James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

SYM Arctic Route 2025, Μέρος 8ο - Στον αρκτικό κύκλο του Καναδά [Gallery]

Ασταμάτητη βροχή, λάσπη, 4° βαθμοί Κελσίου και πυκνή ομίχλη στον Dempster Highway
SYM Arctic Route 2025, Μέρος 8ο
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

24/7/2025

Στον καναδικό βορρά συνεχίζει το SYM Arctic Route με τον Κωνσταντίνο Μητσάκη και το SYM ADXTG 400 να προσεγγίζουν τον Αρκτικό Κύκλο του Καναδά μέσω της απαιτητικής Dempster Highway. 

Παρά τη συνεχή βροχή, την ομίχλη και τις δυσκολίες του χωμάτινου τερέν, το adventure scooter της SYM κατάφερε να φτάσει σε ακόμα ένα ορόσημο του ταξιδιού, χωρίς να παρουσιάσει κάποιο τεχνικό πρόβλημα.

SYM Arctic Route 2025, Μέρος 8ο

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο του Κωνσταντίνου Μητσάκη:

"Η επόμενη αποστολή του SYM ARCTIC ROUTE 2025 ήταν η προσέγγιση του Αρκτικού κύκλου του Καναδά. Για να επιτευχθεί ο στόχος θα έπρεπε – με αφετηρία την Dawson City – να οδηγήσω περίπου 410 χλμ. πάνω στον χωμάτινο οδικό άξονα Dempster Highway, προκειμένου το απροβλημάτιστο SYM ADXTG 400 να πατήσει τη νοερή γραμμή του καναδέζικου Αρκτικού κύκλου. Πάμε ξανά βορρά…
 Δυστυχώς, οι καιρικές συνθήκες καθοδόν κάθε άλλο παρά ευνοϊκές ήταν! Ασταμάτητη βροχή, τσουχτερό κρύο (4°C) και πυκνή ομίχλη επικρατούσαν σε όλη τη διαδρομή προς τον αρκτικό προορισμό, γεγονός που με υποχρέωσε να διακόψω προσωρινά την πορεία μου (μετά από 8 ώρες οδήγησης και μόλις 280 χλμ.) και να κατασκηνώσω στην άκρη του δρόμου. Όμως, το δυσκολότερο πρόβλημα ήταν ξεκάθαρα η κατάσταση του δρόμου, ο οποίος είχε μετατραπεί σ’ ένα εργοτάξιο λάσπης, δυσχεραίνοντας αφάνταστα την οδήγηση…
Την επόμενη μέρα, επιστρατεύοντας πολύ κουράγιο και επιμονή, κατάφερα να προσεγγίσω εντέλει τον Αρκτικό κύκλο μετά από 130 βασανιστικά χιλιόμετρα και να πανηγυρίσω (κάτω από εκνευριστικό ψιλόβροχο) την ολοκλήρωση άλλου ενός αρκτικού άθλου. Κι όταν σίγησαν οι μοναχικοί πανηγυρισμοί, έκανα αμέσως μεταβολή και κατευθύνθηκα στον κοντινό οικισμό Eagle Plains, όπου και διανυκτέρευσα ξανά στη σκηνή μου. Πάντα με το σπρέι πιπεριού στο προσκέφαλο, υπό τον φόβο των αρκούδων…
Στην Dawson City όπου επέστρεψα με λιακάδα, ξεκουράστηκα και ανασυγκροτήθηκα για την επικείμενη επιστροφή στο μακρινό Montreal – μόλις 6.500 χλμ. με χώριζαν πλέον από το φινάλε του βορειοαμερικανικού οδοιπορικού μου! Ωστόσο, η πιο δυνατή ανάμνηση που μου χάρισε η πόλη των χρυσοθήρων ήταν αναμφίβολα η συνάντησή μου με τον καλοσυνάτο Αντώνη Ντόβα, τον ιδιοκτήτη του ελληνικού εστιατορίου “The Drunken Goat”. Εγκαταστημένος στην Dawson City τα τελευταία 25 χρόνια, ο Αντώνης με καλωσόρισε με περίσσια χαρά και προχώρησε σε μια αυθόρμητη κατάθεση ψυχής για την ζωή του εδώ στον παγωμένο βορρά του Καναδά, η οποία με συγκίνησε αφάνταστα. Φίλε Αντώνη, σε ευχαριστώ πολύ…”