1995: Παρέα με τον Χρίστο Χατζάρα, είχαμε ταξιδέψει στην Ιαπωνία για να επισκεφθούμε και τους τέσσερις Ιάπωνες κατασκευαστές. Φυσικά πήγαμε και στο Akashi, στην Kawasaki. Ξεναγός μας εκεί ήταν ο καταπληκτικός Hiro Matsumura, που τον γνώριζα από παρουσιάσεις νέων μοντέλων της Kawasaki και εκθέσεις. Κοσμοπολίτης Ιάπωνας, ο Matsumura-san είχε θητεύσει και στην Kawasaki USA, πριν αναλάβει τις διεθνείς δημόσιες σχέσεις, το marketing και το promotion του τομέα μοτοσυκλετών. Ο παππούς του εργαζόταν για την Kawasaki Ηeavy Industries, είχε φτάσει μάλιστα στο νούμερο τρία της ιεραρχίας, δύο σκαλιά κάτω από τον πρόεδρο. Μια ωραία πρωία, ο πρόεδρος πήρε τηλέφωνο τον παππού Matsumura και τον ρώτησε: Ενδιαφέρεται ο εγγονός σου να δουλέψει για την Kawasaki; Η απάντηση ήταν θετική, αν και ο νεαρός τότε Hiro έπρεπε να περάσει κανονικά από όλα τα στάδια και τις συνεντεύξεις της πρόσληψης – δεν είχε καμία σημασία η θέση του παππού ή το ενδιαφέρον του προέδρου. Εκεί που τους τα χάλασε ο Hiro ήταν στον τομέα που ήθελε να εργαστεί, στις μοτοσυκλέτες δηλαδή, ενώ όλοι οι γιοι των μεγαλοστελεχών προτιμούσαν τα πλοία ή τα αεροπλάνα, τομείς που θεωρούνταν μεγαλύτερου κύρους και με περισσότερες πιθανότητες ανέλιξης σε ανώτερες θέσεις. Η καλύτερή του στιγμή στην Kawasaki, μετά από 22 χρόνια; "Όταν κερδίσαμε στο 8ωρο της Suzuka με τον Russell. Δεν θα το πιστεύατε το τι έγινε. Ο Πρόεδρος έκλαιγε σαν μικρό παιδί. Ξέχασε τα πλοία, τα τρένα, τους πυρηνικούς σταθμούς, τους δορυφόρους και όλες τις ευθύνες του και φερόταν σαν νεαρός μηχανικός. Απίστευτες στιγμές."
Κάποια στιγμή κατά την περιήγησή μας στις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, ο Matsumura-san μας οδήγησε σε έναν διάδρομο που δεν είχε σχέση με την παραγωγή, κι ανοίγοντας μια πόρτα (χωρίς επιγραφή πάνω της) μας άφησε να μπούμε στο πριβέ τότε μουσείο της Kawasaki. "Δεν είναι έτοιμο ακόμη και δεν το ανοίγουμε σε δημοσιογράφους. Όμως η Ιαπωνία είναι μακριά και το Akashi ακόμα μακρύτερα. Είστε οι πρώτοι δημοσιογράφοι που το βλέπουν". Μείναμε πολλή ώρα εκεί μέσα. Αριστερά ήταν οι μοτοσυκλέτες παραγωγής, δεξιά οι αγωνιστικές. Φωτογράφιζα μανιωδώς, στήνοντας και ξαναστήνοντας το τρίποδο. Μπροστά μου ήταν ολόκληρη η αγωνιστική ιστορία της Kawasaki, μοτοσυκλέτες μοναδικές, από την δικύλινδρη δίχρονη 125 KR-2 του 1969 με την οποία ο Dave Simonds πήρε το πρώτο παγκόσμιο για την Kawasaki, ως τις tandem ΚR250 και 350 (8 παγκόσμια πρωταθλήματα και 45 νίκες μέσα σε 5 χρόνια!) και τις endurance της δεκαετίας του ’80... Τι να πρωτοκοιτάξεις, τι να πρωτοθαυμάσεις, τι να πρωτοφωτογραφήσεις... Δέος.
Και τότε πλησίασε ο Matsumura-san κι έδειχνε κάπως συγκινημένος. Γιατί όμως; "Θέλω να σας δείξω κάτι," είπε, "κανείς εκτός Kawasaki δεν έχει μπει σ’ αυτό το δωμάτιο." Ξεκλείδωσε μια πόρτα στο βάθος του μουσείου και βρεθήκαμε σε μια άλλη αίθουσα γεμάτη μοτοσυκλέτες παραγωγής, από Meihatsu 60 του 1953 με κινητήρα Kawasaki ως Ζ750 Τurbo και Ζ1300. Ανάμεσά τους όμως ήταν και δύο πρωτότυπα, έτοιμα για παραγωγή, που όχι μόνο δεν είχαμε ξαναδεί, αλλά δεν ξέραμε καν ότι υπήρχαν: Το ένα είχε κινητήρα Wankel, και το άλλο τετρακύλινδρο δίχρονο υγρόψυκτο square four, που η Kawasaki είχε φτιάξει 14 χρόνια πριν το RG500Γ της Suzuki! "Ευτυχώς που δεν βγάλαμε τότε την Wankel σε παραγωγή," μας είπε. "Την είχα οδηγήσει, καμία αίσθηση μοτοσυκλέτας! Σαν ηλεκτροκινητήρας δούλευε."
Μας πήρε η νύχτα εκεί μέσα. Έξω έβρεχε. Αποτυπωμένα στα φιλμ που είχα τραβήξει ήταν δύο μοναδικά Kawasaki που ο έξω κόσμος αγνοούσε την ύπαρξή τους. Η ιστορία όμως δεν τελειώνει εδώ. Όταν πια είχαμε επιστρέψει στην Ελλάδα, έφτασε στα γραφεία μας ένα fax από τον Matsumura-san, που έλεγε τα εξής: "Επειδή οι μηχανικοί που σχεδίασαν αυτές τις μοτοσυκλέτες είναι εν ενεργεία κι επειδή ντρέπονται που αυτές οι μοτοσυκλέτες δεν βγήκαν ποτέ σε παραγωγή, παρακαλούμε να μην δημοσιεύσετε τις φωτογραφίες που πήρατε, γιατί θα πληγωθούν." Τους απαντήσαμε πως θα σεβαστούμε την επιθυμία τους και μας ευχαρίστησαν. Το θέμα έληξε εκεί, κι εμείς δεν θα εκμεταλλευόμασταν την παγκόσμια αποκλειστικότητά μας. Δεκαεννιά χρόνια μετά, τώρα που μιλάμε, ίσως είναι ένα καλό διάστημα και οι μηχανολόγοι αυτοί να έχουν πάρει σύνταξη (μιλάμε για μοτοσυκλέτες που εξελίχθηκαν πριν την ενεργειακή κρίση του 1973, που ήταν και η αιτία να κλειστούν στα χρονοντούλαπα της Kawasaki). Φυσικά, δεν έφταιγαν οι μηχανολόγοι για την ενεργειακή κρίση, αλλά αφού ένιωθαν άσχημα, τι να κάναμε τότε; Μια ακόμα "επιτυχία", πληγώνοντας όμως κάποιους ανθρώπους στην Ιαπωνία; Σήμερα, ελπίζω κι αυτοί να έχουν καταλάβει πως ήταν πολύ μπροστά από την εποχή τους και δεν υπάρχει πια κανένας λόγος να νιώθουν άσχημα για τις μοτοσυκλέτες τους, ανεξάρτητα αν βγήκαν ποτέ σε παραγωγή ή όχι.
ΥΓ1: Ένιωσα κάπως... περήφανος όταν είπα στον Νίκο τον Θεοδωράκη (που θυμάται τα παλιά αρχεία μας με τα slides) να κοιτάξει να βρει τις φωτογραφίες που είχα τραβήξει τότε, στο κρυφό δωμάτιο του μουσείου της Kawasaki. Σκέφτηκα πως πουθενά αλλού στον κόσμο δεν θα μπορούσε να γίνει μια τέτοια συζήτηση, παρά μόνο στα γραφεία του ΜΟΤΟ.
ΥΓ2: Το πρώτο ψάξιμο δεν απέδωσε! Δεν τα βρήκαμε τα slides. Τι περιμένεις όμως μετά από δύο μετακομίσεις. Θα τα ξαναψάξουμε. Προς το παρόν βολευόμαστε με φωτογραφίες που έχουν διαρρεύσει από τότε.
ΜΟΤΟ, τεύχος 133, 15 Ιουλίου 1995, "Φάκελος Kawasaki"
