James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

M.Marquez-Ducati: Δίκοπο μαχαίρι η ανανέωση του συμβολαίου - Το σενάριο για Honda 

Κυριαρχία σαν της Ferrari με Michael Schumacher ονειρεύεται ο CEO, Claudio Domenicali
Marc Marquez - MotoGP - Ducati 2025
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

23/12/2025

Η Ducati θα έχει τις υπηρεσίες του Marc Marquez για μία ακόμη σεζόν με το συμβόλαιο του Παγκόσμιου Πρωταθλητή να λήγει στο τέλος της ερχόμενης σεζόν. Όμως από εκεί και πέρα το μέλλον του εννέα φορές Παγκόσμιου Πρωταθλητή με τους Ιταλούς είναι προς το παρόν αμφίβολο και εξαρτάται από το σχέδιο της Ducati για την επόμενη πενταετία.

Δεν είναι κάτι που θα παραδεχτεί ποτέ ανοιχτά το Borgo Panigale αλλά τα αποτελέσματα της σεζόν που μόλις τελείωσε δείχνουν ότι η Desmosedici GP25 εξελίχθηκε για να ταιριάζει στο οδηγικό προφίλ του Marquez, έπειτα και από τα "μαγικά" που έκανε το 2024 στη σέλα της GP23.

Πρώτο και μεγαλύτερο "θύμα" αυτής της στρατηγικής κατεύθυνσης ήταν ο αγνώριστος φέτος Pecco Bagnaia, ο οποίος ξαφνικά όχι μόνο έπαψε να είναι ανταγωνιστικός στη διεκδίκηση του πρωταθλήματος αλλά πολλές φορές έδειχνε "χαμένος" στους αγώνες με ψυχολογία στο ναδίρ αφού δεν μπορούσε να εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες της GP25. Έτσι υπήρχαν φορές που τερμάτιζε πίσω όχι μόνο από όλες τις Ducati αλλά και από αναβάτες με σαφώς υποδεέστερες μοτοσυκλέτες, κάτι που δεν έγινε μόνο μία φορά φέτος. Στον Bagnaia που έχει συγκεκριμένο στιλ οδήγησης, το οποίο δύσκολα προσαρμόζεται στη μοτοσυκλέτα και πρέπει να γίνει το αντίθετο, η επιλογή αυτή της Ducati ήταν και περισσότερο εμφανής.

Από την άλλη ο Marquez με το πολύ επιθετικό στιλ οδήγησης του αλλά και την μοναδική ικανότητα να προσαρμόζεται και να παίρνει το 100% από μία μοτοσυκλέτα, πετούσε όλη τη σεζόν πάνω στην εργοστασιακή πρωτότυπη του Borgo Panigale: έκανε ρεκόρ, πήρε το πρωτάθλημα και ήταν μακράν ο καλύτερος αναβάτης με Desmosedici. 

O μόνος που μπόρεσε να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων και κοντά στον Marc ήταν ο αδερφός του Alex παρόλο που οδηγούσε την GP24, η οποία και αυτή με τη σειρά της δέχτηκε αναβαθμίσεις προς τη γενική κατεύθυνση που πήρε η Ducati για την GP25, με τις δύο μοτοσυκλέτες να έχουν επί της ουσίας μικρές διαφορές μεταξύ τους. 

Ο κύριος λόγος που ο Alex Marquez ήταν τόσο ανταγωνιστικός φέτος εντοπίζεται στο γεγονός ότι όλη τη χρονιά προπονούνταν μαζί με τον αδερφό του, με τον Marc να τον εμπιστεύεται απόλυτα και να τον βοηθά να εξελιχθεί και σαν αναβάτης, ενώ οι δυο τους μοιράζονται και δεδομένα τηλεμετρίας για την εξέλιξη της Ducati. 

Έτσι ο μικρός και αδιαμφισβήτητα ταλαντούχος Marquez, με τη βοήθεια και του αδερφού του, έκανε ένα άλμα στην απόδοσή του το 2025 και ήταν αυτός που κατάλαβε καλύτερα από όλους τους αναβάτες Ducati πώς θα εκμεταλλευτεί τη μοτοσυκλέτα του -με εξαίρεση τον Marc φυσικά.

Στη γιορτή που έκανε η Ducati στο εργοστάσιό της στο Borgo Panigale ο Claudio Domenicali δήλωσε στο moto.it για το προσωπικό στοίχημα που έχει βάλει με τον εαυτό του, να έχει δηλαδή η Ducati μια αντίστοιχη πορεία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα με εκείνη που είχε η Ferrari στη Formula 1, όταν πήγε στο Maranello ο Michael Schumacher. Ο τεράστιος Γερμανός πιλότος, αν και ξεκίνησε να είναι σχεδόν άμεσα ανταγωνιστικός, χρειάστηκε να στρώσει πρώτα την ομάδα που χτίστηκε γύρω του -πήρε τέσσερα χρόνια- και έπειτα, στις αρχές του αιώνα, να κυριαρχήσει για μια ολόκληρη πενταετία μην αφήνοντας κανένα περιθώριο αντίδρασης στους αντιπάλους του και με τη Ferrari να έχει το καλύτερο μονοθέσιο.

Για τον Marquez δεν χρειάστηκε να περάσει καθόλου χρόνος αφού η Desmosedici ήταν ήδη η καλύτερη μοτοσυκλέτα στο Πρωτάθλημα. Ο προσωπικός στόχος του Domenicali δεν είναι για την επόμενη πενταετία, αλλά για εκείνη που τελειώνει την ερχόμενη σεζόν, πριν αλλάξουν οι κανονισμοί το 2027 με τις νέες πρωτότυπες των 850 κ.εκ. Έτσι του μένει μόνο ένα πρωτάθλημα ακόμη  για να φτάσει στα πέντε Αναβατών με Ducati, έπειτα από τα δύο του Bagnaia, εκείνο του Martin το 2024 και το φετινό του Marquez. 

Μια ομάδα όπως η Ducati πρέπει να βλέπει και μπροστά, στην επόμενη 5ετία και αυτός είναι ο όχι τόσο ευχάριστος πονοκέφαλος που έχει να διαχειριστεί ο Domenicali που θέλει τουλάχιστον να συνεχίσει σε αυτή τη ρότα η Ducati έχοντας στις τάξεις της εργοστασιακής ομάδας τον 9 φορές Παγκόσμιο Πρωταθλητή, ο οποίος του χρόνου θα μπει στα 33 του χρόνια. 

Το 2027 θα ξεκινήσει από λευκό χαρτί για όλους και από τους πρώτους αγώνες θα φανεί ποια ομάδα -τεχνικό επιτελείο και αναβάτες- ήταν εκείνη που κατάλαβε και εκμεταλλεύτηκε καλύτερα του νέους κανονισμούς. Όπως έχει δείξει μάλιστα η ιστορία -και η πρόσφατη με την Ducati-, αν κάποια από αυτές τις ομάδες έχει καταφέρει να "βρει" κάτι που δεν το έχει βρει καμία άλλη, τότε η διαφορά θα είναι μεγάλη και θα πάρει πολύς χρόνος στους υπόλοιπους να κλείσουν το κενό. 

Αν η Ducati προχωρήσει στο μέλλον έχοντας μπροστάρη τον Marquez, που σημαίνει ότι θα ανανεώσει μακροχρόνια το συμβόλαιο μαζί του, τότε η GP27 θα προσαρμοστεί 100% στις απαιτήσεις του και αυτό δεν θα πάει πολύ καλά για όλους τους υπόλοιπους, με εξαίρεση ίσως τον αδερφό του. Να σημειωθεί ότι του χρόνου λήγει το συμβόλαιο και του Pecco Bagnaia, τον οποίο η Ducati θα ήθελε επίσης να κρατήσει στις τάξεις της. Όμως το μέλλον του δις Παγκόσμιου Πρωταθλητή στο Borgo Panigale δεν μοιάζει σίγουρο, ειδικά αν ξέρει ότι θα έχει ομόσταυλο τον Marc Marquez για 2-3 ακόμη χρόνια, ενώ και του Alex Marquez το συμβόλαιο λήγει του χρόνου με τη Gresini και το 2026 θα έχει και αυτός εργοστασιακή GP26. Σε αυτό υπολογίστε και ενδεχόμενο τραυματισμό του M.Marquez που θα αφήσει "εκτεθειμένη" την Ducati απέναντι στους άλλους κατασκευαστές στη διεκδίκηση του πρωταθλήματος.

Του χρόνου πολλά από τα πράγματα που έκαναν την Desmosedici να υπερτερεί έναντι των άλλων μοτοσυκλετών θα καταργηθούν βάσει των νέων κανονισμών με τις υπόλοιπες ομάδες να έχουν κλείσει λίγο την ψαλίδα. Πολύ περισσότερο η η Aprilia, η οποία, με τον "δεύτερο" αναβάτη της φέτος, Marco Bezzecchi (ουσιαστικά απών όλη τη χρονιά ο Jorge Martin), κυριάρχησε στους τελευταίους τέσσερεις αγώνες εκμεταλλευόμενος και την απουσία του Marc Marquez.

Ο Domenicali γνωρίζει πολύ καλά ότι τον M.Marquez θα προσεγγίσουν και άλλες ομάδες το 2026, με πιο ισχυρό δέλεαρ τη Honda που θα τον ήθελε ξανά κοντά της, ενώ και ο ίδιος δεν θα έλεγε όχι στους Ιάπωνες. Με τη Honda Marquez έχει ιδιαίτερη σχέση λόγω όλων αυτών που έχουν πετύχει μαζί αλλά και για τη στάση της Honda τα δύσκολα χρόνια των τραυματισμών του. Εφόσον η μοτοσυκλέτα είναι ανταγωνιστική, όχι απαραίτητα κορυφαία ο Marquez θα μπορούσε να επιστρέψει.

Κατά τη γιορτή στο Borgo Panigale, ο Domenicali ανέφερε ότι θα πρέπει να κάνουν μια εκτίμηση για το μέλλον του Marquez στην Ducati, ενώ τόνισε ότι και ο Pecco βρίσκεται μαζί τους μεγάλο διάστημα και έχει προσφέρει πολλά στην ομάδα, οπότε αυτό κάνει πιο δύσκολη την απόφασή τους, στην οποία θα φτάσουν πιο κοντά την ερχόμενη άνοιξη. 

Ο Marquez έκανε επίσης δηλώσεις για το μέλλον του στην Ducati, λέγοντας ότι από τη δική του πλευρά υπάρχει 80% πιθανότητα να ανανεώσει με τους Ιταλούς, ωστόσο, την απόφαση θα την πάρει τη νέα χρονιά, αφού βρει χρόνο να ξεκουραστεί. 

Δύσκολη η απόφαση για την Ducati αφού δύσκολα θα βρεθεί άλλος αναβάτης, εκτός από τον Alex, ως team mate του Marc, ενώ χωρίς τον M.Marquez στις τάξεις της τα δεδομένα αλλάζουν δραστικά για το "άγνωστο" 2027 τη χρονιά που θα ήταν καλό να έχεις το Μυρμήγκι πάνω στη μοτοσυκλέτα σου, ακόμη και στα 34 του.