Ενεργητικά ηλεκτρονικά από την Kawasaki

Μια πατέντα που ανοίγει νέους δρόμους
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

25/6/2020

Έως τώρα τα ηλεκτρονικά βοηθήματα στις μοτοσυκλέτες έχουν ημί-ενεργητικό χαρακτήρα. Στις κορυφαίας τεχνολογίας μοτοσυκλέτες οι αισθητήρες επιτάχυνσης (g-force sensors) της IMU “αντιλαμβάνονται” τις μεταβολές στην κινητική κατάσταση της μοτοσυκλέτας στο χώρο (επιτάχυνση, επιβράδυνση, ανύψωση εμπρός-πίσω, κλίση δεξιά αριστερά) και σε συνδυασμό με τους αισθητήρες στην τροφοδοσία, στο στρόφαλο, στο κιβώτιο ταχυτήτων, στους τροχούς και τις αναρτήσεις (αν είναι εξοπλισμένη με ημί-ενεργητικές αναρτήσεις), διαλέγει ένα από τα “σενάρια” που έχει το λογισμικό της κεντρική μονάδας και αναλόγως επεμβαίνουν τα ηλεκτρονικά βοηθήματά της (traction control, ABS, wheelie control κ.τ.λ.).

Ο τρόπος που λειτουργούν όλα αυτά έχει τον χαρακτήρα αντίδρασης σε ένα γεγονός και όχι τον χαρακτήρα πρόληψης. Δηλαδή συμβαίνει κάτι (π.χ. γλιστρά ο πίσω τροχός) και μετά αντιδρούν τα ηλεκτρονικά (π.χ. κόβει ρεύμα ή κλείνει τις πεταλούδες του ride by wire ψεκασμού). Στην προσπάθειά τους οι κατασκευαστές να δώσουν ένα είδους “προληπτικού” χαρακτήρα στην επέμβαση των ηλεκτρονικών, φτιάχνουν λογισμικά με διαφορετικά σενάρια επέμβασης. Στην πραγματικότητα όμως η λογική τους είναι να επεμβαίνουν τα ηλεκτρονικά πριν χρειαστεί, όπως για παράδειγμα να επεμβαίνει στον ψεκασμό το traction control ή να ενεργοποιείται το cornering ABS μόλις η μοτοσυκλέτα αρχίζει να πλαγιάζει, χωρίς να έχει χάσει την πρόσφυσή του ο τροχός.

Η νέα πατέντα που κατέθεσε η Kawasaki, εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες της τεχνολογίας των νέων καμερών, των αισθητήρων laser και του GPS, που χρησιμοποιείται τα τελευταία χρόνια στην αυτοκινητοβιομηχανία για τα αυτόνομης και ημί-αυτόνομης οδήγησης αυτοκίνητα. Επιπλέον, η προσθήκη αισθητήρων στη σέλα και τα μαρσπιέ βοηθάει την κεντρική μονάδα να γνωρίζει ποιες είναι οι κινήσεις και η στάση του σώματος του αναβάτη πάνω στη μοτοσυκλέτα! Με αυτόν τον τρόπο, η κεντρική μονάδα διαχείρισης των ηλεκτρονικών βοηθημάτων της μοτοσυκλέτας, δεν ξέρει μόνο τη θέση και την κινητική κατάσταση της μοτοσυκλέτας στο χώρο, αλλά πλέον γνωρίζει με απόλυτη ακρίβεια και σε πιο σημείο του πλανήτη βρίσκεται! Επίσης, μπορεί να ανιχνεύσει τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν στο δρόμο τη δεδομένη στιγμή.

Θεωρητικά, οι πληροφορίες που έχει στη διάθεσή της η κεντρική μονάδα των ηλεκτρονικών της μοτοσυκλέτας είναι πολλές περισσότερες από εκείνες που έχει ο αναβάτης, αφού μέσω του GPS ξέρει πως είναι η επόμενη στροφή και μέσω των καμερών και των αισθητήρων laser ανιχνεύει τις πραγματικές συνθήκες που επικρατούν πάνω στο δρόμο και γύρω από αυτόν, πολλά μέτρα μακριά και σε πραγματικό χρόνο. Έτσι αντί τα ηλεκτρονικά να επεμβαίνουν μετά το γεγονός ή να επεμβαίνουν προληπτικά με “υποτιθέμενα” σενάρια, τώρα θα μπορούν να προετοιμάζονται ακριβώς όπως πρέπει για τα επόμενα μέτρα, τη δεδομένη στιγμή. Ήδη η KTM και η Ducati δοκιμάζουν πυρετωδώς το σύστημα καμερών της Bosch και αναμένεται η Multistrada V4 και το νέο 1290 Adventure να έχουν adaptive cruise control και ορισμένες λειτουργίες pre-safe, όπως blind-spot κ.τ.λ. Θυμίζουμε επίσης, πως και η Kawasaki θα έχει το σύστημα ARAS (Advance Rider Assistance System της Bosch. 

Η πατέντα της Kawasaki όμως ανοίγει το δρόμο για τις πλήρως ενεργητικές αναρτήσεις, που στην περίπτωση των μεγάλων μοτοσυκλετών δρόμου και των mega on-off θα αλλάξει το επίπεδο της άνεσης, της ασφάλειας και της συμπεριφοράς τους.     

Yamaha: Πατέντα για εξάτμιση που λειτουργεί ως jet-αεροτομή

Aλλαγή κατεύθυνσης και πίεσης καυσαερίων μέσω πεταλούδας - Για τη βελτίωση της συμπεριφοράς
yamaha
Από τον

Παύλο Καρατζά

5/12/2025

Η Yamaha έχει υποβάλει δύο νέες αιτήσεις για πατέντες στην Ιαπωνία, οι οποίες δείχνουν ότι διερευνά τις δυνατότητες χρήσης βαλβίδων στο εσωτερικό μιας εξάτμισης για την ανακατεύθυνση των καυσαερίων ώστε αυτά να λειτουργήσουν προς όφελος της συμπεριφοράς και των επιδόσεων καθώς βγαίνουν από το τελικό.

Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που κατέθεσε η ιαπωνική εταιρεία "χρησιμοποιούν" ένα MT-07 για να παρουσιάσουν την ιδέα, κάτι που δεν λέει και πολλά από μόνο του για τη μοτοσυκλέτα που θα μπορούσε να χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο σύστημα. Υπάρχουν δύο διαφορετικές πατέντες, η μία με σκοπό να δείξει πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η εξάτμιση για τη μείωση της ανύψωσης του εμπρός τροχού και τη βελτίωση της επιτάχυνσης, και η άλλη με έμφαση στη συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας στις στροφές.

yamaha

Και οι δύο πατέντες χρησιμοποιούν πεταλούδες στο εσωτερικό της εξάτμισης για να ανακατευθύνουν τη ροή των καυσαερίων. Στην έκδοση του συστήματος που θέλει να αποτρέψει τη σούζα, η εξάτμιση χωρίζεται σε δύο μέρη: ένα μεγαλύτερο, χαμηλά τοποθετημένο σωλήνα και ένα μικρότερο σωλήνα που βγαίνει από το κυρίως σώμα του τελικού και έχει κλίση προς τα πάνω. Ο πάνω σωλήνας είναι και εκείνος που λειτουργεί στην ουσία σαν anti-wheelie ωθώντας τα καυσαέρια προς τα πάνω για να κρατήσει τον εμπρός τροχό στο έδαφος.

Λογικά θα υπάρχει κάποια μικρή βελτίωση πίσω από αυτή τη θεωρία για να κρατηθεί ο εμπρός τροχός στο έδαφος ίσως και για αυτό μοτοσυκλέτες του MotoGP και WSBK να έχουν εφαρμόσει την τεχνική αυτή, βέβαια εκεί γίνεται για πιο σημαντικούς λόγους που έχουν να κάνουν τόσο με τη βελτίωση της αεροδυναμικής, όσο και με την κατανομή του βάρος και εξίσου σημαντικά με τη διαχείριση της θερμότητας που ελκύει το σύστημα εξαγωγής. Με αυτή τη πατέντα, η απόλυτη ισχύς θυσιάζεται για την πρόσφυση προς στιγμήν λόγω εκτροπής των καυσαερίων σε σωλήνα διαφορετικής διατομής και μόλις η ταχύτητα αυξηθεί η βαλβίδα κλείνει και τα καυσαέρια περνάνε πάλι από τον κάτω σωλήνα.

yamaha

Η έκδοση του συστήματος που εστιάζει στις στροφές είναι παρόμοια ως προς την ιδέα όμως εγείρει ερωτήματα ως προς την λειτουργία της και την απόδοσή της. Αντί να κατευθύνει τα καυσαέρια σε μια υψηλότερη εξάτμιση που αποτρέπει τη σούζα, ωθεί τα καυσαέρια μέσω ενός στενού σωλήνα που βλέπει κατευθείαν προς τα κάτω όταν η μοτοσυκλέτα είναι όρθια. Όταν βρίσκεται όμως σε μεγάλη κλίση —και πάλι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει όλη την ισχύ του κινητήρα— τα καυσαέρια εκτρέπονται προς τον σωλήνα που "κοιτάζει" πλέον πλάγια και αυτό δεν βγάζει πολύ νόημα για το πώς θα βοηθήσει με την πρόσφυση του πίσω τροχού ή έστω με τη βελτίωση της κατευθυντικότητας της μοτοσυκλέτας. Για να βοηθούσε με την πρόσφυση του ελαστικού θα έπρεπε το "τζετ" να βρίσκεται προς τα πάνω με τη μοτοσυκλέτα πλαγιασμένη, όπως συνέβαινε και με τo σύστημα που εξέλισσε η ΚΤΜ και η Bosch, το οποίο όμως δεν πέρασε ποτέ στην παραγωγή.

Slip Mitigation System KTM

Μια δεύτερη, πιο σύνθετη εκδοχή της ιδέας προσθέτει δύο γωνιακές εξόδους που επιτρέπουν την κατεύθυνση των καυσαερίων προς τα αριστερά ή τα δεξιά, προσφέροντας μεγαλύτερη ώθηση στις στροφές, ακόμη και αν η κλίση δεν είναι τόσο μεγάλη.

yamaha

Αν και υπάρχουν δύο ξεχωριστά διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τις εξατμίσεις κατά του wheelie και για τις στροφές, ο τελικός στόχος είναι να συνδυαστούν τα πλεονεκτήματα και των δύο σε ένα σύστημα πολλαπλών εξόδων με διάφορες βαλβίδες για την ανακατεύθυνση των καυσαερίων.

Τα οφέλη μπορεί να είναι μικρά σε μοτοσυκλέτες δρόμου, αλλά σε αγώνες όπου κάθε λεπτομέρεια μετράει, ίσως και να είναι σημαντικά, ειδικά με τους μελλοντικούς κανόνες σε MotoGP και WSBK που θα περιορίσουν τα σταθερά αεροδυναμικά βοηθήματα, τα οποία γίνονται όλο και μεγαλύτερα.