Ε.Ε.Συμβ.: Γεμάτη αδυναμίες χωρίς οφέλη, η κατασκευή των αυτοκινητόδρομων στην Ελλάδα!

Οι συμβάσεις παραχώρησης ήταν ένα λάθος...
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

21/3/2018

Με Ειδική Έκθεση το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο, δημοσιεύει τα αποτελέσματα επιτόπου έρευνας για έργα μεταφορών με συμβάσεις παραχώρησης σε Γαλλία, Ελλάδα, Ιρλανδία και Ισπανία, καταλήγοντας με τα χειρότερα για τους αυτοκινητόδρομους της χώρας μας. Ο λόγος που ελέγχθηκαν οι χώρες αυτές, είναι γιατί αντιπροσωπεύουν το 70% του συνολικού κόστους έργων με συμβάσεις παραχώρησης στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με την Ελλάδα να κρατά τα σκήπτρα στην ανατίμηση των έργων αυτών.

Σχεδόν έχει συμπληρωθεί δεκαετία από τότε που γράφαμε στο ΜΟΤΟ πως το μόνο σωστό με τα διόδια και τις συμβάσεις παραχώρησης, είναι να ακυρωθούν πλήρως, για να δεχτούμε μεταξύ άλλων και την αντίδραση των εταιριών. Μονάχα που εμείς δεν γράφαμε για τις Συμβάσεις Παραχώρησης, γιατί δεν θέλαμε να δεχτούμε πως θα πληρώνουμε διόδια, αλλά γιατί είχαμε διαβάσει και τις 1.600 σελίδες επί τρεις φορές για κάθε μία τότε, και τραβούσαμε τα μαλλιά μας με όλα όσα συμφωνούσε τότε το Ελληνικό Κράτος. Είχαμε φτάσει μάλιστα και σε σχετικό διάλογο, σε μία από τις συζητήσεις μας με εκπρόσωπο τύπου:

«Να έρθετε στην Λάρισα, θα βάλουμε ένα ελικόπτερο για τους δημοσιογράφους που φέρνουν αντιρρήσεις, και θα πετάξουμε πάνω από τα Τέμπη, να δείτε ότι τρυπάμε το βουνό και πόσο τεράστιο έργο κάνουμε» Η δική μας απάντηση ήταν η εξής απλή:

«Ευχαριστούμε αλλά δεν έχει κανέναν νόημα η πτήση με το ελικόπτερο. Δεν αμφισβητούμε πως ανοίγετε τρύπες στο βουνό, ούτε πως είναι ένα τεράστιο έργο. Το πρόβλημα είναι ο τρόπος με τον οποίο γίνεται. Με μικρότερο ή το ίδιο κόστος θα το έκανε το κράτος μόνο του ή ακόμα κι εγώ ο ίδιος, ο κάθε ιδιώτης χωρίς κεφάλαιο δηλαδή. Διότι προεισπράττοντας για ένα μεγάλο διάστημα το αρχικό κεφάλαιο από τα διόδια που παραχωρούνται και με το κράτος εγγυητή της επένδυσης, δεν απαιτείται καμία εταιρία! Ο καθένας μας το έκανε, πόσο μάλλον το ίδιο το κράτος, αν μπορούσε να λειτουργήσει ως κράτος φυσικά».

Το πρόβλημα των ΣΔΙΤ που λίγες φωνές τότε περιέγραψαν, ανάμεσά τους και το MOTO από τους πρώτους, έρχεται τώρα το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο να το επικυρώσει!

 

Στην πολυσέλιδη έκθεσή του που την παραθέτουμε αυτούσια αν θέλετε να την διαβάσετε στο τέλος του άρθρου, το Ελεγκτικό Συνέδριο καταλήγει πως οι ΣΔΙΤ δεν είναι πάντα η καλύτερη περίπτωση για την υλοποίηση ενός τέτοιου έργου, ενώ τονίζει πως η διάθεση των Ευρωπαϊκών Κονδυλίων δεν έχει αξιοποιηθεί όπως θα έπρεπε. Να τονίσουμε βέβαια πως στην απορρόφηση πόρων από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα κατέχει τα σκήπτρα έχοντας εισπράξει το 59% του συνολικού ποσού της συνεισφοράς. Το ιδιαίτερο πρόβλημα της Ελλάδας από την άλλη πλευρά, είναι πως με τις υπερβολικές εγγυήσεις που έδωσε στον ιδιωτικό τομέα και την μείωση διέλευσης από τα διόδια εξαιτίας της οικονομικής κρίσης, βρέθηκε να εγγυάται τόσο το ίδιο το έργο, όσο και το κέρδος της επένδυσης!

Με την απότομη αύξηση της τιμής πώλησης των καυσίμων που το ίδιο το κράτος επέβαλλε, δόθηκε το τελειωτικό χτύπημα για τα έργα με τις εταιρίες να διακόπτουν την συνέχειά τους εξαιτίας της πολύ μικρής διέλευσης από τους σταθμούς των διοδίων. Εκεί, όπως λέει η Έκθεση, το Δημόσιο βρέθηκε ανάμεσα σε ένα δίλλημα από δύο εξίσου ζημιογόνες επιλογές, εξαιτίας των Συμβάσεων Παραχώρησης που υπέγραψε, λίγο πριν φύγει από την πολιτική για να ζήσει πλούσια τα γερατειά του ο Σουφλιάς!

Όπως είπε επί λέξη στο MOTO ο κ. Μαυραγάνης πριν λίγες μέρες, όταν του αναφέραμε την αδικία να πληρώνει μία μοτοσυκλέτα το 70% του αντιτίμου ενός οικογενειακού αυτοκινήτου, ξεκινώντας συζήτηση για τις Συμβάσεις Παραχώρησης: «Αφήστε έχουμε δει δράκους και τέρατα όταν κοιτούσαμε όλα όσα είχαν υπογράψει. Δεν πιστεύαμε όλα όσα είχαν συμφωνήσει!»

Η Έκθεση κάνει ειδική μνεία στα 13 κράτη μέλη που κατασκευάζουν δρόμους χωρίς συμβάσεις παραχώρησης, αλλά και βρίσκει και τις διαφορές από κράτος σε κράτος, ανάμεσα στα παραπάνω που ελέγχτηκαν, ακριβώς γιατί αποτελούν το 70% του κόστους.

Η Ελλάδα είναι το χειρότερο παράδειγμα. Το Δημόσιο επέλεξε την επανεκκίνηση των έργων, ως λιγότερο άσχημη λύση, μονάχα που τα έργα έγιναν μικρότερα από αυτό που αρχικά έπρεπε πράγμα το οποίο αποτελεί ξεχωριστή αιτία για την μειωμένη διέλευση που παρουσιάζουν. Επιπρόσθετα το κόστος ανά χιλιόμετρο έφτασε να αυξηθεί έως και 47% για τον Αυτοκινητόδρομο Ε-65 (Αθήνα-Θεσσαλονίκη) και έως και 69% και την Ολυμπία Οδό με ταυτόχρονη μείωση της έκτασης των έργων κατά 55% και 45% αντίστοιχα! Πλέον το κόστος έφτασε ακόμα και τα 20,2 εκατ. Ευρώ ανά χλμ, ένα κόστος που καταλήγει στον φορολογούμενο απευθείας και φυσικά περιλαμβάνει το κέρδος της εταιρίας αλλά και του Δημοσίου!

Πρέπει επίσης να τονισθεί πως ευθύνη έχει και το Δημόσιο, καθώς πριν την οικονομική κρίση, έδωσε στις εταιρίες στρεβλή εικόνα χρήσης των αυτοκινητόδρομων και υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις για το μέλλον. Καθιστούσε έτσι την βιωσιμότητα της επένδυσής τους εξ αρχής δύσκολη. Η οικονομική κρίση απλά συρρίκνωσε περισσότερο τα νούμερα, οδηγώντας στην πλήρη διακοπή των έργων.

Οι Ευρωπαίοι ελεγκτές διαπιστώνουν πως έργα με συμβάσεις παραχώρησης σε τόσο μεγάλο βάθος χρόνου είναι μία πρακτική που δεν πρέπει να γίνεται και ζημιώνει τους φορολογούμενους. Ταυτόχρονα εκμηδενίζει τον ανταγωνισμό, αποδυναμώνει την διαπραγματευτική θέση του Δημοσίου, υπονομεύει την οικονομική αποδοτικότητα και την διαφάνεια!

Διαβάστε αναλυτικά την Ειδική Έκθεση:

 

 

Συνημμένα

Ποιές παραλίες! 5η συνεχόμενη μέρα μποτιλιάρισμα στο Transfagarasan [VIDEO]

Ασφυκτικές οι συνθήκες- Μεγάλες καθυστερήσεις και ταλαιπωρία για 5η συνεχόμενη ημέρα στο ορεινό πέρασμα
Tranfagarasan Traffic
Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

7/8/2025

Σε μια από τις πιο μαγευτικές και απαιτητικές ορεινές διαδρομές της Ευρώπης, που το ΜΟΤΟ έχει διασχίσει δυο φορες στο πλαίσιο του MEGA TEST On-OFF με τελευταία φορά το 2023, παρουσιάζεται τώρα ασυνήθιστη κυκλοφοριακή συμφόρηση που εγείρει δυσκολίες!

Ανάμεσα στις ομιχλώδεις κορυφές των Καρπαθίων, εκεί όπου ο δρόμος μοιάζει να αψηφά τη βαρύτητα, βρίσκεται το Transfagarasan, μια από τις πιο εμβληματικές ορεινές διαδρομές στον κόσμο. Χτισμένο στη δεκαετία του 1970 με εντολή του Νicolae Ceausescu, το δεύτερο ψηλότερο ορεινό πέρασμα της Ρουμανίας (πίσω από την Transalpina), διανοίχθηκε με βαρύ τίμημα ανθρώπινων ζωών και τεράστιων οικονομικών πόρων.

Η διαδρομή εκτείνεται για περίπου 90 χιλιόμετρα και διασχίζει τις επιβλητικές κορυφές των βουνών Fagaras, συνδέοντας την ιστορική Τρανσυλβανία με τη Βλαχία. Το Transfagarasan είναι γεμάτο ελικοειδείς φουρκέτες, απότομες στροφές και τούνελ σκαλισμένα μέσα σε κάθετους βράχους. Στο υψηλότερο σημείο του, στα 2.042 μέτρα υψόμετρο, βρίσκεται η αλπική λίμνη Balea  ένα παγωμένο στολίδι που καθρεφτίζει τον ουρανό και κόβει την ανάσα.

Tranfagarasan Traffic

Ο δρόμος αυτός δεν σχεδιάστηκε αρχικά για τουρισμό ή για την απόλαυση της οδήγησης. Ήταν ένα στρατηγικό έργο, μια επίδειξη ισχύος μέσα στην καρδιά των Καρπαθίων, που σήμερα έχει μετατραπεί σε προσκύνημα για μοτοσυκλετιστές και όχι μόνο από όλο τον κόσμο.

Η καλύτερη εποχή για να ταξιδέψει κανείς στον Transfagarasan είναι μεταξύ τέλους Ιουνίου και αρχών Οκτωβρίου. Τον υπόλοιπο χρόνο, η διαδρομή είναι καλυμμένη με χιόνι και παραμένει κλειστή. Οι κοντινότερες πόλεις για διαμονή είναι το Sibiu και το Curtea de Arges, με την πρώτη να προσφέρει μια γοητευτική μεσαιωνική ατμόσφαιρα.

Tranfagarasan Traffic

Η συνεχώς αυξανόμενη δημοφιλία της διαδρομής όμως έχει δημιουργήσει υψηλή τουριστική προσέλευση, γεγονός που σε συνδυασμό με την στενή χάραξη και αλλεπάλληλες φουρκέτες έχει δημιουργήσει, όχι για πρώτη φορά, κυκλοφοριακή συμφόρηση!

Κάθε χρόνο παρατηρείται αυξημένη προσέλευση έως και κυκλοφοριακή συμφόρηση, τώρα όμως τα πράγματα σύμφωνα με τους ντόπιους έχουν ξεπεράσει προηγούμενες χρονιές.

Συγκεκριμένα φέτος η διαδρομή ήταν μποτιλιαρισμένη για 5 συνεχόμενες ημέρες, καθιστώντας δύσκολη της πρόσβαση επαγγελματιών άμεσης ανάγκης σε περιστατικό που έχει προκύψει όπως φαίνεται σε βίντεο που ακολουθεί, προβληματίζοντας για την βιωσιμότητα της τουριστικής υπερανάπτυξης των παρακείμενων περιοχών, ειδικά στο στενό χρονικό παράθυρο που ο δρόμος παραμένει ανοιχτός.

Video file

Η Ρουμανία έχει καλύτερα ορεινά περάσματα για μοτοσυκλέτες, ενώ και η Τρανσαλπίνα είναι μαγική όταν προσφέρεται για γρήγορη οδήγηση. Αλλά αν τελικά κάποιος δρόμος στον κόσμο αξίζει τον τίτλο του κορυφαίου, τότε αυτός ο δρόμος που ξεκινά από τα δάση της Τρανσυλβανίας και σκαρφαλώνει ως τον ουρανό, έχει όλα τα φόντα να τον διεκδικήσει, απλά ίσως όχι όσο είναι μποτιλιαρισμένος.

Το πέρασμα προς το παρόν δείχνει να έχει αποσυμφoρηθεί, αλλά σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να ενημερώνεστε άμεσα για την κατάσταση στη διαδρομή και μέσω της Live Cam που βρίσκεται στον σταθμό τελεφερίκ στην λίμνη Balea και εποπτεύει τον αλπικό δρόμο.