Διόδια: Παρατυπία με την συμφωνία παραχώρησης οδηγεί σε καταστροφικό μποτιλιάρισμα

Τεράστιες οι ευθύνες των εταιριών και του δημοσίου
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

29/10/2019

Την παρέμβαση εισαγγελέα αξιώνουν όσα έγιναν στην Ε.Ο. Αθηνών – Θεσσαλονίκης κατά την επιστροφή αργά το απόγευμα και τις βραδινές ώρες της 28ης Οκτωβρίου καθώς ο μοναδικός λόγος που δημιουργήθηκε μποτιλιάρισμα δεκάδων χιλιομέτρων, ήταν τα μετωπικά διόδια. Μεγαλύτερο το πρόβλημα στην Θήβα και τα όσα έγιναν εκεί αποτελούν ντροπή για τις συμβάσεις παραχώρησης που ξεκάθαρα αναφέρουν το σενάριο της αναστολής είσπραξης διοδίων σε έκτακτες περιπτώσεις.

Χθες τα μοναδικά διόδια που ανέστειλαν την είσπραξή τους ήταν των Μαλγάρων, ένα από τα δύο στην χώρα που παραμένουν στο δημόσιο – και που έχουν ξεπεράσει την περίοδο της προγραμματισμένης λειτουργίας τους. Η αναστολή είσπραξης σε μετωπικούς σταθμούς ΔΕΝ είναι κάτι χαριστικό, ΔΕΝ το απαιτεί κανείς ως χάρη αλλά απαιτείται σε περιπτώσεις που το μποτιλιάρισμα οδηγεί σε ουρές χιλιομέτρων καθώς αποδεικνύεται καταστροφικό και με τεράστιες συνέπειες. Το πιο άμεσα κατανοητό παράδειγμα για την σοβαρότητα μίας μεγάλης ουράς, είναι τα ατυχήματα που συμβαίνουν από την απότομη ακινητοποίηση 20 και 30 χιλιόμετρα πριν τον μετωπικό σταθμό. Ακριβώς όπως ήταν και οι ουρές το βράδυ της 28ης Οκτωβρίου, που έφταναν μέχρι το ύψος του Κάστρου. Το μποτιλιάρισμα για να πληρώσει κανείς το αντίτιμο στο ύψος της Θήβας ξεκινούσε από το Κάστρο κι αυτό δημιουργούσε καταστροφικές συνθήκες για την ασφάλεια των οδηγών.

Τα ειδησεογραφικά site γενικού ενδιαφέροντος ανακυκλώνουν την είδηση πως τα διόδια αλλάζουν και την παρουσιάζουν ως την λύση για τις ουρές στους σταθμούς διοδίων. Πρώτα απ’ όλα η εφαρμογή τους έχει καθυστερήσει πολύ περισσότερο από αυτό που αναφερόταν αρχικά στις Συμβάσεις Παραχώρησης, κι αυτό γιατί βολεύονται οι εταιρίες με τους μετωπικούς σταθμούς εισπράττοντας μεγαλύτερο αντίτιμο. Το διόδιο τέλος έχει υπολογιστεί και συμπίπτει με τα όρια της σύμβασης στο σύνολο του μήκους, όταν όμως κάποιος χρησιμοποιεί την Ε.Ο. για μικρότερες αποστάσεις, τότε χρεώνεται με μεγαλύτερο -αναλογικά- μέρος. Συμφέρον για τους Παραχωρησιούχους, να παραμείνουν για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα οι μετωπικοί σταθμοί. Ακόμη και τότε όμως -όταν αλλάξει ο τρόπος πληρωμής- οι ουρές δεν μπορούν να αποφευχθούν. Και οι ουρές μετά από ένα σημείο γίνονται κίνδυνος πραγματικός, όπως έχει αποδειχτεί στις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες που λειτουργούν με αντίστοιχα συστήματα.

Δεν έχουν όλες οι χώρες διόδια, και μερικές από αυτές απολαμβάνουν τους καλύτερους δρόμους του κόσμου, όμως αυτό είναι θέμα μίας άλλης κουβέντας. Η Ιταλία όμως, το μοντέλο της οποίας έχουμε υιοθετήσει, έχει εκπονήσει σχέδια για τέτοιες περιπτώσεις, ώστε να αποσυμφορίζει την κίνηση στις εθνικές οδούς μετά από ένα σημείο. Τέτοιες λύσεις είναι απαραίτητες για την ασφάλεια και όχι απλά για την καλυτέρευση της εμπειρίας ταξιδιού…

Μονάχα που η λύση υπάρχει ήδη και εδώ σε εμάς καθώς προβλέπεται αναστολή είσπραξης σε έκτακτες ανάγκες. Αυτό άλλωστε είναι κάτι που οι Παραχωρησιούχοι, οι εταιρίες δηλαδή που εκμεταλλεύονται τις εθνικές οδούς, θα πρέπει να έχουν ως πλάνο και με την είσοδο των ηλεκτρονικά ελεγχόμενων διοδίων στην ζωής μας. Μία κατάρρευση του συστήματος στο μέλλον, ακόμη και για λίγες ώρες, θα οδηγήσει σε ακόμη μεγαλύτερες ουρές καθώς οι πύλες θα είναι ακόμη πιο λίγες και το προσωπικό δεν θα επαρκεί για την ταυτόχρονη είσπραξη πολλών σειρών αυτοκινήτων και μοτοσυκλετών.

Ο νομοθέτης έφτιαξε μία Σύμβαση Παραχώρησης που είναι ιδιαίτερα ευνοϊκή για τις εταιρίες και την περίπτωση της αναστολής είσπραξης την έχει ορίσει ως μέτρο, κι αυτό γιατί είναι κατανοητό από όλα τα μέρη της σύμβασης πως είναι απαραίτητο να υπάρχει ως μέτρο. Ένα μέτρο όμως που στην πράξη εφαρμόζεται μονάχα στα διόδια που εισπράττει το δημόσιο απευθείας. Οι ευθύνες των εταιριών είναι τεράστιες και συμπληρωματικά, εικόνες όπως αυτές δεν συμβαδίζουν με το κοινωνικό πρόσωπο που προωθούν.

Στην Σύμβαση Παραχώρησης λοιπόν, υπάρχει όρος πως οφείλουν να λειτουργούν τόσες πύλες σε κάθε σταθμό διοδίων, που να μην δημιουργούνται ουρές μεγαλύτερες των είκοσι αυτοκινήτων για περισσότερες από δύο ώρες. Ωστόσο ο όρος αυτός είναι έτσι διατυπωμένος, που να φωτογραφίζει συγκεκριμένους σταθμούς που εξυπηρετούν εισόδους πόλεων και όχι τόσο τους μετωπικούς στην εθνική οδό που μποτιλιάρονται σε κάθε αργία κι αυτό γιατί προσθέτει ένα «και» ορίζοντας τις περισσότερες ημέρες μέσα στον μήνα που μπορεί αυτό να συμβεί. Δεν έχει πάει ακόμη στα δικαστήρια κανείς για να παλέψει απέναντι στο «και», όμως δεν χρειάζεται κιόλας, διότι η αναστολή είσπραξης αναφέρεται λίγο μετά.

Σε άλλο σημείο της σύμβασης παραχώρησης, ξεκάθαρα αναφέρει ο νομοθέτης την περίπτωση των έκτακτων περιπτώσεων. Και όταν οι ουρές έχουν φτάσει να μετρούνται σε δεκάδες χιλιόμετρα η κατάσταση γίνεται έκτακτη. Ένα περιστατικό στο κέντρο αυτής της ουράς είναι μη αντιμετωπίσιμο στον χρόνο που πρέπει.

Δεν είναι τυχαίο που σε όσα διόδια ελέγχει το κράτος απευθείας αναστέλλεται η είσπραξη στις μεγάλες ουρές. Είναι ξεκάθαρο πως γίνεται επικίνδυνο να κλείνεις την Ε.Ο. για ώρες και πως συμβαίνουν ατυχήματα σε αυτές τις περιπτώσεις. Η Σύμβαση Παραχώρησης αναφέρει πως σε περίπτωση ατυχήματος και σε έκτακτες περιπτώσεις πρέπει να αναστέλλεται η είσπραξη - και έχω γίνει μάρτυρας να παρακωλύεται η διέλευση ασθενοφόρου με αναμμένο φάρο και τον οδηγό να παρακαλά να τον αφήσει να φύγουν. Είχαν κλείσει την λωρίδα που υπάρχει για αυτό ακριβώς τον σκοπό και το ασθενοφόρο χρειάστηκε να περιμένει δέκα λεπτά πίσω από τα αυτοκίνητα, αντί να ανοίξει η μπάρα και η συγκεκριμένη σειρά να μην πληρώσει, ώστε να περάσει και το ασθενοφόρο. Στο κάτω-κάτω ήταν ευθύνη της εταιρίας να υπάρχει ειδική λωρίδα για τα ασθενοφόρα και εκείνη την στιγμή ήταν κλειστή. Ήταν κι αυτό το περιστατικό στον μετωπικό σταθμό στην Θήβα.

Yamaha: Κατοχύρωσε πατέντα για αερόσακο σε μοτοσυκλέτα

Νέα διπλώματα ευρεσιτεχνίας δίνουν λύσεις σε ένα παλιό πρόβλημα
Yamaha αερόσακος 2025 πατέντα
Από το

motomag

30/4/2025

Πατέντες δείχνουν πως η Yamaha εργάζεται πάνω στην εξέλιξη των αερόσακων θέλοντας να τους ενσωματώσει σε μοτοσυκλέτες της με στόχο να βελτιωθεί η πιθανότητα επιβίωσης του αναβάτη σε τροχαίο ατύχημα.

Στην αυτοκινητοβιομηχανία οι αερόσακοι έχουν αποδείξει την αξία τους στη σωτηρία οδηγού και επιβατών και έχουν καθιερωθεί ως το κυριότερο δευτερεύον σύστημα παθητικής ασφαλείας που υποστηρίζει στο μέγιστο το βασικό, τη ζώνη ασφαλείας- χωρίς αυτή ο αερόσακος μπορεί να γίνει ακόμη και απειλητικός για τη ζωή του οδηγού και των υπόλοιπων επιβαινόντων.

Σύμφωνα με την Εθνική Υπηρεσία Ασφάλειας Οδικών Μεταφορών των ΗΠΑ (NHTSA), περισσότερες από 50.000 ζωές σώθηκαν από τους αερόσακους μόνο στις ΗΠΑ μεταξύ 1987 και 2017. Παγκοσμίως, εκτιμάται ότι αποτρέπουν περίπου 70.000 θανάτους κάθε χρόνο, ένα νούμερο που είναι λογικά πολύ μεγαλύτερο στην πραγματικότητα.

Yamaha αερόσακος 2025 πατέντα

Ωστόσο, ενώ τα αυτοκίνητα εξοπλίζονται εδώ και καιρό υποχρεωτικά με αυτή την τεχνολογία, οι αερόσακοι έχουν μια εξειδικευμένη ύπαρξη στην ενσωμάτωσή τους στις μοτοσυκλέτες- με εξαίρεση το Honda Gold Wing που διατίθεται με αερόσακο. Τους συναντάμε συνήθως ως μέρος του τεχνικού ρουχισμού του αναβάτη.

Τώρα και η Yamaha μπαίνει στο παιχνίδι με μια νέα ιδέα γύρω από την εφαρμογή του αερόσακου στα δίκυκλα σε συνδυασμό με αισθητήρες. Οι μοτοσυκλέτες διαφέρουν θεμελιωδώς από τα αυτοκίνητα σε πολλές πτυχές που σχετίζονται με την ασφάλεια. Ως αποτέλεσμα, ένας αερόσακος μοτοσυκλέτας πρέπει να αντιδρά πολύ πιο γρήγορα και να ενεργοποιείται με μεγαλύτερη ακρίβεια από τον αντίστοιχο αερόσακο αυτοκινήτου. Επιπλέον, οι κινήσεις μιας μοτοσυκλέτας σε περίπτωση ατυχήματος είναι πιο πολύπλοκες - εκτός από την καθαρή επιβράδυνση, παίζουν ρόλο και οι κινήσεις κλίσης και περιστροφής. Συνεπώς, το σύστημα αισθητήρων πρέπει να επεξεργάζεται σημαντικά περισσότερες πληροφορίες προκειμένου να διασφαλίζεται η ενεργοποίηση χωρίς σφάλματα. Αυτά τα τεχνικά εμπόδια ευθύνονται εν μέρει για το γεγονός ότι η Gold Wing της Honda παραμένει μέχρι στιγμής η μόνη μοτοσυκλέτα παραγωγής με αερόσακο.

Η Yamaha κατέθεσε μια πατέντα που αφορά ειδικά τη βελτίωση της τεχνολογίας αισθητήρων για τους αερόσακους στις μοτοσυκλέτες. Η τεχνολογία περιλαμβάνει τη χρήση δύο αισθητήρων επιτάχυνσης - συγκρίσιμων με τις μονάδες αδρανειακής μέτρησης (IMU) αλλά το κυριότερο είναι ότι ο ένας από τους αισθητήρες τοποθετείται μπροστά από το κέντρο βάρους της μοτοσυκλέτας και ο άλλος πίσω από αυτό. Αυτό επιτρέπει στο σύστημα να ανιχνεύει με ακρίβεια την κίνηση σε τρεις διαστάσεις - οριζόντιες, πλευρικές και κατακόρυφες.

Yamaha αερόσακος 2025 πατέντα

Η διάταξη αυτή επιτρέπει στη μονάδα ελέγχου να ανιχνεύει μια πιθανή σύγκρουση και την κατεύθυνσή της ιδιαίτερα γρήγορα και αξιόπιστα. Αυτό είναι ζωτικής σημασίας για την ενεργοποίηση του αερόσακου σε κλάσματα του δευτερολέπτου - πριν ο ίδιος ο αναβάτης προσκρούσει σε εμπόδιο.

Η Yamaha R1 στο επίκεντρο

Είναι ενδιαφέρον να σημειωθεί ότι η Yamaha χρησιμοποιεί ως μοντέλο αναφοράς στα σχέδια ευρεσιτεχνίας μια supersport μοτοσυκλέτα, τη YZF-R1 όπου η πρόκληση είναι ιδιαίτερα μεγάλη. Η σπορ θέση οδήγησης, με κλίση προς τα εμπρός, σημαίνει ότι το κεφάλι του αναβάτη βρίσκεται πολύ κοντά στο μπροστινό μέρος της μοτοσυκλέτας.

Η επιλογή του συγκεκριμένου μοντέλου από τη Yamaha ως παράδειγμα θα μπορούσε να είναι μια ένδειξη ότι ο ιαπωνικός κατασκευαστής είναι πρόθυμος να αντιμετωπίσει τα πιο σύνθετα σενάρια ενσωμάτωσης αερόσακων - και να μην επικεντρωθεί μόνο σε μοτοσυκλέτες τουρισμού ή πόλης. Ωστόσο οι κατασκευαστές χρησιμοποιούν για να κατοχυρώσουν τις πατέντες τους και δίκυκλα στα σχέδια που μπορεί να μην έχουν καμία σχέση με την τελική εφαρμογή.

Tricity με αερόσακο;

Εκτός από το R1, η πατέντα δείχνει επίσης το τρίτροχο σκούτερ Tricity της Yamaha με σύστημα αερόσακου. Όπως έχετε διαβάσει και εδώ η Autoliv παρουσίασε επίσης ένα πρωτότυπο αερόσακου σε ένα Piaggio MP3, άμεσο ανταγωνιστή του Tricity, σε εμπορικές εκθέσεις το 2023. Φαίνεται ότι οι κατασκευαστές προσδοκούν ιδιαίτερα υψηλές δυνατότητες από τα αστικά οχήματα που είναι προσανατολισμένα στην ασφάλεια.

Συμπερασματικά το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας της Yamaha δείχνει ότι η ανάπτυξη των αερόσακων για μοτοσυκλέτες συνεχίζει στον δρόμο της εξέλιξης - με έμφαση στην έξυπνη τεχνολογία αισθητήρων και την αλγοριθμική ακρίβεια. Ωστόσο, ένα πράγμα είναι σαφές: αν ο αερόσακος σε δύο τροχούς πρόκειται να έχει πραγματικότητα στο μέλλον, αυτό ακριβώς το είδος προσέγγισης -η εξέλιξη των αισθητήρων- είναι απαραίτητο για να ξεπεραστούν τα τεχνικά εμπόδια. Οι κάμερες (ή ραντάρ), σε συνδυασμό ίσως με λογισμικό τεχνητής νοημοσύνης θα μπορούσαν να βοηθήσουν σε αυτό.