James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

BMW “Speed Sisters” - Custom R 12 και R 18 από τη WOIDWERK

Με cafe racer επιρροές - Κοινό χρώμα και γραφικά με έμπνευση από τα δάση της Βαυαρίας
BMW Custom R12 & R18
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

24/7/2025

Στα BMW Motorrad Days 2025 παρουσιάστηκαν δύο εντυπωσιακές custom εκδοχές των R 12 και R 18, με την ονομασία “The Speed Sisters”. Το project ανέδειξε τη διαφορετική προσωπικότητα των δύο μοντέλων, δημιουργώντας ένα ζεύγος μοτοσυκλετών με κοινή σχεδιαστική βάση και cafe racer επιρροές αλλά σαφή διαφοροποίηση σε χαρακτήρα και οδηγική συμπεριφορά.

Και τα δύο μοντέλα μοιράζονται ένα ιδιαίτερο χρωματικό concept, με αναλογία ¾ λευκού και ¼ πράσινου, εμπνευσμένο από τα δάση της Βαυαρίας. Η προσέγγιση αυτή συνδυάζει αισθητική συνοχή και τεχνική αρτιότητα, δημιουργώντας δύο custom μοτοσυκλέτες που εντυπωσιάζουν τόσο με τη λεπτομέρεια κατασκευής όσο και με την οδηγική τους ταυτότητα.

BMW Custom R12 & R18

Η BMW R 12 δίνει έμφαση στη σπορ συμπεριφορά και την ευελιξία. Το πίσω μέρος κόπηκε σε κλασικό bobber ύφος, ενώ η θέση οδήγησης έγινε πιο δυναμική με νέο τιμόνι, τροποποιημένα μαρσπιέ και χειροποίητη σέλα από δέρμα και Alcantara. Το κάλυμμα του ρεζερβουάρ σχεδιάστηκε μέσω CAD και εκτυπώθηκε 3D, ενώ το πλαίσιο ανυψώθηκε κατά 15 χιλιοστά με αμορτισέρ Wilbers. Η διακριτική εξάτμιση της Hattech με κεραμική επικάλυψη δίνει έναν ξεχωριστό  ήχο, ενώ τα μακρόστενα φλας με σχεδίαση που παραπέμπει σε πτερύγια αεροσκάφους ενσωματώνονται αρμονικά στο λεπτό πίσω τμήμα της μοτοσυκλέτας. Η βαφή ακολουθεί το χαρακτηριστικό (λευκό-πράσινο) χρωματικό μοτίβο του project.

BMW Custom R12 & R18

Η BMW R 18 απέκτησε πιο δυναμική σιλουέτα cafe racer αισθητικής με ανασχεδιασμένο ρεζερβουάρ και μίνιμαλ ενιαία ουρά σέλα. Η ανάρτηση ανυψώθηκε κατά 20 χιλιοστά με αμορτισέρ Wilbers, ενώ τα φρένα αναβαθμίστηκαν με δίσκους 320 mm και ακτινικές δαγκάνες από το BMW R 1300 GS, προσφέροντας ανώτερη απόδοση και δυναμική εικόνα. Πολλά εξαρτήματα, όπως βάσεις fairing, ουρά και άλλα, κατασκευάστηκαν ειδικά για το project με CNC ή 3D printing. Η εξάτμιση της Hattech με μαύρη κεραμική επίστρωση και η χειροποίητη σέλα από ολοκληρώνουν την εικόνα.

BMW Custom R12 & R18BMW Custom R12 & R18