James Parker - Σκοτώθηκε σε τροχαίο δυστύχημα ο σχεδιαστής της ανάρτησης του Yamaha GTS1000
Αγωνιζόμενος, ανήσυχος και εφευρετικός μηχανικός
Από τον
Κώστα Γκαζή
20/7/2023
Στις 11 Ιουλίου του 2023, σε ηλικία 76 ετών, απεβίωσε ο James Parker, 10 ημέρες αφότου τον είχε χτυπήσει αυτοκίνητο την ώρα που περπατούσε,κοντά στο σπίτι του στη Santa Fe.Ο Αμερικανός μηχανολόγος και σχεδιαστήςήταν γνωστός για το επαναστατικό μπροστινό σύστημα μοτοσυκλέτας RADD που βγήκε σε μαζική παραγωγή στη Yamaha GTS1000 το 1993.
Ο Parker μεγάλωσε στην Καλιφόρνια αλλά και στην Ινδία, ενώ σπούδασε Design στο Πανεπιστήμιο του Stanford. Στη δεκαετία του 1970 υπήρξε συνιδρυτής σε εταιρεία αρχιτεκτονικού σχεδιασμού στη Santa Fe, όμως η μεγάλη του αγάπη ήταν η μοτοσυκλέτα, όντας κι ο ίδιος φανατικός αναβάτης, αγωνιζόμενος και σχεδιαστής πρωτότυπων μηχανολογικών εφαρμογών.
Στις αρχές της δεκαετίας του 1980, ίδρυσε την εταιρεία Rationally Advanced Design Development (RADD), ήτοι Λογικά Προηγμένη Σχεδιαστική Εξέλιξη, με κύριο στόχο την εξέλιξη και την προώθηση ενός επαναστατικού μπροστινού συστήματος ανάρτησης και διεύθυνσης για μοτοσυκλέτα.
Κύρια έμπνευση του Parker στον σχεδιασμό του RADD -που διαχώριζε τα συστήματα ανάρτησης και διεύθυνσης μπροστά-, ήταν ηπρωτότυπη Elf X του Γάλλου σχεδιαστή Andre de Cortanze. Ο Cortanze με το δικό του επαναστατικό σύστημα ανάρτησης-διεύθυνσης είχε δηλώσει πως είχε 4 στόχους: να χαμηλώσει το κέντρο βάρους, να προσδώσει φυσικά χαρακτηριστικά αντί-βύθισης (antidive)στο σύστημα, να μειώσει το βάρος και να την ενσωματώσει στο πλαίσιο. Οι δευτερεύοντες στόχοι ήταν η επίτευξη του ιδανικού 50/50 στην κατανομή βάρους μπροστά και πίσω, η μείωση της οπισθέλκουσας (Cx), και η ταχύτερη αλλαγή τροχών -κυρίως για αγωνιστική χρήση. Επιπλέον βελτιωμένη ήταν η ροή αέρα στο ψυγείο και ρυθμιζόμενη η γεωμετρία της ανάρτησης και του συστήματος διεύθυνσης.
Επιστρέφοντας στον Αμερικανό σχεδιαστή, ο Parker κατέθεσε τις πρώτες του πατέντες το 1983, και παρουσίασε το σύστημα RADD σε πρωτότυπη μορφή το 1984. Ο ίδιος ανέφερε ως πλεονεκτήματα του συστήματος του την βελτιωμένη ακαμψία απέναντι στο συμβατικό πιρούνι -που ενεργεί ως μοχλός στο πλαίσιο, πολλαπλασιάζοντας τα φορτία-, με το RADD να μην υποφέρει από παρόμοια συμπεριφορά, αφού ουσιαστικά αποτελεί τμήμα του πλαισίου.
Ο Parker ευτύχησε να δει το σύστημα RADD να περνά σε μαζική παραγωγή, μέσω της sport-touring μοτοσυκλέτας Yamaha GTS1000 που ξεκίνησε να πωλείται το 1993, φέροντας πλαίσιο που η Yamaha ονόμαζε Omega (Ωμέγα) λόγω του σχήματος του σε συνδυασμό με τα ψαλίδια εμπρός και πίσω. Η GTS1000 έφερε τετρακύλινδρο εν σειρά κινητήρα από FZR1000, με μειωμένη απόδοση 100 hp, ενώ διέθετε ηλεκτρονικό ψεκασμό και ABS.
Δυστυχώς, παρά τα εντυπωσιακά για την εποχή χαρακτηριστικά της, η GTS απέτυχε εμπορικά -κυρίως λόγω της πολύ υψηλής τιμής της-, και σταμάτησε να πωλείται στις Η.Π.Α. το 1994, ενώ παρέμεινε στην παραγωγή στον υπόλοιπο κόσμο μέχρι το 1999.
Θυμίζουμε πως πριν η Yamaha παρουσιάσει το GTS1000, είχε δείξει στο Tokyo Motor Show του 1989 την φουτουριστική πρωτότυπη μοτοσυκλέτα Morpho (και το 1991-1992 τη Morpho II), που χρησιμοποιούσε το RADD, και είχε ρυθμιζόμενο τιμόνι, ρυθμιζόμενα μαρσπιέ και ρυθμιζόμενη σέλα.
Το σύστημα RADD είχε ένα σημαντικό μειονέκτημα, καθώς το μονόμπρατσο ψαλίδι δεν επέτρεπε τη χρήση και δεύτερου δίσκου μπροστά, ενώ για να βοηθήσει την πέδηση σε κάποια από τα πρωτότυπα δίκυκλα του που φόρεσαν το σύστημα, ο Αμερικανός τοποθέτησε και δεύτερη δαγκάνα μπροστά. Μην ξεχνάμε άλλωστε πως το GTS1000 διέθετε εξαπίστονη δαγκάνα μπροστά για τον ίδιο σκοπό.
Η σχεδιαστική δουλειά του Parker δεν περιορίστηκε όμως στο RADD,έχοντας σχεδιάσει κι ένα εναλλακτικό σύστημα οπίσθιας ανάρτησης, διαφορετικό από το paralever της BMW, ένα σύστημα κίνησης μοτοσυκλέτας και στους δυο τροχούς, ημί-ενεργητικές αναρτήσεις, και το πλαίσιο της ηλεκτρικής Mission R που κυριάρχησε στο Πρωτάθλημα TTXGP/FIM του 2011, μεταξύ άλλων.
Πολλές από τις πρωτότυπες μοτοσυκλέτες του Parker βρίσκονται ως εκθέματα στο Advanced Design Center του Barber Vintage Motorsports Museum στο Birmingham της Alabama
Αποστολή στη Βουλγαρία: Οδηγούμε τις Harley-Davidson 2025 στη Σόφια
Πρώτη επαφή με τις μοτοσυκλέτες της H-D στη γειτονική χώρα
Από το
motomag
2/5/2025
Πραγματοποιήσαμε ένα ταξίδι αστραπή για να πάρουμε μια πρώτη γεύση από όλα τα νέα μοντέλα της εταιρείας που θα είναι και πάλι ενεργή στη χώρα μας
Όπως σας είχαμε ενημερώσει η Harley-Davidson αποτελεί πλέον μέρος του brand portfolio του Fais Group και εμείς βρεθήκαμε στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος με τους ανθρώπους του ομίλου, τον Κωνσταντίνο Νούσια, διευθυντή μάρκετινγκ του group και τον εμπορικό διευθυντή Κώστα Καλατζόπουλο και ξεκινήσαμε το ταξίδι μας για τη Σόφια. Εκεί βρισκόταν εκείνες τις ημέρες το γνωστό φορτηγό της H-D με όλα τα νέα μοντέλα, μία καλή ευκαιρία για μία πρώτη γνωριμία με τις ανανεώσεις και τις αλλαγές τους. Φτάσαμε απόγευμα στη γειτονική χώρα με βροχερό καιρό και φύγαμε κατευθείαν για τις εκεί εγκαταστάσεις της Harley-Davidson και την ενημερωτική παρουσίαση που είχαν ετοιμάσει για εμάς οι άνθρωποι της αμερικάνικης εταιρείας.
Η H-D ιδρύθηκε στο Milwaukee το 1903 όταν ο William S. Harley και τα αδέλφια Arthur, Walter και William A. Davidson κατασκεύασαν την πρώτη τους μοτοσυκλέτα μέσα σε ένα μικρό ξύλινο υπόστεγο και μας είναι γνωστή σήμερα για τους δικύλινδρους κινητήρες διάταξης «V» αλλά και ένα τεράστιο δίκτυο φαν κλαμπ που απαρτίζεται από δεκάδες λέσχες με πιο γνωστό το Harley Owners Group (H.O.G.), μέλη του οποίου μας συνόδευσαν στην αποστολή.
Κατά την διάρκεια της παρουσίασης, οι άνθρωποι της Harley-Davidson μας πληροφόρησαν πως οι εγκαταστάσεις τους στην Ελλάδα θα είναι σύντομα γεγονός και θα βρίσκονται στην περιοχή Βάρης – Κορωπίου. Επίσης μάθαμε πως όλα τα νέα μοντέλα της Harley, φέρουν φρένα Brembo, τρεις χάρτες οδήγησης, συνδεσιμότητα με κινητό και εκδόσεις CVO (εκτός των sport). Σημαντικό επίσης είναι να αναφέρουμε πως η εταιρεία χρησιμοποιεί για το 2025 δύο διαφορετικούς κινητήρες, τον αερόψυκτο δικύλινδρο διάταξης «V» Milwaukee-Eight 117, 1.917 κυβικών και τον υγρόψυκτο δικύλινδρο διάταξης «V» Revolution Max, σε δύο εκδόσεις με 975 και 1.252 κ.εκ.
Η μέρα που οδηγήσαμε ήταν η επόμενη της άφιξής μας στη Σόφια. Ξυπνήσαμε το πρωί αντικρίζοντας έναν ηλιόλουστο καιρό που μας έφτιαξε από νωρίς τη διάθεση. Γρήγορα ξεκινήσαμε για τις εγκαταστάσεις της Harley-Davidson όπου και μας περίμενε ήδη το επιβλητικό φορτηγό που “στεγάζει” τις νέες μοτοσυκλέτες και γυρνά την Ευρώπη για τις αντίστοιχα εκδηλώσεις επισκεπτόμενο κάθε σημαντική αγορά για την αμερικάνικη εταιρεία.
Ντυμένοι με τον απαραίτητο εξοπλισμό, ανεβήκαμε σε μία από τις διαθέσιμες μοτοσυκλέτες και ξεκινήσαμε τη βόλτα μας νιώθοντας για λίγο πως παίζουμε στο “Sons of Anarchy” καθώς το κομβόι με τις 20 και πλέον Harley-Davidson ξεκίνησε την πορεία του. Να σημειώσουμε σε αυτό το σημείο ότι αυτή δεν ήταν μία κανονική αποστολή, όπως όλες τις άλλες που έχουμε συνηθίσει να πηγαίνουμε είτε στο εξωτερικό είτε στην Ελλάδα, όπου συνήθως οδηγούμε για πολλά χιλιόμετρα ένα μοντέλο ώστε να αποκτήσουμε για αυτό μια πολύ καλή πρώτη εικόνα. Οι μοτοσυκλέτες ήταν πολλές και ο χρόνος λίγος αλλά χρειάζεται κατανόηση καθώς πρόκειται για μία προσπάθεια από την εταιρεία που ξεκινά σε νέα βάση και το πλέον σημαντικό σε αυτό το σημείο είναι ότι η αρχή μόλις έγινε!
Η συγκεκριμένη εμπειρία οδήγησης είχε περισσότερο στόχο να μας βάλει ξανά στο αμερικάνικο πνεύμα, να θυμηθούμε τα πολλά και διαφορετικά μοντέλα που έχει η Harley Davidson και να μας μεταφέρει λίγη από την αύρα των μοτοσυκλετών από το Milwaukee έπειτα από την πολυετή απραξία της H-D στην Ελλάδα. Φυσικά και θα επανέρθουμε αναλυτικά για όποια από αυτές τις μοτοσυκλέτες μας δοθεί με το καλό για δοκιμή επί ελληνικού εδάφους.
Ας μην ξεχνάμε πως το MOTO είναι το μόνο Μέσο που έχει κάνει δικά του έξοδα και μάλιστα ιδιαίτερα υψηλά για να δοκιμάσει και να συγκρίνει την πιο φρέσκια των H-D. Μία κίνηση που είχε ως μόνο στόχο την πληρότητα και την απάντηση στην μόνιμη δέσμευση απέναντι στον αναγνώστη.
Πρώτη μοτοσυκλέτα που επιλέξαμε ήταν το Street Bob, με τον μίνιμαλ πίνακα οργάνων και με το τιμόνι να έρχεται ασυνήθιστα ψηλά. Η μοτοσυκλέτα των 293 κιλών -σε κατάσταση λειτουργίας- είναι αντικαταστάτης του Street Bob 114 και φέρει τον κινητήρα Milwaukee-Eight 117 έναντι του Milwaukee-Eight 114 του προηγούμενου μοντέλου. Ο κυβισμός του βρίσκεται στα 1.917,28 κ.εκ. και η απόδοση στους 98 ίππους και τα 16,62 κιλά ροπής στις μόλις 4.600 και 2.500 σ.α.λ. αντίστοιχα. Ο ήχος του κινητήρα είναι εξαιρετικός με μπόλικη ροπή από το ρελαντί και με τη δύναμη του να “απλώνει” σε όλο το φάσμα λειτουργίας. Μπροστά συναντάμε ένα τηλεσκοπικό πιρούνι 49 χιλιοστών και πίσω ένα monoshock αμορτισέρ 43 χιλιοστών με δυνατότητα ρύθμισης προφόρτισης ελατηρίου.
Ο εξοπλισμός είναι πλούσιος και περιλαμβάνει cornering ABS, traction control, Drag-Torque Slip Control (DSCS), Tire Pressure Monitoring System (TPMS), LED φώτα και USB θύρα φόρτισης. Το Street Bob ανήκει στην γκάμα “Cruiser” της H-D και η μοτοσυκλέτα του 2025 είναι 4 κιλά ελαφρύτερη έναντι της προηγούμενης, πάρα τα έξτρα κυβικά.
Συνεχίσαμε με τη Pan America 1250 που περιμέναμε πώς και πώς να δοκιμάσουμε, καθώς μιλάμε για την πρώτη adventure/crossover μοτοσυκλέτα στην ιστορία της Harley-Davidson και εκείνη που ίσως έχει και το μεγαλύτερο ενδιαφέρον για το ελληνικό κοινό. Είχαμε να την δούμε από προηγούμενο MEGA TEST ON-OFF που είχαμε κάνει δυσανάλογα μεγαλύτερο κόπο από τις υπόλοιπες μοτοσυκλέτες για να την έχουμε μαζί μας και ήταν μάλιστα και μία από τις πρώτες συγκριτικές δοκιμές της παγκοσμίως! Η μοτοσυκλέτα βγαίνει σε τρεις διαφορετικές εκδόσεις: Pan America 1250 ST, Pan America 1250 Special και CVO Pan America 1250 και όλες φέρουν τον Revolution Max 1.252 κυβικών.
Η Pan America 1250 ST είναι η ασφάλτινη έκδοση με 17άρηδες τροχούς και χυτές ζάντες που παρουσιάστηκε πρόσφατα. Η Pan America 1250 Special είναι η πιο χωμάτινη έκδοση με 19αρη τροχό μπροστά και ακτίνες και η CVO φέρει επίσης ακτινωτές ζάντες με 19άρη τροχό εμπρός όπως επίσης και τρεις βαλίτσες, δύο πλαϊνές και μία κεντρική. Η ισχύς όλων των εκδόσεων είναι 150 ίπποι και οι αναρτήσεις τους είναι ηλεκτρονικά ρυθμιζόμενες από την Showa. Ο εξοπλισμός είναι υπερπλήρης και συναντάμε οθόνη TFT 6,8 ιντσών, TPMS, USB θύρα φόρτισης, EITMS, quickshifter, Vehicle Hold Control (VHC), Cornering Enhanced Anti-lock Brake System (C-ABS), Traction Control System (TCS), DSCS και πολλά ακόμη.
Εμείς οδηγήσαμε τις Pan America 1250 ST και Pan America 1250 Special. Ανεβαίνοντας στη μοτοσυκλέτα μας έκανε εντύπωση η μία και μοναδική θέση οδήγησης, εδώ δεν μπορείς να μετακινηθείς πάνω στη σέλα λόγω του σχήματός της και κατά συνέπεια είτε βολεύεσαι με αυτή είτε όχι. Εμείς βολευτήκαμε μια χαρά με τις εντυπώσεις να κερδίζουν η πολύ καλή λειτουργία των ηλεκτρονικά ελεγχόμενων αναρτήσεων αλλά και ο “ροπάτος” και εύστροφος κινητήρα που δείχνει με την απόδοσή του ότι δεν έχει να ζηλέψει κάτι από τον ανταγωνισμό, αν και δεν φτάνει στα δικά του νούμερα απόδοσης. Μην ξεχνάμε πως πρόκειται για τον ισχυρότερο κινητήρα της εταιρείας. Αναμένουμε το συγκεκριμένο μοντέλο για την πλήρη δοκιμή του στην Ελλάδα, ώστε να δούμε και τις δυνατότητες της μοτοσυκλέτας εκτενέστερα αλλά και να πατήσουμε με αυτήν εκτός δρόμου κομμάτι.
Έπειτα ακολούθησε πήρε το Sportster S που φέρει τον υδρόψυκτο κινητήρα Revolution Max των 1.252 κυβικών, με την απόδοση να φτάνει στα 121 άλογα και τα 12,85 κιλά ροπής στις 7.500 και 6.000 σ.α.λ. αντίστοιχα, για μία από τις ελαφρύτερες μοτοσυκλέτες των Αμερικανών στα 221 κιλά χωρίς υγρά.
Το ανανεωμένο μοντέλο φέρει αλλαγή στο λογότυπο του ντεπόζιτου και έχει αυξημένη διαδρομή πίσω ανάρτησης κατά 60%, στα 82 χλστ. (92 χλστ. μπροστά) με το ύψος σέλας όμως να παραμένει στα 765 χιλιοστά. Η οθόνη είναι TFT 4 ιντσών και η μοτοσυκλέτα είναι εξοπλισμένη με TPMS, TCS, DSCS, C-ABS και θύρα USB. Πρόκειται ξεκάθαρα για ένα μοντέρνο muscle bike με τροχούς που βλέπουμε συνήθως σε bobber και 160άρι μπροστινό λάστιχο που δυσκολεύει τον αναβάτη στις επιτόπιες μανούβρες, αλλά το ξεχνάς μόλις ξεκινήσει η μοτοσυκλέτα. Εδώ να το τονίσουμε πως αισθανθήκαμε έντονη τη ζέστη από την εξάτμιση που περνάει πολύ κοντά στο δεξί μηρό του αναβάτη, με θερμοκρασία περιβάλλοντος στους 20 βαθμούς Κελσίου.
Στη συνέχεια δοκιμάσαμε το Breakout που εμφανισιακά θυμίζει την εικόνα που έχει ο μέσος άνθρωπος για τις μοτοσυκλέτες Harley-Davidson, μοιάζοντας περισσότερο από όλα με custom δημιουργία. Το αναβαθμισμένο μοντέλο, που ελάφρωσε κατά ένα κιλό έναντι του προηγούμενου στα 309 κιλά σε κατάσταση λειτουργίας. Φέρει τον αερόψυκτο δικύλινδρο κινητήρα των 1.917,28 κ.εκ. που αποδίδει όμως ένα περισσότερο ίππο φτάνοντας στους 104 στις 4.800 με τη μέγιστη τιμή της ροπής των 17,44 κιλών να κάνει την εμφάνισή της στις 3.000 σ.α.λ.
Με τροχό 21 ιντσών μπροστά, ίσιο τιμόνι και πλάτος πίσω ελαστικού 240 χιλιοστά είναι σίγουρα επιβλητικό και πολύ σταθερό στην ευθεία. Ο προβολέας LED είναι νέος και διαθέτει LCD οθόνη 4 ιντσών, σύστημα TPMS, TCS, DSCS, C-ABS αλλά και cruise control. Η θέση οδήγησης μας άρεσε πολύ με μόνη παραφωνία τη πολύ κοντινή απόσταση που έχουν οι καθρέφτες με τα grip.
Έπειτα ανεβήκαμε στην πολύ άνετη σέλα του Street Glide Ultra που ανήκει στη σειρά Grand American Touring των H-D και από την πρώτη επαφή με τη μοτοσυκλέτα καταλαβαίνεις ότι μπορείς να γυρίσεις όλο τον κόσμο μαζί της. Και αυτή η μοτοσυκλέτα φέρει τον Milwaukee-Eight 117 έναντι του “114” του προηγούμενου μοντέλου και αποδίδει πλέον 105 ίππους αντί για 93. Επίσης φέρει αναβαθμισμένη σέλα και ανάρτηση τόσο εμπρός όσο και πίσω. Το μάτι μας έπεσε αμέσως στην νέα τεράστια έγχρωμη οθόνη αφής 12,3 ιντσών με τα ηχεία των 50 watt να ξεχωρίζουν δεξιά και αριστερά της. Ο εξοπλισμός της αμερικάνικης Tourer μοτοσυκλέτας περιέχει τα πάντα, από πλοήγηση στην οθόνη με ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο για τις συνθήκες κίνησης και τον καιρό και ασύρματο Apple CarPlay με φωνητικές εντολές έως Vehicle Hold Control (VHC), TPMS, συνδυασμένα φρένα με Cornering ABS και Cornering traction control. Αξιοσημείωτο είναι ότι φέρει πλαϊνές βαλίτσες, top case, πλάτη συνεπιβάτη και το βάρος της μοτοσυκλέτας φτάνει τα 393 κιλά έναντι των 416 του προηγούμενου μοντέλου!
Η τελευταία μοτοσυκλέτα που είχαμε την ευκαιρία να οδηγήσουμε ήταν η Nightster Special, η οποία θα είναι και η πιο προσιτή από πλευράς τιμής της Harley-Davidson στη χώρα μας, αλλά και η πιο ελαφριά στα 225 κιλά σε κατάσταση λειτουργίας. Η μοτοσυκλέτα με τον Revolution Max των 975 κυβικών αποδίδει 92,4 ίππους και 9,9 kgm ροπής στις 7.500 και 5.750 σ.α.λ. αντίστοιχα. Είναι εξοπλισμένη με TFT οθόνη 4 ιντσών, θύρα USB, TCS, DSCS και TPMS. Μας άρεσε πολύ το ρετρό ντεπόζιτο χρώματος “Whiskey Fire” και η θέση οδήγησης που δημιουργεί άνετες γωνίες για τα πάνω και τα κάτω άκρα. Μας άρεσε επίσης η μίνιμαλ αισθητική της και η “ζωντάνια” του κινητήρα της.
Φυσικά και ένα από τα σημεία της πρώτης αυτής επαφής με τον ανανεωμένο στόλο της H-D, δεν θα μπορούσε παρά να είναι η τρέχουσα γεωπολιτική κατάσταση και το ενδεχόμενο οποιασδήποτε επιβάρυνσης. Κάτι το οποίο είναι παγωμένο αυτή τη στιγμή ως ενδεχόμενο ενώ επικρατεί αισιοδοξία και για το μέλλον απέναντι σε κάθε ενδεχόμενο καθώς η Harley Davidson έχει διάφορα όπλα στη φαρέτρα της. Νέα εποχή για την H-D λοιπόν και μαζί, νέα προσέγγιση και για την Ελληνική αγορά με τα καλύτερα εγκαίνια, οδηγώντας την γκάμα της!