D. Domokos: Ο πρώτος βασιλιάς της σούζας!

The Wheelie King
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

9/10/2017

Ο Doug Domokos ήταν ο «Wheelie King», ο πρώτος επαγγελματίας του είδους και ο άνθρωπος που έκανε τις καλύτερες σούζες μέχρι τον θάνατό του. Είμαστε στα μέσα της δεκαετίας του ’70, την εποχή που ο Evel Knievel έχει ήδη συμπληρώσει μία δεκαετία κάνοντας άλματα, και πλέον έχει έρθει η στιγμή που το αστέρι του μεσουρανεί και η καριέρα του απογειώνεται στρώνοντας τον δρόμο για ένα επάγγελμα που ως τότε πρακτικά δεν υπήρχε.

Το 1975 ο Doug Domokos ετοιμάζεται να γιορτάσει τα εικοστά του γενέθλια, και με την προτροπή ενός φίλου σχηματίζει μία ομάδα τριών ανθρώπων, για να διασκεδάζουν τον κόσμο στα διαλείμματα ανάμεσα στους αγώνες αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών. Για να φτάσουμε βέβαια σε αυτό, έχει προηγηθεί μία φοβερή πενταετία. Ο Domokos καβαλούσε μοτοσυκλέτες από μικρή ηλικία, αλλά η πρώτη δική του ήρθε όταν ήταν 15 ετών. Για να την συντηρήσει, αλλά κι από πραγματικό πάθος, ο Doug ξεκίνησε ως βοηθός συνεργείου μετά το σχολείο. Είναι η εποχή που τα συνεργεία – ανά τον κόσμο κι όχι μονάχα στις ΗΠΑ- είναι πανίσχυρα και λειτουργούν με την δυναμική που σήμερα έχουν οι αντιπροσωπείες. Το συνεργείο που πιάνει δουλειά ο Domokos, το Red Bud, που τόσο θυμίζει σε όνομα την Red Bull (!) οργανώνει τοπικά πρωταθλήματα motocross στα οποία το προσωπικό βοηθά σε οργανωτικό ρόλο. Σε κάθε διάλειμμα, ο Domokos πραγματοποιεί σούζες με την μοτοσυκλέτα του μαζεύοντας κόσμο τριγύρω του που συχνά αριθμεί το σύνολο των θεατών του αγώνα. Χρόνο με τον χρόνο χτίζεται η φήμη πως όταν πηγαίνεις την μοτοσυκλέτα σου για service στο Red Bud, ο Domokos την τεστάρει πριν στην παραδώσει κάνοντας σούζες κατά μήκος της παρακείμενης σιδηροδρομικής γραμμής. Ο ίδιος χρόνια αργότερα στο βιβλίο που πρόλαβε να εκδώσει πριν τον θάνατό του, επιβεβαιώνει πως η φήμη ήταν βάσιμη. Είμαστε βέβαια σε διαφορετικές εποχές από σήμερα, και υπάρχουν πελάτες που πηγαίνουν απλά για να δώσουν την μοτοσυκλέτα τους στον Domoko και να την δουν να ξύνει το πίσω φτερό της στην άσφαλτο..

Είναι εξαιτίας αυτής της φήμης που ο Domokos και τρεις φίλοι με αντίστοιχο πάθος για τις σούζες, ξεκινούν τις επιδείξεις σε αγώνες. Από τους τρεις, ένας είναι εκείνος που εκτός από τις σούζες παθιάζεται με το χειροκρότημα του κόσμου και χτίζει την προσωπικότητα του “showman” προσπαθώντας να κρατήσει το ενδιαφέρον των θεατών στην ακμή του για κάθε διαθέσιμο λεπτό. Το αποτέλεσμα είναι να συνεχίσει μόνος του καθώς οι άλλοι δύο χάνουν το ενδιαφέρον τους και λίγο αργότερα, σχεδόν οκτώ χρόνια από την ημέρα που απέκτησε την πρώτη του μοτοσυκλέτα, κλείνει συμβόλαιο με την Kawasaki. Πλέον είναι ο πρώτος «επαγγελματίας της σούζας» ζει μονάχα από τις εμφανίσεις που πραγματοποιεί στο Supercross.

Η πρώτη επαφή με την Kawasaki δεν είναι εύκολη. Η μοτοσυκλέτα του παραδίδεται καινούρια σε κούτα, μόλις μισή ώρα πριν την έναρξη του σόου, και ο Domokos έχει μονάχα δέκα λεπτά με ένα τέταρτο στην κατοχή του για να την συνηθίσει και να την προετοιμάσει. Εκείνο το πρώτο σόου με την Kawasaki όμως έμελλε να είναι από τα πιο πετυχημένα!

Ο ίδιος θα πει αργότερα: «νόμιζα ότι αυτό θα είναι πάντα κάτι που κάνω τα Σαββατοκύριακα, ότι θα γυρνώ από πόλεις σε πόλεις με τα ταξίδια και την εμπειρία να είναι η μόνη σοβαρή ανταμοιβή. Στην καλύτερη περίπτωση θα ζούσα σαν κάποιος που δουλεύει σε τσίρκο. Ποτέ δεν πίστευα ότι δεν θα χρειαζόταν να ξανά δουλέψω στην ζωή μου. Είναι απίστευτο το πόσο γρήγορα εξελίχθηκαν τα πράγματα»!

Το 1981 τα «πράγματα» γίνονται ακόμα καλύτερα: Προσλαμβάνεται από την Honda όπου τον αντιμετωπίζει όπως μία κανονική ομάδα, κι έτσι του διαθέτει χρόνο από τους μηχανικούς της καθώς και προϋπολογισμό για να κάνει τις δικές του μετατροπές.

Αμέσως κατασκευάζουν κάτι πρωτοποριακό για την εποχή, ένα ηλεκτρικό μοτέρ στον εμπρός τροχό με δύο ταχύτητες, ώστε να συνεχίσει να γυρνά όταν ο Domokos ξεχνούσε να τον κατεβάσει. Το μοτέρ αυτό είχε διακόπτη υδραργύρου για να σταματά αμέσως μόλις ο τροχός άγγιζε το έδαφος. Ξεκινούσε το καλύτερο μέρος για την καριέρα του.

Ταξίδεψε σε όλο τον κόσμο, από την Ιαπωνία και την Νέα Ζηλανδία, μέχρι χώρες τις Λατινικής Αμερικής που ο μοτοσυκλετισμός ήταν μία πιο ασαφής έννοια. Ενέπνευσε έτσι κι άλλους να ακολουθήσουν το παράδειγμα και έτσι σχηματίστηκε ανταγωνισμός στο επάγγελμα που ο ίδιος είχε δημιουργήσει. Γρήγορα λοιπόν μπήκε στην διαδικασία να αναζητεί την επόμενη μεγάλη πρόκληση που κανείς χωρίς υποστήριξη, προϋπολογισμό και φυσικά αντίστοιχο ποσό τρέλας, δεν θα μπορούσε να αντιγράψει.

Ο Domokos δεν μπορούσε φυσικά να γνωρίζει, πως εκείνη την στιγμή έριχνε τα θεμέλια και για τον τρόπο που λειτουργούν οι stuntmen της μοτοσυκλέτας, στην σημερινή εποχή!

Οι σούζες και τα σόου γινόντουσαν πλέον με όλων των ειδών τις μοτοσυκλέτες και ακόμα και σήμερα φιγουράρει η φωτογραφία του με το εξακύλινδρο KZ1300 της Kawasaki, να δείχνει με περηφάνια τους λαιμούς των εξατμίσεων του..

Από την παραπάνω ανάγκη, το 1983 παίρνει μία άδεια που εκείνη την εποχή δινόταν πιο εύκολα, και ανεβάσει την μοτοσυκλέτα στην κορυφή του Empire State Building και λίγους μήνες αργότερα ολοκληρώνει μία περιστροφή της πίστας Supercross στο Anaheim Stadium χωρίς να προσγειώσει τον εμπρός τροχό, σε μία παράσταση που έξυπνα είχε προμοταριστεί ως «στοίχημα» με τον διοργανωτή του αγώνα για 10.000 δολάρια!

Η επιτυχία αυτή έφερε και την προσπάθεια για το παγκόσμιο ρεκόρ απόστασης με σούζα, που ο Domokos στερέωσε στα 234 χιλιόμετρα! Ένα ρεκόρ που παρέμεινε δικό του για περισσότερο από μία δεκαετία και πιθανότητα θα το είχε ξανά κερδίσει και ίσως το κρατούσε και σήμερα, αν δεν έφευγε απότομα από την ζωή. Μαθαίνοντας να πετά με υπερελαφρά αεροσκάφη, ο Domokos σκεφτόταν τον τρόπο που θα τα ενσωματώσει στις μελλοντικές του παραστάσεις, όταν σκοτώθηκε στα τέλη του 2000 μαζί με τον εκπαιδευτή του, σε μία εκπαιδευτική πτήση. Η αρραβωνιαστικιά του είχε φέρει λίγο καιρό πριν στην ζωή, τον γιο τους Νικόλα.

Ακόμα και σήμερα στην εποχή του internet, το επίθετο «Domokos» μαζί με το όνομα του γιου του (Νικόλας) χρειάζεται μονάχα ένα σχόλιο για να πυροδοτήσει εικασίες για την ελληνικότητα της καταγωγής του. Δεν ισχύει κάτι τέτοιο. Ο Domokos είχε μακρινές ρίζες από την Ουγγαρία και μάλιστα το όνομα αυτό απαντάται σε ισπανικές φυλές, αν κανείς πάει ακόμη πιο πίσω… Καμία σχέση με τον Δομοκό εδώ, τις στροφές του και φυσικά το «Κατίκι Δομοκού»…

Πριν τον θάνατό του,  ο Doug Domokos είχε πλούσιο συγγραφικό έργο σε περιοδικά και είχε εκδώσει ήδη ένα βιβλίο, ενώ πλούσιο ήταν και το ανθρωπιστικό του έργο. Το Hollywood είχε ήδη αρχίσει να αποκτά επικοινωνία μαζί του, έχοντας συμμετοχή σε ταινίες όπως το Cannonball Run.

Ήταν ο πρώτος βασιλιάς της σούζας και αναμφισβήτητος στην εποχή του, θέτοντας πολλά από τα θεμέλια για μία αντίστοιχη καριέρα σήμερα. Εκτός από ταλέντο σε αυτό που έκανε, μεγάλο κομμάτι της επιτυχίας του, ήταν ο τρόπος που διαχειριζόταν το κοινό και η ευγενική φυσιογνωμία του…

 

Ανεβαίνοντας με σούζα, έναν από τους πιο διάσημους δρόμους στο San Francisco:

 

---- Στην σημερινή εποχή:

Ο Dougie Lampkin πραγματοποιεί έναν ολόκληρο γύρο του Isle of Man με σούζα

Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!

Η Yamaha προμηθευτής τεχνολογίας στην γενική βιομηχανία!
Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

28/8/2025

Μέσα στο καλοκαίρι και συγκεκριμένα τον Ιούλιο 2025, η Yamaha Motor Robotics Holdings άλλαξε καθεστώς και μετατράπηκε σε Yamaha Robotics Co, σχηματίζοντας μία ενιαία εταιρεία με την ενσωμάτωση διαφορετικών μικρότερων που ήλεγχε έως τώρα.

Είναι μία σημαντική αλλαγή για ένα κομμάτι της Yamaha που παραμένει άγνωστο στο ευρύ κοινό. Το γεγονός πως η Yamaha ηγείται στον χώρο της μουσικής κι ακόμη περισσότερο στα πιάνα, είναι κάτι που το γνωρίζουν οι μοτοσυκλετιστές, όπως γνωρίζουν και οι μουσικοί ότι η Yamaha βγάζει και μοτοσυκλέτες.

Εκείνο που είναι άγνωστο όμως, είναι πως κατασκευάζουν μηχανήματα για εκτύπωση ηλεκτρονικών κυκλωμάτων και μικρο-επεξεργαστών, καθώς και ρομποτικούς βραχίονες που έχουν εφαρμογή σε πληθώρα κατηγοριών της βιομηχανίας.

Για παράδειγμα τα γνωστά σε μουσικούς αλλά και μοτοσυκλετιστές, μικρόφωνα της Rode φτιάχνονται όλα τους με τα ειδικά μηχανήματα της Yamaha, ενώ τα βασικότερο για εμάς, είναι πως οι περισσότερες από τις πλακέτες στις μοτοσυκλέτες Yamaha, επίσης γράφουν Yamaha γιατί κατασκευάζονται από την ίδια με μηχανήματα όμως που έχει κατασκευάσει και η ίδια. Άλλο πράγμα να φτιάχνεις εντός του εργοστασίου μοτοσυκλετών και τις πλακέτες ηλεκτρονικών και διαφορετικό να έχεις ένα εργοστάσιο ηλεκτρονικών που φτιάχνει και τις δικές σου πλακέτες.

Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!
Δύο από τους μηχανικούς της Yamaha Robotis εξηγούν την δουλειά των SMT δίπλα στο SCARPA YK500TW

Η πλακέτα για την οθόνη στα δημοφιλή Yamaha Tenere είναι μία τέτοια περίπτωση. Έχει κατασκευαστεί με Z:LEX έναν εκτυπωτή-συναρμολογητή PCB (SMT – Surface Mount Technology) που έχει την ικανότητα να διαχειριστεί έως και 95.000 εξαρτήματα ανά ώρα.

Παρότι αυτή η μονάδα μέτρησης της ταχύτητας δεν εκφράζει την ταχύτητα παραγωγής που μετριέται με βάση το πόσα εξαρτήματα τοποθετούνται τελικά πάνω στην πλακέτα μέσα σε μία ώρα και είναι ένα μικρότερο νούμερο, στην πράξη οι SMT μηχανές της Yamaha είναι τόσο εξελιγμένες που θα τις βρει κανείς σε μία σειρά από άλλα εργοστάσια, όπως της Rode για παράδειγμα.

Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!
Η ναυαρχίδα των νέων SMT της YAMAHΑ με διπλή κεφαλή - Οι περισσότερες από τις πλακέτες των Yamaha μοτοσυκλετών βγαίνουν από εδώ

Συνήθως τα εργοστάσια κατασκευής μοτοσυκλετών βασίζονται σε εξωτερικούς προμηθευτές για τα περισσότερα από τα εξαρτήματα και απλά συναρμολογούν το μοντέλο, ενώ ιδιαίτερα για τα ηλεκτρονικά κανείς δεν μπαίνει στην διαδικασία να φτιάξει τις δικές τους πλακέτες, πόσο μάλλον τα δικά του μηχανήματα εκτύπωσης πλακετών.

Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!
Η Yamaha έχει έτοιμα σχέδια για έναν κατασκευαστή ηλεκτρονικών με ολοκληρωμένη λύση Surface Mount Technology (SMT) και Factory Automation (FA)

Η Yamaha δεν έφτασε σε αυτό το σημείο τυχαία. Η πρώτη της επένδυση στον τομέα αυτό πηγαίνει πίσω στο 1984 όταν σε επίσκεψη στις ΗΠΑ των στελεχών της τότε, είδε πως το μέλλον βρίσκεται στα ηλεκτρονικά και εκείνος που θα έχει τεχνολογία για την δημιουργία τους θα βρίσκεται σε πλεονεκτική θέση απέναντι σε εκείνον που απλά τα προμηθεύεται. Παρότι υπάρχουν πολλά ορόσημα για την Yamaha στον τομέα των ηλεκτρονικών στην πρώιμη εποχή τους, την δεκαετία του ΄90 για εμένα ξεχωρίζουν δύο ημερομηνίες. Το επόμενο μεγάλο βήμα έρχεται το 2009 όταν κατασκευάζει τον πιο γρήγορο συναρμολογητή του κόσμου και ανοίγει την πόρτα των επαφών με τους μεγαλύτερους κατασκευαστές ηλεκτρονικών.

Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!
Η πλακέτα κάτω από την οθόνη, είναι κατασκευή της Yamaha από μηχάνημα (SMT) της Yamaha!

Το επόμενο είναι το 2015, ακριβώς μία δεκαετία πριν, όταν ενώνει τις δυνάμεις της με το αντίστοιχο τμήμα της Hitachi και σκαρφαλώνει στην κορυφή του κόσμου, συγκεκριμένα για τις μηχανές SMT.

Περίπου εκείνη την περίοδο τελειοποιεί για τους ρομποτικούς της βραχίονες. Είδαμε από κοντά την αναβαθμισμένη έκδοση του SCARPA σε διάταξη τροχιάς και πήραμε μία γεύση από το πόσο γρήγορα μπορεί να κινηθεί.

Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!
Η ταχύτητα κίνησης και η ακρίβεια του βραχίωνα SCARA κάνουν τον κόσμο της βιομηχανίας να στρέφει το βλέμμα στην Yamaha

Η Yamaha έχει τουλάχιστον 12 χρόνια εμπειρίας στους ρομποτικούς βραχίονες ακριβείας και στα ρομπότ τροχιάς είχε πολλές πρωτιές. Εξωτερικά αυτό που είδαμε δεν έχει αλλάξει τουλάχιστον για μία πενταετία αλλά το νέο μοντέλο έχει μία απίστευτη ταχύτητα ενώ εγγυάται ακρίβεια σε επίπεδο μικρόμετρου.

Ξεκινήσαμε από ακρίβεια λίγο κάτω από χιλιοστό ανάμεσα σε μία χιλιάδα κύκλων και φτάσαμε να έχει πλέον το SCARPA τέσσερις φορές μεγαλύτερη ταχύτητα με ακρίβεια μικρόμετρου σε βάθος χιλιάδων κύκλων.

Είναι τόσο σημαντική η βελτίωση που μία σειρά από γραμμές παραγωγής ανά τον κόσμο έχουν φρακάρει τις παραγγελίες στην Yamaha Robotics για την έκδοση του SCARPA που είδαμε από κοντά και εκπροσωπεί το άλλο μισό της Yamaha Robotics, εκείνο των αυτοματισμών για διάφορες γραμμές παραγωγής.

Οι βραχίονες τροχιάς έχουν -τώρα στην νέα έκδοση του μοντέλου YK500TW- καλύτερη ακρίβεια από τον κλασικό βραχίονα που επίσης παράγει η Yamaha Robotics. Το μεγαλύτερο κέρδος είναι ο περιορισμός εμβαδού καθώς οι βραχίονες τροχιάς δεν χρειάζονται χώρο στο πλάι της γραμμής παραγωγής αλλά βρίσκονται από πάνω καταλαμβάνοντας λιγότερο ζωτικό χώρο.

Yamaha Robotics: Φτιάχνουν πλακέτες ηλεκτρονικών και για άλλους! Είδαμε το νέο SCARA!
Σε συνέδρια τεχνολογίας το λογότυπο της Yamaha λάμπει για ανθρώπους που ενδεχομένως δεν έχουν σχέση ούτε με μοτοσυκλέτες, ούτε με σκάφη αναψυχής και Jetski ούτε και με τη μουσική

Στο πλαίσιο του εορτασμού για τα 70 χρόνια Yamaha, πήραμε μία μικρή γεύση από το τι μπορεί να κάνει αυτή η πλευρά του Ιαπωνικού Ομίλου που παραμένει άγνωστη στο ευρύ κοινό.

Παρόλο που υπάρχουν διάφορα κέντρα ανά τον κόσμο, η καρδιά της Yamaha Motor Robotics, παραμένει στο Hamamatsu. Γνωστό σε εμάς για τις μοτοσυκλέτες, το Hamamatsu είναι επίσης η πατρίδα της τηλεόρασης καθώς τελειοποιήθηκε από την Hamamatsu Photonics η αρχική ιδέα της CRT τεχνολογίας που πρώτος ανέπτυξε ο Γερμανός Karl Ferdinand Braun και στην συνέχεια εξελίχθηκε στις ΗΠΑ την δεκαετία του ’20-’30. Η εξέλιξη που έγινε στο Hamamatsu αμέσως μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο είναι που έφερε την ώθηση που χρειαζόταν.

Υπάρχει λοιπόν μία κοιτίδα τεχνολογίας στην ευρύτερη περιοχή που δικαιολογεί την ενασχόληση της Yamaha από νωρίς στα ηλεκτρονικά, όταν δεν ήταν τόσο ευρεία η χρήση τους στις μοτοσυκλέτες.

Ετικέτες