James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Η ZXMoto έρχεται Ευρώπη: Στην EICMA με 14 μοτοσυκλέτες - Τι θα δείξει

3κύλινδρη adventure αλλά και sport μοτοσυκλέτα 800 κ.εκ. ανάμεσα στα 14 μοντέλα και εκδόσεις
cover
Από τον

Παύλο Καρατζά

30/10/2025

Ο πρώην πρόεδρος της Kove, Zhang Xue, μετά την αποχώρησή του από την εταιρεία, δημιούργησε την δική του το 2024, την ZXMoto που επιχειρεί να μπει δυναμικά στον μοτοσυκλετιστικό κόσμο της Ευρώπης, όπως δηλαδή έκανε και η Kove.

H ZXMoto αναμένεται θα παρουσιάσει την ερχόμενη εβδομάδα στην EICMA 9 μοτοσυκλέτες και 14 συνολικά μοντέλα και εκδόσεις, με την κινέζικη εταιρεία να 

ξεκινά την πορεία της μόλις το 2024, ενώ το 2026 θα συμμετέχει στο WSBK την κατηγορία Supersport με την 820RR-RS. Ο Zhang Xue τρέχει τα επεκτατικά του πλάνα με γοργό ρυθμό και αυτό μπορούμε να το επιβεβαιώσουμε και εμείς ως έναν βαθμό αφού έχουν ήδη ξεκινήσει οι συζητήσεις αντιπροσώπευσης της ZXMoto στην ελληνική αγορά με εισαγωγική εταιρεία. Πάμε τώρα να δούμε και σημαντικότερες από τις μοτοσυκλέτες που θα παρουσιάσει η κινέζικη εταιρεία στην EICMA.

Γνωρίζουμε ήδη την 500RR, αλλά θα έρθει και το μεγαλύτερο αδελφάκι της, η 820RR, που θα διαθέτει έναν τρικύλινδρο κινητήρα 819 κ.εκ. και θα προσφέρεται σε τρεις εκδόσεις, με διαφορετικό εξοπλισμό και ισχύ μεταξύ 135 και 150 ίππων.

820

Με βάση την 500RR, είδαμε επίσης την 500F, μια όμορφη naked μοτοσυκλέτα με ρετρό στυλ πιστή αντιγραφή της Honda CB400SF.

500

Με τον τρικύλινδρο κινητήρα της 820RR σε πιο ήπια έκδοση, θα δούμε την 820ADV, μια μοτοσυκλέτα Adventure που αναμένεται να έχει πλούσιο εξοπλισμό.

adv

Στην συνέχεια, έχουμε την 450Rally, μια μοτοσυκλέτα με μονοκύλινδρο κινητήρα 450 κ.εκ. που μοιάζει σαν να τερμάτισε μόλις από το Rally Dakar.

rally

Επίσης, στο Μιλάνο αναμένουμε την 650V, μια cruiser με υγρόψυκτο κινητήρα V2 και ζάντες 16 ιντσών.

650

Τέλος, η ZXMoto πιθανόν θα φέρει στο Μιλάνο και τη μοτοσυκλέτα motocross της, την MX, την οποία θα κατασκευάσει σε εκδόσεις 250 και 450 κ.εκ. Ο Xue είναι μεγάλος οπαδός του motocross και ήθελε να έχει τη δική του μοτοσυκλέτα γι' αυτό το άθλημα.

mx

Ο Zhan Xue έχει ήδη ανακοινώσει την πρόθεσή του να επεκταθεί σε όλο τον κόσμο, με μοτοσυκλέτες όλων των κατηγοριών, και αυτό συμπεριλαμβάνει την Ευρώπη και τις Ηνωμένες Πολιτείες, εκτός από την Ασία.