Οδοιπορικό στον Εύξεινο Πόντο: Στην έδρα της Φιλικής Εταιρείας

Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

22/7/2016

Καθισμένος σ’ ένα παρόχθιο καφέ του Κιέβου, δίπλα στα ασάλευτα νερά του ποταμού Δνείπερου, συμπλήρωνα το "ημερολόγιο καταστρώματος" με τις ταξιδιωτικές εμπειρίες των τελευταίων ημερών. Με συντροφιά έναν δυνατό καφέ, σκόρπιες σκέψεις και δυνατές εικόνες έπαιρναν σιγά σιγά το δρόμο από το μυαλό στο πληκτρολόγιο.
Πριν από μόλις τρεις μέρες βρισκόμουν στην Μόσχα (850 χλμ. μακριά) και τώρα το μαύρο Supra μ’ είχε μεταφέρει στην Ουκρανία, και συγκεκριμένα στην πρωτεύουσα της χώρας. Φτάνοντας στο Κίεβο, εγώ μετρούσα 19 ημέρες on the road και το κοντέρ του παπιού μετρούσε αντίστοιχα 4.200 χιλιόμετρα από την αρχή του παρευξείνιου οδοιπορικού. Αναβάτης και όχημα βρισκόμασταν σε άριστη κατάσταση (λειτουργικά και ψυχολογικά), πανέτοιμοι για τα επόμενα χιλιόμετρα, που προβλέπονταν όμως δύσκολα εξαιτίας της άσχημης κατάστασης των ουκρανικών δρόμων.

Εκτός από τα ενδιαφέροντα αξιοθέατά του (κυρίως ορθόδοξοι χριστιανικοί ναοί και νεοκλασικά αρχιτεκτονήματα), το Κίεβο μού επιφύλασσε ωστόσο μια ευχάριστη έκπληξη, καθώς εδώ ανταμώθηκα τυχαία με έξι Έλληνες μοτοσυκλετιστές από την Κομοτηνή, που ταξίδευαν όλοι μαζί με προορισμό τις Βαλτικές χώρες.

Η Οδησσός, με το απάνεμο λιμάνι της και την χαρισματική αμφιθεατρική τοποθεσία της, με καρτερούσε μόλις 480 χλμ. νοτιότερα της ουκρανικής πρωτεύουσας. Ήταν ο αμέσως επόμενος -και τελευταίος- αστικός προορισμός μου επί ουκρανικού εδάφους. Εκείνη την ημέρα χρειάστηκε ωστόσο να παλέψω για 7 ολόκληρες ώρες μ’ έναν δαιμονισμένο αέρα, που προσπαθούσε να με γκρεμίσει από την σέλα του παπιού. Τελικά κατάφερα να φτάσω όρθιος…

Οι αρχαίοι Μιλήσιοι υπήρξαν οι θεμελιωτές της Οδησσού, της οποίας η μετέπειτα ιστορία της ήταν στενά συνδεδεμένη με την έντονη παρουσία των Ελλήνων (κυρίως κατά τον 18ο και 19ο αιώνα), που όριζαν το εμπόριο της Μαύρης Θάλασσας και οραματίστηκαν την απελευθέρωση των ελληνικών εδαφών από τους Τούρκους, ιδρύοντας εδώ την περιβόητη Φιλική Εταιρεία.

Η εμβληματική "Σκάλα Ποτέμκιν" (αποτέλεσε το σκηνικό στην διάσημη κινηματογραφική ταινία "Θωρηκτό Ποτέκμιν"), το Μουσείο της Φιλικής Εταιρίας, το εκπληκτικό Εθνικό Θέατρο Όπερας και Μπαλέτου, το παλάτι Vorontsov και το Αρχαιολογικό Μουσείο ήταν στις πρώτες θέσεις της τουριστικής ατζέντας της παραθαλάσσιας ουκρανικής πολιτείας, που με καθήλωσε με την αρχιτεκτονική πανδαισία και κομψότητά της. Ναι, η Οδησσός ήταν μια πόλη που "ξεχείλιζε" από ποιητική ομορφιά και ασυγκράτητο ερωτισμό. Όπως άλλωστε και οι Ουκρανές…

Κωνσταντίνος Μητσάκης

https://bit.ly/MOTO_669

Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

21/7/2025

Η Ελλάδα επιβάλει μία από τις υψηλότερες φορολογίες στα οχήματα με υψηλό ΦΠΑ και με πρόσθετο φόρο για τον οποίο κάποια στιγμή θα κληθεί να πληρώσει πρόστιμο από την ΕΕ.

Προς το παρόν έχουμε δύο μήνες προθεσμία για να γλιτώσουμε ένα άλλο πρόστιμο καθώς μαζί με Βέλγιο, Ρουμανία και Ισπανία, δεν έχουμε ενσωματώσει δύο βασικές οδηγίες, την 2022/542 και την 2020/285 που αφορούν τους συντελεστές ΦΠΑ.

Η προθεσμία για την ενσωμάτωση της 2022/542 έληξε στην αλλαγή του νέου έτους, οπότε είμαστε ήδη 7 μήνες εκπρόθεσμοι. Με την οδηγία αυτή επιτρέπεται στα κράτη-μέλη να έχουν μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ σε ορισμένα αγαθά και μάλιστα ακόμη και μηδενικούς σε ορισμένα βασικά αγαθά, όπως τρόφιμα, νερό και φάρμακα.

Στην ίδια κατηγορία με τα φάρμακα που η ΕΕ επιτρέπει τον μηδενικό ΦΠΑ, ανήκουν και προστατευτικά μέσα όπως οι μάσκες και τεχνηέντως -σκέφτεται κανείς- πως θα μπορούσε να εφαρμοστεί το 0% και στα κράνη. Ωστόσο κάτι τέτοιο φαίνεται πως δεν είναι εφικτό. Θα ήταν αν η Ελλάδα είχε επιβάλλει μηδενικό ΦΠΑ το 1990-1991 όταν φωνάζαμε πως θα χαθεί η ευκαιρία.

Πώς το ξέραμε αυτό; Διότι τότε ξεκινούσε η εναρμόνιση σε ενιαίο πλαίσιο για τον ΦΠΑ στα κράτη μέλη όπου καθένας θα όριζε το ακριβές ύψος των συντελεστών, όχι όμως των μηδενικών ή των μειωμένων.

Για αυτό και πρόσφατα όταν η Πολιτεία θέλησε τελικά να μειώσει τον ΦΠΑ στα κράνη τον πήγε στο 13%, όπως ισχύει τώρα αντί του 24% και δεν κατέβηκε πιο κάτω.

Αντιθέτως η Αγγλία, όσο ακόμη βρισκόταν στην ΕΕ, ήταν η μοναδική χώρα που είχε μηδενικό ΦΠΑ στα κράνη καθώς είχε επιβάλει την εξαίρεση από παλιά, πριν την ένωση. Οι όροι τότε ήταν πιο ελαστικοί και όριζαν πως θα διατηρηθούν οι εξαιρέσεις κάθε κράτους. Τώρα προφανώς η Αγγλία μπορεί να επιβάλλει οποιονδήποτε ΦΠΑ θέλει στην αγορά του κράνους και φυσικά συνεχίζει να είναι μηδενικός, όπως ήταν πάντα.

Χάθηκε λοιπόν τότε μία μεγάλη ευκαιρία για την Ελλάδα, ακριβώς όπως εξηγούσε τότε πως θα γίνει. Για αυτό και κάθε φορά διαβάζουμε με πικρία τα σχόλια που ζητούν την κατάργηση του ΦΠΑ στα κράνη, γιατί είναι κάτι που κλείδωσε αρχές της δεκαετίας του ’90.

Τώρα υπάρχει μία νέα ευκαιρία ωστόσο, για μείωση του ΦΠΑ στα βασικά αγαθά, ακόμη και στον μηδενισμό τους.

Εξίσου σημαντικό το γεγονός πως οι μικρές επιχειρήσεις θα πρέπει να απαλλαγούν από την υποχρέωση επιβολής ΦΠΑ, σύμφωνα με την ΕΕ. Δεν έχει εφαρμοστεί στην Ελλάδα, προφανώς γιατί η Πολιτεία φοβάται πως την επόμενη ημέρα θα κατακερματιστούν πολλές επιχειρήσεις σε μικρότερες που θα έχουν κύκλο εργασιών στο όριο της απαλλαγής καταβολής ΦΠΑ.

Παράλληλα, είμαστε και εκπρόθεσμοι, σαν χώρα, στην προθεσμία σύνδεσης με το δίκτυο ProDriveNet ώστε όλες οι χώρες να μπορούν άμεσα να ελέγξουν τα στοιχεία κάθε επαγγελματία οδηγού, είτε μεταφέρει εμπορεύματα, είτε επιβάτες.

Η βασικότερη όμως προθεσμία που έχει λήξει, είναι σχετική με το ύψος των συντελεστών ΦΠΑ και δίνει την ευκαιρία στη χώρα να βάλει μηδενικό ΦΠΑ σε επτά (7) κατηγορίες. Αυτή την στιγμή ο ΦΠΑ είναι μηδενικός σε ελάχιστες περιπτώσεις και όχι σε βασικά αγαθά, όπως πλέον μπορεί να κάνει η χώρα, αλλά καθυστερεί.

Θα ήταν ευχής έργο να μπορέσει να εντάξει τα κράνη μοτοσυκλετών σε μία από αυτές τις κατηγορίες, ώστε να διορθώσει την χαμένη ευκαιρία του 1990. Η πάγια απάντηση του Υπουργείου σε ερώτηση του ΜΟΤΟ, την οποία επαναλαμβάνουμε κάθε φορά που αλλάζει ο Υπουργός, είναι πως ΘΑ ΗΘΕΛΑΝ να έχουν μηδενικό ΦΠΑ στα κράνη, αλλά δεν μπορούν εξαιτίας της ΕΕ.

Για αυτό στην Ελλάδα εφαρμόζεται το μικρότερο δυνατό που θα μπορούσαν χωρίς να μπαίνουν σε ειδικές διαδικασίες και αυτό θα πρέπει να είναι μεγαλύτερο του 12%, οπότε και καθιερώθηκε στο 13% τον Ιανουάριο του 2020.

Αν τώρα μηδενίσει ο ΦΠΑ σε τρόφιμα, νερό και φάρμακα και απαλλαγούν οι μικρές επιχειρήσεις από την καταβολή του, θα τολμούσαμε να πούμε πως δεν πειράζει αν το ΦΠΑ στα κράνη μείνει στο 13% γιατί το μηνιαίο κέρδος στο εισόδημα θα είναι πολλαπλάσιο. Μόνο να μην δούμε να μπαίνει πρόσθετη φορολογία στα οχήματα για να επέλθει η ισορροπία στα έσοδα του κράτους, καθώς επιβάλλουμε ήδη από τις υψηλότερες στην Ευρώπη, μαζί με χώρες που βρίσκονται στο άνω άκρο των ατομικών εισοδημάτων.