Egli V-MAX 1500

O Mad Max των μοτοσυκλετών
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

8/8/2017

Mad Max

Στη χώρα όπου ανθεί το είδος των μοτοσυκλετιστών “στρίβω σταματημένος και γκαζώνω δίχως αύριο στην ευθεία”, μια γιαπωνέζικη μοτοσυκλέτα κατάφερε να αντιμετωπίσει στα ίσια τα αμερικανικά μαστόδοντα έχοντας περάσει από το ελβετικό κέντρο θεραπείας του Fritz Egli. Με 1.500 κυβικά και 174 άλογα, το “MadV-Max που στήνει ο Egli απειλεί να εξαϋλώσει ο,τιδήποτε τολμά να σταθεί δίπλα του – αρκεί η ευθεία να μη διακόπτεται από στροφές

Ο τριαντάρης με το γκρι κουστούμι που οδηγούσε τη μαύρη Porsche Carrera με τις ιταλικές πινακίδες, μάλλον πήγαινε στη Ζυρίχη για να συζητήσει με τους Ελβετούς χρηματιστές για αγοροπωλησίες ευρώ, δολαρίων, μετοχών ή οτιδήποτε άλλο – προφανώς πάντως βιαζόταν να φτάσει γρήγορα, αν κρίνω από τον τρόπο που ξεκίνησε σπινάροντας μπροστά μου μόλις άναψε πράσινο στο φανάρι της λίμνης. Καθόλου Ελβετός, φανερά Λατίνος.

Ήταν αδύνατον να αντισταθώ, οπότε πολύ ήρεμα στάθηκα δίπλα του. Το υπόκωφο μούγκρισμα των ημιελεύθερων εξατμίσεων συνδυαζόταν περίεργα με τον ήχο από τις κουδούνες των αγελάδων που μας κοιτούσαν πάνω απ’ τον φράχτη, ενώ τα σαγόνια τους αναμασούσαν τη τροφή τους καθώς υπολόγιζαν τις πιθανότητες που έχει η μοτοσυκλέτα κόντρα στο αυτοκίνητο. Θα το ’χαν δει το έργο να επαναλαμβάνεται εκατοντάδες φορές από τον περιφραγμένο χώρο τους στο σταυροδρόμι, όμως ο τύπος με την Porsche ήταν πολύ απασχολημένος να κοιτάει το φανάρι και δεν έδωσε καμία σημασία στην επιθετική στάση του Yamaha και φυσικά ούτε στο μεγάλο υδρόψυκτο V4 μοτέρ με τις γυαλισμένες εισαγωγές στις δύο πλευρές του φιλτροκουτιού με το μεταλλικό μπλε κάλυμμα. Ή μπορεί και να πίστευε ότι το high tech γερμανικό εργαλείο του θα μπορούσε να ρίξει σε οποιοδήποτε ρετρό –18 ετών– streetrod.

Έβαλα πρώτη και από το σκληρό σύστημα μετάδοσης της Yamaha ακούστηκε ένας μεταλλικός ήχος, αλλά και πάλι εκείνος δεν κούνησε ούτε βλέφαρο. Συμπεριφορά ακριβώς όπως την περιγράφει το εγχειρίδιο του αντάρτη των πόλεων στο κεφάλαιο “Αιφνιδιαστική Επίθεση”. Αποφάσισα να μην τον δυσκολέψω. Όταν έγινε πράσινο, και επειδή δεν είχα συνηθίσει τον σκληρό συμπλέκτη, τον άφησα να πάρει κεφάλι. Αντί να ανεβάσω τον 1.500cc δεκαεξαβάλβιδο κινητήρα με 2 ΕΕΚ στο κόκκινο και να αφήσω τον συμπλέκτη απότομα, άνοιξα το γκάζι πολύ γλυκά, οπότε αισθάνθηκα στο πόδι μου τα καυσαέρια της Porsche καθώς ξεκινούσε με πολλή δύναμη. Όμως συνέχισα να ανοίγω το γκάζι μέχρι ότου η βελόνα του μικρούτσικου στροφόμετρου πάνω στο ρεζερβουάρ έφτασε τις 6.000, καθώς έμπαινε το V-Boost. Τότε μπήκαμε στη φάση εκτόξευσης. Εγώ πετάχτηκα πίσω στο τέρμα της σέλας και τα χέρια μου κόντεψαν να βγουν από τις κλειδώσεις, καθώς η μηχανή άρχιζε να σουζάρει ενώ εγώ προσπαθούσα να κρατηθώ στην ευθεία. Έβαλα δευτέρα, μετά τρίτη και η δύναμη συνέχιζε ναι έρχεται ασταμάτητη. Είχαμε μετατρέψει τον δρόμο στην ηλιόλουστη Ελβετική πλαγιά δίπλα στη λίμνη σε πίστα dragster, και ώς τα μισά της ευθείας η Porsche ήταν παρελθόν – μάλλον ούτε που θα με πήρε χαμπάρι ο τύπος μέσα από τα φιμέ τζάμια του…

Φτάνοντας στο τέλος της πίστας μας, η Carrera φαινόταν αμυδρά στους καθρέφτες μου με τους μηδενικούς κραδασμούς, μέχρι που συνειδητοποίησα πού βρισκόμουν. Στην Ελβετία, όπου σε κάθε γωνία υπάρχουν κάμερες και μπάτσοι έτοιμοι να σου κόψουν κλήση αν πας με 2 χιλιόμετρα πάνω από το όριο, εγώ πήγαινα με 200. Αφήνοντας το γκάζι, έβγαλα την Egli από την τροχιά και την έφερα πίσω στη γη. Όμως αν οδηγείς το τελευταίο μοντέλο της Porsche Carrera, αντέχεις να πληρώσεις την κλήση. Με έφτασε και παραλίγο να πέσει πάνω μου καθώς έσκυβε προς το παράθυρο του συνοδηγού για να κοιτάξει. Τότε άναψαν τα σινιάλα της αναγνώρισης και έκανε νόημα ότι παραδεχόταν την ήττα του.

Γεροδεμένος μεσήλικας

Μπορεί να φαίνεται απίστευτο, κι όμως το μυώδες ορόσημο της Yamaha, το V-Max, έγινε μεσήλιξ και ετοιμάζεται για σύνταξη. Με τον πρόσφατο θάνατο του παπιού C90, το σκήπτρο της μακροβιότερης μοτοσυκλέτας σε παραγωγή πέρασε από τα μικρά στα μεγάλα, από την οικονομία στη σπατάλη, τώρα είναι το V-Max που ξεπέρασε τους πάντες. Δεκαεννιά χρόνια έχουν περάσει από τη μέρα που παρουσιάστηκε, το 1985. Το θρυλικό maxi-rod της Yamaha συνεχίζει να είναι μαζί μας και να υπάρχει στους καταλόγους της αντιπροσωπείας σε επιλεγμένες χώρες για να ικανοποιεί τους λιγότερους αλλά πάντα σκληροπυρηνικούς πελάτες. Για μυώδη εμφάνιση που να συνοδεύεται από απροβλημάτιστες επιδόσεις στην ευθεία, δεν υπάρχει καλύτερη επιλογή από τη V-Max.

Σίγουρα είναι και το πιο επικερδές μοντέλο που έχει κατασκευάσει μέχρι σήμερα η Yamaha, έχοντας αποσβέσει το κόστος εξέλιξης και μηχανημάτων παραγωγής αρκετές φορές τα τελευταία είκοσι χρόνια – ειδικά αν λάβουμε υπ’ όψιν ότι ο V4 είχε αρχικά κατασκευαστεί για να κινεί το Venture land yacht, το αυτοκινούμενο τροχόσπιτο της Yamaha, μέχρι που τον μετέτρεψαν μετά από απαίτηση της Yamaha Αμερικής ώστε να αποκτήσουν ένα street dragster για να συναγωνιστεί τα αντίπαλα Honda V65 Magna και Kawasaki 900 Eliminator. Μήπως τα θυμάστε; Κανένας άλλος; Όμως, μέσα στις δύο δεκαετίες που αυτές σταδιοδρόμησαν, δεκάδες χιλιάδες V-Max κατασκευάστηκαν και πουλήθηκαν σε όλο τον κόσμο, ανάμεσά τους και η φιμωμένη έκδοση J με τα 100 άλογα που πουλήθηκε καθυστερημένα στις ελεγχόμενες από την αστυνομία αγορές, όπως η Γαλλία (όπου έγινε και ακόμα παραμένει ένα προϊόν cult), αλλά και η ελεύθερη έκδοση με τα 140 άλογα που εισαγόταν παράνομα στις περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες τη δεκαετία του ’90. Σε αυτήν συμπεριλαμβάνεται και το πολύ αποδοτικό V-Boost που δεν υπάρχει στη φτηνότερη έκδοση, μια υδραυλικά υποβοηθούμενη βαλβίδα στην εισαγωγή ανοίγει στις 6.000 στροφές για να τραφεί ο κάθε κύλινδρος από δύο Μikuni 35άρια αντί για ένα στις χαμηλότερες στροφές. Θα μπορούσατε να το ονομάσετε παθητική υπερσυμπίεση. Επιπλέον, το V-Max κυριαρχεί στις μοτοσυκλέτες που εκτός από επιδόσεις προσφέρουν στον ιδιοκτήτη και τη δυνατότητα να τους δώσει το προσωπικό του στυλ. Έτσι, ελάχιστες από τις δεκάδες χιλιάδες που έχουν κατά καιρούς πουληθεί έχουν παραμείνει απείραχτες, όπως τις έφτιαξε η μάνα τους.

Η τρέλα πάει στα (ελβετικά) βουνά

Κατά ειρωνικό τρόπο, η χώρα με τη μεγαλύτερη αναλογία παλαβών, παράνομα γρήγορων μοτοσυκλετών κατά κεφαλήν στην Ευρώπη είναι η ανιαρή και γέρικη Ελβετία, ο τόπος όπου οι οικολόγοι έχουν διαβρώσει τα πάντα, ώστε αν τολμήσεις να αφήσεις τη μηχανή αναμμένη όσο περιμένεις στο κόκκινο, θα εμφανιστεί κάποιος ενοχλητικός πεζός και θα σου τα ψάλει. Και παρ’ όλα αυτά, είναι το καταλληλότερο έδαφος για τις πιο εξωτικές μηχανές που μπορεί να φανταστεί κανείς. Θα τους έχει πειράξει το αλπικό υψόμετρο, ή θα φταίει το πολύ μούσλι που έχουν φάει για πρωινό, αλλά αυτό βοηθά στο να καταλάβουμε γιατί η ελβετική αγορά έχει αγοράσει τόσα πολλά V-Max και γιατί ένα μεγάλο μέρος της δουλειάς του Fritz Egli είναι το να κάνει τα Max ακόμα πιο τρελά για τους πελάτες του.

Έχουν περάσει πάνω από τριάντα χρόνια από τότε που ο Egli επινόησε τα café racer με το πρώτο Egli-Vincent V2 racer με φώτα. Από τότε έχει διατρέξει όλη τη γκάμα της δίτροχης υπερβολής, κατασκευάζοντας περίπου 3.000 χειροποίητες μοτοσυκλέτες με μια μεγάλη ποικιλία κινητήρων. Από μονοκύλινδροι μέχρι εξακύλινδροι, turbocharged, supercharged ή απλώς βελτιωμένοι χωρίς να φαίνεται, όλοι τοποθετημένοι στο δικό του χαρακτηριστικό πλαίσιο-ραχοκοκκαλιά. Αυτά κατασκευάζονται κατόπιν παραγγελίας στο εργοστάσιό του που στεγάζεται σε μια πρώην αποθήκη ξυλείας στην κορφή ενός λόφου νότια της Ζυρίχης, εκεί όπου ο κύριος όγκος της δουλειάς του τα τελευταία 26 χρόνια είναι να βελτιώνει αμερικάνικους μυώδεις V8 κινητήρες μαζί με τους αντίστοιχους για μοτοσυκλέτες, τους βελτιωμένους Egli V4 Yamaha V-Max – και να μην ξεχάσουμε τα τρίκυκλα: μερικοί πελάτες του έχουν βάλει καλάθι στα V-Max!

Tο V-Max κυριαρχεί στις μοτοσυκλέτες που εκτός από επιδόσεις προσφέρουν στον ιδιοκτήτη και τη δυνατότητα να τους δώσει το προσωπικό του στυλ

Δεν κάνει για την Ελβετία!

 “Την πρώτη φορά που άκουσα κάποιο V-Max, το 1985, μου δημιούργησε την ίδια αίσθηση με τον δικό μας Chevy V8”, λέει ο Fritz αναπολώντας τα παλιά. “Έβγαζε τον ίδιο μπάσο ήχο, είχε την ίδια σειρά ανάφλεξης και την ίδια τρομερή ροπή που τον έκανε βασιλιά των Grand Prix των φαναριών, πολύ δυνατός κινητήρας για μηχανή street, με περισσότερα άλογα απ’ ότι τα 500GP της εποχής! Από την πρώτη στιγμή κατάλαβα ότι ήθελα να ασχοληθώ μαζί του, κι όταν το κατάφερα αντιλήφθηκα ότι είναι μια πολύ καλή και ισορροπημένη μοτοσυκλέτα με εμφάνιση που ποτέ δεν θα δείχνει γερασμένη. Η Yamaha τη σχεδίασε πολύ καλά, δεν υπήρχε λόγος για ειδικά πλαίσια. Είναι ένα εξαίρετο πακέτο, που για κάποιον εξωφρενικό λόγο δεν μπορούσε στην αρχή να την πουλήσει ο επίσημος εισαγωγέας, επειδή, όπως είπε, δεν έκανε για την αγορά της Ελβετίας! Πήγαμε στην Αμερική για να τις αποκτήσουμε, και μέχρι σήμερα έχουμε φέρει πάνω από 1.200 στη δυνατή έκδοση με τα 140 άλογα. Τότε αντιλήφθηκε ο αντιπρόσωπος την επιτυχία μας και αποφάσισε να αρχίσει και αυτός να τις εισάγει, όμως τότε μπορούσε να προμηθευτεί μόνο τη γιαπωνέζικη έκδοση με τα 100 άλογα! Μας ευχαριστούσε πολύ που μπορούσαμε να τις εισάγουμε και να τις πουλάμε σε ευτυχείς πελάτες, οι οποίοι συνέχιζαν να επιστρέφουν ζητώντας μετατροπές. Είναι μια μοτοσυκλέτα που γεννήθηκε καλά, έζησε μια καλή ζωή και ακόμα χαίρει άκρας υγείας!”

Μια μοτοσυκλέτα που έδωσε τη δυνατότητα στον Fritz να ξεδιπλώσει όλο το δημιουργικό του ταλέντο, από αισθητικής αλλά και μηχανολογικής άποψης. “Οι φανατικοί των V-Max είναι ιδιαίτεροι άνθρωποι”, λέει ο Egli. “Τους αρέσει να διαμορφώνουν τη μοτοσυκλέτα τους, και παρ’ όλο που προσωπικά την προτιμώ έτσι όπως τη σχεδίασε η Yamaha, μπορέσαμε να κάνουμε πολλή δουλειά στην εμφάνισή των το V-Max. Διαθέτουμε μια πολύ καλή ομάδα στο εργαστήριο, από ανθρώπους που τους αρέσει να δουλεύει πάνω στις μοτοσυκλέτες, γνωρίζοντάς τες πολύ καλά – μπορούν να ανακαλύψουν προβλήματα και να τα διορθώσουν, όπως το να βελτιώσουν το πλαίσιο κάνοντάς το περισσότερο άκαμπτο και εξαλείφοντας τους συμβιβασμούς της μαζικής παραγωγής. Σε αυτά συμπεριλαμβάνεται και η ρύθμιση του μπροστινού που μπορεί να χάνει μέχρι και 15 mm στην ευθυγράμμισή του, τοποθετώντας καλύτερης ποιότητας ρουλεμάν. Συμβαίνει το ίδιο με οτιδήποτε δουλεύεις πολύ – μαθαίνεις πώς να το βελτιώνεις”.

Αναπόφευκτα δημιουργήθηκε η ανάγκη να μεγιστοποιηθεί η απόδοση του V-Max, που έτσι κι αλλιώς είναι μεγάλη, όμως αντίθετα απ’ ό,τι συνέβαινε με πολλούς γιαπωνέζικους κινητήρες, όταν ο Egli δοκίμασε στην αρχή να βελτιώσει τον V4, έπαθε την πλάκα του. “Έχοντας δουλέψει πάνω σε τόσους πολλούς γιαπωνέζικους τετρακύλινδρους κινητήρες, στους οποίους έχουμε βγάλει πάνω από 200 άλογα για χρήση δρόμου, περιμέναμε ότι θα ήταν εύκολο να βγάλουμε κάτι παραπάνω από το V-Max. Όμως, παρόλο που θα ήθελα να σας περιγράψω τα θαυμάσια πράγματα που κάναμε στο εσωτερικό του κινητήρα, βασισμένα στην προηγούμενη πείρα μας, η αλήθεια είναι ότι, έτσι που τον έχει φτιάξει η Yamaha, είναι δύσκολο να καταφέρεις κάτι παραπάνω! Κερδίσαμε λίγο προσέχοντας τις εισαγωγές και εξαγωγές, τοποθετώντας εκκεντροφόρους Honda, αλλά αυτό γινόταν εις βάρος της απόδοσης στις μεσαίες στροφές και της ροπής. Η μόνη βελτίωση που μπορέσαμε να βρούμε ήταν να μεγαλώσουμε τις βαλβίδες κατά 1,5mm, τροποποιώντας τις έδρες των βαλβίδων για να ταιριάζουν καλύτερα με την κεφαλή. Έχοντας πειραματισθεί ακόμα και με όλα τα είδη των καρμπιρατέρ, αναγκαστήκαμε να παραδεχτούμε ότι τα στάνταρ Mikuni όταν ρυθμιστούν σωστά είναι η καλύτερη επιλογή!

Επίσης αφιερώσαμε πολύ χρόνο στο να βελτιώσουμε το σχήμα των θαλάμων καύσης, αλλά και πάλι αναγκαστήκαμε να αποδεχτούμε την ήττα μας, ενώ ακόμα και το σύστημα της εξάτμισης είναι πολύ καλό. Δοκιμάσαμε όλες τις εξατμίσεις που κυκλοφορούν στην αγορά, μέχρι που φτιάξαμε και τη δικιά μας – αλλά ενώ κερδίσαμε σε θόρυβο, χάσαμε σε απόδοση. Πολύ σπάσιμο! Στο τέλος, το μόνο που κάνουμε είναι να διατηρούμε τους αυλούς εξαγωγής και να μετατρέπουμε λίγο τα τελικά, ανοίγοντάς τα για να βγάλουμε τον έναν από τους τρεις θαλάμους και να βελτιωθεί η ροή. Όμως οι μηχανικοί της Yamaha που σχεδίασαν αυτή τη μοτοσυκλέτα ήταν πολύ έξυπνοι άνθρωποι, και το ότι το V-Max έχει τόσο μακροχρόνια ζωή το χρωστάει απλώς και μόνο στο ότι το σχεδίασαν τόσο καλά!”

Μεγάλη με τα όλα της

Έτσι, αν και ο Egli έχει φτιάξει και ένα υπερτροφοδοτούμενο V-Max με Roots κομπρέσορα που αποδίδει πάνω από 200 άλογα, αυτή ήταν μεμονωμένη περίπτωση. Αντίθετα, υπάρχουν πολλά V-Max 1500, “μεγάλα και με τα όλα τους”, που φοράνε τις μετατροπές του Egli για να κάνουν το κομμάτι τους στα φανάρια της κεντρικής Ευρώπης. Όπως αυτό με το οποίο βγήκα να κυνηγήσω Porsche κοντά στη Ζυρίχη, επίσης με ρουχαλάκια σχεδιασμένα από τον Egli.

“Οι πελάτες πολύ συχνά ζητάνε βελτιώσεις για να κάνουν το καλό καλύτερο”, λέει ο Fritz, “αλλά όταν σκεφτόμουν να φτιάξω ένα κιτ για εκκεντροφόρους ή για κεφαλές υψηλής συμπίεσης, κατέληξα ότι ήταν λάθος επιλογή: το V-Max είναι μόνο για χρήση δρόμου και όχι για πίστες, οπότε πρέπει να έχει πολλή ροπή και δύναμη στις μεσαίες στροφές, χωρίς να θυσιάζει τη δύναμη χαμηλά για να πετύχει εντυπωσιακά νούμερα ψηλά. Ο δρόμος των πολλών κυβικών ήταν η λογική επιλογή για μια τέτοια μοτοσυκλέτα δρόμου, οπότε πριν από τέσσερα χρόνια αρχίσαμε να δουλεύουμε πάνω σε ένα κιτ για να γίνει ο 1.500άρης που έχουμε τώρα σε παραγωγή. Είναι η μοναδική μετατροπή που έχει νόημα σε αυτόν τον κινητήρα”. Βέβαια, δεν ήταν εύκολο να φτάσουν μέχρι εκεί. “Η κεφαλή δεν πατάει απόλυτα σωστά στο μπλοκ των κυλίνδρων, οπότε είχαμε καμένες φλάντζες. Χρησιμοποιήσαμε ειδική φλάντζα που διαθέτει O-ring για να πιέζεται μέσα στο μπλοκ και να παραμένει σίγουρα σφραγισμένο, όμως μετά είχαμε δυσκολία να βρούμε πιστόνια μεγάλης διαμέτρου που να μην είναι τόσο βαριά και να προκαλούν πρόβλημα στις μπιέλες. Ύστερα από αρκετές αποτυχημένες προσπάθειες, απορρίψαμε την αύξηση της διαδρομής και καταλήξαμε να αυξήσουμε τη χωρητικότητα χρησιμοποιώντας πιστόνια Venolia με 9mm μεγαλύτερη διάμετρο και μπιέλες Carrillo, που είναι πολύ αξιόπιστα και καλοφτιαγμένα”.

Έτσι η χωρητικότητα του υδρόψυκτου V4 70 μοιρών αυξήθηκε κατά 25% και έφτασε στα 1.498cc. Τα πιστόνια χρησιμοποιούν δύο ελατήρια αντί για τρία του στοκ κινητήρα, ώστε να μειωθούν οι τριβές χωρίς όμως να παρουσιαστούν προβλήματα με το λάδι να περνάει στο θάλαμο καύσης, σύμφωνα με τον Fritz, ενώ ο στοκ στρόφαλος διατηρεί το ίδιο ζύγισμα αν και χρησιμοποιούνται βαρύτερα πιστόνια. Το εργοστασιακό κιβώτιο πέντε ταχυτήτων με τη μετάδοση με άξονα διατηρείται, αλλά με τροποποιημένο συμπλέκτη για να μπορεί να αντιμετωπίσει τη μεγάλη αύξηση της δύναμης: 174 ίπποι στις 8.200 μετρημένα στον συμπλέκτη από τα 138 στις 8.500 της εργοστασιακής μοτοσυκλέτας. Αυτό αντιστοιχεί με όχι περισσότερα από 120 στον τροχό, πράγμα που σημαίνει ότι μετά από 18 χρόνια το V-Max χωρίς μετατροπές είναι εύκολο θήραμα για ένα σωστά οδηγημένο supersport 600.

Σίγουρα τα πράγματα είναι διαφορετικά με την ενάμισι λίτρου maxi-rod του Egli, ειδικά χάρη στην πλούσια ροπή της, η οποία με 17 kg.m στις 5.000 θυμίζει μάλλον τρακτέρ αν συγκριθεί με τα έτσι κι αλλιώς εντυπωσιακά 10 kg.m στις 3.000 που βγάζει όπως έρχεται από τη Yamaha. Το ιδεώδες θα ήταν να χρησιμοποιούσε τον φυγοκεντρικό συμπλέκτη από την Αμερική που ο Fritz έχει χρησιμοποιήσει επανειλημμένα στις άλλες μοτοσυκλέτες που έχει φτιάξει, όπως το Egli-Kawasaki 1200 turbo και το GSX 1400 Egli-Suzuki. Αυτό δουλεύει καλύτερα χωρίς να βαρύνει πολύ η μανέτα, βεβαιώνει ο Fritz, αλλά επειδή δυσκολευόταν να τα προμηθευτεί, αναγκάστηκε να συμβιβαστεί και να βάλει έναν ακόμα δίσκο και σκληρότερα ελατήρια στο στοκ συμπλέκτη. “Θα προτιμούσα να είναι ελαφρύτερη η μανέτα του συμπλέκτη, αλλά και έτσι νομίζω ότι είναι αποδεκτή. Δεν είναι τόσο βαριά όσο της Ducati!”

Οδηγώντας το “Μad Max” όπως το έχει βελτιώσει ο Egli, απορείς γιατί δεν διαθέτει επιλογέα Hurst στο πεντάρι κιβώτιο κάτω από το πόδι σου, όπως είθισται στα αμερικάνικα μηχανήματα για κόντρες – αν και κυκλοφορώντας στο δρόμο με αυτή τη μοτοσυκλέτα οι αλλαγές είναι περιττές με τέτοια περίσσεια δύναμης σε όλες τις ταχύτητες. Η ρεπρίζ με πέμπτη είναι φοβερή, όμως αν δουλεύεις λίγο το κιβώτιο και πολύ περισσότερο το γκάζι, θα είσαι ευγνώμων που το V-Max έχει τόσο μακρύ μεταξόνιο για να ελαχιστοποιεί τις σούζες. Επίσης, το ότι διαθέτει άξονα σημαίνει ότι δεν θα χρειάζεται να σταματάς για να σφίγγεις την ξεχειλωμένη αλυσίδα μετά από μερικές εκτοξεύσεις. Σεβασμός.

Ο δρόμος των πολλών κυβικών ήταν η λογική επιλογή για μια τέτοια μοτοσυκλέτα δρόμου

Ακάλυπτες επιταγές

Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν άξιζε να χρησιμοποιώ το κιβώτιο, από τη στιγμή μάλιστα που συνήθισα τις πολύ γλυκές αλλαγές με συμπλέκτη, οι οποίες είναι πιο προοδευτικές και με λιγότερα σκορτσαρίσματα σε σχέση με το στοκ V-Max. Χρησιμοποιήστε το κιβώτιο και θα εντυπωσιαστείτε σίγουρα από τις επιδόσεις με πέμπτη, ειδικά για κάτι που διαθέτει την αεροδυναμική ενός τούβλου. Είδα 220 στο μεγάλο άσπρο ταχύμετρο και 8.000 στο στροφόμετρο που είναι πάνω στο ρεζερβουάρ, μια “πονηριά” που ευτυχώς κανείς δεν μιμήθηκε, γιατί το να πάρεις τα μάτια σου από τον δρόμο για να κοιτάξεις το στροφόμετρο πάνω σε μια τόσο γρήγορη μοτοσυκλέτα είναι σαν να πας γυρεύοντας να στουκάρεις. Αλλά αν, αντί να ψάχνεις για τον κόφτη που μπαίνει στις 9.000, αλλάζεις χαμηλότερα στις 7.000 για να την κρατάς πάνω στη χοντρή ροπή ενώ κρατιέσαι καλά από το φαρδύ και ίσιο τιμόνι, είναι ο καλύτερος τρόπος. Λίγες είναι οι μοτοσυκλέτες που έχω οδηγήσει με τόση δύναμη στις μεσαίες στροφές, συνοδευόμενη από τόσο ωραίο μπάσο ήχο από τις κάπως ελεύθερες εξατμίσεις.

Οι τροχοί είναι 17 ιντσών για να επιτρέπουν την τοποθέτηση καλύτερων ελαστικών από αυτά που της φοράει η Yamaha. Είναι μια βελτίωση που σου επιτρέπει να στρίβεις με περισσότερη αξιοπρέπεια πάνω σ’ αυτό το ειδικό για ευθείες V-Max απ’ ότι στην έκδοση του εργοστασίου που σαφώς σε τρομοκρατεί και που ένα καλιφορνέζικο περιοδικό την έχει περιγράψει ως μια μοτοσυκλέτα με“έναν κινητήρα που εκδίδει επιταγές τις οποίες δεν μπορεί να καλύψει ο σκελετός”. Πες τα χρυσόστομε!

Αυτή είναι μία από τις πολλές βελτιώσεις του Ελβετοφινλανδού Egli, που δεν αφορούν μόνο στη βελτίωση της γεωμετρίας. Τοποθετεί επίσης μακρύτερα καλάμια στο στάνταρ πιρούνι της Yamaha με διάμετρο 43mm. Συγκεκριμένα είναι 80mm μακρύτερα, για να δώσουν μεγαλύτερη στιβαρότητα στο μπροστινό χωρίς να αλλάξει τη διαδρομή της ανάρτησης, γιατί, όπως λέει ο Fritz, “είναι εντελώς ανεπαρκείς στη στάνταρ έκδοση”. Εμένα ωστόσο εξακολουθεί να μη μ’ αρέσει το κράτημα του V-Max, το πιρούνι μοιάζει να έχει φτωχή απόσβεση, καθώς χοροπηδάει στις ανωμαλίες και βυθίζεται πολύ όταν ζορίζεις τις οκταπίστονες Spiegler δαγκάνες που ενεργούν σε δύο δίσκους 320mm. Πάλι καλά βέβαια, γιατί αντίθετα με τα ίδια ακριβώς φρένα που είχε το τευτονικό ultrabike που οδήγησα τελευταία, το πολύ βαρύτερο και με πολύ καλύτερη επιτάχυνση Munch Mammut 2000, τα φρένα του V-Max δεν ήταν τόσο δυνατά, γεγονός που σε ανάγκαζε να υπολογίζεις εγκαίρως πότε θα φρενάρεις και να βάζεις πολλή δύναμη μπρος-πίσω για να κόψεις ταχύτητα πριν τη στροφή, ώστε να μπορέσεις να βγεις όρθιος και να γκαζώσεις στην ευθεία. Όμως η ποιότητα κύλισης από τα δύο αμορτισέρ Koni ήταν πολύ καλή.

“Το V-Max είναι μια εντελώς ξεχωριστή μοτοσυκλέτα, την οποία ευχαριστιούνται να οδηγούν τόσοι πολλοί διαφορετικοί αναβάτες με τόσες πολλούς διαφορετικούς τρόπους”, λέει ο Fritz Egli. “Πάντα ήταν απόλυτα αξιόπιστη – έχουμε έναν πελάτη που αγόρασε μια μηχανή από μας και έχει κάνει πάνω από 60.000 χιλιόμετρα χωρίς κανένα πρόβλημα και χωρίς κανένα service προτού μας τη φέρει για αλλαγή λαδιών!”. Με τέτοια αξιοπιστία, το V-Max σίγουρα θα πρωταγωνιστεί στις κόντρες των φαναριών σε όλο τον κόσμο για αρκετά χρόνια ακόμη, κάνοντας το κιτ του Egli με τα μεγάλα πιστόνια μια καλή επιλογή για όποιον θέλει να κρατήσει το γιαπωνέζικο streetrod ανταγωνιστικό απέναντι στους πιο σύγχρονους αντιπάλους. Πράγματι, χάρη στους μηχανικούς της Yamaha, τους στυλίστες της GK Design και την ενθάρρυνση της Yamaha USA, είναι η μοτοσυκλέτα που αναμφίβολα επινόησε το είδος των naked.

Κι όμως είναι πολύ παράξενο που, παρά τις κατά καιρούς φήμες, η Yamaha χρειάστηκε πάνω από 18 χρόνια για να ΜΗΝ εξελίξει μια τόσο φανερά επιτυχημένη ιδέα σε ένα mega-Max του 21ου αιώνα. Οπωσδήποτε, εάν αποδειχτεί αληθινή η πιθανότητα ότι η Yamaha στα εικοστά γενέθλια του V-Max θα παρουσιάσει έναν ξανασχεδιασμένο κινητήρα με EFI και μεγαλωμένο στα 1.700cc ώστε να βγάζει πάνω από 160 άλογα στον τροχό με αρκετή ροπή για να ανελκύσει τον Τιτανικό, τότε το δημιούργημα του Egli μάς δίνει μια ιδέα πώς θα είναι να οδηγείς εκείνη τη μοτοσυκλέτα. Τώρα μου έρχεται στο μυαλό ένας Ιταλός με μια Porsche που δεν θα χαρεί με την εμφάνισή της.

 

ΤΕΧΝΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Κατασκευαστής / Μοντέλο: Egli Yamaha V-Max 1500

Κινητήρας: Τετράχρονος, υγρόψυκτος, τετρακύλινδρος V 70ο, 2ΕΕΚ, 4 Β/Κ

Ισχύς (hp/rpm): 174 / 8.200

Ροπή (kgm/rpm): 17 / 5.000

Διάμετρος x Διαδρομή (mm): 85 x 66

Χωρητικότητα (cc): 1.498

Τροφοδοσία: 4 καρμπιρατέρ Mikuni 35mm

Σύστημα εξαγωγής: 4 σε 2

Σύστημα εκκίνησης: Μίζα

Τύπος συμπλέκτη: Υγρός πολύδισκος

Τελική μετάδοση: Κιβώτιο 5 σχέσεων, άξονας

Πλαίσιο: Ατσάλινο, διπλό, κλειστό

Γωνία κάστερ (ο): 29

Μεταξόνιο (mm): 1.590

Μήκος (mm): 2.300

Πλάτος (mm): 765

Ανάρτηση εμπρός: Τηλεσκοπικό πιρούνι

Διάμετρος (mm): 43

Ανάρτηση πίσω: Δύο αμορτισέρ Koni

Φρένο εμπρός: Δύο δίσκοι 320mm με δαγκάνες οκτώ εμβόλων Spiegler

Φρένο πίσω: Δίσκος 320mm με δαγκάνα οκτώ εμβόλων Spiegler

 

Isle of Man TT: 112 χρόνια 274 νεκροί - Πλήρης Λίστα – Γιατί δεν ακυρώνεται

Ο πιο επικίνδυνος αγώνας του κόσμου
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

12/6/2019

Με την ολοκλήρωση του φετινού Isle of Man TT κατά το οποίο ένας αναβάτης -άλλος ένας αναβάτης- ο 27χρονος Daley Mathison έχασε την ζωή του, η λίστα των νεκρών στην εκατονταετή και βάλε πορεία του αγώνα, έδειξε πως δεν πρόκειται να σταματήσει να μακραίνει… Από την ημέρα που η διαδρομή του νησιού άνοιξε για τις μοτοσυκλέτες, όταν μέχρι πρότινος χρησιμοποιούταν για τα αυτοκίνητα, σε μία εποχή που ο περισσότερος πληθυσμός της Γης μετακινούταν με άμαξες και άλογα κι όλα τα υπόλοιπα ήταν πολύ πρώιμα, το Isle of Man άρχισε να μετρά δυστυχήματα. Από την πρώτη στιγμή, από τις πρώτες δοκιμές πριν τον πρώτο αγώνα μοτοσυκλετών και υπήρχε ήδη δυστύχημα όταν ο Victor Surridge έχασε την ζωή του στην Glen Helen, που θα γινόταν μακάβρια θρυλική στα χρόνια που θα ακολουθούσαν…

Αν γίνει ένας απολογισμός που συμπεριλαμβάνει όλα τα δυστυχήματα στο νησί, μαζί με το Manx Grand Prix και το Classic TT, προσθέτοντας τους θεατές και τους κριτές που έχουν σκοτωθεί μαζί με τους αναβάτες στο πέρασμα του χρόνου, τότε ο τραγικός αριθμός ανεβαίνει πολύ ψηλά αγγίζοντας αυτή την στιγμή τους 274 νεκρούς συνολικά. Πρώτη χώρα σε απώλειες είναι η Μεγάλη Βρετανία με συντριπτική διαφορά, κι από εκεί και πέρα μονάχα το ίδιο το νησί, που είναι αυτόνομο διοικητικά, μετρά διψήφιο αριθμό θυμάτων. Τόσο χαοτική είναι η απόσταση που χωρίζει τις χώρες σε δυστυχήματα. Αυτό αρχίζει να σκιαγραφεί κάπως και τον λόγο που ένας αγώνας που χαρακτηρίζεται ως ο πλέον επικίνδυνος στον κόσμο, δεν σταματά εδώ και εκατό χρόνια, και συνεχίζεται μέχρι σήμερα. Πώς γίνεται και δεν διώκονται οι διοργανωτές, πως και δεν πληρώνουν υπέρογκα ποσά σε αποζημιώσεις, ιδιαίτερα την στιγμή που χάνονται ζωές κριτών και κι εργαζομένων. Δεν είναι ιδιαίτερα γνωστό, αλλά η συντριπτική πλειοψηφία των κριτών και οι υπόλοιποι είναι εθελοντές, δεν πληρώνονται για τις ημέρες αυτές που δίνουν τον χρόνο τους. Η εκπαίδευσή τους έχει γίνει επί της πράξεως, μέσα από χρόνια που κάνουν το ίδιο, μετρώντας και μερικές απώλειες…

Η χώρα λοιπόν που τον διοργανώνει, είναι και η χώρα η οποία και έχει τις περισσότερες απώλειες. Κι αν εκείνη δεν κάνει κάτι να τον σταματήσει τότε δεν θα κάνει και κανείς άλλος… Και οι Άγγλοι δεν πρόκειται να κάνουν κάτι τέτοιο, όχι για το κέρδος που φέρνει αυτός ο αγώνας, ούτε γιατί είναι εγωιστές και γουστάρουν την προβολή τους. Τύποι σαν τον Guy Martin που παρατάνε τους αγώνες για να κάνουν μαραθώνιο στην Αμερικάνικη ήπειρο χάνοντας κάθε επαφή με οπαδούς, δεν συμπίπτουν σε μία τέτοια επιχειρηματολογία. Ας μείνουμε στο παράδειγμα του Guy Martin μιας και είναι από τους πλέον γνωστούς, διότι ούτε και πολλά λεφτά έχει βγάλει στην ζωή του. Μέχρι να κυκλοφορήσει το ντοκυμαντέρ και να τον κάνει γνωστό, με το ζόρι κάλυπτε τα έξοδα του αγώνα και κοιμόταν στο βανάκι του, μαζί με όλα τα υπόλοιπα που έκανε μέσα εκεί, για όποιον έχει δει το ντοκυμαντέρ… Είναι επαγγελματίες αγωνιζόμενοι, όμως κανείς τους πλην ελάχιστων δεν είναι έγινε πλούσιος, κι αν τα κατάφερε μέσα στο Isle of Man τότε μιλάμε για ένα όνομα γραμμένο σε δάχτυλο. Καμιά δεκαριά όλα μαζί δηλαδή… Οι υπόλοιποι αναβάτες; Εκείνοι που ξέρουν πως δεν έχουν καμία ελπίδα να δουν το όνομά τους να φιγουράρει κάπου; Σίγουρα δεν υποκινούνται με την ευτέλεια της ματαιοδοξίας ή του κέρδους…

Τέτοια επιχειρήματα, πως οι αγώνες αυτοί δεν ακυρώνονται γιατί κάποιοι βγάζουν λεφτά ή γιατί οι αναβάτες είναι ανώριμοι εγωπαθείς που γουστάρουν την προβολή, γίνονται με την ευκολία του σχολιασμού στο ίντερνετ, κι όχι γενικά στον κόσμο αλλά εδώ σε εμάς περισσότερο από ότι στην Αγγλία που είναι σημαντικά λιγότεροι όσοι ζητούν την ακύρωση του Isle of Man. Κι ας έχουν χάσει πάνω 200 συμπολίτες τους, σε σύνολο 274 νεκρών… Στα 112 χρόνια του, το Isle of Man έχει περάσει από όλα τα στάδια και στην σύγχρονη εποχή ακόμη και δυσκολίες. Πάντα στα δύσκολα ήταν οι ίδιοι οι αναβάτες που το στήριζαν, ούτε οι εταιρίες, ούτε κανείς άλλος. Κι αν οι ντόπιοι έχουν λόγο να γίνονται εθελοντές, μερικές φορές με τον κίνδυνο να καταλήξουν στο φέρετρο, μόνο και μόνο για τον τουρισμό, τότε οι τελευταίοι των τελευταίων αναβατών, εκείνοι που για να δουν την πρώτη δεκάδα θα πρέπει να εξαφανιστούν όλοι οι υπόλοιποι αντί να τους περάσουν, ποιον λόγο έχουν να προσφέρουν την στήριξή τους και να παίρνουν το τεράστιο ρίσκο; Σίγουρα η απάντηση δεν κρύβεται μέσα σε γρήγορη αντίδραση, γρήγορη πληκτρολόγηση στα κοινωνικά δίκτυα για να πάμε στο επόμενο θέμα, αυτό δηλαδή που μας χαρακτηρίζει γενικά σαν κοινωνία, ωστόσο υπάρχει ένα μεγάλο «αλλά». Αν υπάρχει ένας λαός στην Ευρώπη που πρέπει να είναι υπερβολικά ευαισθητοποιημένος απέναντι σε κάτι τέτοιο, τότε σίγουρα αυτοί είμαστε εμείς! Αν υπάρχει ένας που να δικαιολογείται να αντιδρά απέναντι σε κάτι που γίνεται νόμιμα και οργανωμένα -διαφορετικά δεν θα το συζητούσε κανείς- γιατί δεν θέλει να ακούει για αναβάτες που σκοτώνονται σε δημόσιους δρόμους, τότε σίγουρα είναι οι Έλληνες αυτοί που έχουν τον πρώτο λόγο στην όποια αντίδραση. Δεν επηρεάζουν όμως οι Έλληνες την διοργάνωση του Isle of Man, ούτε απασχολεί τους Άγγλους αν στην Ελλάδα υπάρχουν ή όχι οπαδοί, είμαστε λίγοι σε αριθμό. Οπότε η οποιαδήποτε αρνητική αντίδραση πέφτει σε τοίχο.

Έχοντας επισκεφτεί «το νησί» σε διαφορετικές χρονικές στιγμές της ιστορίας του Isle of Man, έχοντας συνομιλήσει με ανθρώπους όπως οι McGuinness και Dunlop, γίνεται κατανοητό πως το Isle of Man γίνεται για πολλούς διαφορετικούς λόγους από εκείνους που πιστεύει κανείς έχοντας ασχοληθεί επιφανειακά. Και είτε το θέλουμε εμείς, είτε όχι, το Isle of Man δεν υπάρχει περίπτωση να σταματήσει να διοργανώνεται.

Ας πάρουμε το παράδειγμα του Dunlop που ακριβώς έναν χρόνο πριν έχανε τον αδερφό του και τα ανίψια του έμεναν ορφανά, από δυστύχημα στον αγώνα Skerries 100 ενώ το 2008 είχε χάσει και τον πατέρα του.

Ο πατέρας του νεκρού William, ο Robert Dunlop, σκοτώθηκε στον North West 200 το 2008, τον αγώνα που πολλές φορές είναι πιο επικίνδυνος κι από το Isle of Man ενώ ο θείος του, Joey, σκοτώθηκε στην Εσθονία το 2000. Ο Michael έχει δει την οικογένεια του να ξεκληρίζεται με σταθερά βήματα ανά δεκαετία! Δεν μένεις σε αυτούς τους αγώνες από ματαιοδοξία όταν βάζεις έναν – έναν, την οικογένειά σου σε φέρετρο. Εκτός κι αν είσαι παρανοϊκός και ο Michael δεν είναι. Αντίστοιχα είχα ρωτήσει τον McGuinness, όταν μου έλεγε πως χαίρεται που έχει κόρες, γιατί αν είχε αγόρια μπορεί να ήθελαν να κάνουν ό,τι κι αυτός. Και τότε θα έχανε την ζωή του αν έπρεπε να πάει σε κάποιου την κηδεία… για τον ίδιο δεν τον νοιάζει. Προφάνώς ούτε για τον δικό του πατέρα και την δική του μητέρα! Δεν μπορεί να φανταστεί να κάνει κάτι άλλο στην ζωή του, και δεν μπορεί να τρέξει και σε πίστα. Έχουμε οδηγήσει μαζί, στην Mireval, μία πίστα δοκιμών της Dunlop και δεν ήταν καθόλου γρήγορος, χανόταν το μάτι του εκεί μέσα. Αν είσαι βλάκας, μπορείς να πεις πως πέρασες τον McGuinness, η πραγματικότητα όμως είναι πολύ πιο σύνθετη: Κάθε ένας από αυτούς τους τύπους εκεί μέσα το κάνει για τον δικό του λόγο και έχει διαφορετικό υπόβαθρο. Ο Cummins είναι πωλητής καφέ και επισκευάζει και αυτόματους πωλητές. Γέννημα θρέμμα του νησιού, ασχολείται με το Isle of Man γιατί από την απαρχή της ζωής του έβλεπε τις μοτοσυκλέτες αν περνούν από το παράθυρο του παιδικού του δωματίου. Θα μπορούσες να πεις πως στην περίπτωσή του φταίει η κοινωνία ολόκληρη, αλλά εκείνος δεν το βλέπει καθόλου έτσι. Αν οδηγείς μοτοσυκλέτα στο νησί, θα τρέξεις και στο Isle of Man…

Ο McGuinness μπήκε στους αγώνες για να κατευνάσει την ανάγκη του για αδρεναλίνη. Δεν τον νοιάζει αν υπάρχουν θεατές, ή αν καθαρίζει το μπαρ για να έχει λεφτά για λάστιχα, το μόνο που ήθελε ήταν η αδρεναλίνη, και στο Isle of Man βρήκε την μεγαλύτερη δόση που θα μπορούσε.

Κάθε ένας από αυτούς έχει τους δικούς του λόγους, κι όλοι μαζί θα συνεχίζουν να παίρνουν μέρος στον πιο επικίνδυνο αγώνα τον οποίο και έχουν πασχίσει να διατηρήσουν νόμιμο και σωστά οργανωμένο. Δεν τρέχουν ποτέ στους δρόμους αλλιώς, δεν κάνουν κόντρες, δεν έκαναν ποτέ άλλωστε. Αν κάποιος έχει σχηματίσει αυτό το προφίλ στο μυαλό του, είναι λάθος. Μάλιστα μόλις βγάλουν λίγα χρήματα κι αναγκαστούν να τα δηλώσουν στην Αγγλία, τότε έχουν σοβαρό πρόβλημα καθημερινής μετακίνησης με μοτοσυκλέτα, ακόμη και αν είναι πρωτοκλασάτοι όπως ο McGuinness, που μου έλεγε πως δεν μπορεί να πληρώσει την ασφάλειά του κι έτσι κυκλοφορεί με 125 Honda Grom! Πληρώνοντας κάθε χρόνο πάνω από τα διπλά της πραγματικής αξίας του σε ασφάλεια, γιατί δηλώνει επαγγελματίας αναβάτης… Ένας από τους πρώτους σε τίτλους στο νησί, αλλά δεν μπορεί να καλύψει την ασφάλειά του, που αν και υπέρογκη έτσι όπως τα κάνουν εκεί οι Άγγλοι, δεν παύει να είναι  ενδεικτική πως πλούσιος δεν έγινε.

Το Isle of Man είναι ένας από τους αγώνες με την μεγαλύτερη σε χρόνο υπόσταση, έπαψε να αποτελεί μέρος του πρωταθλήματος FIM το 1976 και πολύ κράτησε είναι η αλήθεια. Δεν θα θέλαμε ποτέ και σε καμία περίπτωση να βλέπαμε WSBK και MotoGP σε δημόσιους δρόμους, ΕΚΤΟΣ κι αν αυτοί γίνονται κάπως έτσι, όπως θα δούμε από το 2021. Μία κανονική πίστα δηλαδή, με όλες τις προδιαγραφές ασφαλείας, που τον υπόλοιπο χρόνο περνά κόσμος, έτσι ναι, μπορεί κανείς να το δεχτεί. Αυτό όμως δεν σημαίνει πως μπορεί ταυτόχρονα να απαγορεύσει και στους Άγγλους να συνεχίσουν το πρωτάθλημα TT… Το 1970 ήταν η χρονιά με τους περισσότερους θανάτους, συνολικά έξι αναβάτες σκοτώθηκαν τότε με πρωτοσέλιδα εφημερίδων να ανακοινώνουν μία – μία τις κηδείες, και η παγκόσμια κατακραυγή ήταν μεγάλη, όπως και αντίστοιχα η αντίδραση των αναβατών. Μέχρι που έπαψε να αποτελεί μέρος του παγκοσμίου πρωταθλήματος. Από τότε η αντιμετώπιση είναι η εξής απλή, «μεγάλα παιδιά είναι ας κάνουν ό,τι θέλουν από την στιγμή που μιλάμε για κλειστούς δρόμους».

Η επιστήμη έχει αποφανθεί πάντως πως η συνεχής επιβολή της γνώμης, ακόμη κι όταν αυτή είναι σωστή, οδηγεί σε αντίδραση, ακόμη κι αν αυτός που αντιδρά ξέρει πως κάνει λάθος! Ένα δικό μας παράδειγμα πάνω σε αυτό, για να το καταλάβουμε καλύτερα: Όσο κι αν φωνάζει κανείς για κράνος το αποτέλεσμα είναι ένα, συνεχίζουμε και θα συνεχίσουμε να βλέπουμε λαό πολύ, να κυκλοφορεί ξεκράνωτος, ή φορώντας το στο χέρι.

Και είναι οι ίδιοι άνθρωποι που στο εξωτερικό θα ακολουθήσοθν το γράμμα του νόμου. Τι σημαίνει αυτό; Πως εδώ «επιτρέπεται» με την έννοια πως δεν διώκεται επαρκώς, για αυτό και το βλέπουμε να συμβαίνει. Δεν μιλάμε απαραίτητα για αστυνόμευση, ξεκινάμε πρώτα από το γεγονός πως κάποιος οδηγεί χωρίς κράνος και οι υπόλοιποι το αντιμετωπίζουν δίπλα του ως φυσιολογικό. Αντιδρώντας ψηφιακά δεν υπάρχει όφελος. Φωνάζοντας διαρκώς για κράνος κάτω από κάθε φωτογραφία, σε κάθε προφίλ, έχει αποδειχτεί πως δεν μπορεί να αποτελεί λύση. Κι αυτό γιατί πολύ απλά επιφέρει το αντίθετο αποτέλεσμα, ξυπνά την αντίδραση. «Το κράξιμο» πρέπει να γίνεται, μέχρι στο σημείο όμως που δεν έχει το αντίθετο αποτέλεσμα, από εκεί και πέρα είναι οι πράξεις που κάνουν την διαφορά. Και σε αυτές ακριβώς είναι που πάσχουμε ως κοινωνία… Στην Αγγλία δεν υπάρχει περίπτωση να μην σε σταματήσουν αν οδηγείς γρήγορα στο δρόμο ή δεν φοράς κράνος. Μία, δύο, τρεις το πολύ και μετά αντιμετωπίζεις από την παρατήρηση του συμπολίτη σου, έως και την φυλακή από τους μπάτσους. Αυτό ας το σκεφτούμε λίγο καλύτερα. Από την άλλη, στους ίδιους αυτούς Άγγλους, δεν ανοίγεις συζήτηση περί θανάτων στο Isle of Man. Κι όταν το κάνεις δεν μπορούν να καταλάβουν την δική σου ευαισθησία επί του θέματος, για έναν νόμιμο αγώνα μεταξύ ελεύθερων ανθρώπων, και δεν μπορούν να το καταλάβουν μιας και δεν ξέρουν πώς είναι να χάνονται σε ένα καλοκαίρι στους δρόμους, περισσότεροι από όσοι εκατό χρόνια στο Isle of Man!

 
 
 
Αναβάτες που έχουν σκοτωθεί στο Isle of Man TT
N#
Χώρα / Αναβάτης
Χρονολογία
Μοτοσυκλέτα
1
England Victor Surridge
27 June 1911[4]
Rudge-Whitworth[4]
2
England Frank R Bateman
6 June 1913[6]
499cc Rudge
3
United Kingdom Fred Walker
19 May 1914[7]
Royal Enfield
4
England J H H Veasey
15 June 1923[9]
500cc Douglas
5
Isle of Man Ned Brew
15 September 1923[10]
Frera
6
England J T A Temple
31 August 1925[11]
Norton
7
England Archie Birkin
7 June 1927[12]
500cc McEvoy
8
England John Cooke
15 June 1927[14]
249cc DOT
9
England Cecil Ashby[15]
10 June 1929[16]
New Imperial
10
England Doug Lamb
14 June 1929[17][18]
500cc Norton
11
England Freddie Hicks
19 June 1931[19]
AJS
12
England Frank Longman
14 June 1933[21]
Excelsior
13
England Arthur Pilling
31 August 1933[22]
Norton
14
England Syd Crabtree[23]
13 June 1934[24]
Excelsior
15
England John Gilbert
3 September 1934[25]
Velocette
16
England J.P.Williamson
6 September 1934[25][26]
498cc Rudge
17
England J.A.MacDonald
17 June 1935[27]
Norton
18
England Doug Pirie
19 June 1935[27]
New Imperial
19
England Jack Moore
13 June 1938[29]
Norton
20
England Percy Pritlove
12 September 1938[30]
Vincent HRD
21
Nazi Germany Karl Gall
2 June 1939[31][32]
494cc BMW[34]
22
England A.W.F.Johns
26 August 1946[35]
500cc Norton
23
England Peter M Aitchinson
5 September 1946[36]
500cc Norton
24
Republic of Ireland Benjy Russell
9 September 1947[37]
Moto-Guzzi
25
South Africa Johan Erik van Tilburg
28 May 1948[40]
348 cc AJS[41]
26
England Thomas Bryant
3 June 1948[42]
Velocette
27
England Neil ('Noel') Christmas[23]
11 June 1948[44]
500cc Norton
28
England Ben Drinkwater
13 June 1949[45]
350cc Norton
29
England John Makaula-White
29 May 1950[48]
500cc Triumph
30
England Thomas A. Westfield
30 May 1950[48]
500cc Triumph
31
England Alfred Bent
8 September 1950[49]
Velocette[51]
32
England Leonard C Bolshaw
29 May 1951[52]
Triumph
33
England John P. O’Driscoll
31 May 1951[52]
Rudge
34
England John T Wenman
4 June 1951[53]
Norton
35
England Doug L Parris
4 June 1951[55]
Douglas
36
England Chris Horn
8 June 1951[56]
Norton
37
England J.M. Crowe
14 September 1951[57]
Norton
38
England Frank Fry
4 June 1952[56]
Norton
39
England Brian A. Jackson
2 September 1952[59]
496cc Norton
40
England Ivor K. Arber
2 September 1952[59]
Norton
41
England Kenneth R.V. James
5 September 1952[60]
500cc Manx Norton
42
England Michael Richardson
11 September 1952[62]
348cc AJS
43
England Harry L Stephen
8 June 1953[63]
Norton
44
England Thomas W Swarbrick
8 June 1953[63]
350cc AJS
45
England Les Graham
12 June 1953[66]
500cc MV Agusta
46
Australia Geoffrey G. Walker
12 June 1953[66]
Norton
47
England Raymond G Ashford
7 June 1954[69]
350cc BSA
48
England Simon Sandys-Winsch
18 June 1954[70]
350cc Velocette
49
England Ronald Butler
7 September 1954[72]
350cc AJS
50
England Eric W. Milton
3 September 1955[73]
499cc BSA
51
Scotland James Watson Davie
6 September 1955[74]
AJS
52
England David Merridan
11 June 1956[75]
499cc BSA Gold Star
53
Wales Peter G Kirkham
14 June 1956[76]
350cc BSA
54
England Maurice W. Saluz
31 August 1956[77]
500cc Norton
55
England Charles F Salt
7 June 1957[79]
BSA
56
New Zealand John F. Antram
26 May 1958[81]
AJS
57
Southern Rhodesia Desmond D. Woolf[82]
6 June 1958[82]
498cc Norton
58
England Maurice Wassell
5 September 1958[83]
350cc AJS[84]
59
England John Hutchinson
8 September 1958[85]
350cc BSA[87]
60
England James E. Coates
5 September 1959[88]
AJS
61
England John D. Hamilton[89]
10 September 1959[90]
500cc Norton
62
England John T. Sapsford
8 September 1960[91]
500cc BSA
63
England Michael T Brookes
10 June 1961[92]
499cc Norton
64
Switzerland Marie Lambert
12 June 1961[93]
BMW
65
England Ralph Rensen
16 June 1961[96]
Norton
66
England Geoffrey J Griffin
31 August 1961[97]
500cc G50 Matchless
67
England Fred Neville
5 September 1961[98]
350cc AJS
68
Australia Tom Phillis
6 June 1962[100][101]
285cc Honda
69
New Zealand Colin Meehan
6 June 1962[100][101]
349cc AJS
70
England Tom Pratt
4 September 1962[103]
348cc Norton[103]
71
England Charles E Robinson
4 September 1962[104]
305cc Honda
72
England Geofrey C. Prentice
4 September 1962[104]
AJS
73
England Keith T. Gawler
6 September 1962[105]
499cc Norton
74
England Raymond Rowe
5 September 1963[106]
499cc Norton[107]
75
England Brian W Cockrell
2 June 1964[108]
Norton
76
England Laurence P Essery
9 June 1964[109]
Matchless
77
England George B Armstrong
1 September 1965[110]
Triton
78
Japan Toshio Fujii
26 August 1966[112]
125cc Kawasaki[114][115]
79
United Kingdom Brian Duffy
28 August 1966[116]
250cc Yamaha
80
England Alfred E Shaw
10 June 1967[117]
500cc Norton
81
England Geoffery Proctor
29 August 1967[119]
248cc Cotton[121]
82
England Kenneth E. Herbert
1 September 1967[122]
499cc Norton
83
New Zealand Ian D.Veitch
10 June 1968[123]
Kawasaki
84
England Peter Ray
3 September 1968[124]
Aermacchi
85
Wales Roger Perrier
3 September 1968[124]
Norton
86
England Arthur Lavington
6 June 1969[125][126]
350cc Velocette
87
England Gordon V.Taylor
25 August 1969[127]
325cc Kawasaki
88
England Michael L. Bennett
26 August 1969[127]
500cc Norton
89
Scotland Iain Sidey
28 August 1969[128]
Norton
90
England Les Iles
1 June 1970[129]
125cc Bultaco
91
England Michael Collins
3 June 1970[131]
496cc Seeley
92
England Denis Blower
3 June 1970[132]
499cc BSA Sidecar
93
Francoist Spain Santiago Herrero
8 June 1970[133]
250cc Ossa
94
Malta John Wetherall
12 June 1970[135]
499cc Norton
95
Northern Ireland Brian Steenson
12 June 1970[136]
498cc Seeley
96
England George Collis
1 September 1970[137]
Yamaha
97
England Brian Finch
9 June 1971[138][139]
Suzuki T500
98
Wales Maurice A.Jeffery
12 June 1971[139][140]
499cc Manx Norton
99
Italy Gilberto Parlotti
9 June 1972[141]
125cc Morbidelli
100
Republic of Ireland Chris M. Clarke
28 August 1972
250cc Yamaha
101
England John L. Clarke
2 June 1973[142]
Suzuki T20 Super Six
102
England Eric R. Piner
5 September 1973[143]
250cc Yamaha
103
England Peter L. Hardy
27 May 1974[144]
750cc HTS – Imp
104
England David J. Nixon
1 June 1974[145]
741cc Triumph Trident
105
England Nigel J. Christian
26 August 1974[146]
250cc Yamaha
106
England David Forrester
3 September 1974[147]
350cc Kirby – Metisse
107
England Peter McKinley
28 May 1975[148]
700cc Yamaha
108
England Phil Gurner
4 June 1975[149]
351cc Yamaha
109
Northern Ireland Brian McComb
2 September 1975
250cc Yamaha
110
West Germany Walter Wörner
7 June 1976[150]
496cc Yamaha
111
Australia Les Kenny
12 June 1976[152]
250cc Yamaha
112
England David Featherstone
7 September 1976[153]
350cc Yamaha
113
England Peter Tulley
30 August 1977[154]
347cc Yamaha
114
Northern Ireland Ivan Houston
31 August 1977[155]
250cc Yamaha
115
England Norman Tricoglus
3 September 1977[156]
347cc Yamaha
116
England Neil Edwards
7 September 1977[158]
347cc Yamaha
117
Wales Stephen Davies
1 June 1978[159]
347cc Yamaha
118
England Mac Hobson
5 June 1978[160]
750cc Yamaha
119
England Kenny Birch
5 June 1978[162]
750cc Yamaha
120
Switzerland Ernst Trachsel
5 June 1978[164]
499cc Suzuki
121
New Zealand Michael Adler
9 June 1978[165]
350cc Yamaha
122
England Michael L. Sharpe
29 August 1978[166]
347cc Yamaha
123
England Steve Verne
4 June 1979[167]
738cc Suzuki
124
United Kingdom Fred Launchbury
8 June 1979
248cc Maico
125
England Stephen R. Holmes
27 August 1979[169]
350cc Yamaha
126
England Alain Taylor
6 September 1979[170]
246cc Yamaha
127
England Martin B. Ames
31 May 1980[171]
750cc Yamaha
128
England Andrew M. Holme
2 June 1980[173]
Yamaha
129
England Roger W. Corbett
6 June 1980[174]
948cc Kawasaki[175]
130
Australia Kenneth M. Blake
9 June 1981[176]
350cc Yamaha
131
England Alan K. Atkins
8 September 1983[177]
347cc Yamaha
132
United Kingdom Roger J. Cox
29 May 1984[178]
750cc Yamaha
133
Northern Ireland David James Millar
30 August 1984[179]
350cc Aermacchi
134
Sweden Sven Tomas Eriksson
28 May 1985[180]
750cc Yamaha
135
Sweden Mats Urban Eriksson
28 May 1985[181]
750cc Yamaha
136
England Rob Vine
7 June 1985[182]
500cc RG Suzuki
137
Isle of Man Ian Ogden
28 May 1986[183]
500cc Suzuki
138
England Alan G. Jarvis
30 May 1986[184]
750cc Yamaha
139
Northern Ireland Eugene P. McDonnell
4 June 1986
250cc EMC
140
England Andy Cooper
6 June 1986[185]
750cc Suzuki
141
United Kingdom Nigel Hale
27 August 1986
250cc EMC
142
Republic of Ireland Kenneth P. Norton
25 August 1987
350cc Yamaha
143
United Kingdom Martin Jennings
1 September 1987
350cc Yamaha
144
United Kingdom Ricky Dumble
2 June 1988
750cc Yamaha
145
United Kingdom Kenneth N. Harmer
3 June 1988
750cc Honda RC 30
146
United Kingdom Brian Warburton
3 June 1988
600cc Honda
147
Italy Marco Fattorelli
30 May 1989
750cc Yamaha
148
United Kingdom John Mulcahy
30 May 1989
1300cc Suzuki
149
Isle of Man Phil Hogg
2 June 1989
250cc TZ Yamaha
150
United Kingdom Phil Mellor
7 June 1989
1100cc GSXR Suzuki
151
United Kingdom Steve Henshaw
7 June 1989
1000cc FZR Yamaha[186]
152
Scotland Colin Keith
29 August 1989
500cc BSA
153
United Kingdom Ian Standeven
6 September 1989
347cc Yamaha
154
Isle of Man John Smyth
8 September 1989
1100cc Suzuki
155
United Kingdom Bernard Trout
3 September 1990
250cc Ducati[187]
156
United Kingdom Kevin Howe
7 September 1990
750cc Honda RC30[187]
157
United Kingdom Ian Young
28 May 1991
Suzuki RGV 250cc[188]
158
Czechoslovakia Petr Hlavatka
29 May 1991
750cc Suzuki[189]
159
Republic of Ireland Frank Duffy
30 May 1991
125cc Honda
160
Scotland Roy Anderson
1 June 1991
750cc Yamaha[190]
161
Isle of Man Paul Rome
29 August 1991
250cc Yamaha
162
United Kingdom Mark Jackson
September 1991
600cc CBR F Honda
163
Austria Manfred Stengl
6 June 1992[191]
750cc Suzuki[192]
164
United Kingdom Craig Mason
3 September 1992
249cc Yamaha
165
United Kingdom John Judge
3 September 1992
600cc FZR Yamaha
166
United Kingdom Steve Harding
9 June 1993
600cc FZR Yamaha
167
United Kingdom Kenneth J. Virgo
3 September 1993
250cc Yamaha
168
Scotland Rob Mitchell
2 June 1994[193]
Yamaha FZR 600cc[194]
169
United Kingdom Mark Farmer
2 June 1994[195]
Britten V-Twin 1000cc[196]
170
United Kingdom Cliff Gobell
29 August 1994
492cc Weslake[197]
171
Isle of Man Paul Fargher
3 June 1995
600cc Yamaha
172
United Kingdom Duncan Muir
30 August 1995
600cc Honda
173
United Kingdom Nicholas E.A. Teale
1 September 1995
250cc Yamaha
174
England Aaron Kennedy
27 May 1996[198]
600cc Kawasaki[199]
175
New Zealand Rob Holden
31 May 1996[198]
916 Ducati[200]
176
England Mick Lofthouse
31 May 1996[198]
250cc Spondon Yamaha[200]
177
England Stephen J. Tannock
1 June 1996[201]
Honda RC 30[200]
178
United Kingdom Nigel Haddon
19 August 1996
750cc Honda
179
Scotland Jack Gow
19 August 1996
350cc Norton
180
England Russell Waring
26 May 1997[202]
125cc TZ Yamaha[203]
181
England Colin Gable
26 May 1997[204]
750cc Honda[205]
182
Isle of Man Danny Shimmin
16 August 1997
349cc Aermacchi
183
Isle of Man Pamela Cannell
18 August 1997
250cc Yamaha
184
United Kingdom Roger Bowler
18 August 1997
500cc Matchless
185
Republic of Ireland Emmet Nolan
29 August 1997
750cc Yamaha
186
Isle of Man Mike Casey
8 June 1998[206]
Honda RS 250cc[208]
187
Wales Charles I Hardisty[209]
12 June 1998[209]
Kawasaki ZXR7RR[210]
188
United Kingdom John Henderson
12 June 1998
Honda 750cc[211]
189
United Kingdom Adam Woodhall
27 August 1998
996cc Suzuki[212]
190
United Kingdom Rob Wingrave
27 August 1998
500cc Norton[213]
191
United Kingdom Chris East
31 August 1998
Matchless
192
Netherlands Bernadette Bosman-Saalbrink
31 May 1999[214]
600cc Ireson Yamaha[216]
193
England Simon Beck
1 June 1999[217]
Honda RC45[218]
194
England Terry Fenton
7 June 1999[219]
Honda CBR 600cc[221]
195
New Zealand Stuart Murdoch
9 June 1999[222]
Honda 600cc[224]
196
United Kingdom Martin J. Smith
3 September 1999
600cc Honda[225]
197
United Kingdom Stephen Wood
29 May 2000[226]
Baker Yamaha 600cc[227]
198
United Kingdom Chris Ascott
30 May 2000[226]
Kawasaki ZXR400[228]
199
Northern Ireland Raymond Hanna
31 May 2000[226]
TZ 250cc Yamaha[229]
200
United Kingdom Leslie Williams
9 June 2000
1000cc Honda VTR-SP1[230]
201
United Kingdom Kenneth Munro
19 August 2000
600cc Honda[231]
202
United Kingdom Colin Daniels
27 May 2002[232]
600cc Suzuki[233]
203
United Kingdom Shane Ellis
19 August 2002
1000cc Aprilia[234]
204
United Kingdom Leslie Turner
19 August 2002
600cc Yamaha[235]
205
United Kingdom Phil Hayhurst
31 August 2002
124cc Yamaha[236]
206
England David Jefferies
29 May 2003[237]
Suzuki GSX-R1000[240]
207
United Kingdom Martin Farley
25 August 2003[241]
599cc Yamaha[242]
208
France Serge le Moal
29 May 2004[243]
125cc Honda RS[244]
209
Isle of Man Paul Cowley
2 June 2004[245]
600cc Yamaha Thundercat[247]
210
England Colin Breeze
5 June 2004[248]
Suzuki GSX-R1000[250]
211
Isle of Man Gavin Feighery
28 August 2004[251]
600cc Suzuki[252]
212
Isle of Man Tommy Clucas
1 September 2004[253]
600cc Honda[254]
213
Sweden Joakim Karlsson
30 May 2005[255]
1000cc Suzuki GSXR[256]
214
England Les Harah
4 June 2005
600cc Yamaha[257]
215
England Gus Scott
10 June 2005[258]
1000cc Honda CBR[259]
216
England Geoff Sawyer
24 August 2005[260]
496cc Matchless[261]
217
England John Loder
26 August 2005[260]
496cc Seeley[262]
218
England Eddie Byers
31 August 2005[263]
350cc 7R AJS[264]
219
England Tim Johnson
31 August 2005[263]
349cc Aermacchi[265]
220
Republic of Ireland John Bourke
1 September 2005
600cc Suzuki[266]
221
United Kingdom Don Leeson
2 September 2005
400cc Honda[267]
222
Japan Jun Maeda
29 May 2006[268]
1000cc Honda Fireblade[269]
223
Isle of Man Terry Craine
21 August 2006[270]
250cc Honda
224
England Marc Ramsbotham
8 June 2007[271]
1000cc GSXR Suzuki[274]
225
Wales John Goodall
25 August 2008[275]
AJS 7R 349cc[276]
226
Isle of Man John Crellin
12 June 2009[277]
1000cc Suzuki[278]
227
England Richard Bartlett
1 September 2009[279]
Honda CBR 600cc[280]
228
New Zealand Paul Dobbs
10 June 2010[281]
600cc Suzuki[283]
229
Austria Martin Loicht
10 June 2010[281]
600cc Honda[285]
230
Scotland Jamie Adam
1 September 2010[286]
600cc Suzuki GSX-R[288]
231
England Chris Bradshaw
1 September 2010[286]
600cc Yamaha R6[288]
232
England Bill Currie
31 May 2011[289]
600cc LCR Yamaha[291]
233
England Kevin Morgan
31 May 2011[289]
600cc LCR Yamaha[291]
234
Republic of Ireland Derek Brien
6 June 2011[292]
600cc Yamaha[294]
235
England Neil Kent
24 August 2011[295]
250cc Yamaha[297]
236
Northern Ireland Wayne Hamilton
29 August 2011[298]
600cc Yamaha R6[300]
237
Scotland Adam Easton
31 August 2011[301]
499cc Norton Manx[302]
238
Isle of Man Steve Osborne
24 August 2012[303]
650cc Hyosung[305]
239
Northern Ireland Trevor Ferguson
29 August 2012[306]
650cc Kawasaki[307]
240
Japan Yoshinari Matsushita
27 May 2013[308]
600cc Suzuki[310]
241
England Bob Price
2 June 2014[311]
600cc Yamaha[313]
242
England Karl Harris
3 June 2014[314]
1000cc Kawasaki[317]
243
Northern Ireland Stephen McIlvenna
19 August 2014[318]
600cc Yamaha[321]
244
England Tim Moorhead
22 August 2014[319]
700cc Suzuki[323]
245
England Gary Firth
29 August 2014[324]
600cc Honda[323]
246
France Franck Petricola
3 June 2015[326]
BMW S1000RR[328]
247
Netherlands Dennis Hoffer
26 August 2015[329]
Honda CBR600[331]
248
England David Taylor
4 September 2015[329]
Suzuki[332]
249
Australia Dwight Beare
4 June 2016[333]
600cc Suzuki LCR[336]
250
England Paul Shoesmith
4 June 2016[337][338]
BMW S1000RR[335]
251
England Ian Bell
10 June 2016[340]
600cc Yamaha LCR[343]
252
England Andrew Soar
10 June 2016[344]
1000cc GSX-R Suzuki[345]
253
England Davey Lambert
6 June 2017[346]
1000cc Kawasaki[347]
254
Netherlands Jochem van den Hoek
7 June 2017[348]
1000cc Honda[351]
255
Republic of Ireland Alan Bonner
7 June 2017[352]
BMW S1000RR
256
Isle of Man Dan Kneen
30 May 2018[353]
BMW S1000RR
257
Scotland Adam Lyon
4 June 2018
600cc Yamaha
258
England Alan 'Bud' Jackson
24 August 2018[354]
500cc Norton
259
England Daley Mathison
3 June 2019
1000cc BMW
Θάνατοι αγωνιζομένων εκτός δοκιμών και αγώνα - στα πλαίσια όμως του Isle of Man
 
United Kingdom Jack Trustham
9 June 1998
Imp Classic 998cc[357]
 
Switzerland Peter Järmann
2 June 2003[358]
Bultaco TSS 250cc[359]
 
Wales Samuel G.R. Birt
21 August 1926[360]
Zenith[362]
 
England John Simister
28 May 1951[363]
 
 
Australia Laurie Boulter
31 May 1954[364]
Norton
Υπόλοιποι θάνατοι -όχι αγωνιζομένων
 
Ονοματεπώνυμο
Χρονολογία
Ρόλος
 
United Kingdom Denis A. Harmer[355]
7 September 1976[356]
Αστυνομικός
 
United Kingdom April Bolster
10 June 2005[258]
Κριτής
 
Isle of Man Bernard Rodgers
10 June 1953[366]
Κριτής
 
United Kingdom John Goldsmith
28 May 1962[367]
Κριτής
 
Isle of Man Martyn Heyes
1 September 2006[368]
Κριτής
 
United Kingdom P.H. Guest
28 May 1980[369]
Κριτής
 
United Kingdom Tim O'Connell
29 August 2005
Θεατής
 
United Kingdom Dean Jacob
8 June 2007[271]
Θεατής
 
Australia Gregory Kenzig
8 June 2007[271]
Θεατής
 
Scotland James Neilson
18 June 1953[371]
Κριτής