Οι παλιοί βρετανικοί κινητήρες ήταν σχεδιασμένοι να στάζουν λάδια! Πως έλυσαν το πρόβλημα οι Ιάπωνες

Ο σχεδιασμός που έκανε τη διαφορά
Μπάμπη Μέντη
Από τον

Μπάμπη Μέντη

19/7/2022

Όταν τα Ιαπωνικά εργοστάσια μπήκαν στο χώρο της βιομηχανίας μοτοσυκλετών και έκαναν μαζικά εξαγωγές στις χώρες της δύσης, οι πρώτες μοτοσυκλέτες που κατασκεύαζαν έμοιαζαν υπερβολικά ίδιες με τις δικύλινδρες εν σειρά μοτοσυκλέτες των βρετανών, δηλαδή τις Triumph, τις Norton και τις BSA. Η επιλογή των βρετανικών εν σειρά κινητήρων ως “πρότυπο” για τις δικές τους μοτοσυκλέτες δεν έγινε τυχαία από τους Ιάπωνες.

Ο δικύλινδρος εν σειρά είναι πολύ πιο απλός σχεδιαστικά από οποιασδήποτε άλλης αρχιτεκτονικής δικύλινδρο κινητήρα (π.χ. τους περίπλοκους ιταλικούς και γερμανικούς V2 και Boxer οι οποίοι απαιτούν διπλάσια εξαρτήματα) και αυτό παίζει τεράστιο ρόλο στο κατασκευαστικό κόστος και στην ταχύτητα των γραμμών παραγωγής. Οι Ιάπωνες ήθελαν να επιτύχουν όσο το δυνατόν χαμηλότερη τιμή (ανταγωνιστική) και να επεκταθούν όσο πιο γρήγορα γίνεται σε όλες τις αγορές του κόσμου.

Ο δικύλινδρος εν σειρά των βρετανών είχε όλα τα χαρακτηριστικά για να πετύχουν  το στόχο τους και ακριβώς για τους ίδιους λόγους είναι ο πιο δημοφιλής κινητήρας αυτή την εποχή στους μικρομεσαίους κυβισμούς και έχει κυριαρχήσει έναντι των V2 στα μοντέλα όπου η τιμή παίζει καθοριστικό ρόλο.

Αυτή η υπερβολική ομοιότητα στην εμφάνιση και στις προδιαγραφές των ιαπωνικών δικύλινδρων εν σειρά με τις βρετανικές μοτοσυκλέτες, έκανε πολλούς να λένε υποτιμητικά ότι οι Ιάπωνες απλώς φτιάχνουν “αντίγραφα” χρησιμοποιώντας τις κονσέρβες που άφησε ο στρατός της δύσης μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο.

Η αλήθεια όμως είναι κάπως διαφορετική, διότι οι Ιάπωνες γνώριζαν τις βασικές αδυναμίες των βρετανικών δικύλινδρων εν σειρά πριν ξεκινήσουν την κατασκευή μοτοσυκλετών για εξαγωγή σε όλο τον κόσμο.

Τα βρετανικά εργοστάσια μοτοσυκλετών χρησιμοποιούσαν στροφάλους με χρονισμό 360⁰, όπου τα δύο έμβολα παλινδρομούσαν μαζί δίπλα-δίπλα σαν μονοκύλινδρος. Η επιλογή αυτή έγινε λόγω της δυνατότητας που σου δίνει να χρησιμοποιείς ένα κοινό καρμπυρατέρ και για τους δύο κυλίνδρους, αλλά και τη δυνατότητα να χρησιμοποιείς το ίδιο σύστημα ανάφλεξης με εκείνο των μονοκύλινδρων. Σήμερα με τους ηλεκτρονικούς ψεκασμούς και τις ECU ακούγεται αστείο, όμως τότε ήταν πάρα πολύ σημαντικό διότι η τεχνολογία ήταν ακριβή και τα εργατικά χέρια φτηνά.

Από καθαρά κατασκευαστική άποψη, οι βρετανικοί δικύλινδροι εν σειρά ήταν οι πιο απλοί και οι πιο φτηνοί στην κατασκευή από κάθε άλλο δικύλινδρο εν σειρά έχουμε δει έως σήμερα στην παραγωγή.

Μάλιστα για να απλοποιήσουν ακόμα περισσότερο τη διαδικασία παραγωγής, τα κάρτερ στις βρετανικές δικύλινδρες εν σειρά ήταν κάθετα χωρισμένα, κάνοντας πολύ εύκολη και γρήγορη τη συναρμολόγησή τους.

Όλα αυτά τα πλεονεκτήματα για τα βρετανικά εργοστάσια είχαν όμως και κάποια σοβαρά μειονεκτήματα για τους ιδιοκτήτες των βρετανικών μοτοσυκλετών.

Το πρώτο μειονέκτημα ήταν φυσικά οι κραδασμοί πρώτης τάξης λόγω της ταυτόχρονης κίνησης πάνω-κάτω των δύο εμβόλων μαζί. Πέρα από ενοχλητικοί στην οδήγηση, οι κραδασμοί πρώτης τάξης είναι “επώδυνοι” για τον ίδιο τον κινητήρα και βάζουν σε κίνδυνο την υγεία του στις υψηλές στροφές.

 

Το δεύτερο πρόβλημα ήταν οι τεράστιοι λεκέδες από λάδια που άφηναν σε όποιο σημείο τις παρκάριζες.

 

Το πρόβλημα αυτό δεν είχε καμία σχέση με την ποιότητα κατασκευής ή την ποιότητα υλικών των βρετανικών μοτοσυκλετών εκείνης της εποχής. Ίσα-ίσα που ήταν πολύ ανώτερη από των ιαπωνικών μοτοσυκλετών.

 

Το πρόβλημα ήταν ξεκάθαρα σχεδιαστικό, γι΄αυτό και παραμένει άλυτο μέχρι σήμερα και ακόμα και η πιο τέλεια ανακατασκευασμένη βρετανική μοτοσυκλέτα του ’60 και του ’70 θα αρχίσει να σουρώνει λάδια μετά από μερικά χιλιόμετρα χρήσης, όποιο σύγχρονο διαστημικό υλικό στεγανοποίησης κι αν χρησιμοποιήσεις.

 

Υπάρχουν δύο αιτίες που δημιουργούν το πρόβλημα. Την πρώτη μάλλον την έχετε ήδη βρει, αφού είναι αρκετά εύκολο να καταλάβεις πως τα κάθετα χωρισμένα τμήματα των κάρτερ μεταβάλουν διαρκώς τη δύναμη που τα κρατά ενωμένα λόγω της διαστολής και συστολής των μετάλλων όταν ο κινητήρας είναι ζεστός ή κρύος.

 

Τα πράγματα γίνονται ακόμα χειρότερα, λόγω της εσωτερικής πίεσης αέρα που δημιουργεί ο χρονισμός του στροφάλου των 360⁰, αφού τα δύο έμβολα συμπιέζουν τον αέρα μέσα στα κάρτερ όταν κατεβαίνουν ταυτόχρονα προς τα κάτω, πιέζοντας τα λάδια να βγουν έξω από τα κάρτερ.

 

Αυτή η εσωτερική πίεση αέρα μέσα στα κάρτερ που δημιουργούν τα έμβολα είναι που κάνουν τις παλιές βρετανικές δικύλινδρες εν σειρά να σουρώνουν ακόμα περισσότερο λάδια όταν ο κινητήρας αρχίζει να κρυώνει, τα μέταλλα συστέλλονται και τα λάδια βρίσκουν πιο εύκολο δρόμο διαφυγής.

Βέβαια και όταν ο κινητήρας είναι ζεστός και τα μέταλλα διαστέλλονται η κατάσταση δεν βελτιώνεται πολύ, αφού η λειτουργία του κινητήρα σε υψηλότερες στροφές αυξάνει ακόμα περισσότερο την εσωτερική πίεση.

 

Οι Ιάπωνες έλυσαν αυτά τα προβλήματα των βρετανικών δικύλινδρων εν σειρά χρησιμοποιώντας στους δικούς τους κινητήρες στρόφαλο 180⁰, όπου όταν το ένα έμβολο ανεβαίνει, το άλλο κατεβαίνει, εξισορροπώντας την πίεση του αέρα μέσα στα κάρτερ και εξουδετερώνοντας με επιτυχία τους κραδασμούς πρώτης τάξης.

 

Ταυτόχρονα, οι Ιάπωνες χώρισαν οριζόντια τα κάρτερ, οπότε το κάτω τμήμα τους αποτελεί λεκάνη και δεν υπάρχουν ενώσεις μεταλλικών επιφανειών που να επιτρέπουν διαρροές λαδιού.  

Έτσι παρά το γεγονός πως η ποιότητα μετάλλων στις ιαπωνικές μοτοσυκλέτες της εποχής δεν ήταν καλύτερη των βρετανικών, εν τούτοις λόγω της διαφορετικής επιλογής χρονισμού του στροφάλου, οι Ιάπωνες κατάφεραν να λύσουν όλα τα προβλήματα που είχαν οι βρετανικές μοτοσυκλέτες επί δεκαετίες!

 

Δεν θα παίρνεις το χέρι από το τιμόνι! Θα χαϊδεύεις και θα ζουλάς το γκριπ αντί διακοπτών – Γερμανική καινοτομία

Από το θερμαινόμενο grip στην αλληλεπίδραση ανθρώπου-μοτοσυκλέτας
Smart Grips
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

30/7/2025

Η Brehmergroup και το Πανεπιστήμιο Εφαρμοσμένων Επιστημών της Κολωνίας συνεργάζονται για να φέρουν την επόμενη μεγάλη καινοτομία στον χειρισμό μοτοσυκλέτας, ένα έξυπνο σύστημα λαβών με αναγνώριση χειρονομιών, αναγνώριση λαβής και απτική ανάδραση (δόνηση), για μεγαλύτερη ασφάλεια και πιο διαισθητική αλληλεπίδραση κατά την οδήγηση.

Η ιστορία ξεκινά το 2006, όταν ο Thomas Brehmer, ιδρυτής της Brehmergroup, πατεντάρισε τα καινοτόμα θερμαινόμενα grips, τεχνολογία που σήμερα εξοπλίζει, μεταξύ άλλων, και μοτοσυκλέτες της BMW. Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά θερμαινόμενα grips που χρησιμοποιούν συρμάτινες αντιστάσεις, αυτά βασίζονται σε πατενταρισμένη θερμαντική μεμβράνη που προσφέρει ομοιόμορφη κατανομή θερμότητας.

 Πέρα από αυτό όμως το 2025, σε συνεργασία με τον Moritz Schmidt, τεχνικό διευθυντή της εταιρείας, η ιδέα εξελίχθηκε στο πρώτο “έξυπνο” θερμαινόμενο grip με ενσωματωμένη αναγνώριση λαβής, που καταχωρήθηκε με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας.

Smart Grips

Στο τρέχον εγχείρημα, η λύση αυτή αναβαθμίζεται με αισθητήρες για αναγνώριση χειρονομιών με την βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης και ενεργή απτική ανάδραση (δόνηση). Έτσι, οι λαβές της μοτοσυκλέτας μετατρέπονται σε ένα πλήρες διαδραστικό περιβάλλον ελέγχου.

Χειρονομίες αντί για κουμπιά – ασφάλεια χωρίς συμβιβασμούς

Σύμφωνα με τον Καθ. Δρ. Matthias Böhmer από το Cologne Institute for Digital Ecosystems (CIDE), η οδήγηση με παραδοσιακά κουμπιά ή οθόνες αφής απαιτεί συχνά να αφήσουμε το ένα χέρι από το τιμόνι, κάτι που σε κρίσιμες στιγμές αυξάνει τον κίνδυνο ατυχήματος. Το νέο σύστημα λύνει το πρόβλημα με πιο διαισθητικές λύσεις χειρισμού όπως

Ένα σφίξιμο της λαβής μπορεί να απαντήσει σε μια κλήση.

Ένα γλίστρημα του αντίχειρα μπορεί να ενεργοποιήσει το φλας.

Ένα άγγιγμα μπορεί να αλλάξει λειτουργίες.

Παράλληλα, η απτική ανάδραση ενημερώνει διακριτικά τον αναβάτη – για παράδειγμα, η αριστερή λαβή δονείται γρήγορα λίγο πριν από μια αριστερή στροφή, προσφέροντας καθοδήγηση χωρίς να απαιτείται οπτική επαφή με οθόνες και απόσπαση της προσοχής και του βλέμματος από τον δρόμο.

Επειδή μιλάμε για μοτοσυκλέτα και σε επίπεδο ευρωπαίων μοτοσυκλετιστών, εννοείται πως το σύστημα αυτό δουλεύει πάνω από τα γάντια που είναι απαραίτητα στην οδήγηση της μοτοσυκλέτας. Εκεί το ξέρουν όλοι, εδώ τα θεωρούν υπερβολή.

Smart Grips

Ο Böhmer τονίζει: “Η ιδέα μειώνει την απόσπαση προσοχής και αυξάνει σημαντικά την ασφάλεια. Ειδικά στην αστική ή δυναμική οδήγηση, μπορεί να κερδίσει κρίσιμα κλάσματα του δευτερολέπτου”.

Απλό στην εφαρμογή – προσιτό στο κόστος

Η τεχνολογική βάση παραμένει η αποδεδειγμένα αξιόπιστη τεχνολογία θερμαντικού φύλλου της Brehmergroup, η οποία μπορεί να συνδυαστεί αποδοτικά με τεχνολογία αισθητήρων. Έτσι, η λύση μπορεί να ενσωματωθεί σε υπάρχουσες πλατφόρμες οχημάτων χωρίς μεγάλες τροποποιήσεις και με χαμηλό κόστος.

θερμαινόμενα

Η λογική της κατασκευής παραμένει ευέλικτη, πράγμα που σημαίνει ότι στο μέλλον θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί όχι μόνο σε μοτοσυκλέτες, αλλά και σε e-bikes, ηλεκτρικά σκούτερ ή ακόμη και οχήματα ειδικού σκοπού.

Ο Moritz Schmidt σημειώνει: “Για εμάς, αυτό δεν είναι απλώς ένα προϊόν – είναι η απόδειξη του πώς συνδυάζουμε τη μηχανοτρονική τεχνογνωσία, την εμπειρία βιομηχανικής υλοποίησης και την ακαδημαϊκή έρευνα για να δημιουργούμε καινοτομίες που φτάνουν στην αγορά”.

Το ερευνητικό έργο χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Οικονομίας και Ενέργειας, με προϋπολογισμό περίπου 220.000 ευρώ και διάρκεια έως τον Νοέμβριο του 2026.

θερμαινόμενα

 

Ετικέτες