Ταξίδι στην Κεντρική Ασία: Β' ανταπόκριση

Πάνω στο δρόμο του μεταξιού
Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

8/7/2019

Η διάσχιση του Καζακστάν με την λευκή Honda CB500X στην διαδρομή Oral – Aktobe – Aral – Shymkent (2.150 χλμ) αποδείχθηκε η πιο ανιαρή και μονότονη αποστολή του ταξιδιού. Στέπες, καμήλες, άμμος, ευθεία και μοναξιά, πρωταγωνίστησαν για τρεις μέρες στην ζωή μου…
Το Ουζμπεκιστάν ήταν η δεύτερη κεντροασιατική χώρα που με υποδέχθηκε. Η πρωτεύουσα Τασκένδη, μόλις 20 χιλιόμετρα από τα σύνορα με το Καζακστάν, με κοίμισε στην αστική της αγκαλιά για δυο μέρες, μου πρόσφερε μια ευχάριστη περιπλάνηση σε ενδιαφέροντα μουσεία (Μουσείο Ταμερλάνου), βαθύσκιωτα πάρκα και μεγάλες πλατείες, ενώ οι καλοσυνάτοι κάτοικοί της με καλωσόρισαν στην πόλη τους μ’ ένα διάπλατο χαμόγελο.


Μόλις 280 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Τασκένδης, κυκλωμένη από καταπράσινα χωράφια με βαμβάκι, αντίκρισα την Σαμαρκάνδη, το "Γαλάζιο Μαργαριτάρι της Κεντρικής Ασίας", που υπήρξε μια από τις σημαντικότερες πόλεις στην διαδρομή του μεταξένιου δρόμου, από την μακρινή Κίνα στην Δύση.
Στο διάβα των αιώνων, τις πύλες της κεντροασιατικής πολιτείας πέρασαν αμέτρητα εμπορικά καραβάνια, σκονισμένοι ταξιδιώτες και αδίστακτοι εισβολείς. Η απόφαση του Ταμερλάνου να επιλέξει την Σαμαρκάνδη για πρωτεύουσα της κοσμοκρατορίας του, μοιραία της χάρισε μια περίοπτη θέση στο πάνθεον των πιο ένδοξων πόλεων του κόσμου.


Με σημείο αναφοράς την διάσημη πλατεία Regastan, η παλαιά πόλη της Σαμαρκάνδης ήταν γεμάτη με πανύψηλα μνημεία, που με εντυπωσίασαν κυρίως με τους γαλάζιους τρούλους τους. Μαυσωλεία και τζαμιά τα περισσότερα, αποτελούσαν την μακροσκελή λίστα των μοναδικών κτισμάτων της μαγευτικής Σαμαρκάνδης.
Δεν χρειάστηκε να οδηγήσω περισσότερα από 270 χιλιόμετρα για να φτάσω κατόπιν στην Μπουχάρα, που καμαρώνει σήμερα για τα διάσημα χαλιά της, όπως φυσικά και για τα 140 διατηρημένα μεσαιωνικά κτίσματα που υπάρχουν στα όρια της παλαιάς πόλης.
Η Μπουχάρα, το "δεύτερο ανατολίτικο θαύμα", όπως περιγραφόταν από τους ποιητές της Ανατολής, έφτασε στο απόγειο της δόξας της κατά τους μεσαιωνικούς χρόνους (12ο–16ο αιώνα), όταν εξελίχθηκε σ’ έναν από τους σημαντικότερους εμπορικούς σταθμούς πάνω στο Δρόμο του Μεταξιού.


Η Μπουχάρα, διαθέτοντας ένα μοναδικό σκηνικό εποχής, μού πρόσφερε στο ακέραιο την αίσθηση μιας αυθεντικής ανατολίτικης πολιτείας της μεσαιωνικής περιόδου. Αλλά και οι κάτοικοί της, απλοί και καλοσυνάτοι, σε αρκετές περιπτώσεις με κάλεσαν σπίτι τους για να πιούμε μαζί ένα φλιτζάνι τσάι και να μου διηγηθούν μια ιστορία για ένα τζαμί ή ένα κάστρο, για ένα μύθο ή έναν τρομερό πολεμιστή της μυθικής Μπουχάρα… Γιατί να αρνηθώ άλλωστε; Επειδή δεν μιλούσα ουζμπέκικα;

Το άρθρο συνοδεύεται από πλούσιο φωτογραφικό υλικό

Ταξίδι "Volga Route": Στην αφετηρία του Βόλγα (B' Ανταπόκριση)

Grozny, Astrakhan, Volgograd
Από τον

Κωνσταντίνο Μητσάκη

1/9/2022
Τα ρώσικα σύνορα απείχαν περίπου 160 χλμ. βόρεια της Τιφλίδας. Την μετάβασή μου στην χώρα του Βόλγα ανέλαβε  ο φημισμένος «Military Road», ένας ορεινός οδικός άξονας που ανηφορίζει στην επιβλητική οροσειρά του Καυκάσου, σε υψόμετρο 2.379 μ. (πέρασμα Jvari Pass). 
 
Το φυσικό σκηνικό της διαδρομής ήταν εκπληκτικό και δικαιολογημένα μονοπώλησε το ενδιαφέρον μου. Μέχρι που έφτασα στα ρωσο-γεωργιανά σύνορα και αντίκρισα πανικόβλητος μια ατελείωτη ουρά οχημάτων η οποία ξεπερνούσε τα 3 χλμ. - ο χρόνος αναμονής για την ολοκλήρωση των συνοριακών διαδικασιών έφτανε τις 7 ώρες. Ευτυχώς όμως, εξαιτίας ενός τρακαρίσματος που έγινε η αιτία να ακινητοποιηθούν όλοι, κατάφερα να ξεγλιστρίσω και να προσπεράσω την ουρά των οχημάτων για να φτάσω μόνος μου στα ρώσικα τελωνεία. Χρόνος ολοκλήρωσης των συνοριακών διαδικασιών; Μόλις μια ώρα! Αν έχεις τύχη διάβαινε. 
Η πρωτεύουσα της Τσετσενίας Grozny (140 χλμ. βορειοανατολικά των συνόρων), προσφέρθηκε για την πρώτη διανυκτέρευσή μου επί ρώσικου εδάφους. Αν και μεγάλο τμήμα της Grozny είχε καταστραφεί από τις πολεμικές συγκρούσεις μεταξύ Ρώσων και Τσετσένων αυτονομιστών (1990-2000), τριγυρνώντας στους δρόμους της τσετσένικης πρωτεύουσας με την πράσινη BMW F 850 GS αντίκρισα μια σύγχρονη, νεότευκτη πόλη, στην οποία κυριαρχούσε το ισλαμικό στοιχείο.
Πρωταρχική μέριμνα μου στην Grozny ήταν η αγορά συναλλάγματος (ρούβλια) από την επίσημη κρατική τράπεζα, αφού οι πιστωτικές–χρεωστικές κάρτες μου ήταν εκτός λειτουργίας εξαιτίας των κυρώσεις των Δυτικών χωρών στη Ρωσία.
 
Κι από την λαμπερή Grozny, πορεία κατόπιν προς την πόλη Astrakhan (480 χλμ.), διασχίζοντας ένα επίπεδο τοπίο ερήμου. Κτισμένη στο Δέλτα του Βόλγα, στο γεωγραφικό σημείο όπου ο μεγαλύτερος ποταμός της Ευρώπης χύνεται στην Κασπία Θάλασσα μετά από μια πορεία 3.650 χλμ., η Astrakhan σηματοδότησε και επίσημα την απαρχή του υδάτινου οδοιπορικού «VOLGA ROUTE».
Εδώ στην Astrakhan, ο Τιμούρ και η Νατάσα, ένα ζευγάρι ντοπιων μοτοσυκλετιστών, έγιναν οι οικοδεπότες και ξεναγοί μου στην πρώτη πόλη του Βόλγα. Ρώσικη μοτοσυκλετιστική αλληλεγγύη που μου έμεινε αξέχαστη!
Η πράσινη BMW F 850 GS, ακολουθώντας πιστά την κοίτη του Βόλγα (430 χλμ. βόρεια), με οδήγησε κατόπιν στην πόλη Volgograd (πρώην Στάλινγκραντ), στην οποία διαδραματίστηκαν τραγικά πολεμικά γεγονότα στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Με τον Στάλιν να υπενθυμίζει στους ελεύθερους πολιορκημένους της πόλης πως «ο Βόλγας έχει μόνο μια όχθη», οι ηρωικοί υπερασπιστές του Σταλινγκράντ απέτρεψαν, μετά από 142 μέρες πολιορκίας, την άλωση της πόλης από τους Γερμανούς. Και μπορεί το Σταλινγκράντ να παρέμεινε τελικά σε ρωσικά χέρια, το τίμημα ωστόσο υπήρξε μεγάλο, καθώς 1.000.000 ανθρώπινες ζωές θυσιάστηκαν για την υπεράσπιση της πόλης.
Έναν ελάχιστο φόρο τιμής σε όλους εκείνους που θυσιάστηκαν στην προάσπιση του Σταλινγκράντ αντιπροσωπεύει το τεραστίων διαστάσεων άγαλμα “The Motherland Calls” που δέσποζε στην κορυφή του λόφου Mamayev, όπως και ένα παρακείμενο κυκλικό μνημείο, όπου έκαιγε η άσβεστη φλόγα των ηρώων.
Επιπλέον, ιστορικά «αποτυπώματα» της ηρωικής εποποιίας αντίκρισα στο Πολεμικό Μουσείο της μάχης του Στάλινγκραντ και στην παρακείμενη μισογκρεμισμένη κατοικία του Λοχαγού Pavlova – το μοναδικό κτίσμα της πόλης που απέμεινε όρθιο. Εδώ στο Σταλινγκραντ, δίπλα στις όχθες του Βόλγα, βουβός και συγκλονισμένος βρέθηκα αντιμέτωπος με την Ιστορία και τα απομεινάρια της.