Zero Motorcycles – Εξελίσσει σύστημα που προσομοιάζει την λειτουργία του συμπλέκτη!

Ένας επιπλέον μοχλός για καλύτερη πληροφόρηση και μεγαλύτερη εμπλοκή του αναβάτη με την μοτοσυκλέτα
motomagZero Motorcycles – Εξελίσσει σύστημα που προσομοιάζει την λειτουργία του συμπλέκτη!
Από τον

Αλέξανδρο Λαμπράκη

27/2/2024

Η Zero, η οποία εξειδικεύεται εδώ και πάνω από 15 χρόνια στην κατασκευή ηλεκτρικών μοτοσυκλετών, θέλει να πάει ένα βήμα παραπέρα καταθέτοντας πατέντες με τις οποίες φαίνεται να δουλεύει πάνω στην δημιουργία ενός συστήματος που προσομοιάζει την λειτουργία της σύμπλεξης και αποσύμπλεξης, την οποία συναντάμε στην πλειονότητα των συμβατικών μοτοσυκλετών, θέλοντας να προσφέρει έναν ακόμα μοχλό πληροφόρησης, αλλά και μεγαλύτερης εμπλοκής του αναβάτη με την μοτοσυκλέτα.

Η αλήθεια είναι ότι ο συμπλέκτης είναι κάτι που δεν έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στις ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες, καθώς δεν είναι κάτι που απαιτείται στους πολύστροφους ηλεκτροκινητήρες. Αν και οι πωλήσεις των σκούτερ και των μοντέλων με DCT συμπλέκτη της Honda δείχνουν ότι πολλοί μοτοσυκλετιστές πλέον προτιμούν την έλλειψη του παραδοσιακού συμπλέκτη, πολλοί είναι αυτοί που ακόμα τον αναζητούν σε όποια μοτοσυκλέτα ανεβαίνουν. Η Zero φαίνεται ότι θέλει να  προσθέσει έναν ακόμα μοχλό στα χειριστήρια του αναβάτη, μέσω του οποίου θα ρυθμίζεται η ροπή και η ανάκτηση ενέργειας κατά το φρενάρισμα. Με αυτόν τον τρόπο θέλει να μεταφέρει στην ηλεκτροκίνηση την αίσθηση και τον έλεγχο που προσφέρει το παραδοσιακό κιβώτιο που χρησιμοποιείται ευρέως στις μοτοσυκλέτες με κινητήρες εσωτερικής καύσης.

Zero Motorcycles – Εξελίσσει σύστημα που προσομοιάζει την λειτουργία του συμπλέκτη

Θα μπορούσε κανείς να πει ότι είναι απλώς ένα κόλπο της αμερικανικής εταιρείας, με στόχο να φέρει στους κόλπους της μοτοσυκλετιστές παλαιότερων δεκαετιών, οι οποίοι έχουν μεγαλώσει με κινητήρες εσωτερικής καύσης και παραμένουν πολέμιοι της ηλεκτροκίνησης. Κάτι τέτοιο όμως, θα αδικούσε την ιδέα που βλέπουμε στις πατέντες. Άλλωστε, η λειτουργία του συμπλέκτη στις μοτοσυκλέτες με θερμικούς κινητήρες δεν είναι απλώς ένας διακόπτης που συμπλέκει και αποσυμπλέκει. Πολλές φορές τον χρησιμοποιούμε για να μας βοηθήσει με τον έλεγχο της μοτοσυκλέτας, ειδικά ανάμεσα στα μποτιλιαρισμένα αυτοκίνητα, όταν κινούμαστε αργά. Ακόμα, μέσω του συμπλέκτη μπορούμε να ρυθμίσουμε την εκκίνηση από τα φανάρια, ενώ μέχρι ένα σημείο μας δίνει και την ελευθερία να καθορίσουμε το επίπεδο φρένου του κινητήρα. Όπως καταλαβαίνουμε, αλλά και γνωρίζουμε από πρώτο χέρι όσοι έχουμε οδηγήσει μοτοσυκλέτα με συμπλέκτη, αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της οδήγησης. Επομένως, είναι λογικό που οι αναβάτες που έχουν συνηθίσει να τον χρησιμοποιούν, ψάχνουν να βρουν το αντίστοιχο σύστημα και στις ηλεκτρικές μοτοσυκλέτες, παρά το ότι ο τρόπος λειτουργίας τους επιτρέπει την απουσία ενός συμβατικού κιβωτίου ταχυτήτων.

Η Zero μοιάζει να αναγνωρίζει την λεπτότητα στους χειρισμούς που χαρίζει η ύπαρξη του συμπλέκτη, με την πατέντα που κατέθεσε να δείχνει ότι η εταιρεία θέλει να βάλει σε χρήση τα δάχτυλα του αριστερού χεριού. Όπως βλέπουμε στα σχέδια, η μανέτα θυμίζει αυτές που γνωρίζουμε από τις συμβατικές μοτοσυκλέτες.

Zero Motorcycles – Εξελίσσει σύστημα που προσομοιάζει την λειτουργία του συμπλέκτη

Μέσα στην πατέντα η Zero μας εξηγεί πώς ακριβώς θα συνδέεται με τα ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου της μοτοσυκλέτας, διατηρώντας ταυτόχρονα παρόμοια αίσθηση με αυτή που γνωρίζει ήδη ο αναβάτης από τα παραδοσιακά κιβώτια στους κινητήρες εσωτερικής καύσης. Στην ουσία, για να γίνει αυτό, όλα τα εξαρτήματα του συμπλέκτη θα σχεδιαστούν με τέτοιον τρόπο, ώστε ο αναβάτης να αισθάνεται μία απότομη αύξηση της αντίστασης κατά την λειτουργία της μανέτας, όπως συμβαίνει όταν ο συμπλέκτης αρχίζει να συμπλέκει τους δίσκους για την αλλαγή ταχύτητας. Στην συνέχεια, η αντίσταση αυτή θα παραμένει σταθερή, χωρίς αυξομειώσεις, ενώ μέσω ελατηρίων το φορτίο θα αρχίζει να μειώνεται όταν η μανέτα επιστρέφει στην αρχική της θέση. Με λίγα λόγια, η συμπεριφορά της θα είναι ακριβώς αυτή που περιμένετε όταν αλλάζετε ταχύτητες σε μία μοτοσυκλέτα με κινητήρα εσωτερικής καύσης.

Όπως αναφέρουν τα έγγραφα που έρχονται μαζί με τα σχέδια, καθώς ο αναβάτης μειώνει την ροπή που στέλνει ο κινητήρας στον πίσω τροχό, ο εγκέφαλός του συνδέει την λειτουργία και την αίσθηση της αριστερής μανέτας με αυτή που έχει συνηθίσει από τους συμβατικούς κινητήρες. Όπως για παράδειγμα την ολίσθηση (“πατινάρισμα”) ενός πολύδισκου συμπλέκτη, όπως αυτών που συναντάμε σε πολλά οχήματα και μοτοσυκλέτες με κινητήρα εσωτερικής καύσης.

Zero Motorcycles – Εξελίσσει σύστημα που προσομοιάζει την λειτουργία του συμπλέκτη

Η χρήση του συμπλέκτη όμως, δεν περιορίζεται στην διαχείριση της ροπής που φτάνει στον πίσω τροχό. Μερικές φορές τον χρησιμοποιούμε για να ανεβάσουμε τις στροφές του κινητήρα, φτάνοντας στο ωφέλιμο εύρος του χωρίς να αλλάξουμε ταχύτητα, όπως ας πούμε για παράδειγμα στις... σούζες! Η Zero έχει έρθει διαβασμένη και για αυτή την περίπτωση, έχοντας προβλέψει την λειτουργία του μηχανισμού του “ψεύτικου” συμπλέκτη της. Λαμβάνοντας στοιχεία, όπως την ταχύτητα με την οποία κινείται η μανέτα, αλλά και την θέση της, τα ηλεκτρονικά συστήματα δίνουν την εντολή, προκειμένου η μανέτα να έχει την ίδια ακριβώς απόκριση. Αν για παράδειγμα ο αναβάτης αφήσει απότομα την αριστερή μανέτα, από την θέση σύμπλεξης, τότε η ηλεκτρονική της διαχείριση θα του δώσει μία επιπλέον αύξηση της ροπής από τον κινητήρα, μεγαλύτερη από αυτή που ορίζουν οι μοίρες στις οποίες είναι ανοιχτό το “γκάζι”. Με αυτό τον τρόπο, προσομοιάζει την λειτουργία του “συμπλεκταρίσματος”, που γνωρίζουμε σε μοτοσυκλέτες με μηχανική μετάδοση και συμβατικό κιβώτιο ταχυτήτων.

Η ίδια ιδέα εφαρμόζεται και κατά την διάρκεια της επιβράδυνσης, όταν ο “συμπλέκτης” μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την μείωση ή την αύξηση του επιπέδου ανάκτησης ενέργειας. Όταν μιλάμε για ανάκτηση ενέργειας, στην ουσία εννοούμε ότι ο ηλεκτροκινητήρας λειτουργία σαν ένα είδος γεννήτριας, που δίνει ρεύμα στις μπαταρίες, ενώ ταυτόχρονα φρενάρει το όχημα. Η ηλεκτρονική διαχείριση της αριστερής μανέτας, αναγνωρίζει την γωνία στην οποία βρίσκεται και την πίεση που ασκείται πάνω της, ενώ ταυτόχρονα λαμβάνει υπόψιν και την ταχύτητα με την οποία αυτά αλλάζουν. Στην συνέχεια, αποφασίζει πόσο “φρένο κινητήρα” θα εφαρμόσει. Για παράδειγμα, μία γρήγορη κίνηση μπορεί να σημαίνει ότι ο αναβάτης θέλει την μέγιστη ανάκτηση ενέργειας σε ένα φρενάρισμα, ας πούμε πανικού. Αντιθέτως, μία ήρεμη και ομαλή και πιο αργή κίνηση της αριστερής μανέτας, μπορεί να υποδηλώνει ότι ο αναβάτης θέλει μία λιγότερη δραστική επέμβαση της ανάκτησης.

Zero Motorcycles – Εξελίσσει σύστημα που προσομοιάζει την λειτουργία του συμπλέκτη

Η πατέντα της Zero δεν προβλέπει αυτή την στιγμή την ύπαρξη κάποιου μοχλού και στο αριστερό πόδι, χωρίς όμως να το αποκλείει, δηλώνοντας ότι το εν λόγω σύστημα θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί μαζί με ένα αυτόματο κιβώτιο. Στις εικόνες βλέπουμε τον “συμπλέκτη” πάνω σε μία μοτοσυκλέτα που θυμίζει το SR/F της Zero, υποδεικνύοντας εν μέρει και το ποιο θα είναι το πρώτο μοντέλο που θα μπει, αν και όταν το σύστημα βγει στην παραγωγή. Η επιλογή της συγκεκριμένης μοτοσυκλέτας δεν είναι τυχαία, καθώς το γυμνό SR/F αποτελεί αυτή την στιγμή μία από τις ισχυρότερες προτάσεις στην γκάμα της Zero, με τους επίδοξους αγοραστές να έχουν ως κριτήριο την οδηγική ευχαρίστηση, που σε μεγάλο ποσοστό των αναβατών έχει συνδεθεί με την άμεση εμπλοκή τους με την μοτοσυκλέτα.

Yamaha: Πατέντα για εξάτμιση που λειτουργεί ως jet-αεροτομή

Aλλαγή κατεύθυνσης και πίεσης καυσαερίων μέσω πεταλούδας - Για τη βελτίωση της συμπεριφοράς
yamaha
Από τον

Παύλο Καρατζά

5/12/2025

Η Yamaha έχει υποβάλει δύο νέες αιτήσεις για πατέντες στην Ιαπωνία, οι οποίες δείχνουν ότι διερευνά τις δυνατότητες χρήσης βαλβίδων στο εσωτερικό μιας εξάτμισης για την ανακατεύθυνση των καυσαερίων ώστε αυτά να λειτουργήσουν προς όφελος της συμπεριφοράς και των επιδόσεων καθώς βγαίνουν από το τελικό.

Τα διπλώματα ευρεσιτεχνίας που κατέθεσε η ιαπωνική εταιρεία "χρησιμοποιούν" ένα MT-07 για να παρουσιάσουν την ιδέα, κάτι που δεν λέει και πολλά από μόνο του για τη μοτοσυκλέτα που θα μπορούσε να χρησιμοποιεί το συγκεκριμένο σύστημα. Υπάρχουν δύο διαφορετικές πατέντες, η μία με σκοπό να δείξει πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί η εξάτμιση για τη μείωση της ανύψωσης του εμπρός τροχού και τη βελτίωση της επιτάχυνσης, και η άλλη με έμφαση στη συμπεριφοράς της μοτοσυκλέτας στις στροφές.

yamaha

Και οι δύο πατέντες χρησιμοποιούν πεταλούδες στο εσωτερικό της εξάτμισης για να ανακατευθύνουν τη ροή των καυσαερίων. Στην έκδοση του συστήματος που θέλει να αποτρέψει τη σούζα, η εξάτμιση χωρίζεται σε δύο μέρη: ένα μεγαλύτερο, χαμηλά τοποθετημένο σωλήνα και ένα μικρότερο σωλήνα που βγαίνει από το κυρίως σώμα του τελικού και έχει κλίση προς τα πάνω. Ο πάνω σωλήνας είναι και εκείνος που λειτουργεί στην ουσία σαν anti-wheelie ωθώντας τα καυσαέρια προς τα πάνω για να κρατήσει τον εμπρός τροχό στο έδαφος.

Λογικά θα υπάρχει κάποια μικρή βελτίωση πίσω από αυτή τη θεωρία για να κρατηθεί ο εμπρός τροχός στο έδαφος ίσως και για αυτό μοτοσυκλέτες του MotoGP και WSBK να έχουν εφαρμόσει την τεχνική αυτή, βέβαια εκεί γίνεται για πιο σημαντικούς λόγους που έχουν να κάνουν τόσο με τη βελτίωση της αεροδυναμικής, όσο και με την κατανομή του βάρος και εξίσου σημαντικά με τη διαχείριση της θερμότητας που ελκύει το σύστημα εξαγωγής. Με αυτή τη πατέντα, η απόλυτη ισχύς θυσιάζεται για την πρόσφυση προς στιγμήν λόγω εκτροπής των καυσαερίων σε σωλήνα διαφορετικής διατομής και μόλις η ταχύτητα αυξηθεί η βαλβίδα κλείνει και τα καυσαέρια περνάνε πάλι από τον κάτω σωλήνα.

yamaha

Η έκδοση του συστήματος που εστιάζει στις στροφές είναι παρόμοια ως προς την ιδέα όμως εγείρει ερωτήματα ως προς την λειτουργία της και την απόδοσή της. Αντί να κατευθύνει τα καυσαέρια σε μια υψηλότερη εξάτμιση που αποτρέπει τη σούζα, ωθεί τα καυσαέρια μέσω ενός στενού σωλήνα που βλέπει κατευθείαν προς τα κάτω όταν η μοτοσυκλέτα είναι όρθια. Όταν βρίσκεται όμως σε μεγάλη κλίση —και πάλι δεν μπορεί να χρησιμοποιήσει όλη την ισχύ του κινητήρα— τα καυσαέρια εκτρέπονται προς τον σωλήνα που "κοιτάζει" πλέον πλάγια και αυτό δεν βγάζει πολύ νόημα για το πώς θα βοηθήσει με την πρόσφυση του πίσω τροχού ή έστω με τη βελτίωση της κατευθυντικότητας της μοτοσυκλέτας. Για να βοηθούσε με την πρόσφυση του ελαστικού θα έπρεπε το "τζετ" να βρίσκεται προς τα πάνω με τη μοτοσυκλέτα πλαγιασμένη, όπως συνέβαινε και με τo σύστημα που εξέλισσε η ΚΤΜ και η Bosch, το οποίο όμως δεν πέρασε ποτέ στην παραγωγή.

Slip Mitigation System KTM

Μια δεύτερη, πιο σύνθετη εκδοχή της ιδέας προσθέτει δύο γωνιακές εξόδους που επιτρέπουν την κατεύθυνση των καυσαερίων προς τα αριστερά ή τα δεξιά, προσφέροντας μεγαλύτερη ώθηση στις στροφές, ακόμη και αν η κλίση δεν είναι τόσο μεγάλη.

yamaha

Αν και υπάρχουν δύο ξεχωριστά διπλώματα ευρεσιτεχνίας για τις εξατμίσεις κατά του wheelie και για τις στροφές, ο τελικός στόχος είναι να συνδυαστούν τα πλεονεκτήματα και των δύο σε ένα σύστημα πολλαπλών εξόδων με διάφορες βαλβίδες για την ανακατεύθυνση των καυσαερίων.

Τα οφέλη μπορεί να είναι μικρά σε μοτοσυκλέτες δρόμου, αλλά σε αγώνες όπου κάθε λεπτομέρεια μετράει, ίσως και να είναι σημαντικά, ειδικά με τους μελλοντικούς κανόνες σε MotoGP και WSBK που θα περιορίσουν τα σταθερά αεροδυναμικά βοηθήματα, τα οποία γίνονται όλο και μεγαλύτερα.