Ε.Ε.Συμβ.: Γεμάτη αδυναμίες χωρίς οφέλη, η κατασκευή των αυτοκινητόδρομων στην Ελλάδα!

Οι συμβάσεις παραχώρησης ήταν ένα λάθος...
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

21/3/2018

Με Ειδική Έκθεση το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, δημοσιεύει τα αποτελέσματα επιτόπου έρευνας για έργα μεταφορών με συμβάσεις παραχώρησης σε Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Ισπανία, καταλήγοντας με τα χειρότερα για τους αυτοκινητόδρομους της χώρας μας. Ο λόγος που ελέγχθηκαν οι χώρες αυτές, είναι γιατί αντιπροσωπεύουν το 70% του συνολικού κόστους έργων με συμβάσεις παραχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την Ελλάδα να κρατά τα σκήπτρα στην ανατίμηση των έργων αυτών.

Σχεδόν έχει συμπληρωθεί δεκαετία από τότε που γράφαμε στο ΜΟΤΟ πως το μόνο σωστό με τα διόδια και τις συμβάσεις παραχώρησης, είναι να ακυρωθούν πλήρως, για να δεχτούμε μεταξύ άλλων και την αντίδραση των εταιριών. Μονάχα που εμείς δεν γράφαμε για τις Συμβάσεις Παραχώρησης, γιατί δεν θέλαμε να δεχτούμε πως θα πληρώνουμε διόδια, αλλά γιατί είχαμε διαβάσει και τις 1.600 σελίδες επί τρεις φορές για κάθε μία τότε, και τραβούσαμε τα μαλλιά μας με όλα όσα συμφωνούσε τότε το Ελληνικό Κράτος. Είχαμε φτάσει μάλιστα και σε σχετικό διάλογο, σε μία από τις συζητήσεις μας με εκπρόσωπο τύπου:

«Να έρθετε στην Λάρισα, θα βάλουμε ένα ελικόπτερο για τους δημοσιογράφους που φέρνουν αντιρρήσεις, και θα πετάξουμε πάνω από τα Τέμπη, να δείτε ότι τρυπάμε το βουνό και πόσο τεράστιο έργο κάνουμε» Η δική μας απάντηση ήταν η εξής απλή:

«Ευχαριστούμε αλλά δεν έχει κανέναν νόημα η πτήση με το ελικόπτερο. Δεν αμφισβητούμε πως ανοίγετε τρύπες στο βουνό, ούτε πως είναι ένα τεράστιο έργο. Το πρόβλημα είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται. Με μικρότερο ή το ίδιο κόστος θα το έκανε το κράτος μόνο του ή ακόμα κι εγώ ο ίδιος, ο κάθε ιδιώτης χωρίς κεφάλαιο δηλαδή. Διότι προεισπράττοντας για ένα μεγάλο διάστημα το αρχικό κεφάλαιο από τα διόδια που παραχωρούνται και με το κράτος εγγυητή της επένδυσης, δεν απαιτείται καμία εταιρία! Ο καθένας μας το έκανε, πόσο μάλλον το ίδιο το κράτος, αν μπορούσε να λειτουργήσει ως κράτος φυσικά».

Το πρόβλημα των ΣΔΙΤ που λίγες φωνές τότε περιέγραψαν, ανάμεσά τους και το MOTO από τους πρώτους, έρχεται τώρα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο να το επικυρώσει!

 

Στην πολυσέλιδη έκθεσή του που την παραθέτουμε αυτούσια αν θέλετε να την διαβάσετε στο τέλος του άρθρου, το Ελεγκτικό Συνέδριο καταλήγει πως οι ΣΔΙΤ δεν είναι πάντα η καλύτερη περίπτωση για την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου, ενώ τονίζει πως η διάθεση των Ευρωπαϊκών Κονδυλίων δεν έχει αξιοποιηθεί όπως θα έπρεπε. Να τονίσουμε βέβαια πως στην απορρόφηση πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα κατέχει τα σκήπτρα έχοντας εισπράξει το 59% του συνολικού ποσού της συνεισφοράς. Το ιδιαίτερο πρόβλημα της Ελλάδας από την άλλη πλευρά, είναι πως με τις υπερβολικές εγγυήσεις που έδωσε στον ιδιωτικό τομέα και την μείωση διέλευσης από τα διόδια εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, βρέθηκε να εγγυάται τόσο το ίδιο το έργο, όσο και το κέρδος της επένδυσης!

Με την απότομη αύξηση της τιμής πώλησης των καυσίμων που το ίδιο το κράτος επέβαλλε, δόθηκε το τελειωτικό χτύπημα για τα έργα με τις εταιρίες να διακόπτουν την συνέχειά τους εξαιτίας της πολύ μικρής διέλευσης από τους σταθμούς των διοδίων. Εκεί, όπως λέει η Έκθεση, το Δημόσιο βρέθηκε ανάμεσα σε ένα δίλλημα από δύο εξίσου ζημιογόνες επιλογές, εξαιτίας των Συμβάσεων Παραχώρησης που υπέγραψε, λίγο πριν φύγει από την πολιτική για να ζήσει πλούσια τα γερατειά του ο Σουφλιάς!

Όπως είπε επί λέξη στο MOTO ο κ. Μαυραγάνης πριν λίγες μέρες, όταν του αναφέραμε την αδικία να πληρώνει μία μοτοσυκλέτα το 70% του αντιτίμου ενός οικογενειακού αυτοκινήτου, ξεκινώντας συζήτηση για τις Συμβάσεις Παραχώρησης: «Αφήστε έχουμε δει δράκους και τέρατα όταν κοιτούσαμε όλα όσα είχαν υπογράψει. Δεν πιστεύαμε όλα όσα είχαν συμφωνήσει!»

Η Έκθεση κάνει ειδική μνεία στα 13 κράτη μέλη που κατασκευάζουν δρόμους χωρίς συμβάσεις παραχώρησης, αλλά και βρίσκει και τις διαφορές από κράτος σε κράτος, ανάμεσα στα παραπάνω που ελέγχτηκαν, ακριβώς γιατί αποτελούν το 70% του κόστους.

Η Ελλάδα είναι το χειρότερο παράδειγμα. Το Δημόσιο επέλεξε την επανεκκίνηση των έργων, ως λιγότερο άσχημη λύση, μονάχα που τα έργα έγιναν μικρότερα από αυτό που αρχικά έπρεπε πράγμα το οποίο αποτελεί ξεχωριστή αιτία για την μειωμένη διέλευση που παρουσιάζουν. Επιπρόσθετα το κόστος ανά χιλιόμετρο έφτασε να αυξηθεί έως και 47% για τον Αυτοκινητόδρομο Ε-65 (Αθήνα-Θεσσαλονίκη) και έως και 69% και την Ολυμπία Οδό με ταυτόχρονη μείωση της έκτασης των έργων κατά 55% και 45% αντίστοιχα! Πλέον το κόστος έφτασε ακόμα και τα 20,2 εκατ. Ευρώ ανά χλμ, ένα κόστος που καταλήγει στον φορολογούμενο απευθείας και φυσικά περιλαμβάνει το κέρδος της εταιρίας αλλά και του Δημοσίου!

Πρέπει επίσης να τονισθεί πως ευθύνη έχει και το Δημόσιο, καθώς πριν την οικονομική κρίση, έδωσε στις εταιρίες στρεβλή εικόνα χρήσης των αυτοκινητόδρομων και υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις για το μέλλον. Καθιστούσε έτσι την βιωσιμότητα της επένδυσής τους εξ αρχής δύσκολη. Η οικονομική κρίση απλά συρρίκνωσε περισσότερο τα νούμερα, οδηγώντας στην πλήρη διακοπή των έργων.

Οι Ευρωπαίοι ελεγκτές διαπιστώνουν πως έργα με συμβάσεις παραχώρησης σε τόσο μεγάλο βάθος χρόνου είναι μία πρακτική που δεν πρέπει να γίνεται και ζημιώνει τους φορολογούμενους. Ταυτόχρονα εκμηδενίζει τον ανταγωνισμό, αποδυναμώνει την διαπραγματευτική θέση του Δημοσίου, υπονομεύει την οικονομική αποδοτικότητα και την διαφάνεια!

Διαβάστε αναλυτικά την Ειδική Έκθεση:

 

 

Συνημμένα

Αυτοκινητόδρομος Πατρών – Πύργου: Παραδίδεται με αυτόματα διόδια το πρώτο σκέλος 65χλμ Καμίνια - Πύργος

Σημαντικές μειώσεις χρόνου για Πάτρα, Πύργο, Ιόνια νησιά και Αρχαία Ολυμπία – Με αυξημένη ασφάλεια στον νέο οδικό άξονα
Patra Pyrgos
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

31/7/2025

Η Δυτική Ελλάδα μπαίνει σε νέα εποχή μετακίνησης. Ο νέος αυτοκινητόδρομος Πατρών – Πύργου μειώνει θεαματικά τους χρόνους διαδρομής και υπόσχεται πολύ μεγαλύτερη ασφάλεια, μετατρέποντας μια διαδρομή καρμανιόλα σε άνετη και απολαυστική εμπειρία.

Σήμερα, 31 Ιουλίου 2025, πραγματοποιούνται τα επίσημα εγκαίνια του νέου αυτοκινητόδρομου Πατρών – Πύργου, ενός έργου που αλλάζει ριζικά τον οδικό χάρτη της Δυτικής Ελλάδας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, μαζί με στελέχη του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, θα εγκαινιάσουν το τμήμα των 65 χιλιομέτρων από τα Καμίνια έως τον Πύργο, το οποίο θα δοθεί στην κυκλοφορία από τις 12:00 το μεσημέρι της Παρασκευής 1 Αυγούστου.

Με τη λειτουργία του νέου τμήματος, η Ολυμπία Οδός συνδέει πλέον την Πάτρα με τον Πύργο σε μόλις 45 λεπτά και την Αθήνα με τον Πύργο σε 2 ώρες και 45 λεπτά, προσφέροντας ταχύτητα, άνεση και κυρίως αυξημένη ασφάλεια. Ο σύγχρονος αυτοκινητόδρομος διαθέτει δύο λωρίδες και λωρίδα έκτακτης ανάγκης ανά κατεύθυνση, ενδιάμεση διαχωριστική νησίδα, 9 κόμβους, 15 γέφυρες, 66 άνω και κάτω διαβάσεις και τέσσερις σταθμούς εξυπηρέτησης αυτοκινητιστών. Είναι ο πρώτος στην Ελλάδα που λειτουργεί πλήρως αυτοματοποιημένα, αποκλειστικά με ηλεκτρονικά διόδια και μηχανήματα αυτόματης πληρωμής.

Patra Pirgos

Το σύστημα διοδίων τίθεται σε σταδιακή εφαρμογή. Από την 1η Αυγούστου ισχύει χρέωση στη ζώνη Κυλλήνη – Πύργος (29 χλμ.), με τον μετωπικό σταθμό Πύργου και τον πλευρικό σταθμό Αμαλιάδας να λειτουργούν και στις δύο κατευθύνσεις, ενώ η ζώνη Μιντιλόγλι – Κυλλήνη (46 χλμ.) παραμένει ελεύθερη μέχρι την ολοκλήρωση των τελευταίων 10 χλμ. Μιντιλόγλι – Καμίνια, η οποία προβλέπεται για τον Νοέμβριο του 2025. Παράλληλα, επεκτείνεται το εκπτωτικό πρόγραμμα VALUE, που προσφέρει εκπτώσεις 15% έως 60% για συχνούς χρήστες, με χρήση πομποδέκτη ΟΛΥΜΠΙΑ PASS ή MOTO CARD.

Η σημασία του έργου ξεπερνά την απλή μείωση χρόνου μετακίνησης. Η οδική ασφάλεια αναμένεται να βελτιωθεί θεαματικά, ακολουθώντας το παράδειγμα της Κορίνθου – Πατρών, όπου τα δυστυχήματα μειώθηκαν κατά 91% μετά την ολοκλήρωση του αυτοκινητόδρομου. Οικονομικά, η κατασκευή της Πατρών – Πύργου ενίσχυσε την απασχόληση με πάνω από 1.400 εργαζόμενους στα εργοτάξια και εκτιμάται ότι θα αυξήσει το τοπικό ΑΕΠ έως και 6% ετησίως κατά τη διάρκεια της κατασκευής, ενώ σε πλήρη λειτουργία μπορεί να φέρει ανάπτυξη 2-5% στους νομούς Αχαΐας και Ηλείας.

Η νέα αρτηρία βελτιώνει τη σύνδεση της πρωτεύουσας με το λιμάνι της Πάτρας, την Κυλλήνη, το Κατάκολο, το αεροδρόμιο του Αράξου (Πάτρας) και φυσικά την Αρχαία Ολυμπία – έναν παγκόσμιο προορισμό που έως τώρα δεν είχε εύκολη πρόσβαση. Παράλληλα, ενισχύει την εμπορική και τουριστική σύνδεση με τα Ιόνια νησιά, όπως η Ζάκυνθος και η Κεφαλονιά, συμβάλλοντας στην περαιτέρω ανάπτυξή τους.

Patra Pirgos

Μετά από χρόνια καθυστερήσεων, διακοπών χρηματοδότησης και επανεκκινήσεων, το έργο που ξεκίνησε ως μέρος της σύμβασης παραχώρησης της Ολυμπίας Οδού το 2008, ολοκληρώνεται σταδιακά το 2025, προσφέροντας στη Δυτική Ελλάδα έναν αυτοκινητόδρομο ευρωπαϊκών προδιαγραφών που αναμένεται να αλλάξει την καθημερινότητα οδηγών και επιβατών.