James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

H αγωνιστική παρουσία της GASGAS θύμα της αναδιάρθρωσης της ΚΤΜ AG

Η ισπανική εταιρεία αποσύρει τις εργοστασιακές της ομάδες Trial από το 2026, για να επικεντρωθεί στην εμπορική και παραγωγική της ανάπτυξη
GASGAS-Trial
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

24/10/2025

Από το 2026, η GASGAS δεν θα συμμετέχει πλέον με Εργοστασιακή Ομάδα στα Παγκόσμια και Ισπανικά Πρωταθλήματα Trial, στο πλαίσιο μιας νέας στρατηγικής που στοχεύει στην ενίσχυση της βιομηχανικής και εμπορικής δραστηριότητας της εταιρείας

Η απόφαση εντάσσεται στη διαδικασία παγκόσμιας αναδιάρθρωσης του KTM AG Group, του οποίου ενεργό μέλος είναι, μεταξύ άλλων, και η GASGAS. Όπως ανακοινώθηκε, η εταιρεία θα παύσει τη συμμετοχή της με επίσημη εργοστασιακή ομάδα στις κορυφαίες κατηγορίες του Trial από τη σεζόν 2026, προκειμένου να κατευθύνει οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους στην ανάπτυξη και εδραίωση της παραγωγικής και εμπορικής της δραστηριότητας, τομείς κρίσιμους για το μέλλον της.

GASGAS-Trial

Η νέα στρατηγική δεν σηματοδοτεί πλήρη αποχώρηση από τους αγώνες, καθώς η GASGAS θα συνεχίσει να υποστηρίζει ιδιωτικές ομάδες και αναβάτες που εκπροσωπούν τη εταιρεία, μέσα από συνεργασίες και τεχνική υποστήριξη.

Ο Fabian Simmer, Διευθύνων Σύμβουλος της GASGAS και Αντιπρόεδρος Πωλήσεων Ευρώπης του Ομίλου KTM, δήλωσε, “Δεν ήταν μια εύκολη απόφαση. Επενδύσαμε σημαντικούς πόρους και ανθρώπινη προσπάθεια για να δημιουργήσουμε μια ανταγωνιστική ομάδα με εξαιρετικά ταλαντούχους ανθρώπους. Ωστόσο, δεδομένων των εξελίξεων στα Παγκόσμια και Ισπανικά Πρωταθλήματα Trial και της επιβράδυνσης των παγκόσμιων πωλήσεων στη συγκεκριμένη κατηγορία, η διατήρηση μιας εργοστασιακής ομάδας δεν είναι πλέον οικονομικά βιώσιμη επιλογή. Παρ’ όλα αυτά, στο KTM Group πιστεύουμε ακράδαντα στο μέλλον της GASGAS και του trial, αν και με διαφορετική προσέγγιση στους αγώνες.”

GASGAS-Trial

Η GASGAS αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα ονόματα στην ιστορία του trial, με πολυάριθμους τίτλους και νίκες σε διεθνές επίπεδο. Πρόσφατο παράδειγμα είναι οι δεύτερες θέσεις στο Παγκόσμιο και Ισπανικό Πρωτάθλημα Trial του 2025, που κατέκτησε ο Jaime Busto με την εργοστασιακή ομάδα. Για όλα τα επιτεύγματα η εταιρεία εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της σε όλους τους αναβάτες και τα μέλη που συνέβαλαν στην πορεία της.

Η απόφαση αυτή αφορά αποκλειστικά τη συμμετοχή στους αγώνες, καθώς η εμπορική δραστηριότητα της GASGAS, τόσο στο trial όσο και στα εκτός δρόμου σκέλη της αγοράς παραμένει αμετάβλητη. Οι πελάτες θα συνεχίσουν να απολαμβάνουν πλήρη υποστήριξη, ανταλλακτικά και υπηρεσίες μέσω του Επίσημου Δικτύου Αντιπροσώπων GASGAS, που αποτελεί τον πυρήνα του παρόντος και του μέλλοντος της εμβληματικής ισπανικής εταιρείας.

GASGAS-Trial