Πατέντα Yamaha με αυτοδιάγνωση πλαισίου!

Φωτίζεται και προειδοποιεί!
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

6/12/2019

Η Yamaha κατέθεσε πριν μερικές εβδομάδες μια πατέντα, που πραγματικά μοιάζει να έρχεται από ταινία επιστημονικής φαντασίας, η οποία αφορά ένα carbon πλαίσιο που… μελανιάζει όταν υποστεί ζημιά, ακόμη κι αν απλώς πέσει σταματημένο. Η συγκεκριμένη πατέντα θα μπορούσε να είναι το μέλλον για τα πλαίσια των μοτοσυκλετών, που ήδη βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο κάπου μέσα στα απόρρητα εργαστήρια του Iwata.

Οι μηχανολόγοι της Yamaha κατέθεσαν την πατέντα μέσα σε ένα πλαίσιο μυστικότητας και συγκάλυψης στο αντίστοιχο γραφείο στις Η.Π.Α., καθώς ο τίτλος της ήταν "όχημα που πλαγιάζει" ώστε να μην προσελκύσουν την προσοχή πάνω στο project που δουλεύουν, αλλά από την στιγμή που αποκαλύφθηκε από τα αμερικανικά μέσα, οι λεπτομέρειες που ήρθαν στην επιφάνεια μας άφησαν πραγματικά με το στόμα ανοιχτό.

Στα έγγραφα της πατέντας (των 29 σελίδων παρακαλώ!) απεικονίζεται ένα FJR1300 (το οποίο όπως είδαμε στην φετινή EICMA διανύει την τελευταία χρονιά της παραγωγής του, αλλά αυτή η πατέντα ίσως να αποτελεί κι ένα στοιχείο για την συνέχεια του μοντέλου) που διαθέτει πλαίσιο και υποπλαίσιο από ανθρακονήματα, με το τελευταίο να είναι αφαιρούμενο. Σύμφωνα με την Yamaha, στις μοτοσυκλέτες παραγωγής υπάρχουν θέματα με τις ελαστικότητες των πλαισίων, τα οποία πρέπει να έχουν ένα συγκεκριμένο ποσοστό ακαμψίας. Αυτό όμως σημαίνει ότι τόσο το πλαίσιο όσο και το υποπλαίσιο, μπορεί να πάθουν ζημιές όταν πέσει η μοτοσυκλέτα, ακόμη και σταματημένη, οι οποίες όμως δεν είναι πάντοτε ορατές κρύβοντας κινδύνους για τον αναβάτη. Η λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα, λοιπόν, βρίσκεται σε αυτό που έχει κατοχυρώσει η Yamaha.

Αρχικά, το carbon πλαίσιο διαθέτει εσωτερικά ένα ηλεκτρικό καλώδιο το οποίο έχει τοποθετηθεί κατά την διάρκεια της κατασκευής του. Αυτό το καλώδιο έχει ελαφρώς μικρότερη αντίσταση στην κρούση απ' ό,τι το ανθρακονημάτινο πλαίσιο και μόλις η μοτοσυκλέτα πέσει –ακόμη και με μηδενική ταχύτητα- το καλώδιο "τραυματίζεται" και στη συνέχεια στέλνει σήμα στην μονάδα ελέγχου ζημιών (DDCU, Damage Detection Control Unit). Στη συνέχεια, η DDCU ενημερώνει τον αναβάτη για την ζημιά στο πλαίσιο, καθώς όπως φαίνεται στα έγγραφα, η Yamaha έχει εστιάσει την προσοχή της σε ρωγμές και σπασίματα στο εσωτερικό του πλαισίου, όπου δεν είναι εύκολα ορατά αν δεν λύσεις ολόκληρη την μοτοσυκλέτα. Μέσα στην πατέντα περιγράφονται και μερικές εναλλακτικές επιλογές, όπως για παράδειγμα η χρήση οπτικής ίνας αντί καλωδίου, η οποία θα ελέγχει κι αυτή το πλαίσιο και το υποπλαίσιο.

Το σήμα που θα στέλνει όμως το καλώδιο –ή η οπτική ίνα- δεν θα είναι η μοναδική προειδοποίηση προς τον αναβάτη, καθώς και το χρώμα του πλαισίου θα αλλάζει, μέσω ενός ρελέ που θα είναι συνδεδεμένο με το καλώδιο μέσα στο πλαίσιο. Ουσιαστικά θα είναι κάτι σαν να… μελανιάζει η περιοχή η οποία έχει υποστεί τη ζημιά. Επιπλέον, υπάρχει και μια ακόμη πρόταση μέσα στην πατέντα, σχετικά με μία ειδική βαφή που θα είναι περασμένη στο πλαίσιο, η οποία θα εκπέμπει φως σε περίπτωση που πάθει ζημιά. Η ιδέα είναι, ολόκληρο το πλαίσιο να είναι περασμένο με αυτή την βαφή, έτσι ώστε όταν προκληθεί ζημιά, έστω και μικρή, στην εξωτερική επίστρωση, να επιτρέπει στο φως να περάσει ούτως ώστε να είναι εύκολα διακριτό το σημείο που έχει πρόβλημα. Μάλιστα, η Yamaha λέει πως αυτή η τελευταία επιλογή, έχει και το μικρότερο κόστος σε σύγκριση με τις παραπάνω.

Το ερώτημα βέβαια που τίθεται, είναι το πότε θα μπορούσε να περάσει μια τέτοια τεχνολογία στις μοτοσυκλέτες παραγωγής στις κανονικές συνθήκες. Δυστυχώς η απάντηση δεν είναι εύκολη. Πρόκειται για μια καινοτόμα και ριζοσπαστική λύση, χωρίς αντίστοιχο προηγούμενο, για ένα τέτοιους είδους ανθρακονημάτινο πλαίσιο και υποπλαίσιο σε μοτοσυκλέτα παραγωγής. Η εφαρμογή της θα μπορούσε να πάρει αρκετά χρόνια, αν ποτέ φτάσει στο στάδιο της παραγωγής, αλλά αποτελεί μια δυνατή ένδειξη σχετικά με τις τεχνολογίες του αύριο γενικότερα, και ειδικότερα την κατεύθυνση που έχει στρέψει την προσοχή της η Yamaha.

 

 

MotoGP - Νέα ηλεκτρονική λειτουργία κάνει πρεμιέρα στο Αυστριακό Grand Prix

Το σύστημα Stability Control θα παρουσιαστεί με την αναβάθμιση της ECU στο Grand Prix Αυστρίας.
MotoGP Stability Control
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

13/8/2025

Μια σημαντική νέα ηλεκτρονική λειτουργία θα κάνει το ντεμπούτο της στο Grand Prix Αυστρίας αυτό το Σαββατοκύριακο, με την τελευταία αναβάθμιση της ECU του MotoGP να εισάγει το Stability Control.

Ενώ το traction control, που διαχειρίζεται τη ροπή παρακολουθώντας την ολίσθηση (σπινιάρισμα) του τροχού, υπάρχει από το 2016 όταν εισήχθη το ενοποιημένο λογισμικό της ECU, τώρα θα προστεθεί το stability control, γνωστό και ως slide control.

Αυτό το πιο εξελιγμένο σύστημα μετρά επιπλέον παραμέτρους, όπως τον βαθμό πλευρικής μετατόπισης σε σχέση με την εμπρόσθια κίνηση και τη γωνία κλίσης, πριν αποφασίσει αν θα μειώσει τη ροπή.

Μία από τις αδυναμίες του traction control είναι η σωστή διαχείριση του σπινιαρίσματος σε μεγάλες κλίσεις. Αυτό μπορεί να σημαίνει είτε ανεπαρκή μείωση του σπινιαρίσματος, είτε το αντίθετο: απότομη μείωση της ροπής όταν ο αναβάτης χρειάζεται ελεγχόμενο σπινάρισμα για να διατηρήσει μια γρήγορη αλλά σταθερή πλαγιολίσθηση. Και οι δύο περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσουν σε highside.

Η εισαγωγή του Stability Control στο MotoGP συζητείται εδώ και χρόνια, ειδικά μετά το τεράστιο highside του Pol Espargaro στη Βαλένθια το 2021, που τον έθεσε εκτός για το υπόλοιπο του Σαββατοκύριακου.
"Με τα ηλεκτρονικά που έχουν στην διάθεση τους έως τώρα, οι κατασκευαστές μπορούν να ρυθμίσουν μόνο ένα είδος “σπινιαρίσματος”, αυτό στο κέντρο", είχε εξηγήσει τότε ο Espargaro. "Όταν σηκώνεις τη μοτοσυκλέτα, υπάρχει ένα σπινάρισμα και το TC το ελέγχει. Αλλά υπάρχει και ένα άλλο είδος πλαγιολίσθησης, όταν η μοτοσυκλέτα είναι γερμένη. Δεν υπάρχει λειτουργία για να το ελέγξει αυτό. Στις μοτοσυκλέτες δρόμου υπάρχει ήδη, και πρέπει να πιέσουμε για να προστεθεί και στους νέους κανονισμούς".

Ο Jack Miller είχε προσθέσει: "Αυτό το πρόβλημα με το πλευρικό σπινάρισμα υπάρχει εδώ και χρόνια. Η μοτοσυκλέτα νομίζει ότι έχεις το σωστό επίπεδο σπινιαρίσματος, αλλά δεν υπολογίζει πόσο πλαγιασμένη είναι εκείνη τη στιγμή. Και τότε κόβει απότομα το γκάζι, που είναι το χειρότερο που μπορείς να κάνεις σε μια μεγάλη πλαγιολίσθηση".

Αναμένεται οι περισσότερες, αν όχι όλες, οι ομάδες να χρησιμοποιήσουν την αναβαθμισμένη ECU με το stability control στην Αυστρία αυτό το Σαββατοκύριακο.
"Το MotoGP δεσμεύεται να αυξήσει την ασφάλεια του αθλήματος", αναφέρει η επίσημη ανακοίνωση. "Η ανάπτυξη του stability control ξεκίνησε για να γίνει ακόμη ένα βήμα προς αυτήν την κατεύθυνση, καθώς μειώνει περαιτέρω την πιθανότητα ατυχημάτων τύπου highside. Χάρη στη στενή συνεργασία μεταξύ του MotoGP, του προμηθευτή ECU Marelli και της MSMA, το σύστημα είναι πλέον έτοιμο για την πρώτη του εμφάνιση αυτό το Σαββατοκύριακο".