Ε.Ε.Συμβ.: Γεμάτη αδυναμίες χωρίς οφέλη, η κατασκευή των αυτοκινητόδρομων στην Ελλάδα!

Οι συμβάσεις παραχώρησης ήταν ένα λάθος...
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

21/3/2018

Με Ειδική Έκθεση το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, δημοσιεύει τα αποτελέσματα επιτόπου έρευνας για έργα μεταφορών με συμβάσεις παραχώρησης σε Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Ισπανία, καταλήγοντας με τα χειρότερα για τους αυτοκινητόδρομους της χώρας μας. Ο λόγος που ελέγχθηκαν οι χώρες αυτές, είναι γιατί αντιπροσωπεύουν το 70% του συνολικού κόστους έργων με συμβάσεις παραχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την Ελλάδα να κρατά τα σκήπτρα στην ανατίμηση των έργων αυτών.

Σχεδόν έχει συμπληρωθεί δεκαετία από τότε που γράφαμε στο ΜΟΤΟ πως το μόνο σωστό με τα διόδια και τις συμβάσεις παραχώρησης, είναι να ακυρωθούν πλήρως, για να δεχτούμε μεταξύ άλλων και την αντίδραση των εταιριών. Μονάχα που εμείς δεν γράφαμε για τις Συμβάσεις Παραχώρησης, γιατί δεν θέλαμε να δεχτούμε πως θα πληρώνουμε διόδια, αλλά γιατί είχαμε διαβάσει και τις 1.600 σελίδες επί τρεις φορές για κάθε μία τότε, και τραβούσαμε τα μαλλιά μας με όλα όσα συμφωνούσε τότε το Ελληνικό Κράτος. Είχαμε φτάσει μάλιστα και σε σχετικό διάλογο, σε μία από τις συζητήσεις μας με εκπρόσωπο τύπου:

«Να έρθετε στην Λάρισα, θα βάλουμε ένα ελικόπτερο για τους δημοσιογράφους που φέρνουν αντιρρήσεις, και θα πετάξουμε πάνω από τα Τέμπη, να δείτε ότι τρυπάμε το βουνό και πόσο τεράστιο έργο κάνουμε» Η δική μας απάντηση ήταν η εξής απλή:

«Ευχαριστούμε αλλά δεν έχει κανέναν νόημα η πτήση με το ελικόπτερο. Δεν αμφισβητούμε πως ανοίγετε τρύπες στο βουνό, ούτε πως είναι ένα τεράστιο έργο. Το πρόβλημα είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται. Με μικρότερο ή το ίδιο κόστος θα το έκανε το κράτος μόνο του ή ακόμα κι εγώ ο ίδιος, ο κάθε ιδιώτης χωρίς κεφάλαιο δηλαδή. Διότι προεισπράττοντας για ένα μεγάλο διάστημα το αρχικό κεφάλαιο από τα διόδια που παραχωρούνται και με το κράτος εγγυητή της επένδυσης, δεν απαιτείται καμία εταιρία! Ο καθένας μας το έκανε, πόσο μάλλον το ίδιο το κράτος, αν μπορούσε να λειτουργήσει ως κράτος φυσικά».

Το πρόβλημα των ΣΔΙΤ που λίγες φωνές τότε περιέγραψαν, ανάμεσά τους και το MOTO από τους πρώτους, έρχεται τώρα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο να το επικυρώσει!

 

Στην πολυσέλιδη έκθεσή του που την παραθέτουμε αυτούσια αν θέλετε να την διαβάσετε στο τέλος του άρθρου, το Ελεγκτικό Συνέδριο καταλήγει πως οι ΣΔΙΤ δεν είναι πάντα η καλύτερη περίπτωση για την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου, ενώ τονίζει πως η διάθεση των Ευρωπαϊκών Κονδυλίων δεν έχει αξιοποιηθεί όπως θα έπρεπε. Να τονίσουμε βέβαια πως στην απορρόφηση πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα κατέχει τα σκήπτρα έχοντας εισπράξει το 59% του συνολικού ποσού της συνεισφοράς. Το ιδιαίτερο πρόβλημα της Ελλάδας από την άλλη πλευρά, είναι πως με τις υπερβολικές εγγυήσεις που έδωσε στον ιδιωτικό τομέα και την μείωση διέλευσης από τα διόδια εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, βρέθηκε να εγγυάται τόσο το ίδιο το έργο, όσο και το κέρδος της επένδυσης!

Με την απότομη αύξηση της τιμής πώλησης των καυσίμων που το ίδιο το κράτος επέβαλλε, δόθηκε το τελειωτικό χτύπημα για τα έργα με τις εταιρίες να διακόπτουν την συνέχειά τους εξαιτίας της πολύ μικρής διέλευσης από τους σταθμούς των διοδίων. Εκεί, όπως λέει η Έκθεση, το Δημόσιο βρέθηκε ανάμεσα σε ένα δίλλημα από δύο εξίσου ζημιογόνες επιλογές, εξαιτίας των Συμβάσεων Παραχώρησης που υπέγραψε, λίγο πριν φύγει από την πολιτική για να ζήσει πλούσια τα γερατειά του ο Σουφλιάς!

Όπως είπε επί λέξη στο MOTO ο κ. Μαυραγάνης πριν λίγες μέρες, όταν του αναφέραμε την αδικία να πληρώνει μία μοτοσυκλέτα το 70% του αντιτίμου ενός οικογενειακού αυτοκινήτου, ξεκινώντας συζήτηση για τις Συμβάσεις Παραχώρησης: «Αφήστε έχουμε δει δράκους και τέρατα όταν κοιτούσαμε όλα όσα είχαν υπογράψει. Δεν πιστεύαμε όλα όσα είχαν συμφωνήσει!»

Η Έκθεση κάνει ειδική μνεία στα 13 κράτη μέλη που κατασκευάζουν δρόμους χωρίς συμβάσεις παραχώρησης, αλλά και βρίσκει και τις διαφορές από κράτος σε κράτος, ανάμεσα στα παραπάνω που ελέγχτηκαν, ακριβώς γιατί αποτελούν το 70% του κόστους.

Η Ελλάδα είναι το χειρότερο παράδειγμα. Το Δημόσιο επέλεξε την επανεκκίνηση των έργων, ως λιγότερο άσχημη λύση, μονάχα που τα έργα έγιναν μικρότερα από αυτό που αρχικά έπρεπε πράγμα το οποίο αποτελεί ξεχωριστή αιτία για την μειωμένη διέλευση που παρουσιάζουν. Επιπρόσθετα το κόστος ανά χιλιόμετρο έφτασε να αυξηθεί έως και 47% για τον Αυτοκινητόδρομο Ε-65 (Αθήνα-Θεσσαλονίκη) και έως και 69% και την Ολυμπία Οδό με ταυτόχρονη μείωση της έκτασης των έργων κατά 55% και 45% αντίστοιχα! Πλέον το κόστος έφτασε ακόμα και τα 20,2 εκατ. Ευρώ ανά χλμ, ένα κόστος που καταλήγει στον φορολογούμενο απευθείας και φυσικά περιλαμβάνει το κέρδος της εταιρίας αλλά και του Δημοσίου!

Πρέπει επίσης να τονισθεί πως ευθύνη έχει και το Δημόσιο, καθώς πριν την οικονομική κρίση, έδωσε στις εταιρίες στρεβλή εικόνα χρήσης των αυτοκινητόδρομων και υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις για το μέλλον. Καθιστούσε έτσι την βιωσιμότητα της επένδυσής τους εξ αρχής δύσκολη. Η οικονομική κρίση απλά συρρίκνωσε περισσότερο τα νούμερα, οδηγώντας στην πλήρη διακοπή των έργων.

Οι Ευρωπαίοι ελεγκτές διαπιστώνουν πως έργα με συμβάσεις παραχώρησης σε τόσο μεγάλο βάθος χρόνου είναι μία πρακτική που δεν πρέπει να γίνεται και ζημιώνει τους φορολογούμενους. Ταυτόχρονα εκμηδενίζει τον ανταγωνισμό, αποδυναμώνει την διαπραγματευτική θέση του Δημοσίου, υπονομεύει την οικονομική αποδοτικότητα και την διαφάνεια!

Διαβάστε αναλυτικά την Ειδική Έκθεση:

 

 

Συνημμένα

Αυτοκινητοδρόμιο Σερρών: Σχέδιο αναβάθμισης πριν συμπληρώσει 30 χρόνια παρουσίας

Στόχος να παραμείνει η καλύτερη πίστα των Βαλκανίων
Αυτοκινητοδρόμιο Σερρών: Σχέδιο αναβάθμισης πριν συμπληρώσει 30 χρόνια παρουσίας
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

2/10/2025

Το αυτοκινητοδρόμιο Σερρών έχει μπει εδώ και ένα χρόνο σε νέα πορεία, παρουσιάζοντας περισσότερα έργα και λιγότερες εξαγγελίες. Με την άσφαλτο της πίστας σε άψογη κατάσταση, όπως διαπιστώσαμε και πριν από δύο ημέρες που βρεθήκαμε για δική μας, ανεξάρτητη δοκιμή, τον περιβάλλοντα χώρο πλήρως τακτοποιημένο, τα κερμπ σε άψογη κατάσταση και τον χώρο ασφαλείας καθαρό, η πίστα διανύει μία από τις πολύ καλές εποχές της.

Αποτελώντας δημοτική επιχείρηση, ένα ξεχωριστό και μοναδικό παράδειγμα, το αυτοκινητοδρόμιο έχει να αντιμετωπίσει και ζητήματα γραφειοκρατίας στην λήψη αποφάσεων, όχι για κάποιο επιπρόσθετο λόγο πέρα από το γεγονός πως είναι κομμάτι της ελληνικής πραγματικότητας. Ωστόσο από την πιο έντονη δραστηριότητα που παρουσιάζει, φαίνεται πως υπάρχει μία νέα αμεσότητα και η χάραξη στρατηγικής για το μέλλον, είναι κομμάτι αυτής της πορείας.

Χθες το απόγευμα ανακοίνωσαν το σχέδιο επέκτασης του αυτοκινητοδρομίου με στόχο τόσο την προσέλευση μεγαλύτερων πρωταθλημάτων και διοργανώσεων, αλλά και την αντιμετώπιση του νέου ανταγωνισμού που έως τώρα δεν είχαν.

Αυτοκινητοδρόμιο Σερρών: Σχέδιο αναβάθμισης πριν συμπληρώσει 30 χρόνια παρουσίας
Ο Διευθύνων Σύμβουλος, Βασίλης Κοτέογλου με τον Jarno Zaffelli

Η πίστα στις Σέρρες τροφοδοτείται με μεγάλο πελατολόγιο από Βουλγαρία και Τουρκία, ωστόσο σε λίγες ημέρες αναμένονται τα εγκαίνια νέας πίστας στο κέντρο της Βουλγαρίας, μόλις 1,5 ώρα μακριά από τις Σέρρες.

Παρότι μικρή η απόστασή τους με την Lara, για την οποία έχουμε κάνει εκτενείς αναφορές για την έναρξη των εργασιών εδώ, όπως και για το ιδιοκτησιακό καθεστώς της σε διαφορετικό άρθρο, η διαφορά σε καιρικές συνθήκες είναι τεράστια. Η τοποθεσία της Lara εγγυάται την χιονόπτωση για υπολογίσιμο χρονικό διάστημα, ενώ αντίστοιχα θα έχει χαμηλότερες θερμοκρασίες τις ημέρες με καύσωνα στις Σέρρες.

Η βουλγάρικη Lara είναι γεγονός, έχει ολοκληρωθεί για αυτό και αναφέρεται. Ταυτόχρονα έχει ξεκινήσει και η πίστα προδιαγραφών F1 στο Elbasan της Αλβανίας όπου εκεί υπάρχουν μόνο τα έργα διαμόρφωσης του υπεδάφους. Όταν στρωθεί θα υπάρχει και ένα πιο σαφές χρονοδιάγραμμα για την υλοποίησή της.

Η εξέλιξη της πίστας των Σερρών, που για σχεδόν 30 χρόνια υπήρξε ό,τι καλύτερο έχει χτιστεί στην περιοχή των Βαλκανίων, είναι μονόδρομος αν θέλει να μείνει στην κορυφή και να μην επισκιαστεί.

Δεν κάνουν βιαστικά βήματα όμως, πήραν συμβουλή και άποψη από ανθρώπους που οδηγούν χρόνια στην πίστα των Σερρών και μάλιστα άκουσαν προσεκτικά τον κόσμο της μοτοσυκλέτας, όπως για παράδειγμα τις συμβουλές του πολυπρωταθλητή Σάκη Συνιώρη και ολοκληρώνοντας την σκιαγράφηση μίας σαφέστατης εικόνας των αναγκών, ζήτησαν έπειτα την συνδρομή του Jarno Zaffelli, ενός από τους εξειδικευμένους πολιτικούς μηχανικούς στον τομέα των Racing Circuits.

Η ανάθεση στον κ. Zaffelli, εξασφαλίζει πως η πολυπόθητη ταυτόχρονη έγκριση από FIM και FIA θα έρθει απροβλημάτιστα.

Συζητώντας με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο, Βασίλη Κοτέογλου και τον νέο Πρόεδρο του Αυτοκινητοδρομίου, Κωνσταντίνο Μπέγο, διαπιστώνει κανείς πως έχουν ένα πρόγραμμα που μπορεί να υλοποιηθεί και δεν είναι μια εξαγγελία του αέρα. Έχουμε πει πολλές φορές στο MOTO πως όπου ακούτε για MotoGP να ξέρετε πως είτε αυτός που το αναφέρει έχει στόχο την παραπληροφόρηση, είτε απλά θέλει να φουσκώσει την πραγματικότητα. Χωρίς εθνικό προϊόν δεν γίνεται να προσελκύσεις μια τέτοια διοργάνωση και στην πίστα των Σερρών είναι πολύ προσεκτικοί στην αναφορά τους, να μην αφήσουν λανθασμένες εντυπώσεις. Αντιθέτως το MOTUL WSBK είναι πολύ πιο προσιτό, είναι παράλληλα και ένας τρόπος να χτίσεις και το εθνικό προϊόν, να δημιουργήσεις κουλτούρα και να αρχίσεις να βλέπεις γεμάτες κερκίδες, που τώρα είναι πρακτικά αδύνατο να γίνει.

Κυρίως όμως, βλέπουμε από την ανακοίνωση του Αυτοκινητοδρομίου Σερρών την διάθεση να γίνει η πίστα ένας χώρος για πολλαπλές εκδηλώσεις και να τοποθετηθεί στον ευρωπαϊκό χάρτη των διαθέσιμων χώρων για δοκιμές και διοργανώσεις παγκοσμίου επιπέδου.

Ως προς τον ορίζοντα της υλοποίησης αυτής, εμείς εδώ στο MOTO βλέπουμε πως θα πρέπει να γίνει πριν τον εορτασμό των 30 ετών, το 2028, οπότε υπάρχει μία διετία μπροστά τους για την ολοκλήρωση.

Είναι εξαιρετικά νέα για τον μηχανοκίνητο αθλητισμό, κι εμείς εδώ αντιμετωπίζουμε το ζήτημα με λιγότερο σκεπτικισμό έναντι άλλων εξαγγελιών και ανακοινώσεων που έχουμε ακούσει κατά καιρούς καθότι οι εξελίξεις έτρεξαν πριν την όποια ανακοίνωση. Κι αυτό συμβαίνει σπάνια στην Ελλάδα, αποτελώντας έτσι και την ειδοποιό διαφορά…