James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Sam Sunderland: Θέλει να γυρίσει τον κόσμο με μοτοσυκλέτα σε 19 ημέρες!

Ο δύο φορές πρωταθλητής Dakar θα επιχειρήσει να σπάσει το ρεκόρ
Sam
Από τον

Παύλο Καρατζά

10/7/2025

Ο Sam Sunderland θα επιχειρήσει να σπάσει το ρεκόρ ταχύτερου γύρου του κόσμου με μοτοσυκλέτα, καθώς σχεδιάζει να διασχίσει 15 χώρες και πέντε ηπείρους σε 19 ημέρες, καταρρίπτοντας αυτό που υπάρχει σήμερα.

Η απόπειρα αυτή μόνο εύκολη δεν θα είναι για τον Άγγλο αναβάτη, αφού θα πρέπει να καλύπτει καθημερινά απόσταση μεγαλύτερη από το μήκος του Ηνωμένου Βασιλείου, δηλαδή περίπου 1.600 χιλιόμετρα και σκεφτείτε ότι αυτό πρέπει να το κάνει για 19 ημέρες σερί.

Το τρέχον ρεκόρ το κατέχει το ζεύγος Kevin και Julia Sanders από το 2002, αφού διέσχισαν 31.319 χιλιόμετρα σε 19 ημέρες, 8 ώρες και 25 λεπτά, πάνω στη σέλα μίας BMW 1200 GS.

Είναι γνωστό πως οι αναβάτες του Dakar διακρίνονται για την αντοχή και την επιμονή τους, έτσι και ο Sunderland που μάλιστα έχει ανέβει δύο φορές στο ψηλότερο σκαλί του βάθρου στον θρυλικό αγώνα πρέπει να δείξει μεγάλη ψυχική και σωματική αντοχή, ώστε να καλύψει τεράστιες αποστάσεις σε καθημερινή βάση.

Ο Sunderland δήλωσε: “Ξέρω ότι αυτή η πρόκληση θα με δοκιμάσει μέχρι το μεδούλι - σωματικά και ψυχικά. Θα υπάρξουν μέρες που θα είμαι εκεί έξω για 15 ή 16 ώρες στο κρύο και τη βροχή, τη ζέστη και την υγρασία, παλεύοντας με τον άνεμο, παλεύοντας με την εξάντληση και την ψυχική κόπωση. Αυτό, συν το jetlag και τις τρελές ζώνες ώρας - θα είναι σκληρό. Αλλά αυτός ακριβώς είναι ο λόγος για τον οποίο το κάνω. Ευδοκιμώ στο άγνωστο - ανακαλύπτω τα πράγματα καθώς προχωράω. Δεν είμαι εδώ απλά για να σπάσω το ρεκόρ. Θέλω να θέσω έναν νέο πήχη, έναν πήχη που θα κάνει τον επόμενο να τον κερδίσει πραγματικά, όπως πρέπει να κάνω εγώ τώρα”.

Sunderland

Το ταξίδι του Sunderland θα ξεκινήσει τον Σεπτέμβριο από το Λονδίνο και θα κατευθυνθεί στην ηπειρωτική Ευρώπη προς την Τουρκία, ενώ στη συνέχεια κατευθύνεται στην καρδιά της Μέσης Ανατολής, διανύοντας περίπου 1.900 χιλιόμετρα από τη Σαουδική Αραβία έως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα. Μετά από μία μεγάλη μεταφορά του ίδιου και της μοτοσυκλέτας του με άλλο μέσο, κάτι που επιτρέπεται από τους κανονισμούς για το ρεκόρ, θα βρεθεί στην απομακρυσμένη ύπαιθρο της Αυστραλίας και τα μαγευτικά τοπία της Νέας Ζηλανδίας. Από εκεί, θα κατευθυνθεί βόρεια για να αντιμετωπίσει τις ΗΠΑ και τον Καναδά, ενώ μετά θα πάει στο Μαρόκο, προτού γυρίσει πίσω στην Ευρώπη και έπειτα στο Λονδίνο, όπου και ξεκίνησε.

Σύμφωνα με τους κανόνες, το επίσημο ρολόι σταματά κατά την διάρκεια διάσχισης των ωκεανών και μετράει μόνο ο “καθαρός” χρόνος. Οι κανόνες αναφέρουν επίσης ότι το ταξίδι του Sam πρέπει να είναι συνεχές και να ακολουθεί μία μόνο κατεύθυνση γύρω από τον πλανήτη. Πρέπει να ξεκινήσει και να τερματίσει στην ίδια τοποθεσία, να αγγίξει δύο αντιποδικά σημεία (τοποθεσίες στη γη που είναι διαμετρικά αντίθετες μεταξύ τους) και να καλύψει τουλάχιστον 28.970 χιλιόμετρα. Όλα αυτά πρέπει να τα κάνει με την ίδια μοτοσυκλέτα, που στην περίπτωση του Sunderland είναι μία Triumph 1200 Rally Explorer.

Triumph

Ο Βρετανός Kevin Sanders, κάτοχος του ρεκόρ, δήλωσε "Τα ρεκόρ είναι για να σπάνε. Εμείς το κάναμε αυτό πριν από είκοσι και πλέον χρόνια - ο Sam θα αντιμετωπίσει ένα σύνολο νέων προκλήσεων σε σύγκριση με τότε". Μάλιστα το ζεύγος Sanders βοηθούν τον Sunderland, παρέχοντας του πληροφορίες, δείχνοντας έτσι έμπρακτα την μοτοσυκλετιστική αλληλεγγύη.

Υπενθυμίζουμε πως τόσο ο Sam Sunderland, όσο και ο Jonny Walker θα αγωνιστούν στο Romaniacs 2025 που θα διεξαχθεί 22 έως 26 Ιουλίου και μάλιστα θα είναι στην ίδια κατηγορία με τον “δικό” μας Κίμωνα Καράμπελα, όπως είχατε διαβάσει και εδώ.