James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Πλαστά αυτοκόλλητα έγκρισης κράνους προκαλούν σειρά ελέγχων στη Βρετανία - Χαλάνε την "μπίζνα" της ACU

Πάνω από 5.000 πλαστά αυτοκόλλητα ACU αποσύρθηκαν από την αγορά
ACU
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

23/10/2025

Η Auto-Cycle Union (ACU), το ανώτατο όργανο του βρετανικού μηχανοκίνητου αθλητισμού, ξεκίνησε εκστρατεία κατά των πλαστών αυτοκόλλητων έγκρισης "ACU Gold", τα οποία είναι υποχρεωτικά για τη συμμετοχή σε αγώνες και trackdays στη Μεγάλη Βρετανία

Σύμφωνα με ανακοίνωση της ACU, περισσότερα από 5.000 πλαστά αυτοκόλλητα έχουν ήδη αποσυρθεί από την αγορά, ύστερα από κοινές ενέργειες της Ένωσης, νομικών συνεργατών και της υπηρεσίας Trading Standards. Η ACU προειδοποιεί ότι τα πλαστά προϊόντα αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια των αναβατών, καθώς δεν πιστοποιούν ότι το κράνος πληροί τα πρότυπα ασφαλείας που απαιτούνται.

Στην πράξη όμως η ACU δεν κάνει δικούς της ελέγχους, απλά ελέγχει ότι το κράνος έχει όλες τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χρεώνει για τον έλεγχο αυτό τον εισαγωγέα. Με λίγα λόγια είναι σαν η ΑΜΟΤΟΕ να επιβάλλει ένα πλαφόν για κάθε αναβάτη που παίρνει μέρος στους αγώνες της, επιπρόσθετο της συμμετοχής του, όχι όμως απευθείας αλλά έμμεσα κατά την αγορά του κράνους. Διότι είναι δεδομένο πως το κόστος του αυτοκόλλητου μετακυλείται στην αγορά του κράνους.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ACU, Matthew Edwards-Wear, δήλωσε πως πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα ασφάλειας, καθώς όποιος χρησιμοποιεί κράνος με ψεύτικο ή αλλοιωμένο αυτοκόλλητο θέτει τον εαυτό του σε πραγματικό κίνδυνο. Εξέφρασε επίσης την αποφασιστικότητα να εξαλειφθεί αυτή η παράνομη δραστηριότητα για να εξασφαλιστεί η προστασία των αναβάτών. Τα γνήσια αυτοκόλλητα φέρουν τη φράση "British Motorcycle Sport" και το σήμα "ACU Approved", ενώ τοποθετούνται αποκλειστικά από τους κατασκευαστές σε κράνη που έχουν περάσει ανεξάρτητους ελέγχους και δοκιμές από την ACU. Οι έλεγχοι αυτοί διασφαλίζουν ότι το κράνος ανταποκρίνεται στα αυστηρά πρότυπα που απαιτούνται για αγωνιστική χρήση.

Αυτό λοιπόν ισχυρίζεται η ομοσπονδία. Ωστόσο δεν υπάρχει επιστημονικό κέντρο ελέγχου με το οποίο έχει συμφωνία για να πραγματοποιεί ανεξάρτητες δοκιμές για κράνη, ούτε φυσικά έχει κατασκευάσει το δικό της. Η προμήθεια του αυτοκόλλητου για έναν κατασκευαστή δεν είναι μία απλή αγοραπωλησία, πρέπει να καταθέσει όλα τα έγγραφα που φανερώνουν πως έχει τις πιστοποιήσεις, αλλά δεν χρειάζεται να κάνει κάτι περισσότερο, ούτε φυσικά και περνά ειδικές προδιαγραφές συγκεκριμένα για την Αγγλία. Οπότε ο ισχυρισμός του κ.Edwards-Wear είναι τραβηγμένος, καθώς δεν διαχωρίζει τα κράνη που πωλούνται κανονικά στην Ε.Ε. από τυχόν απομιμήσεις.

ACU

"Με τη βοήθεια των συνεργατών μας, έχουμε ήδη προχωρήσει σε νομικές ενέργειες κατά του eBay για παραβίαση εμπορικού σήματος και αφαιρέσαμε πάνω από 5.000 ψεύτικα αυτοκόλλητα από την πλατφόρμα", πρόσθεσε ο Edwards-Wear.
"Είναι ένα πρώτο, ισχυρό βήμα, αλλά θα συνεχίσουμε μέχρι να εξαλειφθεί κάθε παράνομη δραστηριότητα που απειλεί την ασφάλεια των αναβατών και πλήττει τις αξίες του οργανισμού μας."

Ενόψει της αγωνιστικής σεζόν του 2026, η ACU αναπτύσσει νέα αυτοκόλλητα με ολογραφικό σχέδιο, τα οποία θα είναι δυσκολότερο να παραποιηθούν. Παράλληλα, η Ένωση συνεργάζεται με κατασκευαστές και εισαγωγείς για τη δημιουργία αυστηρότερου συστήματος ελέγχου και διανομής των επίσημων σημάτων.

ACU

Το ζήτημα στην Αγγλία είναι σημαντικό καθώς είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης στην οποία ισχύει μηδενικός ΦΠΑ για τα κράνη. Αυτό μάλιστα ίσχυε ακόμη και όταν η Αγγλία ήταν μέρος της Ε.Ε. καθώς είχε εισέλθει στην Ένωση με μηδενικό ΦΠΑ στα κράνη και απαίτησε να μείνει έτσι την περίοδο που η Ε.Ε. επέτρεπε στα κράτη - μέλη να διαμορφώσουν ξεχωριστή φορολογία σε ορισμένα αγαθά που κρίνουν απαραίτητα για την λειτουργία τους. Έπειτα θα έπρεπε να συμμορφωθούν με τα περιθώρια της Ένωσης. Εκεί χάθηκε και η τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα και ενώ μάλιστα είχαν το παράδειγμα της Αγγλίας. Αυτός είναι και ο λόγος που το ΦΠΑ στα κράνη έχει πλέον υποχωρήσει -εδώ και μία 5ετία- στο 13% γιατί τα κράτη-μέλη να μειώσουν το ΦΠΑ κάτω από το 12% μόνο σε είδη πρώτης ανάγκης, στα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται τα κράνη μοτοσυκλέτας. Μαντέψτε: Η Ελλάδα δεν το έχει μειώσει ούτε και εκεί που μπορεί.

Θα έλεγε κανείς πως η μηδενική φορολογία στην Αγγλία είναι μία πάσα προς την Ομοσπονδία εκεί, για να μπορεί να εισπράττει εκείνη ένα πρόσθετο Τέλος για κάθε κράνος που θα χρησιμοποιηθεί στους αγώνες, χωρίς να ανεβαίνει η συνολική τιμή. Αν καταφέρουν να πετύχουν αυτό που φοβούνται ορισμένοι κύκλοι, την καθολική δηλαδή επιβολλή του ACU σε όλα τα κράνη, ακόμη και εκείνα που δεν θα μπουν στους αγώνες, τότε θα υπάρχει μία εξήγηση για πιο λόγο υπάρχουν τώρα αντιδράσεις ως προς τους ελέγχους της ACU.

 

ACU