Οδοιπορικό στον Εύξεινο Πόντο: Ο Φάρος των Ποντίων

Από τον

Λάζαρο Μαυράκη

18/8/2016

Την τελευταία φορά που έβαλα ρόδα στην Μολδαβία ήταν το 2006. Θυμάμαι τότε, πέρα από την απερίγραπτη γραφειοκρατική ταλαιπωρία στην οποία υποβλήθηκα στα σύνορα, έγινα και φτωχότερος κατά 30 ευρώ, αφού τόσα χρειάστηκε να πληρώσω για μια βίζα transit. Πού ακούστηκε, εν έτη 2006, να χρειάζεται βίζα για να διασχίσεις ένα κράτος στην καρδιά της Ευρώπης;
Πέρασαν ακριβώς δέκα χρόνια και να που βρέθηκα ξανά μπροστά την συνοριακή πόρτα της Μολδαβίας, η οποία, παραδόξως, άνοιξε εύκολα και γρήγορα για το Honda Supra και τον ταλαίπωρο αναβάτη του. Κουβαλώντας τα βιώματα του παρελθόντος, δεν αποτελούσε επιθυμία μου να επισκεφθώ και πάλι το λιλιπούτειο κρατίδιο της ανατολικής Ευρώπης, αλλά ήταν μια αναγκαστική επιλογή προκειμένου να συνεχίσω το παρευξείνιο οδοιπορικό μου από την Ουκρανία στην Ρουμανία. Αιτία ήταν η κάκιστη κατάσταση του οδικού άξονα Odessa-Galati, πράγμα που με υποχρέωσε να κάνω μια μικρή παράκαμψη (μέσω Μολδαβίας) για να μπω στην Ρουμανία, ακολουθώντας το δρομολόγιο Odessa-Chisinau-Galati -η συγκεκριμένη διαδρομή δεν είχε καμία σχέση με τους κακοτράχαλους ουκρανικούς δρόμους.

Πόλη δίχως προσωπικότητα και με ελάχιστα σημεία ενδιαφέροντος, η μολδαβική πρωτεύουσα Chisinau δεν με συγκίνησε ιδιαίτερα. Με τίποτα δεν θα την συνιστούσα για τουριστικό προορισμό, αλλά μια μικρή βόλτα στο κέντρο της πόλης την έκανα… Αντιθέτως, η επαρχία της Μολδαβίας ήταν "όλα τα λεφτά", καθώς μού επιφύλασσε ακριβοθώρητες βουκολικές σκηνές και αυθεντικές καταστάσεις αλλοτινών εποχών.

Η πόλη Galati μου άνοιξε την πόρτα της Ρουμανίας. Με προορισμό τις ακτές του Εύξεινου Πόντου, κατευθύνθηκα αμέσως στην πόλη-λιμάνι της Constanta, που είναι σήμερα το βασικότερο εμπορικό λιμάνι της Ρουμανίας. Ανέκαθεν η Constanta αποτελούσε την διέξοδο της Ρουμανίας στην θάλασσα, στον έξω κόσμο. Αυτόν τον ρόλο διαδραματίζει άλλωστε η πόλη εδώ και 2700 χρόνια, όταν και ιδρύθηκε από τους Μιλήσιους και ονομαζόταν Τόμις.
Την παραθαλάσσια γοητεία της Constanta και τα must αξιοθέατά της (πλατεία Piata Ovidiu, μνημείο Tropaeum Traiani Monument, Αρχαιολογικό Μουσείο, art deco Καζίνο) έμελλε να τα "μοιραστώ" μ’ ένα ζευγάρι Φιλανδών μοτοσυκλετιστών, που στηρίχθηκαν στο δικό μου GPS για να βρουν το ξενοδοχείο τους – το μικρό Supra έκανε χρέη πλοηγού σε μια θηριώδη Yamaha XTZ1200…
Επόμενος -και τελευταίος- σταθμός του παρευξείνιου οδοιπορικού η γειτονική Βουλγαρία. Ο δρόμος και η μοίρα με έσπρωχναν σ’ έναν γεωγραφικό χώρο, τον οποίο είχαν αποικήσει οι αρχαίοι πρόγονοί μας κατά την περίοδο του Β΄ Ελληνικού Αποικισμού…

Με την Ρουμανία να αποτελεί πλέον παρελθόν, το μαύρο Supra άρχισε να ρολάρει κατά μήκος της βουλγαρικής ακτογραμμής του Εύξεινου Πόντου. Έχοντας να διατρέξω μια απόσταση 250 χιλιομέτρων, το πρόγραμμά του ταξιδιού προέβλεπε τέσσερεις στάσεις σε αντίστοιχες πόλεις που θεμελιώθηκαν (με εξαίρεση την πόλη Burgas) από τους αρχαίους προγόνους μας, στην διάρκεια του Β' Ελληνικού Αποικισμού (8ο – 6ο αιώνα π. Χ.). Η Varna (η αρχαία Οδησσός), η Nessebar (η αρχαία Μεσημβρία) και η Sozopol (η αρχαία Απολλωνία) δεν αρνήθηκαν να μου αποκαλύψουν τα μικρά και μεγάλα μυστικά τους, ενώ η ελληνική διαχρονική παρουσία στον χώρο ήταν παραπάνω από καταλυτική…

Η Varna, αιχμή του "τουριστικού" δόρατος στην περιοχή, ήταν μια συμπαγής πόλη με λειτουργική ρυμοτομία, ενώ το γεγονός πως όλα σχεδόν τα αξιοθέατά της βρίσκονταν σε μικρή απόσταση από το κέντρο (ή μέσα στα όρια του κέντρου), διευκόλυνε κατά πολύ τη γνωριμία με την πόλη. Οι ρωμαϊκές Θέρμες, το Ναυτικό Μουσείο, ο Καθεδρικός ναός της Κοίμησης της Θεοτόκου και το παραθαλάσσιο πάρκο Primorski Park έγινα φυσικά ψηφιακές αναμνήσεις.

"Χίλια βήματα χώριζαν την αρχαία Μεσημβρία από την απέναντι θρακική γη… Χίλια βήματα χωρίζουν και σήμερα την αρχαία Μεσημβρία από την σύγχρονη πόλη Nessebar…". Η αρχαία Μεσημβρία είναι ουσιαστικά ένα μικρό βραχώδες νησάκι που συνδέεται με την απέναντι ακτή χάρη σε μια στενή λωρίδα γης μήκους 300 μέτρων. Αφού μέτρησα τα βήματά μου περπατώντας την συγκεκριμένη απόσταση (εντάξει, δεν ήταν ακριβώς χίλια), βρέθηκα στα όρια ενός παραδοσιακού διατηρητέου οικισμού που περιλαμβάνεται από το 1983 στον κατάλογο των μνημείων της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Από τις σαράντα εκκλησίες που υπήρχαν κάποτε στη Μεσημβρία, σήμερα έχουν διασωθεί μόλις δέκα, με σημαντικότερες την εκκλησία του Ιησού του Παντοκράτορα (14ου αιώνα), την εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή (10ου αιώνα) και την εκκλησία του Αγίου Στεφάνου (10ου-12ου αιώνα).

Μετά την αρχαία Μεσημβρία, σειρά είχε η σύγχρονη πόλη Burgas να υποδεχτεί το μαύρο παπί. Η γενέτειρα του ποιητή Κώστα Βάρναλη, που ιδρύθηκε τον 10ο αιώνα στη θέση όπου υψωνόταν ένας παλιός βυζαντινός πύργος, δεν κατάφερε να κεντρίσει το ενδιαφέρον μου. Αντίθετα, η γραφική Sozopol (η αρχαία Απολλωνία), χάρη στην ανεκτίμητη ιστορική παρακαταθήκη και την μνημειακή αισθητική της, χαράχτηκε ανεξίτηλα στα κύτταρα της μνήμης μου.
Κι όταν η περιήγησή μου κατά μήκος της βουλγαρικής ακτογραμμής του Εύξεινου Πόντου έφτασε στο τέλος της, το ακούραστο Supra με οδήγησε κατόπιν στην Μονή της Παναγίας Σουμελά στην Καστανιά Ημαθίας, εκεί όπου γράφτηκε ο επίλογος ενός οδοιπορικού μνήμης 7.500 χιλιομέτρων, αφιερωμένου στον ποντιακό ελληνισμό.

Μετά από 30 μέρες δίτροχης αναζήτησης σε έξι παρευξείνιες χώρες, κατέληξα στους πρόποδες του Βερμίου, για να εναποθέσω ταπεινά στην Παναγιά ένα μπουκάλι γλυκόπιοτο κρασί. Ήταν το δώρο-αφιέρωμα του Συλλόγου Ελλήνων της Μόσχας στην ανιστορημένη Μονή της Παναγίας Σουμελά, που πρεσβεύει σήμερα το ύψιστο θρησκευτικό σύμβολο και τον πνευματικό φάρο όλων των Ελληνοποντίων…

Κωνσταντίνος Μητσάκης

https://bit.ly/MOTO_EICMA2025

Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

23/10/2025

Η Auto-Cycle Union (ACU), το ανώτατο όργανο του βρετανικού μηχανοκίνητου αθλητισμού, ξεκίνησε εκστρατεία κατά των πλαστών αυτοκόλλητων έγκρισης "ACU Gold", τα οποία είναι υποχρεωτικά για τη συμμετοχή σε αγώνες και trackdays στη Μεγάλη Βρετανία

Σύμφωνα με ανακοίνωση της ACU, περισσότερα από 5.000 πλαστά αυτοκόλλητα έχουν ήδη αποσυρθεί από την αγορά, ύστερα από κοινές ενέργειες της Ένωσης, νομικών συνεργατών και της υπηρεσίας Trading Standards. Η ACU προειδοποιεί ότι τα πλαστά προϊόντα αποτελούν σοβαρό κίνδυνο για την ασφάλεια των αναβατών, καθώς δεν πιστοποιούν ότι το κράνος πληροί τα πρότυπα ασφαλείας που απαιτούνται.

Στην πράξη όμως η ACU δεν κάνει δικούς της ελέγχους, απλά ελέγχει ότι το κράνος έχει όλες τις προδιαγραφές της Ευρωπαϊκής Ένωσης και χρεώνει για τον έλεγχο αυτό τον εισαγωγέα. Με λίγα λόγια είναι σαν η ΑΜΟΤΟΕ να επιβάλλει ένα πλαφόν για κάθε αναβάτη που παίρνει μέρος στους αγώνες της, επιπρόσθετο της συμμετοχής του, όχι όμως απευθείας αλλά έμμεσα κατά την αγορά του κράνους. Διότι είναι δεδομένο πως το κόστος του αυτοκόλλητου μετακυλείται στην αγορά του κράνους.

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της ACU, Matthew Edwards-Wear, δήλωσε πως πρόκειται για ένα πολύ σοβαρό ζήτημα ασφάλειας, καθώς όποιος χρησιμοποιεί κράνος με ψεύτικο ή αλλοιωμένο αυτοκόλλητο θέτει τον εαυτό του σε πραγματικό κίνδυνο. Εξέφρασε επίσης την αποφασιστικότητα να εξαλειφθεί αυτή η παράνομη δραστηριότητα για να εξασφαλιστεί η προστασία των αναβάτών. Τα γνήσια αυτοκόλλητα φέρουν τη φράση "British Motorcycle Sport" και το σήμα "ACU Approved", ενώ τοποθετούνται αποκλειστικά από τους κατασκευαστές σε κράνη που έχουν περάσει ανεξάρτητους ελέγχους και δοκιμές από την ACU. Οι έλεγχοι αυτοί διασφαλίζουν ότι το κράνος ανταποκρίνεται στα αυστηρά πρότυπα που απαιτούνται για αγωνιστική χρήση.

Αυτό λοιπόν ισχυρίζεται η ομοσπονδία. Ωστόσο δεν υπάρχει επιστημονικό κέντρο ελέγχου με το οποίο έχει συμφωνία για να πραγματοποιεί ανεξάρτητες δοκιμές για κράνη, ούτε φυσικά έχει κατασκευάσει το δικό της. Η προμήθεια του αυτοκόλλητου για έναν κατασκευαστή δεν είναι μία απλή αγοραπωλησία, πρέπει να καταθέσει όλα τα έγγραφα που φανερώνουν πως έχει τις πιστοποιήσεις, αλλά δεν χρειάζεται να κάνει κάτι περισσότερο, ούτε φυσικά και περνά ειδικές προδιαγραφές συγκεκριμένα για την Αγγλία. Οπότε ο ισχυρισμός του κ.Edwards-Wear είναι τραβηγμένος, καθώς δεν διαχωρίζει τα κράνη που πωλούνται κανονικά στην Ε.Ε. από τυχόν απομιμήσεις.

"Με τη βοήθεια των συνεργατών μας, έχουμε ήδη προχωρήσει σε νομικές ενέργειες κατά του eBay για παραβίαση εμπορικού σήματος και αφαιρέσαμε πάνω από 5.000 ψεύτικα αυτοκόλλητα από την πλατφόρμα", πρόσθεσε ο Edwards-Wear.
"Είναι ένα πρώτο, ισχυρό βήμα, αλλά θα συνεχίσουμε μέχρι να εξαλειφθεί κάθε παράνομη δραστηριότητα που απειλεί την ασφάλεια των αναβατών και πλήττει τις αξίες του οργανισμού μας."

Ενόψει της αγωνιστικής σεζόν του 2026, η ACU αναπτύσσει νέα αυτοκόλλητα με ολογραφικό σχέδιο, τα οποία θα είναι δυσκολότερο να παραποιηθούν. Παράλληλα, η Ένωση συνεργάζεται με κατασκευαστές και εισαγωγείς για τη δημιουργία αυστηρότερου συστήματος ελέγχου και διανομής των επίσημων σημάτων.

Το ζήτημα στην Αγγλία είναι σημαντικό καθώς είναι η μοναδική χώρα της Ευρώπης στην οποία ισχύει μηδενικός ΦΠΑ για τα κράνη. Αυτό μάλιστα ίσχυε ακόμη και όταν η Αγγλία ήταν μέρος της Ε.Ε. καθώς είχε εισέλθει στην Ένωση με μηδενικό ΦΠΑ στα κράνη και απαίτησε να μείνει έτσι την περίοδο που η Ε.Ε. επέτρεπε στα κράτη - μέλη να διαμορφώσουν ξεχωριστή φορολογία σε ορισμένα αγαθά που κρίνουν απαραίτητα για την λειτουργία τους. Έπειτα θα έπρεπε να συμμορφωθούν με τα περιθώρια της Ένωσης. Εκεί χάθηκε και η τελευταία ευκαιρία για την Ελλάδα και ενώ μάλιστα είχαν το παράδειγμα της Αγγλίας. Αυτός είναι και ο λόγος που το ΦΠΑ στα κράνη έχει πλέον υποχωρήσει -εδώ και μία 5ετία- στο 13% γιατί τα κράτη-μέλη να μειώσουν το ΦΠΑ κάτω από το 12% μόνο σε είδη πρώτης ανάγκης, στα οποία δεν συμπεριλαμβάνονται τα κράνη μοτοσυκλέτας. Μαντέψτε: Η Ελλάδα δεν το έχει μειώσει ούτε και εκεί που μπορεί.

Θα έλεγε κανείς πως η μηδενική φορολογία στην Αγγλία είναι μία πάσα προς την Ομοσπονδία εκεί, για να μπορεί να εισπράττει εκείνη ένα πρόσθετο Τέλος για κάθε κράνος που θα χρησιμοποιηθεί στους αγώνες, χωρίς να ανεβαίνει η συνολική τιμή. Αν καταφέρουν να πετύχουν αυτό που φοβούνται ορισμένοι κύκλοι, την καθολική δηλαδή επιβολλή του ACU σε όλα τα κράνη, ακόμη και εκείνα που δεν θα μπουν στους αγώνες, τότε θα υπάρχει μία εξήγηση για πιο λόγο υπάρχουν τώρα αντιδράσεις ως προς τους ελέγχους της ACU.