James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

SYM Arctic Route 2025, μέρος 4ο - The Way to the North Pole [Gallery]

O Κωνσταντίνος Μητσάκης έφτασε στην Αλάσκα με το SYM ADXTG 400
Μητσάκης
Από τον

Παύλο Καρατζά

10/7/2025

O Κωνσταντίνος Μητσάκης έφτασε στην Αλάσκα πάνω στην σέλα του SYM ADXTG 400. Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του Έλληνα αναβάτη, αλλά και πλούσιο φωτογραφικό υλικό.

“Κάθε φορά που αναφέρομαι στην Αλάσκα, στο νου μου έρχονται ασυναίσθητα εικόνες με Εσκιμώους μέσα σε ιγκλού, πολικές αρκούδες να τρώνε ψάρια και σκυλιά Huskies να τραβούν έλκηθρα στις παγωμένες εκτάσεις της χώρας. Στο πίσω μέρος του μυαλού μου, η Αλάσκα είναι ταυτισμένη επίσης με τη γη άπληστων χρυσοθηρών, έναν τόπο απελπιστικά μακρινό, όπου ο ήλιος δεν κοιμάται το καλοκαίρι και οι καταθλιπτικές νύχτες του χειμώνα διαρκούν έξι μήνες…

Η αποστολή του SYM ARCTIC ROUTE 2025 στην Αλάσκα είχε πάντως έναν μόνο σκοπό και προορισμό: να φτάσω με το SYM ADXTG 400 στη βορειότερη οδική εσχατιά της Αλάσκας (αλλά και της αμερικανικής ηπείρου γενικότερα), προσεγγίζοντας την παραθαλάσσια περιοχή Deadhorse / Prudhoe Bay. Εκεί αντλούνται τα τεράστια κοιτάσματα πετρελαίου που ανακαλύφθηκαν κάτω από την αρκτική τούνδρα της Αλάσκας πριν από 50 χρόνια και καλύπτουν σήμερα το 25% της ετήσιας παραγωγής των Η.Π.Α…

Με ορμητήριο την πόλη Fairbanks και οδηγό τον καλοσυντηρημένο χωματόδρομο Dalton Highway (800 χλμ.), ξεκίνησα λοιπόν την προσέγγιση του Αρκτικού Ωκεανού, κάτω από ιδανικές καιρικές συνθήκες. Υπολόγιζα να φτάσω εκεί σε 2 ημέρες (με μια ενδιάμεση διανυκτέρευση-κατασκήνωση) στον οικισμό Coldfoot (415 χλμ. βόρεια της Fairbanks) – παρεμπιπτόντως, ένα δωμάτιο στο μοναδικό μοτέλ κόστιζε $250!! Μόλις δυο σημεία ανεφοδιασμού καυσίμων υπήρχαν καθοδόν, ενώ το ατίθασο SYM ADXTG 400 βρέθηκε στο στοιχείο του αφού “κατάπινε” με ευκολία τις μικρές -και μεγάλες- δυσκολίες του χωματόδρομου…

Ταξιδεύοντας μέσα σ’ ένα ειρηνικά σιωπηλό τοπίο δασοσκέπαστων εκτάσεων, γύρω μου επικρατούσε μια τέλεια ηρεμία, ένα φιλικό αίσθημα μοναξιάς που -παραδόξως- δεν με φόβιζε. Παράλληλα, μόνιμη συντροφιά μου αποτελούσε ο πετρελαιαγωγός της Αλάσκας, ο οποίος μεταφέρει το μαύρο χρυσό του Αρκτικού Ωκεανού στο λιμάνι Valdez της Νότιας Αλάσκας. Και φυσικά, σημείο αναφοράς της πρώτης ημέρας στον Dalton Highway ήταν η άφιξη στο γεωγραφικό σημείο όπου διέρχεται ο Αρκτικός Κύκλος. Ο πρώτος αρκτικός στόχος της Αλάσκας είχε αισίως επιτευχθεί…”

 

Motorin