμεσα στο κυρίως μέταλλο και τις προσμίξεις που έχουν αναμειχθεί κατά τη δημιουργία του κράματος.

Έτσι, ακόμη και ένας απλός αλουμινένιος στροφαλοθάλαμος διαβρώνεται, και ας είναι μακριά από άλλα μέταλλα, λόγω της γαλβανικής δράσης και αυτή συμβαίνει πιο γρήγορα όταν υπάρχει αλμυρό νερό και δρα σαν ηλεκτρολύτης.

Διάβρωση γίνεται ακόμη και όταν, φαινομενικά, υπάρχει μόνο ένα μέταλλο. 

Ο μηχανισμός που το εξηγεί βρίσκεται και στην χημεία του Γυμνασίου και είναι ο εξής: ένα από τα συστατικά του ατσαλιού, ο σίδηρος, χάνει από κάθε άτομό του δυο ηλεκτρόνια στην άνοδο που διαλύονται στον ηλεκτρολύτη, ενώ στην κάθοδο υπάρχει υδροξείδιο (οξυγόνο και υδρογόνο σε συνδυασμό με κάποια ελεύθερα ηλεκτρόνια) και δίνουν μορφή στο διάλυμα. Οι δύο μορφές υδροξειδίου του σιδήρου, όταν φύγει η υγρασία, ενώνονται με το οξυγόνο του αέρα για να σχηματίσουν οξείδιο του σιδήρου, την γνωστή μας από παλιά σκουριά. Το αλουμίνιο αντιδρά με το οξυγόνο πιο έντονα από ότι ο σίδηρος και σχηματίζει ένα λεπτό στρώμα οξειδίου του αλουμινίου, που προστατεύει όλα τα φτιαγμένα από αλουμίνιο εξαρτήματα, και κατά ειρωνικό τρόπο δημιουργεί την ψευδαίσθηση ότι το αλουμίνιο είναι λιγότερο αντιδραστικό από το ατσάλι. Αυτό θα ίσχυε εάν δεν υπήρχε το αλμυρό νερό και η γαλβανική διάβρωση, η οποία μπορεί να λειτουργήσει διαπερνώντας το στρώμα οξειδίου του αλουμινίου και να δημιουργήσει το λευκή και με όψη γούνας οξείδιο του αλουμινίου πάνω στο γυαλιστερό στροφαλοθάλαμο, το ψαλίδι και πάει λέγοντας.

Η θεραπεία; Ξεπλύνετε το αλάτι, το συντομότερο δυνατό. Λυπούμαστε, αλλά δεν υπάρχει κάποια μαγική λύση...