Η άμμος στην κλεψύδρα του (μαροκινού) χρόνου τελείωνε σύντομα κι εγώ είχα αρκετές ακόμα ταξιδιωτικές εκκρεμότητες να διευθετήσω στην χώρα της Μαγκρέμπ. Η πόλη Fez, η αρχαία ρωμαϊκή πολιτεία Volubilis και η γαλάζια μεντίνα της Chefchaouen συνιστούσαν τους τελευταίους, ξεχωριστούς κρίκους της μαροκινής «αλυσίδας» του “DAYTONA DAKAR”, της οποίας την άκρη θα άγγιζα στο λιμάνι της Tanger – απείχα περίπου 800 χλμ. από την προβλήτα!
Αποχαιρέτησα λοιπόν τον σαγηνευτικό νότο του Μαρόκου και το άγονο οικοσύστημα της Σαχάρας, σκαρφάλωσα ξανά την τραχιά οροσειρά του Άτλαντα και στρατοπέδευσα αρχικά στην πόλη Fez, στις βόρειες παρυφές της οροσειράς. Σιωπηλή μοναχικότητα και αποπνικτική ζέστη (41 C) συνιστούσαν τις οδικές παραμέτρους της δίτροχης πορείας μου εκείνη την ημέρα, ενώ με την άφιξή μου στην Fez το κοντέρ της απροβλημάτιστης DAYTONA ROCKSTAR 500 κατέγραφε 8.000 χλμ. από την αρχή του ταξιδιού.
Η περιήγηση και η γνωριμία με τον παλιό τομέα της πόλης (μεντίνα) είναι μια ανυπέρβλητη εμπειρία την οποία θέλουν να βιώσουν όλοι οι επισκέπτες που καταλύουν στην αγκαλιά της Fez. Περιπλανώμενος μέσα στον οικιστικό λαβύρινθο της μεντίνα, τα ανυπόμονα βήματά μου με οδήγησαν σε ανήλια σοκάκια, στενά αδιέξοδα περάσματα, φθαρμένες από τον χρόνο κατοικίες και σε καλά κρυμμένα τζαμιά, ενώ η αχόρταγη ματιά μου κατέγραψε λαλίστατους μικροπωλητές, επίμονους καταστηματάρχες, επιτήδειους χειρώνακτες, αναρίθμητα ποικιλόχρωμα εμπορεύματα και ένα ετερόκλητο πλήθος απλών ανθρώπων του καθημερινού μόχθου. Στα μικρά πλακόστρωτα σοκάκια της μεσαιωνικής Fez έζησα εκστασιασμένος ένα αυθεντικό αραβικό παραμύθι.
Κι από την αραβική καθημερινότητα, μετάβαση πίσω στην αρχαία ρωμαϊκή εποχή! Ξεχωριστή θέση στα ταξιδιωτικά μου πλάνα κατείχε η ρωμαϊκή πολιτεία Volubilis, τα ερείπια της οποίας δέσποζαν περίπου 80 χλμ. βόρεια της Fez. Εκεί με οδήγησε ένας στενός φιδίσιος δρόμος που ανεβοκατέβαινε με διασκεδαστικό τρόπο ένα ανάγλυφο χαμηλών λόφων.
Απλωμένες σε μεγάλη έκταση, μέσα σ’ ένα φυσικό περιβάλλον μεσογειακής χλωρίδας με αμέτρητες ελιές, εσπεριδοειδή και φραγκοσυκιές, οι εναπομείναντες αρχαιολογικές μαρτυρίες της Volubilis με ταξίδεψαν πολύ πίσω στο χρόνο (2ο και 3ο μ. Χ αιώνα). Η Αψίδα του Θριάμβου, η Βασιλική, το Κυβερνείο, ερείπια κατοικιών και ένας αξιόλογος αριθμός υπέροχων ψηφιδωτών αποτελούσαν τους αρχαιολογικούς θησαυρούς ανεκτίμητης αξίας που διασώθηκαν στην Volubilis χάρη στις ιδανικές κλιματολογικές συνθήκες, αλλά και στην ανοχή που παραδόξως υπέδειξαν οι Άραβες κατακτητές.
Η τελευταία μου στάση πριν την άφιξη στο λιμάνι της Tanger είχε χρώμα αποκλειστικά γαλάζιο! Ο λόγος φυσικά για την πασίγνωστη πολιτεία Chefchaouen (110 χλμ. νότια της Tanger), εδώ όπου η μεντίνα της συνιστούσε έναν γαλάζιο πίνακα ζωγραφικής φιλοτεχνημένο από το χέρι του εμπνευσμένου λαϊκού καλλιτέχνη. Τι σήμαινε για μένα η Chefchaouen; Όλες τις αποχρώσεις του γαλάζιου σε μια και μόνη πινελιά…
γραφέα Μαξίμ Γκόρκι και του νομπελίστα πυρηνικού επιστήμονα Αντρέι Ζαχάρωφ, η Νίζνι Νοβογκορόντ χαρακτηρίζεται ως η “τρίτη πρωτεύουσα της Ρωσίας” και δικαίως καμαρώνει για τα -περισσότερα από 600- ιστορικά και αρχιτεκτονικά μνημεία της. Φυσικά και δεν μπόρεσα να τα δω όλα αυτά, αλλά σίγουρα πήρα μια αντιπροσωπευτική εικόνα αυτής της εξέχουσας μητρόπολης του ρώσικου πολιτισμού. Η γνωριμία μου με τη Νίζνι Νοβογκορόντ επικεντρώθηκε κυρίως στον εκτεταμένο χώρο του Nizhny Novgorod Kremlin, στον σκηνογραφικό πεζόδρομο Bolshaya Pokrovskaya και στις κλίμακες-σκάλες Chkalov Stairs, οι οποίες μού πρόσφεραν ένα αποκαλυπτικό πανόραμα του εθνικού ποταμού της Ρωσίας.
