ΚΤΜ: Πατέντες για ημι-αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων

Αφορά αρχικά τη σειρά 1290
KTM Αυτόματο κιβώτιο
Από το

motomag

26/5/2023

Σύμφωνα με σχέδια που είδαν το φως της δημοσιότητας, η ΚΤΜ φαίνεται να εργάζεται πάνω στην δημιουργία ενός ημι-αυτόμαυτου κιβωτίου το οποίο θα λειτουργεί με τη χρήση φυγοκεντρικού συμπλέκτη, ενώ ένας μηχανισμός θα αποτρέπει την μοτοσυκλέτα από το να κινηθεί όταν αυτή είναι σταθμευμένη

Όπως μαρτυρούν οι πωλήσεις των μοντέλων της Honda με DCT, η οδήγηση μοτοσυκλέτας χωρίς να είναι απαραίτητη η χρήση της μανέτας του συμπλέκτη για την αλλαγή ταχυτήτων, κερδίζει συνεχώς έδαφος. Ωστόσο, το σύστημα διπλού συμπλέκτη της Honda είναι αρκετά βαρύ (+10kg) και απαιτεί διάφορα ηλεκτρονικά και υδραυλικά συστήματα για να λειτουργήσει, καθιστώντας το αρκετά περίπλοκο.

Στην προκειμένη περίπτωση το σύστημα της KTM, μοιάζει περισσότερο με το SCS (Smart Clutch System) που χρησιμοποιεί η MV Agusta στο Turismo Veloce. Όπως εκεί, έτσι και εδώ βλέπουμε ότι χρησιμοποιείται ένας φυγοκεντρικός συμπλέκτης -όπως στα σκούτερ-, ο οποίος μειώνει την περιπλοκότητα του συστήματος και το βάρος του.

KTM Ημί-αυτόματο κιβώτιο

Όπως φαίνεται στα σχέδια, ο μηχανισμός της ΚΤΜ χρησιμοποιεί βραχίονες και ξεχωριστή μονάδα ελέγχου για την αλλαγή των ταχυτήτων, που συνεργάζονται με τον φυγοκεντρικό συμπλέκτη.

Ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος με τον οποίο η ΚΤΜ αντιμετωπίζει στα συγκεκριμένα σχέδια το πρόβλημα που έχει εν γένει ο φυγοκεντρικός συμπλέκτης. Αυτό, έχει να κάνει με το γεγονός ότι σε στάση το κιβώτιο απεμπλέκεται εντελώς από τον υπόλοιπο κινητήρα. Επομένως στην περίπτωση μας είναι αδύνατον να μπει ταχύτητα, με συνέπεια να ενέχει ο κίνδυνος να τσουλήσει η μοτοσυκλέτα, στην περίπτωση που έχεις παρκάρει σε κεκλιμένο επίπεδο.

Γι’ αυτό τον λόγο, οι περισσότερες εταιρείες έχουν εξοπλίσει τα σκούτερ τους με ένα μοχλό στο τιμόνι που εκτελεί χρέη χειρόφρενου, συνήθως χρησιμοποιώντας ένα επιπλέον έμβολο στους δίσκους που πιάνει όταν χρησιμοποιηθεί ο μοχλός,. Το ίδιο κάνει και η Honda στα DCT μοντέλα της με χαρακτηριστικό παράδειγμα την CRF1100 Africa Twin όπου στον πίσω δίσκο υπάρχει ένα επιπλέον έμβολο που ενεργοποιείται όταν ο αναβάτης τραβήξει τον μοχλό στο αριστερό grip προς τα μέσα, όπως και η MV Agusta που αναφέραμε παραπάνω. Κάτι τέτοιο όμως, δεν αποτρέπει την κατά λάθος απενεργοποίηση του συστήματος, μιας και ο μοχλός είναι σχετικά εύκολα προσβάσιμος.

KTM Ημί-αυτόματο κιβώτιο

Η ΚΤΜ, όπως φαίνεται στα σχέδια, κάνει κάτι διαφορετικό. Χρησιμοποιεί ένα μοχλό σχήματος “L” που κλειδώνει τα γρανάζια στη θέση τους. Ο τρόπος που θα το κάνει αυτό είναι ότι όταν η μοτοσυκλέτα είναι σταματημένη και έχει επιλεχθεί η θέση “Park”, τότε ένα κομμάτι του μοχλού εμπλέκεται στα δόντια ενός από τα γρανάζια της πρωτεύουσας μετάδοσης, κλειδώνοντας το κιβώτιο ταχυτήτων. Ο έλεγχος του μοχλού γίνεται ηλεκτρονικά, όπως φαίνεται από τα σχέδια CAD όπου κάτω από τα γρανάζια υπάρχει κάτι που μοιάζει με σερβομηχανισμό, και πιθανότατα δεν θα απενεργοποιείται όσο η μοτοσυκλέτα είναι σβηστή, προσθέτοντας πόντους και στην ασφάλεια.

Αν και τα σχέδια CAD έχουν ιδιαίτερα λεπτομερή περιγραφή του συστήματος, δεν δίνουν περισσότερες πληροφορίες για το πώς ο αναβάτης θα μπορεί να αλλάζει χειροκίνητα ταχύτητες. Η Honda έχει επιλέξει να τοποθετήσει κουμπιά στο χειριστήριο με τα οποία μπορείς να αλλάξεις σχέσεις στο κιβώτιο, χειροκίνητα. Η περίπτωση της MV Agusta, στην οποία μοιάζει και περισσότερο το σύστημα της ΚΤΜ, χρησιμοποιεί έναν φυγοκεντρικό συμπλέκτη που σε συνδυασμό με το quickshifter up/down και τον παραδοσιακό λεβιέ στο πόδι, επιτρέπει να αλλάξεις ταχύτητα χωρίς να χρησιμοποιήσεις τον συμπλέκτη. Στην περίπτωση όμως της πατέντας που κατοχύρωσε η ΚΤΜ, αναφέρεται ότι και οι δύο τρόποι λειτουργίας είναι εφικτοί, χωρίς να δίνει περισσότερες πληροφορίες για το ποιο από τα δύο σκοπεύει να χρησιμοποιήσει.

Ο μηχανισμός αυτός, όπως φαίνεται από τα τόσο λεπτομερή σχέδια που δείχνουν μέχρι και τους αριθμούς στο γρανάζι της πρώτης σχέσης (έτσι γίνεται γνωστό και σε ποιον κινητήρα έχει εφαρμοστεί), σχετίζεται με τον LC8 V2 κινητήρα της ΚΤΜ των 1301 κυβικών. Επομένως, τα μοντέλα που θα μπορούσε να εφαρμοστεί αρχικά σαν τεχνολογία είναι τα Super Adventure S / R και 1290 Super Duke R / GT, σε επόμενη ανανέωσή τους.

Ετικέτες

Τεχνικό Honda E-Clutch: Έτσι μένει στη ζωή η μανέτα του συμπλέκτη!

Το σύστημα που σου δίνει τον έλεγχο αφαιρώντας μόνο την ταλαιπωρία
Τεχνικό Honda E-Clutch 2025
Από το

motomag

15/10/2025

Τα καλύτερα δύο κόσμων συνδυάζει το E-Clutch της Honda αφού σου δίνει τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσεις τη μανέτα του συμπλέκτη της μοτοσυκλέτας μόνο όταν θέλεις εσύ και τον υπόλοιπο χρόνο να απολαμβάνεις υψηλότερα επίπεδα άνεσης και ασφάλειας με το κιβώτιο να λειτουργεί ως ημιαυτόματο.

Όσο και αν ακούγεται απίστευτο στους νεότερους, η Honda βάλθηκε να καταργήσει τη μανέτα του συμπλέκτη σχεδόν από την ίδρυσή της αφού ακόμη και η Dream D-Type του 1949, η πρώτη πραγματική μοτοσυκλέτα της ιαπωνικής εταιρείας, είχε ημιαυτόματο κιβώτιο δύο σχέσεων χωρίς μανέτα συμπλέκτη στο αριστερό γκριπ! Ακολούθησε φυσικά το θρυλικό πλέον Super Cub το 1958 που έκανε προσιτό το ημιαυτόματο κιβώτιο στις μάζες, με τη Honda να εφαρμόζει διαφόρων ειδών κιβώτια στα μοντέλα της στο πέρασμα του χρόνου που δεν είχαν μηχανικό συμπλέκτη. 

Ο λόγος για την "αντιπάθεια" της Honda στη μανέτα του συμπλέκτη δεν είναι άλλος από τη φιλοσοφία του ίδιου του Soichiro Honda που ήθελε τα δίκυκλά του να είναι φιλικά και να μπορούν να οδηγηθούν από οποιονδήποτε και αυτό διέπει τον τρόπο που η εταιρεία σχεδιάζει και εξελίσσει μοτοσυκλέτες και λοιπά δίκυκλα μέχρι σήμερα. Κάπως έτσι φτάσαμε στο πλήρως αυτόματο κιβώτιο διπλού συμπλέκτη DCT που μόνο η Honda έχει τολμήσει να εφαρμόσει σε μοτοσυκλέτα, ενώ τώρα οι επιλογές διευρύνονται με το E-Clutch.

Τεχνικό Honda E-Clutch 2025
Από την πρώτη κιόλας πραγματική μοτοσυκλέτα της η Honda προσπάθησε να εξαφανίσει τη μανέτα του συμπλέκτη από το τιμόνι

Ένα E-Clutch για όλους
Το νέο σύστημα της Honda δεν αυτοματοποιεί πλήρως το μηχανικό κιβώτιο σχέσεων, όπως το Y-AMT της Yamaha, αλλά κάνει αυτό που θα βρει υποστηρικτές ακόμη και στην πιο σκληροπηρηνική μερίδα των αναβατών που θεωρούν εχθρό οτιδήποτε αφαιρεί από τον έλεγχο που έχουν οι ίδιοι στη μοτοσυκλέτα τους και πίνουν νερό στην υγεία της μανέτας του συμπλέκτη.

Αναμφίβολα το E-Clutch θα το λατρέψουν και οι αναβάτες που κυκλοφορούν με σκούτερ ή παπί και πιστεύουν ότι η ώρα έφτασε για να κάνουν το βήμα στις μοτοσυκλέτες που τόσο θέλουν να οδηγήσουν. Έτσι μόνο θα "κλείσουν" τον κύκλο τους στους δύο τροχούς, ή για να το θέσουμε καλύτερα, θα ανοίξουν έναν άλλο, τον πιο σημαντικό και θα απολαύσουν και άλλες χάρες που δεν μπορούσαν να βρουν στα άλλα σκούτερ και τα παπιά. 

Μέχρι σήμερα η μανέτα του συμπλέκτη στεκόταν εμπόδιο στο παραπάνω όνειρο, όμως τώρα αυτό μπορεί να γίνει πραγματικότητα για όλους. Μάλιστα η Honda έχει σκοπό να τοποθετήσει το E-Clutch και σε μοτοσυκλέτες μικρότερου κυβισμού με πιο προσιτή τιμή και ένας λόγος που αυτό είναι εφικτό έχει να κάνει και με το κόστος του ίδιου του συστήματος. Το κόστος του E-clutch είναι χαμηλότερο έναντι των αυτόματων και πλήρως αυτοματοποιημένων μηχανικών κιβωτίων και αυτό κάνει εφικτή την εφαρμογή του σε μοντέλα μικρότερου κυβισμού χωρίς να αυξάνεται σημαντικά η τιμή τους. Η Honda έκανε την αρχή με τα CBR650R και CB650R για να δείξει ότι το E-Clutch δεν αφαιρεί τίποτα ούτε στην οδήγηση μοτοσυκλετών με σπορ DNA και μετά από αυτά ακολούθησε το CL250 E-Clutch, η μικρή cruiser που είναι ήδη διαθέσιμη στην Ιαπωνία, αλλά και η ρετρό αισθητικής CB500 Super Four, η οποία παρουσιάστηκε πρόσφατα στην Κίνα και δεν αποκλείεται να πατήσει τους τροχούς της και στην Ευρώπη. Σε κάθε περίπτωση το E-Clutch θα το δούμε και σε άλλες μοτοσυκλέτες ως το σύστημα που απελευθερώνει τον αναβάτη από οποιοδήποτε άγχος σχετικό με τη μανέτα του συμπλέκτη και ταυτόχρονα του δίνει τον πλήρη έλεγχο όποτε το θελήσει αυτός.

Honda E-Clutch τεχνικό 2025

Απλό σαν κατασκευή και διαισθητικό σε λειτουργία
Το E-Clutch αυτοματοποιεί τη λειτουργία του συμπλέκτη όταν η μοτοσυκλέτα εκκινεί από στάση αλλά και όταν βρίσκεται σε κίνηση με τον αναβάτη να ασχολείται μόνο με το γκάζι και τον επιλογέα των σχέσεων του κιβωτίου, τον οποίο και χρησιμοποιεί σα να υπάρχει τοποθετημένο quickshifter. Τον έλεγχο της σύμπλεξης και αποσύμπλεξης (μερικής και πλήρους) αναλαμβάνουν δύο μικρά ηλεκτρικά μοτέρ που συνδέονται μεταξύ τους με γρανάζια και ελέγχονται ως προς την ενεργοποίησή τους από κεντρική μονάδα. Η εν λόγω μονάδα αξιοποιεί μια σειρά από αισθητήρες που της στέλνουν δεδομένα, μεταξύ άλλων, για τις στροφές του κινητήρα, τη θέση του λεβιέ ταχυτήτων, την πίεση που ασκείται στα ελατήρια των δίσκων του συμπλέκτη και τη θέση του άξονα του κιβωτίου ταχυτήτων. 

Το E-Clutch αποσυμπλέκει τους δίσκους του συμπλέκτη όταν οι στροφές του κινητήρα πλησιάσουν το ρελαντί και ταυτόχρονα η μοτοσυκλέτα μειώνει ταχύτητα για να ακινητοποιηθεί. Έπειτα τους συμπλέκει προοδευτικά κατά την εκκίνηση από στάση, ενώ τους ελέγχει και στις αλλαγές ταχυτήτων. Στην πράξη ο αναβάτης τα αντιλαμβάνεται όλα αυτά σα να γίνονται από ένα αόρατο χέρι με τη σύμπλεξη και την αποσύμπλεξη να έχουν απόλυτα φυσική αίσθηση, ενώ μπορεί οποιαδήποτε στιγμή να παρακάμψει το σύστημα και να πιάσει ο ίδιος τη μανέτα.

Τότε ο αισθητήρας στο μοχλικό, που πιέζει τους δίσκους, δίνει εντολή στην κεντρική μονάδα να απενεργοποιήσει τα ηλεκτρικά μοτέρ, σε κλάσματα του δευτερολέπτου. Το σύστημα μπαίνει αυτόματα σε λειτουργία μετά από 5 δευτερόλεπτα αν ο κινητήρας έχει πολλές στροφές και σε λιγότερο από ένα δεύτερο στο χαμηλότερο φάσμα ώστε να είναι έτοιμο να πατινάρει ή ακόμα και να αποσυμπλέξει πλήρως τους δίσκους για να μην σβήσει ο κινητήρας. 

Honda E-Clutch τεχνικό 2025
H Honda μπορούσε να κάνει το E-Clutch να δουλέψει με έναν ενεργοποιητή αλλά προτίμησε δύο που "ενώνονται" με γρανάζια γιατί έτσι το σύστημα επιτυγχάνει εξαιρετική ακρίβεια στον χειρισμό του συμπλέκτη

Ο αναβάτης μπορεί επίσης να απενεργοποιήσει πλήρως το E-Clutch αν το επιθυμεί, αλλά και να μεταβάλει ηλεκτρονικά τον τρόπο και την ταχύτητα που γίνεται η σύμπλεξη/αποσύμπλεξη. Το σύστημα προσφέρει τρία προγράμματα για τις αλλαγές ταχυτήτων: Hard, Medium και Soft. Στο Hard η διάρκεια σύμπλεξης/αποσύμπλεξης διαρκεί ελάχιστα προσομοιώνοντας τη λειτουργία ενός quickshifter και στο medium και soft η διαδικασία διαρκεί περισσότερο, ομαλοποιώντας τις αλλαγές, ενώ “μαλακώνει” και το λεβιέ των σχέσεων του κιβωτίου. Τον σημαντικότερο ρόλο στη διαισθητική λειτουργία του συστήματος παίζει το προηγμένο λογισμικό που το ελέγχει με τη Honda να το αλλάζει κοντά στις 500 φορές μέχρι να συμφωνήσουν όλοι οι μηχανικοί της ως προς τη λειτουργία και την αποδοτικότητά του!

Ρίχνει άγχος και ταλαιπωρία στο μηδέν
Το E-Clutch δείχνει τον καλύτερο εαυτό του στο αστικό περιβάλλον εκεί που θα λειτουργήσει υπερωρίες και θα εκτιμηθεί δεόντως από τους έμπειρους αναβάτες, οι οποίοι δεν θα ταλαιπωρούν άσκοπα το αριστερό τους χέρι στα συνεχή σταμάτα-ξεκίνα. Παράλληλα, θα αποφορτίσει τους αρχάριους τόσο από το άγχος του ελέγχου του συμπλέκτη στις μανούβρες όσο και από το άγχος του σβησίματος του κινητήρα από λάθος χειρισμό, ένα λάθος που μπορεί να οδηγήσει ακόμη και σε πτώση. Και στις δύο περιπτώσεις βελτιώνει και το επίπεδο ασφάλειας αφού τόσο οι έμπειροι όσο και εκείνοι με μικρότερη εμπειρία έχουν ένα πράγμα λιγότερο να ασχολούνται στο δύσκολο αστικό περιβάλλον και να συγκεντρώνονται έτσι περισσότερο στην οδήγηση. Το E-Clutch κάνει για όλους αφού προσθέτει στους τομείς της άνεσης και τις ασφάλειας χωρίς να αφαιρεί τίποτα από την εμπειρία οδήγησης μιας μοτοσυκλέτας.