Νέα πατέντα Honda για VVT

Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

10/1/2019

Ο μεταβλητός χρονισμός των βαλβίδων, είναι αναμφίβολα το trend της εποχής στην μοτοσυκλετιστική βιομηχανία και σε συνδυασμό με τις πιο αυστηρές προδιαγραφές των Euro5 που θα τεθούν σε εφαρμογή την επόμενη χρονιά, όλο και περισσότεροι κατασκευαστές στρέφονται προς αυτή την λύση. Η μέθοδος πάντως του μεταβλητού χρονισμού, δεν είναι κάτι καινούργιο στην τεχνολογία κινητήρων εσωτερικής καύσης, καθώς η φιλοσοφία της προσαρμογής του κύκλου των βαλβίδων σε συνάρτηση με τον ρυθμό περιστροφής του κινητήρα, είναι κάτι που έχει τις ρίζες του στην δεκαετία του 1920! Από τότε βέβαια χρειάστηκε να περάσουν σχεδόν 60 χρόνια για να αρχίσουν οι βιομηχανίες να επενδύουν πάνω στην συγκεκριμένη τεχνολογία, καθώς την δεκαετία του '80 άρχισε να μπαίνει σε εφαρμογή στα αυτοκίνητα. Για ιστορικούς λόγους να θυμίσουμε ότι το πρώτο αυτοκίνητο παραγωγής με μεταβλητό χρονισμό βαλβίδων, ήταν το Alfa Romeo Spider του 1980.
Γιατί όμως είναι τόσο σημαντικός ο μεταβλητός χρονισμός των βαλβίδων και ιδιαίτερα στις μέρες μας που οι προδιαγραφές γίνονται όλο και πιο αυστηρές; Οι κινητήρες υψηλής απόδοσης –όπως για παράδειγμα αυτοί των superbikes- βασίζονται στην απόδοση της μέγιστης ισχύος μέσα σε συγκεκριμένα όρια. Χωρίς την βοήθεια ενός υπερσυμπιεστή (όπως συμβαίνει στο Η2 της Kawasaki), αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την αύξηση των στροφών. Εκεί πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα του χρονισμού των βαλβίδων. Ένας κινητήρας που ανεβάζει πολλές στροφές χρειάζεται ένα μεγάλο overlap στις βαλβίδες (ο χρόνος δηλαδή που μένουν ανοιχτές ταυτόχρονα οι βαλβίδες εισαγωγής και εξαγωγής στο τέλος της φάσης της εκτόνωσης). Αυτό βοηθά στο να απομακρυνθούν τα καυσαέρια και ταυτόχρονα να γίνει η πλήρωση του θαλάμου με φρέσκο μείγμα. Το overlap λοιπόν αποδίδει εξαιρετικά στις υψηλές στροφές. Όταν όμως ο κινητήρας δουλεύει σε χαμηλές στροφές, αυτό το overlap μπορεί να επιτρέψει στο άκαυστο μείγμα να "δραπετεύσει" από τις βαλβίδες εξαγωγής πριν κλείσουν αυτές. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα τις απώλειες στην απόδοση και τους αυξημένους ρύπους. Άρα είναι αναγκαίο ένα σύστημα που θα ρυθμίζει το overlap ανάλογα με το ρυθμό περιστροφής του κινητήρα.

H Honda εφάρμοσε την δική της προσέγγιση στα αυτοκίνητά της το 1989, το γνωστό VTEC που είχε να κάνει τόσο με τον χρονισμό, όσο και με το βύθισμα των βαλβίδων. Αυτό βέβαια δεν είχε σχέση με το VTEC που χρησιμοποίησε στις μοτοσυκλέτες, το οποίο ενεργοποιούσε ή απενεργοποιούσε σε ένα συγκεκριμένο ρυθμό περιστροφής ένα ζεύγος βαλβίδων. Με άλλα λόγια, μετέτρεπε τον κάθε κύλινδρο από διβάλβιδο σε τετραβάλβιδο.
Πριν από λίγες μέρες όμως, στις 3 Ιανουαρίου, η Honda κατέθεσε μία πατέντα που δείχνει ένα διαφορετικό σύστημα VVT που μοιάζει περισσότερο με το ShiftCam της BMW. Για να το περιγράψουμε απλά, ο κάθε κύλινδρος διαθέτει τέσσερις βαλβίδες, στις οποίες αντιστοιχούν δύο λοβοί των εκκεντροφόρων για κάθε μία από αυτές. Τα πιο ήπια έκκεντρα κινούν τις βαλβίδες στις χαμηλές στροφές, ενώ τα πιο "άγρια" αναλαμβάνουν δράση στους υψηλότερους ρυθμούς περιστροφής. Σε αντίθεση με το σύστημα της BMW που ουσιαστικά μετακινεί μόνο τους εκκεντροφόρους εισαγωγής, το VVT της Honda δρα και στους δύο εκκεντροφόρους (εισαγωγής/εξαγωγής). Κάθε εκκεντροφόρος έχει δύο άξονες (έναν εσωτερικό κι έναν εξωτερικό) με τα έκκεντρα να βρίσκονται πάνω στον εξωτερικό ο οποίος ολισθαίνει πάνω στον εσωτερικό άξονα. Η βασική διαφορά του συστήματος της Honda σε σχέση με αυτό που χρησιμοποιεί η BMW στον κινητήρα του S1000RR, είναι ότι αυτή η αρχιτεκτονική στην Honda είναι εφαρμοσμένη σε κάθε εκκεντροφόρο για κάθε κύλινδρο ξεχωριστά, ενώ η BMW το χρησιμοποιεί αυτό ανά ζεύγος κυλίνδρων.

Με δεδομένο λοιπόν ότι για να γίνει η μετάβαση από τον πιο ήπιο χρονισμό στον πιο άγριο θα πρέπει να συμβεί όταν οι βαλβίδες είναι κλειστές (που σε έναν τετρακύλινδρο εν σειρά πάντα μία εισαγωγής ή μία εξαγωγής είναι ανοιχτή κάθε στιγμή) καταλαβαίνουμε ότι το σύστημα της Honda έχει μεγαλύτερο "χρονικό παράθυρο" κι ευελιξία στο να κάνει την μετάβαση. Άλλη μια διαφορά είναι ότι το σύστημα που ενεργοποιεί την "ολίσθηση" στους εκκεντροφόρους της Honda είναι μεν πιο σοφιστικέ και πιο πολύπλοκο από της BMW, έχοντας όμως το πλεονέκτημα να μην μεγαλώνει τον όγκο που χρειάζεται το σύστημα.

Η πατέντα, όπως φαίνεται και από τα σκίτσα, αφορά έναν τετρακύλινδρο κινητήρα, για τον οποίο προς το παρόν μπορούμε μόνο να υποθέσουμε (με μια σχετική ασφάλεια), ότι αφορά το επόμενο CBR1000RR Fireblade που ευελπιστούμε να δούμε το 2020…

https://bit.ly/MOTO_EICMA2025

Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

23/7/2025

H CFMOTO διευρύνει τους τομείς έρευνας και ανάπτυξης της, καθώς σύμφωνα με πατέντες που διέρρευσαν, η εταιρεία εξετάζει την προσθήκη αναδιπλούμενων αεροδυναμικών πτερυγίων στις σπορ μοτοσυκλέτες της και μάλιστα με δυνατότητα ανάπτυξης εν κινήσει.

Τα πτερύγια στις μοτοσυκλέτες δεν αποτελούν καινοτομία. Παρότι όταν εισήχθησαν, φάνηκε να μην “κερδίζουν έδαφος” επανεμφανίστηκαν στη σύγχρονη εποχή το 2010, με την Ducati Desmosedici GP10, και από τότε έγιναν κυρίαρχη τάση στο MotoGP. Αν και εταιρείες όπως η Suzuki (με την RG500 του 1980) και η MV Agusta (με την 500/4 GP του 1972) είχαν ήδη πειραματιστεί με αυτά, ήταν η Ducati που εδραίωσε την τάση αυτή. Θέμα χρόνου λοιπόν, το να περάσουν και σε μοτοσυκλέτες παραγωγής, όπως η Panigale V4S και πλέον, όπως φαίνεται, και στην CFMOTO 675SR.

Η μοτοσυκλέτα που εμφανίζεται στις πατέντες φαίνεται να είναι η 675SR, με ένα αρκετά απλό μηχανισμό. Ένας ενεργοποιητής βρίσκεται στο εσωτερικό του fairing και μέσω ενός αρθρωτού συνδέσμου κινεί το πτερύγιο. Το ακριβές σύστημα δεν είναι ακόμη ξεκάθαρο, υπάρχουν αναφορές ότι ενεργοποιείται αυτόματα σε συγκεκριμένη ταχύτητα, ενώ άλλες υποθέσεις λένε ότι σχετίζεται με τη λειτουργία track mode, όπου τα πτερύγια μένουν μόνιμα σε έκταση.

Αν τελικά η CFMOTO προχωρήσει στην παραγωγή, θα είναι η πρώτη μοτοσυκλέτα με πτερύγια που αναπτύσσονται αυτόματα εν κινήσει. Ωστόσο, δεν είναι η πρώτη με ενεργητική αεροδυναμική. Η Moto Guzzi V100 Mandello ήδη διαθέτει ένα τέτοιο σύστημα, αλλά με σκοπό εδώ, την αύξηση της άνεσης του αναβάτη και τη μετατροπή της μοτοσυκλέτας από street σε τουριστική με το πάτημα ενός κουμπιού, σύστημα του οποίου η απόδοση κάνει πράγματι την διαφορά, αλλά όχι σε σημείο που να επιβεβαιώνονται τα λέγομενα του marketing του Piaggio Group για ολική μετατροπή της εμπειρίας του αναβάτη.

Αν και στις πατέντες φαίνεται η 675SR, η νέα τεχνολογία θα ταίριαζε καλύτερα στην αναμενόμενη V4 Superbike που ξέρουμε πως η CFMOTO ετοιμάζει καθώς έχει δείξει τον κινητήρα αλλά και ένα ομοίωμα της μοτοσυκλέτας στην EICMA, αντίστοιχα με τα βήματα που είχε κάποτε ακολουθήσει η Honda για το VFR1200. Σε μία Superbike με μπόλικα άλογα τα ενεργά πτερύγια θα μπορούσαν να παίξουν καθοριστικό ρόλο στην αεροδυναμική απόδοση και στην ευστάθεια σε υψηλές ταχύτητες. Σε κάθε περίπτωση παρακολουθούμε τις εξελίξεις.

Πριν από την V4 Superbike όμως, η CFMOTO φέρνει ήδη στην παραγωγή μία ενδιάμεση Supersport, την 750SRS που ίσως για εκεί προορίζει τα ενεργά αεροδυναμικά βοήθηματα πράγμα που εξηγεί γιατί στις πατέντες το σχέδιο ταιριάζει στο 675SR!