James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000

Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
James Parker RADD
Κώστα Γκαζή
Από τον

Κώστα Γκαζή

20/7/2023

Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε, κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe. Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστής ήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.

Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.

Elf-X

Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν η πρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive) στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.

RADD

Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.

James Parker RADD

Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.

Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.

James Parker RADD

Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.

James Parker RADD

Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.

James Parker RADD

Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD, έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.

James Parker RADD

Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama

Ετικέτες

Triumph Trident 660 Triple Tribute - Επιστροφή για την ειδική έκδοση "Slippery Sam" 

Φόρος τιμής στην Trident που κέρδισε 5 φορές στο Isle of Man TT - Η ιστορία πίσω από το παρατσούκλι
Triumph Trident 660 Triple Tribute 2025
Από τον

Θοδωρή Ξύδη

2/5/2025

Για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά η Triumph προσφέρει το Trident 660 Triple Tribute τη μοτοσυκλέτα που αποτίνει φόρο τιμής στην αγωνιστική ιστορία της, με αλλαγές σε σχέση με την περσινή τρικύλινδρη μοτοσυκλέτα και πλουσιότερο εξοπλισμό.

Όπως είχε υποσχεθεί η Triumph πέρσι κατά την κυκλοφορία της πρώτης ειδικής έκδοσης Trident 660, η μοτοσυκλέτα θα ήταν διαθέσιμη μόνο για ένα έτος. Έτσι και έγινε, με την εμπορική επιτυχία ωστόσο της πρώτης έκδοσης να δίνει στους Βρετανούς το πράσινο φως για την δημιουργία μιας δεύτερης.

Triumph Trident 660 Triple Tribute 2025

Τα γραφικά είναι τα ίδια όμως το λευκό χρώμα που είχε χρησιμοποιηθεί ως "φόντο" έδωσε τη θέση του στο μαύρο στην Trident 660 Triple Tribute, ενώ οι ζάντες από μαύρες έγιναν κόκκινες και την κάνουν έτσι να δείχενι ακόμη πιο σπορ.

Το quickshifter παραμένει μέρος του στάνταρ εξοπλισμού και σε αυτόν προστίθεται και η συνδεσιμότητα με την Triumph 660 Triple Tribute να διατηρεί επίσης τη μικρή μάσκα/ζελατίνα που καλύπτει τα όργανα αλλά και την καρίνα, με τα εν λόγω στοιχεία να τη διαχωρίζουν από την απλή έκδοση.

Triumph Trident 660 Triple Tribute 2025

Διασκεδαστική είναι η ιστορία πίσω από το παρατσούκλι "Slippery Sam", που αφορά στην τρικύλινδρη αγωνιστική Trident των Βρετανών, η οποία κέρδισε 5 συνεχόμενες χρονιές την κατηγορία των 750 κ.εκ. στο Isle of Man TT μεταξύ 1971 και 1975. Μια ιστορία που η Triumph παραλείπει να αναφέρει στο δελτίο τύπου και αυτής της έκδοσης της Trident 660.

Βλέπετε, παρότι η αγωνιστική Triumph 750 που έφερε τρικύλινδρο κινητήρα από την Trident της εποχής της κατάφερε να πάρει 5 νίκες στο ΤΤ χάρη όχι μόνο στις επιδόσεις της αλλά και στην παροιμιώδη αξιοπιστία της, εντούτοις ήταν ένα ατυχές και μεμονωμένο συμβάν στον 24ωρο αγώνα αντοχής του Bol d’Or του 1970 για το οποίο έλαβε το προσωνύμιο "Slippery Sam". 

Triumph Trident 660 Triple Tribute 2025

Εκεί, μια από τις τρεις αγωνιστικές Trident, με αναβάτες τους Steve Jolly και Percy Tait -με τον τελευταίο να είναι γνωστός και ως "Sam"-, αντιμετώπισε μηχανικά προβλήματα χάνοντας λάδια από τον κινητήρα, με αποτέλεσμα να γεμίσει τον αναβάτη της. Εξού και το παρατσούκλι "ο γλιστερός Sam"! Εν τέλει η μοτοσυκλέτα των Jolly και Tait τερμάτισε στην πέμπτη θέση, ενώ μια από τις Trident στα χέρια των Paul Smart και Tom Dickie κέρδισε τον αγώνα. Στους σύγχρονους πολιτικώς ορθούς καιρούς που ζούμε η παραπάνω ιστορία αποσιωπήθηκε και έμεινε το παρατσούκλι. Όμως αν δεν γνωρίζει κανείς την ιστορία η αξία της έκδοσης χάνεται.

Triumph Trident 660 Triple Tribute 2025

Όσον αφορά τη σύγχρονη "Slippery Sam" Trident, δεν υπάρχουν αλλαγές σε μηχανικά μέρη ή στο design, με μόνες προσθήκες τις προαναφερθείσες δύο στον εξοπλισμό της, πέρα από την καλαίσθητη μοναδική βαφή.

Triumph Trident 660 Triple Tribute 2025

Ίδια παραμένει η απόδοση των 79,8 hp / 10.250 rpm και των 6,5 kgm / 6.250 rpm με τον κινητήρα να συμμορφώνεται στα Euro 5+ πρότυπα, για ένα βάρος 189 κιλών με υγρά. Ίδιες παραμένουν και οι αναρτήσεις της Showa, με διαδρομές 120 και 133,5 mm εμπρός και πίσω αντίστοιχα, ίδιο και το χαμηλό ύψος σέλας στα 805 mm. Στα φρένα βρίσκουμε δυο δίσκους 310 mm μπροστά με διπίστονες δαγκάνες Nissin και μονό δίσκο 255 mm πίσω με μονοπίστονη δαγκάνα, επίσης από την Nissin. Στον εξοπλισμό περιλαμβάνονται full-LED φώτα, δικάναλο Cornering ABS για το 2025, με 3 Riding Modes για το φετινό μοντέλο (Sport, Road & Rain), και προσθήκη Cruise Control, Traction Control που μπορεί να απενεργοποιηθεί, TFT οθόνη οργάνων, immobiliser, κ.α. ενώ στον πρόσθετο επίσημο εξοπλισμό θα βρείτε αρκετά ακόμα αξεσουάρ.

Triumph Trident 660 Triple Tribute 2025