Αφιέρωμα: Οι μεγαλύτερες ευθείες του κόσμου και της Ελλάδας

Οδηγίες για την οδήγηση χωρίς εναλλαγές κλίσης
Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

11/12/2019

Το πρώτο πράγμα που θέλουμε ως μοτοσυκλετιστές, είναι δρόμοι όπως στην Ν. Σαρδηνία με 60-70 χιλιόμετρα δίχως ούτε εκατό μέτρα ευθείας, σε μία απόλυτη συνέχεια στροφών που μπορούν να οδηγήσουν ορισμένους αναβάτες ακόμη και σε ναυτία, τελευταίο πράγμα που θέλουμε ως μοτοσυκλετιστές, είναι οι ατελείωτες ευθείες.

Η Ελλάδα είναι ευλογημένη για τους γεμάτους στροφές επαρχιακούς με το καλύτερο τοπίο του κόσμου -προσωπική άποψη- κι ας μην έχουμε την καλύτερη άσφαλτο και μακράν την χειρότερη χάραξη. Δεν παύει να είναι πραγματική απόλαυση να οδηγείς στην χώρας με προσεκτική όμως οδήγηση και είναι λιγοστές οι τεράστιες ευθείες που το μήκος τους να μετριέται με διψήφιο αριθμό χιλιομέτρων.

Μία τέτοια ευθεία βρίσκεται στην Εθνική Οδό 6 που αποτελεί μέρος της Ευρωπαϊκής Οδού 92, ανάμεσα στην Καλαμπάκα και τα Τρίκαλα. Η απόλυτη ευθεία έχει μήκος λίγο παραπάνω από τα 14 χιλιόμετρα ενώ φτάνουμε τα 18 χιλιόμετρα αν συμπεριληφθούν και οι απειροελάχιστες καμπές που υπάρχουν, στο συνολικό μήκος. Εκτός από την μεγαλύτερη ευθεία της Ελλάδας, προσφέρει και με βεβαιότητα την καλύτερη θέα με κατεύθυνση προς Καλαμπάκα, από την στιγμή που αντικρύζεις τα μοναδικά Μετέωρα. Πολύ κοντά σε μήκος, και μεγαλύτερη πρακτικά, αν δεν μετρήσει κανείς κάθε απειροελάχιστη καμπή, είναι η ευθεία του Α2 από Κομοτηνή προς Μεστή, όπου μετά τον Φύλακα οδηγείς σε μία τεράστια ευθεία δύο λωρίδων ανά κατεύθυνση για 11 χιλιόμετρα που ξεπερνούν την ευθεία της Καλαμπάκας αν εξαιρέσεις την πολύ ανοικτή στροφή πριν την Μέστη αλλά και την καμπή πριν τον Φύλακα.

Από τα Τρίκαλα έως και την Καρδίτσα θα βρει κανείς ακόμη περισσότερες ευθείες, που αγγίζουν και τα δέκα χιλιόμετρα σε μήκος, στην μεγαλύτερη πυκνότητα ευθειών που υπάρχουν στην χώρα μας. Από εκεί και πέρα κοντά στην Αθήνα μία αρκετά μεγάλη ευθεία είναι στις βόρειες πλαγιές της Πάρνηθας, στην παλιά έδρα του Δήμου Δερβενοχωρίων, στην Πύλη, ενώ αντίστοιχες ευθείες έως δέκα χιλιόμετρα υπάρχουν αρκετές στην Ελλάδα, σε καμία περίπτωση όμως δεν αφθονούν, ούτε και συγκρινόμαστε με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, ιδιαίτερα βορειοδυτικά όπου το πρόβλημα είναι αντίστροφο, αναζητούνται οι στροφές.

Παγκοσμίως οι μεγαλύτερες ευθείες που υπάρχουν σε ασφαλτοστρωμένος δρόμους, έως και σε 3Α επίστρωση, είναι τόσο μεγάλες που απαιτούν ειδική εξάσκηση από τους οδηγούς για να μην κοιμηθούν στην σέλα, ή ζαλιστούν από το επίπεδο τοπίο και τις αντανακλάσεις.

Στις περισσότερες ιντερνετικές λίστες που θα βρει κανείς, δεσπόζει η θέση της Αυστραλίας που στον “Eyre Highway” υπάρχει ένα τμήμα μήκους 145.6 χιλιομέτρων σε απόλυτη ευθεία, δίχως καμπή, δίχως καμία απόκλιση. Η Αυστραλία θα μπορούσε να έχει με άνεση τις πιο εξουθενωτικές ευθείες του κόσμου, στους ήδη πιο αφιλόξενους δρόμους που διασχίζοντας την ενδοχώρα απαιτούν από εσένα να κουβαλάς πρόσθετο καύσιμο για να καταφέρεις να φτάσεις στον προορισμό σου. Δεν έχουν όμως οι δρόμοι που διασχίζουν την ενδοχώρα, τόσο απόλυτες ευθείες όσο αυτή στον παραλιακό δρόμο ανάμεσα σε Αδελαϊδα και Πέρθ, ένας εξαιρετικά μοναχικός δρόμος, με μία απόλυτη ευθεία στο κέντρο που σε καλεί να μην κοιμηθείς…

Παρά το εντυπωσιακό μήκος και το γεγονός πως κάθε site εκεί έξω έχει την Αυστραλία ως την χώρα με την μεγαλύτερη ευθεία του κόσμου, τόσο οι ΗΠΑ, όσο και η Σαουδική Αραβία έχουν ευθείες που αγγίζουν τα 200 χιλιόμετρα!! 193 συγκεκριμένα που γίνονται  257 αν συμπεριληφθεί μία απειροελάχιστη καμπή στην περίπτωση της Σαουδικής Αραβίας. Πριν τους δούμε αναλυτικά, ας βάλουμε πρώτο στην λίστα έναν δρόμο μήκους 1.120 χιλιομέτρων που χωρίς στροφές και μονάχα με καμπές, σε αναγκάζει να οδηγείς πρακτικά σε ευθεία γραμμή.

Ως μοτοσυκλετιστές θα θεωρήσουμε αυτή την μεγαλύτερη ευθεία του κόσμου, από την στιγμή που οι καμπές αυτές δεν σε αναγκάζουν να πάρεις κλίση. Με σχεδόν εννιά ώρες οδήγησης πατώντας μονάχα στο κεντρικό μίγμα γόμας σε κάποιο δίγομο πίσω ελαστικό μέσα στην έρημο, πηγαίνοντας από τον Περσικό Κόλπο στα σύνορα της Ιορδανίας και συγκεκριμένα στην μικρή πόλη Turaif. Ο αυτοκινητόδρομος 85 της Σαουδικής Αραβίας, είναι πρακτικά μία ευθεία με δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση για όλη αυτή την τεράστια διαδρομή μέσα στην έρημο, μέχρι την Turaif που με σχεδόν 90ο στροφή, συνεχίζει για την «μύτη» των συνόρων με την Ιορδανία και την ένωσή του με τον άλλο μεγάλο αυτοκινητόδρομο της Σαουδικής Αραβίας, τον 65.

Αυτή είναι με κάθε επισημότητα η μεγαλύτερη ευθεία του κόσμου, για κάθε μοτοσυκλετιστή, κι ας περιέχει καμπές!

Στην άλλη άκρη του κόσμου, στην Β. Ντακότα των ΗΠΑ, ξεκινώντας από τα διοικητικά σύνορα με την Μινεσότα, συναντάμε μία απόλυτη ευθεία 193 χιλιομέτρων που κάνει ακριβώς δύο «σπασίματα» σε όλα αυτά τα χιλιόμετρα. Παρά το μικρό πλάτος, με δεδομένο πως είναι ένα ρεύμα ανά κατεύθυνση, και πάλι ένας μοτοσυκλετιστής δεν θα χρειαστεί να πλαγιάσει σε αυτό τον δρόμο την ίδια στιγμή που ένα αυτοκίνητο θα αναγκαστεί να στρίψει ελάχιστα το τιμόνι. Για μοτοσυκλέτες λοιπόν, υπάρχει εκεί μέσα στην ερημιά των ατελείωτων χωραφιών, που κάποτε ήταν τα εύφορα λιβάδια μίας μεγάλης λίστας αυτόχθονων φυλών της Αμερικής. Τα λιβάδια που διασχίζει αυτός ο δρόμος είναι το βόρειο τμήμα των Great Plains, μίας δίχως πολλά δέντρα τεράστιας περιοχής που συμπεριλαμβάνει σχεδόν το ένα τρίτο των ΗΠΑ… Απίστευτη ζέστη το καλοκαίρι και εξαιρετικό κρύο το χειμώνα, ο δρόμος αυτός, και γενικότερα η περιοχή, είναι μαγευτική την Άνοιξη για να αδειάζει το μυαλό σου οδηγώντας. Φτάνει να μην υπάρχει λόγος να σε σταματήσει Σερίφης της περιοχής. Μιλάμε εκ πείρας και αυτή την φορά…

Επιστρέφουμε στην Σαουδική Αραβία, λίγο πιο νότια από εκεί που πιάσαμε τον 85 και κοντά στα σύνορα με το Εμιράτο του Κατάρ. Εκεί βρίσκεται η απόλυτη ευθεία του αυτοκινητόδρομου 10! Συχνά αντιμετωπίζοντας πρόβλημα από την άμμο που εξαιτίας του αέρα απλώνεται στην άσφαλτο, δίχως καμπές όπως στην περίπτωση της Β. Ντακότα, η ευθεία σε αυτή την περίπτωση φτάνει σε μήκος τα 256 χιλιόμετρα χωρίς αλλαγή κλίσης για μία μοτοσυκλέτα!

Με την πρόσφατη ολοκλήρωσή του πάνω σε αρχαίο μονοπάτι καμηλών μέσα από την έρημο Rub Al-Khali, αυτός είναι και επίσημα ο δρόμος με την μεγαλύτερη απόλυτη ευθεία του κόσμου, προσπερνώντας τον Eyre Highwasy. Αρχικά υπήρχαν και εδώ καμπές, που λειτουργούσαν ως παρακάμψεις, πριν βρεθεί τρόπος στο ασταθές έδαφος να ολοκληρωθούν οι εργασίες κατασκευής. Πλέον αυτή είναι η απολύτως μεγαλύτερη ασφάλτινη ευθεία στον κόσμο, και για μία μοτοσυκλέτα θα είναι πάντοτε περισσότερο επικίνδυνη η διάσχισή της από ένα αυτοκίνητο. Παρά την απομονωμένη της τοποθεσία η ευθεία αυτή διασχίζεται συχνά και καθημερινά από αυτοκίνητα και πολύ σπανιότερα έως πρακτικά καθόλου από μοτοσυκλέτες

Πάμε ξανά πίσω στις ΗΠΑ ανοίγοντας και πάλι την κατηγοριοποίηση για δρόμους χωρίς στροφές που έχουν όμως κάποιες καμπές. Σε αυτή την περίπτωση ένας δρόμος που διέρχεται από το Τεξας, το Κάνσας και την Οκλαχώμα είναι μία ευθεία 173 χιλιομέτρων ξεκινώντας από την πόλη Dalhart!

Στην ίδια Ήπειρο και όχι πολύ πιο νότια, υπάρχει μία ελάχιστα γνωστή ευθεία για τους περισσότερους στον κόσμο. Στην Μπάχα Καλιφόρνια στο Μεξικό, την «Κάτω» Καλιφόρνια δηλαδή, μιας κι αυτό σημαίνει Μπάχα, στην τεράστια αυτή χερσόνησο υπάρχει ένας και μόνο δρόμος που την διατρέχει κατά μήκος στην δυτική της πλευρά. Αυτό σημαίνει πως η ανατολική πλευρά της χερσονήσου είναι μία από τις πιο απομονωμένες περιοχές του πλανήτη και ελάχιστα γνωστή με αυτή την ιδιότητα. Και ο δρόμος όμως Carretera Transpeninsular, που περιλαμβάνει μία ευθεία 168 χιλιομέτρων, δεν είναι λιγότερο μοναχικός! Περνά από τέσσερις μικρές πόλεις που εκεί υπάρχουν και φανάρια. Δίχως ψηλά κτήρια και με ελάχιστη χαμηλή βλάστηση, πέρα από τους κάκτους, το μόνο που σπάει το μάτι είναι οι πυλώνες ηλεκτρικού ρεύματος που διατρέχουν παράλληλα με αυτόν την χερσόνησο.

Στην Βολιβία πρέπει να συμπεριλάβουμε έναν δρόμο που αν και χωρίς ακόμη άσφαλτο, αποτελεί συνδετικό κρίκο για τρεις χώρες σε μία απόλυτη ευθεία 160 χιλιομέτρων!

Πίσω στην Σαουδική Αραβία υπάρχει άλλη μία ευθεία που αγγίζει τα 149 χιλιόμετρα στον αυτοκινητόδρομο 50.

Σε αυτό το σημείο της λίστας θα βρούμε και τον Eyre Highway που οι περισσότεροι τον κατατάσσουν ως την μεγαλύτερη ευθεία, όπως λέγαμε παραπάνω.

Στα 149 χιλιόμετρα, αρχίζοντας να θυμίζει πινκ-πονκ, γυρνάμε ξανά στα Great Plains, καθώς κάθετα αυτή τη φορά από την Νότια Ντακότα μέχρι τον Καναδά, συναντάς τον 83 με λίγες καμπές μέχρι και τα σύνορα με τον Καναδά, εκεί που τελειώνει πάνω στην ευθεία του 251, η οποία όμως δεν έχει το κατάλληλο μήκος για να συμπεριληφθεί σε αυτή την λίστα με τις τεράστιες ευθείες…

Πίσω στην Καλιφόρνια, των Ην. Πολιτειών αυτή την φορά, βάζουμε στην λίστα τον Interstate 10 γιατί σε ένα σημείο του λίγο πριν φτάσει στο Φοίνιξ της Αριζόνα ερχόμενοι από Los Angeles, έχουμε μία ευθεία 143 χιλιομέτρων μέσα στην έρημο. Ανά χιλιόμετρο, ο δρόμος αυτός συγκεντρώνει και ρεκόρ θανάτων που οφείλονται κυρίως σε μειωμένα αντανακλαστικά και πραγματική ύπνωση των οδηγών. Κι αυτό γιατί έχει συχνότερη διέλευση από τις υπόλοιπες υπερ-ευθείες και με εξαίρεση δύο μικρές καμπές, είναι μία τεράστια ευθεία που κοιμίζει τους οδηγούς. Παρόλο που υπάρχει διαγράμμιση για να ξυπνήσει κανείς από τον λήθαργο, πριν φύγει εκτός δρόμου, δεξιά και αριστερά η έρημος είναι χαμηλότερα, ώστε να προστατεύεται ο δρόμος από την έρημο και αρκετά αυτοκίνητα καταλήγουν που θα βγουν έξω, καταλήγουν με τούμπες στην χαμηλή βλάστηση.

Στο Illinois υπάρχει μία ευθεία 137 χιλιομέτρων, όπου πρακτικά μιλάμε και πάλι για τα Great Plains, και είναι ένας στενός δρόμος με μία λωρίδα ανά κατεύθυνση. Υπάρχει και εδώ ειδική διαγράμμιση για να αποτρέπει τον λήθαργο πατώντας εκτός, όμως στην περίπτωση που δεν βγει ο κοιμισμένος οδηγός στο αντίθετο ρεύμα, αλλά εκτός δρόμου, απλά θα βρεθεί σε κάποιο τεράστιο χωράφι. Εκτός κι αν έχει δυτική κατεύθυνση, από την μεριά δηλαδή των κολώνων ηλεκτρικού ρεύματος…

Λίγο πιο βόρεια περνάμε στον Καναδά και στο Saskatchewan, ένα απίστευτο μέρος με αναρίθμητες λίμνες, περισσότερες από 100.000 αν υπολογίσεις και τα “ponds” που μαζί με τα ποτάμια καθιστούν το τεράστιο μέρος να έχει περισσότερο νερό και… από την θαλασσινή Ελλάδα! Εξαπλάσιο σε έκταση από την χώρα μας, το Saskatchewan κρύβει απίστευτη ομορφιά και πολλά σημεία που μπορείς να είσαι ολότελα μόνος σου! Στο καναδικό μέρος των Great Plains, σχετικά κοντά στα σύνορα και με την Β. Ντακότα, και με εκκίνηση στην πόλη που το βράδυ βλέπεις τα άστρα, γιατί τα φώτα δεν σε τυφλώνουν, το Stoughton, ξεκινά μία ευθεία 138 χιλιομέτρων μέχρι την πρωτεύουσα της Νομαρχίας, την Regina.

Στην Αργεντινή, στην επαρχία La Pampa, βρίσκεται μία ευθεία 133 χιλιομέτρων που πλέον αποτελείται -και- από άσφαλτο. Δεν έχει στρωθεί σε όλο το μήκος, αλλά οδηγείς άφοβα καθώς επί δεκαετίες χρησιμοποιείται και είναι στρωμένη με 3Α – το άφοβα είναι σχετικό, γιατί πέφτουν πολλοί κεραυνοί σε περίπτωση καταιγίδας και μάλιστα πάνω στα οχήματα…

Στα 125 χιλιόμετρα μήκους, βρίσκουμε με διαφορά την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη τεράστια ευθεία, την ευθεία που έχει συνέχεια κίνηση! Νοτιοδυτικά της Ομάχα, συνδέοντας το Lincoln με το Grand Island η οδός «Χριστόφορου Κολόμβου» έχει δύο λωρίδες ανά κατεύθυνση και παρά την συχνή διέλευση δεν κινδυνεύεις τόσο από κοιμισμένους οδηγούς. Ούτε εδώ υπάρχει κάτι να δεις δεξιά και αριστερά, οπότε το γεγονός πως δεν είσαι μόνος σου αλλά με πολλά αυτοκίνητα, είναι το καλύτερο παράδειγμα για το επιχείρημα πως και ο άδεις δρόμος κοιμίζει από μόνος του, είναι δεν είναι βαρετός.

Ξανά στην Αυστραλία, κρατιόμαστε για λίγο ακόμη πάνω από τα εκατό χιλιόμετρα. Με μήκος 120 χιλιομέτρων, συναντάμε έναν καταπράσινο δρόμο με αρκετά δέντρα κατά μήκος! Στην Νέα Νότια Ουαλία, διασχίζοντας λιβάδια και όχι δάση, αλλά με αρκετό νερό στο υπέδαφος, ο Mitchell Highway έχει δεξιά και αριστερά δέντρα ενώ πίσω από αυτά, το απόλυτο κενό για άλλη μία φορά. Λιβάδια, και πάλι λιβάδια.

Μέχρι στιγμής πηγαινοερχόμαστε μεταξύ Αμερικής, Αυστραλίας και Σαουδικής Αραβίας και έτσι θα παραμείνουμε περιορίζοντας την λίστα για έως 100 χιλιόμετρα μήκος. Στην υπόλοιπη Αφρική υπάρχουν επίσης τεράστιες ευθείες, όχι όμως σε καινούριους δρόμους, με πρόσφατη χάραξη όπως στην Σαουδική Αραβία. Αυτό σημαίνει πως υπάρχουν στροφές ή καμπές πιο έντονες από εκείνες που θα ήθελε κανείς να παραβλέψει. Στην ενδοχώρα της Νότιας Αφρικής, οι ευθείες αυτές διακόπτονται από παρακάμψεις, όπως και στην υπόλοιπη Αφρική. Παρακάμψεις για ένα σωρό λόγους, από το γεγονός πως κάποια περιοχή είναι ιερή έως διαφορές φυλών και άλλων παραγόντων που απαγορεύουν την διέλευση. Παρόλο που υπάρχουν λοιπόν τεράστιες ευθείες, δεν είναι κάποια από αυτές πάνω από 100 χιλιόμετρα, τουλάχιστον όχι ακόμη. Ξανά στην Σαουδική Αραβία λοιπόν, κι εκεί στον 95 αυτή την φορά, όπου μία ευθεία 110 χιλιομέτρων περνά μέσα από την έρημο. Να γιατί οι Άραβες εκεί, επιδίδονται στο άγριο σπορ του ντιφταρίσματος με πολλά χιλιόμετρα… φτιάχνουν στροφές στις απόλυτες ευθείες τους.

Τελευταίο στην λίστα των «πάνω από 100» ξανά το ονειρεμένο Saskatchewan (μονάχα για 20 ημέρες το χρόνο είναι όνειρο) που με 104 χιλιόμετρα σε μία ευθεία οριζόντια στο χάρτη, κάνει εντονότερο το θέμα των λιμνών που λέγαμε παραπάνω. Εδώ αν βγεις εκτός δρόμου μπορεί να καταλήξεις σε κάποια λίμνη χωρίς καμία επιβράδυνση! Από το επίπεδο του δρόμου οι λίμνες δεν ξεχωρίζουν παρά μονάχα για τους ντόπιους που γνωρίζουν πώς να καταλάβουν τις συστοιχίες των θάμνων τριγύρω των λιμνών.

Να βάλουμε τέλος στην λίστα και μία ευθεία κάτω των εκατό, μία ευθεία της καρδιάς μας, στο Colorado που μπορεί να είναι «μόλις» 77 χιλιόμετρα αλλά περίπου στο κέντρο της έχει ένα φοβερό κέντρο ερπετών, που περιλαμβάνει κροκόδειλους και αλιγάτορες, καθώς και τεράστια φίδια. Με εκατοντάδες εκτάρια σε γη, έχουν το χώρο που χρειάζονται ενώ, η ευθεία αυτή διέρχεται και από ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα κυκλικής σποράς. Όπως και στην έρημο, έτσι κι εδώ, η πληθώρα γης και τα παραπανίσια εκτάρια, επιτρέπουν στους αγρότες να θυσιάζουν χώρο για να εξοικονομήσουν πόρους και κυρίως νερό. Για αυτό και η καλλιέργεια γίνεται σε κυκλικά χωράφια…

Σε κάθε βαρετό δρόμο, όπως ακριβώς αυτοί στην λίστα μας, με τίποτα σημαντικό να δεις δεξιά και αριστερά - δεν είναι η ταχύτητα εκείνη που θα σε κρατήσει σε εγρήγορση.

άποψη από τις ευθείες στο Saskatchewan , δεξιά και αριστερά υπάρχουν αναρίθμητες λίμνες που δεν τις καταλαβαίνεις από το επίπεδο του δρόμου...

Άλλωστε δεν είναι λίγα τα παραδείγματα, όπου κυριολεκτικά στην μέση του πουθενά, σε περιμένει κάποιος σερίφης να κάνεις το λάθος… Κάνοντας εκούσιες συσπάσεις σε κάποιον μεγάλο μυ, όπως ο τετρακέφαλος, διατηρώντας μία ταχύτητα που δεν θα καταστρέψει το πίσω ελαστικό από την υπερθέρμανση, όπως μπορεί να συμβεί στην έρημο, και έτοιμος να σταματήσεις μόλις βαρύνει το βλέφαρο, οι μεγάλες ευθείες μπορούν να φύγουν κάτω από τις ρόδες σου με ασφάλεια. Προσωπικά σε μία τέτοια αγάπησα τις Harley για τις οποίες ως τότε, πολλά χρόνια πριν και δίχως την τωρινή εμπειρία, θεωρούσα μοτοσυκλέτες που δεν μπορούν να προσφέρουν πολλά. Με λιγότερο από 120χμαω, και με το τοπίο να έχει από ώρα τελειώσει να προσφέρει εναλλαγές ανάμεσα σε κάκτους και λόφους άμμου, το μόνο εκείνη την ώρα σου έλεγε πως κάτι συμβαίνει, ήταν η Harley… Προφανώς και μία superbike με dragster ψαλίδι και κάποιον να σε ακολουθεί με μπιτόνια βενζίνης για τον απαραίτητο ανεφοδιασμό την μέση του πουθενά, είναι πολύ πιο διασκεδαστικό. Όμως όταν θα εμφανιστεί έλεγχος ταχύτητας εκεί που δεν μπορείς να ξεφύγεις κυριολεκτικά στην μέση του πουθενά, μία μοτοσυκλέτα που στα 120χμαω σου κινεί το ενδιαφέρον, είναι η καλύτερη επιλογή…

άποψη της ευθείας στην Νέα Νότια Ουαλία, με δέντρα δεξιά και αριστερά, από τα λίγα στην ευρύτερη αχανή περιοχή... 

Πώς ο Β΄ΠΠ άλλαξε τον δρόμο της μοτοσυκλέτας - Video Update!

Θάνο Αμβρ. Φελούκα
Από τον

Θάνο Αμβρ. Φελούκα

30/5/2014

Δεν μιλάμε για την συμβολή που είχε ο παγκόσμιος πόλεμος στην βιομηχανική εξέλιξη ή στις τεχνολογικές καινοτομίες που ξεπήδησαν από τις στρατιωτικές εφαρμογές, αλλά για τα γεγονότα που έγιναν αμέσως μετά και άλλαξαν για πάντα την πορεία της μοτοσυκλέτας!

Αφορμή για αυτό το κείμενο υπήρξε μια παλιότερη κουβέντα που είχαμε με τον κ. Livio Lodi, διευθυντή του μουσείου της Ducati στην Bologna, και τη θέση του για την ταυτότητα της ιταλικής φίρμας. Ο κ.Lodi, ένας άνθρωπος με ιδιαίτερη αμεσότητα και αυτοσαρκαστικό χιούμορ, είναι κατά δήλωσή του αυτός που ξέρει την ιστορία της φίρμας καλύτερα από κάθε άλλον. Ο πατέρας του ήταν γιατρός στη μικρή τότε Ducati Motors, και ο ίδιος ο Livio γεννήθηκε και μεγάλωσε ελάχιστα πιο μακριά από το εργοστάσιο, δίπλα στο οποίο έχει φτιαχτεί το ανακαινισμένο μουσείο. Μαζί με τον αδερφό του δούλεψε στις γραμμές παραγωγής και ουσιαστικά ολόκληρη η οικογένεια Lodi έχει ζήσει την Ducati αλλά και δίπλα στην Ducati, κυριολεκτικά μιλώντας.

            Ήταν αυτός που μου είπε ότι χωρίς τον Β΄ΠΠ δεν θα υπήρχαν μοτοσυκλέτες Ducati, και μια τέτοια δήλωση έχει ιδιαίτερη βαρύτητα από έναν άνθρωπο με τέτοια ανάμειξη στην ιστορία της εταιρίας. Η ίδια η Ducati μάλιστα τον αναφέρει ως τον θεματοφύλακά της. Αυτή η βαρυσήμαντη δήλωση αποτέλεσε το έναυσμα για να εξετάσω, ξανά, την ιστορία και της Honda, του μεγαλύτερου κατασκευαστή μοτοσυκλετών, αλλά αυτή τη φορά κάτω από ένα διαφορετικό πρίσμα. Τα συμπεράσματα είναι εξίσου ενδιαφέροντα! Ας δούμε όμως με σχετική συντομία τη σειρά των γεγονότων, καταρχήν για την Ducati καθώς ξεκινήσαμε από τον κ. Lodi. Θα μείνουμε σε αυτό το κείμενο στο παράδειγμα των Ducati και Honda, καθώς έχουν μεταξύ τους απευθείας αντιστοίχιση, ωστόσο γενικότερα η πορεία της μοτοσυκλέτας επηρεάστηκε λίγο ή πολύ με τον ίδιο τρόπο για όλες τις μάρκες, από τον Β'ΠΠ...

 

Η ίδρυση της Ducati

            Οι αμούστακοι ακόμα αδερφοί Ducati, μεγαλώνουν σε μια γειτονιά που συνεχώς αλλάζει, έχοντας μέσα στο σπίτι τους εφαρμογές ραδιοκυμάτων από πειραματικές συσκευές που κατασκευάζουν ο πατέρας τους με τον αδερφό του. Οι πρεσβύτεροι Ducati ακολουθούν με πάθος τα βήματα του πρωτοπόρου Ιταλού, του Marconi, πραγματοποιώντας μακρές συζητήσεις στα οικογενειακά τραπέζια. Η Bologna περνά εκείνη την περίοδο μια νέα εποχή βιομηχανοποίησης, και μικρά εργαστήρια με ευρεσιτεχνίες ανοίγουν παντού, ακόμα και κάτω από σκάλες μέσα σε σπίτια. Τότε είναι που ολόκληρος ο Ιταλικός κόσμος, και ιδιαίτερα τα τρία μικρά αδέρφια που έχουν τον «πυρετό» μέσα στο σπίτι τους, επηρεάζονται από δημοσιεύματα της εποχής που ανακηρύσσουν ήρωα τον Guglielmo Marconi. Είναι γιατί η νέα του συσκευή «ασύρματου τηλέγραφου», που είχε εγκατασταθεί στον Τιτανικό, έγινε η αιτία να ειδοποιηθούν τα περιπλέοντα σκάφη και να σωθεί έτσι το ένα τρίτο των επιβατών, που διαφορετικά θα είχαν χαθεί όλοι. Αυτή είναι η εικόνα που παρουσιάζουν οι ιταλικές εφημερίδες της εποχής. Από εκεί πιάνουν, κι έτσι αποτυπώνουν, την ιστορία του τραγικού ναυαγίου. Ο αντίκτυπος της καταστροφής του Τιτανικού μεταφράζεται για μια μικρή περιοχή της Ιταλίας σε έναυσμα για την ενασχόλησή της με τους ασυρμάτους και γενικότερα με τις ηλεκτρικές συσκευές, για τους αδερφούς Ducati αυτό ισχύει στον υπερθετικό βαθμό. Λίγα χρόνια μετά, το 1926, ιδρύεται η Società Radio Brevetti Ducati που κατασκευάζει ασυρμάτους και ουδεμία σχέση έχει με τις μοτοσυκλέτες! Τον Ιούνιο του ΄35 μπαίνουν τα θεμέλια του εργοστασίου στο Borgo Panigale, ενώ μέχρι και τις αρχές του πολέμου η εταιρία έχει ανοίξει υποκαταστήματα και αντιπροσωπείες σε Λονδίνο, Παρίσι, Νέα Υόρκη και Σίδνεη. Ακόμα δεν υπάρχει καμία σχέση με μοτοσυκλέτες, αλλά έχουν προχωρήσει εκτός από τους ασυρμάτους και τα ηλεκτρονικά κυκλώματα και σε «δημοφιλείς» ηλεκτρικές συσκευές, όπως μηχανές ξυρίσματος, μαγνητόφωνα κτλ. Μάλιστα έχουν φτιάξει και μια ιδιαίτερα εξελιγμένη κινηματογραφική μηχανή καθώς και προτζέκτορα από τα οποία σώζεται μονάχα ένα αντίγραφο από την πρώτη. Κατά τη διάρκεια του πολέμου το εργοστάσιο επιτάσσεται για να κατασκευάσει ασυρμάτους για τις δυνάμεις του άξονα και το ’44 βομβαρδίζεται από τους συμμάχους μέχρις ολοκληρωτικής καταστροφής. Η λήξη του πολέμου βρίσκει την Ducati χωρίς εργοστάσιο και αντικείμενο εργασίας. Δεν υπάρχει ζήτηση για ασυρμάτους ενώ οτιδήποτε το ηλεκτρικό, όπως οι μηχανές ξυρίσματος, θεωρείται πολυτέλεια σε μια χώρα απογυμνωμένη από κάθε τομέα της παραγωγής της, με πολίτες στα όρια της οικονομικής εξαθλίωσης.

Τα αδέρφια ψάχνουν αυτό που ο άλλος θα θέλει να αγοράσει από το υστέρημά του, ψάχνουν δηλαδή να βρουν μια ανάγκη και να την καλύψουν. Παρατηρούν ότι μαζί με τις υποδομές έχουν καταστραφεί και αποδιοργανώθηκαν και τα μέσα μαζικής μεταφοράς, και έτσι ο κόσμος έχει ανάγκη από ένα πολύ φτηνό μεταφορικό μέσο, με εξίσου μηδαμινή ή ελάχιστη συντήρηση και κατανάλωση. Εξαιτίας της ανέχειας το ποδήλατο έχει γίνει κιόλας το κύριο μεταφορικό μέσο για όλη την οικογένεια, ήδη πριν από τη λήξη του πολέμου όπου τα καύσιμα έφτασαν να δίνονται με δελτίο. Οι αφοι Ducati λοιπόν αποφασίζουν να κατασκευάσουν έναν κινητήρα που θα τοποθετείται σε κάθε ποδήλατο, ακόμα και από τον πελάτη μόνο του. Ξεκινούν την παραγωγή στα ερείπια του εργοστασίου και λίγο μετά, μέσα στο ’46, βγάζουν και το πρώτο μοτοποδήλατο. Αυτό εξελίσσεται σε μίνι μοτοσυκλέτα, ενώ τα κέρδη μαζί με την ξένη βοήθεια προς τις βιομηχανίες, δίνουν τη δυνατότητα να φτιαχτεί το εργοστάσιο καθώς και να ξεκινήσει και πάλι η παραγωγή των ηλεκτρονικών! Τώρα αρχίζει πραγματικά η μεταμόρφωση της Ducati!

 

Η Ducati όπως την ξέρουμε τώρα

            Το 1953 η εταιρία σπάει σε δύο ξεχωριστά τμήματα, την Ducati Meccanica και την Ducati Elettrotecnica. Από εδώ και πέρα η ενασχόληση με τις μοτοσυκλέτες δεν πρόκειται να είναι βιοποριστικό στοιχείο για να σταθούν στα πόδια τους, αλλά εξελίσσεται σε πάθος. Ένα χρόνο μετά, το ’54, γίνεται μέλος της εταιρίας ο εκπληκτικός Fabio Taglioni, μηχανικός, εφευρέτης και οραματιστής. Είναι ένας από όλους όσους καταπιάστηκαν με το δεσμοδρομικό σύστημα οδήγησης βαλβίδων (όχι ο πρώτος) και αυτός που το τελειοποίησε αρκετά για να μπει στην παραγωγή μέσα σε τρία χρόνια. Όλα αυτά ανήκουν από εκεί και πέρα στην γενική ιστορία της Ducati, που δεν θα μας απασχολήσουν τώρα. Αλλά επιγραμματικά πέρασαν και την κρίση της μοτοσυκλέτας της δεκαετία του ’60. Με τα οικονομικά του κόσμου να είναι πολύ καλύτερα, και την άνοδο της FIAT, οι πωλήσεις των αυτοκινήτων σημειώνουν ρεκόρ αυξήσεων σε βάρος της μοτοσυκλέτας. Η Ducati επικεντρώνεται έτσι σε πιο «εξωτικό» ρόλο, κάνει σημαία της τη διάταξη "L" και το δεσμοδρομικό σύστημα και συνεχίζει την πορεία της με παρουσία σε αγώνες και πρωταθλήματα, μέσα από μια συνεχή αλλαγή ιδιοκτησίας.

Το ’80 η Ducati Elettrotecnica γίνεται Ducati Energia και οι ελάχιστοι δεσμοί που είχαν παραμείνει ανάμεσα στις δύο εταιρίες, σπάνε για πάντα. Από την εποχή του ‘50 που χωρίστηκε η εταιρία, η Ducati Energia είχε παραμείνει ως προμηθευτής της Motor, με ολοένα και μικρότερη συνεργασία. Δεν τους χωρίζουν παρά μια απόσταση που καλύπτεται με τα πόδια, και μοιράζονται το ίδιο όνομα, ωστόσο οι δύο εταιρίες είναι εδώ και δεκαετίες πλήρως ανεξάρτητες. Η Ducati Energia εξελίχθηκε σ’ έναν κολοσσό, με εργοστάσια σε πέντε διαφορετικές χώρες και συμβόλαια σε ολόκληρο τον κόσμο. Ανάμεσα σε άλλα κατασκευάζει ανεμογεννήτριες, βιομηχανικούς πυκνωτές, συστήματα δρομολόγησης σιδηροδρόμων και πολλά ακόμα. Μαζί με αυτά και ανορθωτές που προμηθεύει σε κατασκευαστές μοτοσυκλετών, ακόμα και στη Honda! Το Hornet είναι ένα τέτοιο παράδειγμα. Ουσιαστικά αυτή είναι η Ducati που ξεκίνησε το 1926 και πέρα από το διάλειμμα που γέννησε τις μοτοσυκλέτες, η Energia είναι η εταιρία που αντιπροσωπεύει το όραμα του πατέρα των τριών αδερφών Ducati. Θέλοντας η Energia να μπει στην αγορά των ηλεκτρικών οχημάτων, κατασκευάζοντας ήδη τα πρώτα μοντέλα, ίσως να σκέφτηκε την επανασύνδεση με το παιδί της, την Ducati Motor. Όμως μετά την απόκτηση από την Audi το σενάριο αυτό δείχνει να απομακρύνεται και να γίνεται εφιαλτικότερο, να φτάσουν δηλαδή ακόμα και στον ανταγωνισμό.

            Αποδεικνύεται λοιπόν ότι χωρίς τον Β΄ΠΠ δεν θα υπήρχαν ποτέ μοτοσυκλέτες Ducati. Οι αδερφοί Ducati βρήκαν στις μοτοσυκλέτες το μέσο για να ξανά χτίσουν την αγαπημένη τους εταιρία, αλλά έβαλαν τόση προσπάθεια στην εξέλιξη και ενέπλεξαν τόσους ανθρώπους που έφτιαξαν μια ξεχωριστή οντότητα, μια εταιρία που το Ιταλικό κράτος διέσωσε τη δεκαετία του ’50, όταν οι αφοι Ducati την άφησαν για την Elettrotecnica. Όμως ακόμα και τώρα, εκεί που φτιάχνονται Panigale και Monster, δεν πρέπει να τολμήσει να πει κανείς στους κοντοκουρεμένους Ιταλούς των γραμμών παραγωγής, ότι πατέρας του ασυρμάτου είναι ο Thomas Edison. Εκτός απ’ το ότι θα έχει διαπράξει ιστορικό λάθος, θα τους εξοργίζει στον ίδιο βαθμό που θα εξοργίζονταν και οι ίδιοι οι αδερφοί Ducati!

 

Πριν από την δημιουργία της Honda Motor Co.

            Πολύ πιο μακριά, αλλά την ίδια ακριβώς χρονιά πίσω στο 1926, ένας δεκαεννιάχρονος νέος που έχει αφήσει από τα δεκαπέντε του το σχολείο, εργάζεται στο μεγαλύτερο και πιο εξελιγμένο συνεργείο του Τόκιο. Το όνομά του είναι Soichiro Honda και χρόνια μετά στην αυτοβιογραφία του, θα γράψει για τον ιδιοκτήτη αυτού του συνεργείου ότι είναι ο άνθρωπος για τον οποίο τρέφει τον πιο δυνατό σεβασμό, από κάθε άλλο στον κόσμο. Ο κ.Honda δουλεύει με βάση τα εκεί πρότυπα, που διαφέρουν απείρως από τα δεδομένα που έχει ο δυτικός κόσμος. Μαζί με δεκάδες άλλους έφηβους βοηθούς, κοιμάται σε πατάρι του συνεργείου, τρώει εκεί, και αμείβεται με χαρτζιλίκι χωρίς να υπάρχει σαφές ωράριο, οπωσδήποτε όμως για περισσότερες από δώδεκα ώρες την ημέρα. Το 1926 είναι η χρονιά που ο κ.Honda, έχοντας συμπληρώσει ήδη τέσσερα χρόνια στο συνεργείο, ξεχωρίζει ανάμεσα σε όλους τους υπόλοιπους για την αφοσίωση, την επιμέλεια και την επιμονή που δείχνει στην εργασία του. Αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι δύο χρόνια μετά, ολοκληρώνοντας την εξαετή εκπαίδευσή του, ο κ.Honda αποκτά στο Hamamatsu την αντιπροσωπεία του συνεργείου, το γνωστό στους λάτρεις της μάρκας, Art Shokai. Αυτή ήταν μια μοναδική περίπτωση ανάμεσα στους εκπαιδευόμενους του κ. Sakakibara, απόδειξη της εμπιστοσύνης που έτρεφε για αυτόν ο ιδιοκτήτης του πρώτου Art Shokai στο Τόκιο.

            Μέσα σε ελάχιστο χρόνο ο κ.Honda προσπέρασε κάθε περιγραφή εργασίας που συνήθως λαμβάνει χώρο σ’ ένα συνεργείο, κερδίζοντας τον τίτλο “ο Edison του Hamamatsu” ολοκληρώνοντας πάμπολλες ευρεσιτεχνίες. Υπάρχει φωτογραφικό υλικό, αλλά και μαρτυρίες πέρα από τις δικές του, που δείχνουν ότι το Art Shokai στο Hamamatsu είχε κατασκευάσει πυροσβεστικά οχήματα, σκουπιδιάρικα, και είχε αυξήσει τη χωρητικότητα σε αστικά λεωφορεία, αναβαθμίζοντας το συνεργείο σε τοπικό προμηθευτή κρατικών οχημάτων. Μέχρι το 1936 το συνεργείο φτάνει να έχει προσωπικό τριάντα ατόμων, μαζί με τους έφηβους που μένουν σε αυτό. Η νιόπαντρη γυναίκα του Soichiro ανέλαβε το ταμείο, καθώς και την ετοιμασία του γεύματος του προσωπικού. Ο ίδιος ο κ.Honda θέλησε να επικεντρωθεί στην αγωνιστική ενασχόληση, αλλά την εγκατέλειψε μετά από ένα ατύχημα για το οποίο δεν ευθυνόταν παρόλο που οδηγούσε. Το ατύχημα άφησε τον αδερφό του με κινητικά προβλήματα και μετά τα κλάματα και τα παρακαλετά της γυναίκας του, αποφασίζει να αποσυρθεί από την αγωνιστική δράση. Η ίδια η γυναίκα του όμως δίνει μια άλλη εκδοχή, που φαντάζει πιο κοντά στην ιαπωνική κουλτούρα, λέγοντας πώς δεν οφείλεται σε εκείνη η απόφαση του Soichiro να αποσυρθεί, αλλά στην παρέμβαση του πατέρα του και πατριάρχη της οικογένειας. Όπως και να ‘χει οι εποχές σκοτώνουν γενικά τους αγώνες στην Ιαπωνία για την οποία ξεκινά μια από τις πιο μαύρες περιόδους της ιστορίας της. Το 1937, μετά από διάσπαρτες και κλιμακούμενες εχθροπραξίες με την Κίνα, η Ιαπωνία εισβάλλει στο έδαφός της και ξεκινά ο Β΄ Σινοϊαπωνικός Πόλεμος που παύει μονάχα με το τέλος του Β΄ΠΠ. Όμως μέχρι την επίθεση της Ιαπωνίας στην αμερικανική βάση, το ’41, επικρατεί στο εσωτερικό της μια σχετική ηρεμία. Ο κ.Honda, όπως και όλοι οι Ιάπωνες, ατενίζει ένα πιο αισιόδοξο μέλλον από αυτό που πραγματικά έρχεται και αλλάζει πλήρως τα μελλοντικά του πλάνα. Αποφασίζει να εξελίξει το συνεργείο σε βαριά βιομηχανία, κατασκευάζοντας ελατήρια πιστονιών. Βρίσκει όμως αντιμέτωπους τους επενδυτές που βλέπουν ότι το συνεργείο έχει πολύ καλά κέρδη και δεν δέχονται να τον βοηθήσουν να κάνει το αμφιλεγόμενο βήμα. Ως άνθρωπος που δεν υπολογίζει τέτοια εμπόδια, χρησιμοποίησε τελικά τα προαναφερθέντα κέρδη για να ιδρύσει την Tokai Seiki Heavy Industry με συνέταιρο τον Shichiro Kato, έναν απλό γνωστό του με τον οποίο μπορεί να μην τους έδενε η στενή φιλία, αλλά υπήρχε κάτι ισχυρότερο, ένας μεγάλος αλληλοσεβασμός.

 

Η αρχή της βιομηχανοποίησης

            Ο κ.Kato τοποθετήθηκε πρόεδρος και ο κ.Honda ανέλαβε την εξέλιξη των ελατηρίων επενδύοντας τα χρήματά του στην αγορά του εξοπλισμού. Όπως έχει ο ίδιος πει, ο λόγος που επέλεξε το συγκριμένο ανταλλακτικό είναι γιατί απαιτεί ελάχιστο μέταλλο για να κατασκευαστεί, ενώ πωλείται σε εξαιρετική τιμή. Στα τέλη της δεκαετίας του ’30 τα ελατήρια πιστονιών άξιζαν περισσότερο από το ασήμι με το ίδιο βάρος. Άρα το κέρδος ήταν τεράστιο, και ο κ.Honda πίστευε ότι θα μπορούσε σχετικά εύκολα να κατασκευάζει τα ελατήρια σε μεγάλη κλίμακα. Ωστόσο για το πρώτο διάστημα το τελικό αποτέλεσμα ήταν απογοητευτικό και η όλη διαδικασία "έρευνας και αποτυχίας", άρχισε να βάζει σε κίνδυνο την βιωσιμότητα του Art Shokai που στο μεταξύ είχε μεγαλώσει σε προσωπικό πενήντα ατόμων. Επιπρόσθετα είχε αναγκαστεί να πουλήσει υπάρχοντα δικά του και της γυναίκας του, ενώ από την υπερ-προσπάθεια άρχισαν να χαράσσονται ρυτίδες στο πρόσωπό του. Ο ίδιος έχει πει πως εκείνη την περίοδο δούλεψε σκληρότερα από κάθε άλλη στιγμή της ζωής του. Για άλλη μία φορά ο κ.Honda αποφασίζει να μην σταματήσει μπροστά στα προβλήματα, και ενώ έτρεφε απέχθεια για το σχολείο και τις γνώσεις που αποκομίζει κανείς από εκεί, παραδέχτηκε ότι του ήταν αναγκαίο. Αρχίζει να επισκέπτεται το τμήμα του πανεπιστημίου Hamamatsu Industrial Institute (τώρα Faculty of Engineering στο πανεπιστήμιο της Shizuoka) παρακολουθώντας τις διαλέξεις στο αμφιθέατρο. Για δύο χρόνια είναι διευθυντής το πρωί και μαθητής το απόγευμα.

Όσο κλιμακώνεται ο πόλεμος με την Κίνα, τόσο έβλεπε κανείς τους μαθητές του πανεπιστημίου να πηγαίνουν με τα πόδια στο μάθημα, μερικές φορές υποσιτισμένοι. Ο κ.Honda πήγαινε με το αυτοκίνητό του, επίσης είχε την ίδια ηλικία με τον καθηγητή τους, και αυτό για κάποιους θεωρήθηκε προσβλητικό, βάση της Ιαπωνικής κουλτούρας. Ο διευθυντής λοιπόν τον πλησίασε και του είπε ότι δεν πρόκειται ποτέ να πάρει δίπλωμα, όσο και αν προσπαθεί. Η απάντηση του κ.Honda ήταν πως το δίπλωμα που του αρνιούταν έχει μικρότερη αξία από ένα εισιτήριο για τον κινηματογράφο! "Ακόμα και το εισιτήριο σου ανοίγει την πόρτα του κινηματογράφου, το δίπλωμα μόνο του δεν ανοίγει καμία"! Χρόνια μετά, όταν ο κ.Honda ήταν πλέον ένας βιομήχανος με παγκόσμια εμβέλεια, ο διευθυντής αυτός που επίσης είχε εξελιχθεί καταφέρνοντας να γίνει πρύτανης ενός από τα πιο διακεκριμένα κινέζικα πανεπιστήμια, επικοινώνησε μαζί του λέγοντας πώς η στάση του ήταν ένα λάθος.

            Με τις γνώσεις που αποκομίζει από τις διαλέξεις, ο κ.Honda επιστρέφει και βελτιώνει την παραγωγή των ελατηρίων, προσεγγίζοντας ταυτόχρονα την Toyota, ευελπιστώντας να γίνει προμηθευτής της. Κλείνοντας το πρώτο συμβόλαιο, αφήνει το Art Shokai στους εκπαιδευόμενούς του και αναλαμβάνει πρόεδρος της Tokai Seiki. Υπάρχει ωστόσο ένα νέο πρόβλημα. Από τα πενήντα δείγματα που έστειλε στην Toyota, μόνο τα τρία είναι εντός προδιαγραφών. Ανακαλύπτει ότι η μαζική παραγωγή είναι αντιστρόφως ανάλογη της ποιότητας και αποφασίζει να βάλει ένα τέλος σε αυτό. Για τα επόμενα δύο χρόνια ταξιδεύει σε όλη την Ιαπωνία συνομιλώντας με μεταλλουργούς, συλλέγοντας πληροφορίες και γνώσεις, εξελίσσοντας διαρκώς τις γραμμές παραγωγής του. Στις αρχές του 1941 η εταιρία του φτάνει να απασχολεί 2.000 άτομα και να έχει συμβόλαιο με την Toyota καθώς και άλλους μεγάλους κατασκευαστές.

Στην αυγή λοιπόν του Β΄ΠΠ, τον Δεκέμβριου του 1941 που εμπλέκεται και η Ιαπωνία, ο Soichiro Honda έχει εκπληρώσει ήδη το βιομηχανικό πλάνο που οραματιζόταν και εξακολουθεί να μην έχει καμία απολύτως επαφή με μοτοσυκλέτες. Η Tokai Seiki επιτάσσεται όμως στον έλεγχο του στρατού και ένα χρόνο μετά η Toyota αναλαμβάνει το 40% υποβαθμίζοντας τον κ.Honda από πρόεδρο σε διευθυντή. Το εργοστάσιο καταστρέφεται στο τέλος του πολέμου από βομβαρδισμούς, καθώς και από έναν έντονο σεισμό. Κατά τον πόλεμο ο κ.Honda αποκαλείται "ήρωας της βιομηχανίας" από τον στρατό, καθώς βελτιώνει συνεχώς τις γραμμές παραγωγής, μειώνοντας τις διαδικασίες σε χρόνο και κυρίως σε ανθρώπινο δυναμικό που ήταν πλέον δυσεύρετο. Με την παράδοση στους συμμάχους όλα αυτά τελειώνουν. Η ζωή του κ.Honda αλλάζει ριζικά. Ολόκληρη η Ιαπωνία αλλάζει. Έχει περιέλθει σε κατοχή από τις συμμαχικές δυνάμεις που διαλύουν την αριστοκρατία, και τις μεγάλες εταιρίες και μοιράζουν εκ νέου τη γη στους αγρότες. Όλα αυτά με τις ευλογίες του αυτοκράτορα που φοβάται ότι η ανέχεια θα οδηγήσει το λαό στον κομμουνισμό. Στην Ιαπωνία εκείνη την εποχή γίνεται η πιο πετυχημένη αναδιανομή γης της σύγχρονης ιστορία. Ο κόσμος βλέπει ότι έχουν τελειώσει οι ηγεμονίες, οι μεγάλες εταιρίες, οι πλούσιοι και η αριστοκρατία. Επίσης ανθεί η μαύρη αγορά, σε υπερθετικό βαθμό. Τα καύσιμα είναι ελάχιστα, και διαπραγματεύονται επίσης στη μαύρη αγορά, αναμεμειγμένα με turpentine oil (τερεβινθέλαιο, δηλαδή απόσταγμα ρητίνης καμφοράς, το γνωστό σε όλους νέφτι!). Ο κ.Honda βλέποντας την κατάσταση που επικρατεί πουλά το υπόλοιπο ποσοστό της Tokai Seiki στην Toyota και σε σημερινά λεφτά παίρνει κάτι περισσότερο από μισό εκατομμύριο Ευρώ. Με αυτά αγοράζει ένα δάσος με σκοπό να αυξήσει την παραγωγή του φυτικού υποκατάστατου καυσίμου, και στην πρώτη του προσπάθεια βάζει φωτιά, καταστρέφοντας τη μισή έκταση. Ακόμα δεν έχει καμία ανάμειξη με τις μοτοσυκλέτες.

 

Η μεγάλη στιγμή!

Ο Soichiro περνά τον επόμενο χρόνο απλά πουλώντας το νέφτι στη μαύρη αγορά, περιμένοντας την ζωή να επιστρέψει σε πιο φυσιολογικούς ρυθμούς. Το Σεπτέμβριο του 1946 όμως, βλέπει παρατημένο στο σπίτι ενός φίλου του έναν μικρό κινητήρα που χρησιμοποιούταν ως γεννήτρια για τους στρατιωτικούς ασυρμάτους. Αμέσως του έρχεται η ιδέα να τον τοποθετήσει σε ένα ποδήλατο, καθώς ο κόσμος των πόλεων χρειαζόταν ένα μέσο για να πηγαίνει προς τα έξω, στα χωριά προς αναζήτηση τροφής καθώς αστικές αγορές δεν υπήρχαν. Τα τρένα δεν είχαν σταθερά δρομολόγια και η εικόνα τους εκείνη την εποχή, είναι αυτή της σημερινής Ινδίας, ουδεμία σχέση δηλαδή με το σήμερα. Εκείνο το ηλιόλουστο απόγευμα δημιουργούνταν η Honda όπως την ξέρουμε σήμερα! Ο Soichiro είχε ξεκινήσει από μαθητευόμενος μηχανικός, έγινε βιομήχανος και στον πόλεμο χρησιμοποίησε την εφευρετικότητα του για να αυτοματοποιήσει τις γραμμές παραγωγής. Μπορούσε πλέον να σχεδιάσει από μόνος του χωρίς την βοήθεια κανενός, ένα εργοστάσιο από το μηδέν. Σε μια κατεστραμμένη χώρα όμως, και μάλιστα υπό κατοχή, το θέμα δεν είναι να κατασκευάσεις το εργοστάσιο, αλλά να βρεις αυτό που το εργοστάσιο πρέπει να κατασκευάζει για να έχεις την ανταπόκριση του κόσμου. Ο κ.Honda μόλις είχε ανακαλύψει τις μοτοσυκλέτες! Η ιστορία αυτή μοιάζει με το πρώτο παράδειγμα των Ιταλών που λέγαμε στην αρχή, με μια τεράστια διαφορά όμως. Ο Soichiro Honda είναι από μόνος του μια ολόκληρη εταιρία! Είναι μηχανολόγος, μεταλλουργός, εφευρέτης, επιχειρηματίας, σχεδιαστής, και τελευταία και χημικός. Στο Hamamatsu συναρμολογεί τους κινητήρες πάνω σε ποδήλατα και σε αυτό το νέο ξεκίνημα τον βοηθά ένας άλλος γνωστός από την εποχή του Art Shokai, για ακόμα μια φορά βρίσκει επενδυτές βάση του αλληλοσεβασμού και όχι της φιλίας ή του καθαρού συμφέροντος. Οι μαυραγορίτες, που έχουν ζεστό χρήμα, κάνουν ουρές στο μαγαζί του κ.Honda που δεν τους αφήνει να φύγουν χωρίς να πάρουν και ένα μπιτόνι από το δικό του καύσιμο. Από εδώ και πέρα διαγράφεται μια πορεία που θα αλλάξει για πάντα την εικόνα της μοτοσυκλέτας, βασικά θα την διαμορφώσει και θα την κάνει προσιτή σε όλο τον κόσμο. Επίσης σε αντίθεση με το πρώτο παράδειγμα, στην περίπτωση της Honda δεν αρκεί μια παράγραφος για να συνοψίσει κανείς ούτε επιγραμματικά την πορεία της τα επόμενα χρόνια. Όπως μου είπε ο κύριος Lodi άλλωστε, η Ducati είναι βιοτεχνία μπροστά στις άλλες εταιρίες. Στην περίπτωση της Honda μιλάμε για την γέννηση μιας βιομηχανίας. Μελετώντας τις ιστορίες πίσω από κάθε φίρμα, εστιάζοντας στην εποχή του Β΄ΠΠ, βγαίνει ένα βασικό συμπέρασμα. Το οποίο είναι ότι χωρίς αυτόν, δυστυχώς, δεν θα είχαν δημιουργηθεί πολλές από τις μάρκες που τώρα γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά, αν και αυτό δεν είναι και πολύ σίγουρο για την περίπτωση του Soichiro Honda. Κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει ότι ο ανήσυχος Soichiro δεν θα καταπιανόταν και με τις μοτοσυκλέτες κάποια στιγμή. Ίσως να ήταν το "παραπαίδι" του ανάμεσα σε έναν βιομηχανικό κολοσσό, όπως συνέβη με την περίπτωση της Kawasaki. Μπορεί από την άλλη να μην υπήρχαν καθόλου αυτοκίνητα, μοτοσυκλέτες, σκάφη και αεροσκάφη της Honda και ο ίδιος ο Soichiro να είχε συνεχίσει την βιομηχανική του συνεργασία με την Toyota, ή να την είχε εξαγοράσει κιόλας. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίζει πώς θα μπορούσαν να είχαν εξελιχθεί τα πράγματα χωρίς τον Β΄ΠΠ, αλλά ένα είναι το μόνο σίγουρο. Η μοτοσυκλέτα όπως την ξέρουμε σήμερα, έχει βγει μέσα από μια τεράστια καταστροφή. Άνθρωποι που κανονικά δεν θα είχαν σχέση μαζί της, έγιναν μοτοσυκλετιστές από ανάγκη και έμαθαν να αγαπούν ένα μέσο μεταφοράς, που η μέχρι τότε πορεία του δεν προμήνυε ότι θα γίνει τόσο μαζικό!

 

Πηγές:

Ο κ. Livio Lodi αυτοπροσώπως

Το βιβλίο "Honda Motor The Men, the Management, the Machines"

Τα διαδικτυακά, ιστορικά αρχεία των Ducati και Honda

 

Update - 16/10/2015

Εδώ και λίγες μέρες, η Honda ολοκλήρωσε μία σειρά manga με την ιστορία της, ξεκινώντας από το πρώτο βήμα. Φαίνεται κι από εδώ, ο τρόπος με τον οποίο ο πόλεμος συνετέλεσε στην δημιουργία των μοτοσυκλετών, αλλά φυσικά απουσιάζουν οι λεπτομέρειες ορισμένων καθοριστικών βημάτων, όπως το λαθρεμπόριο καυσίμων και άλλων λεπτομερειών που βρίσκονται στο παραπάνω κείμενο... Είναι όμως μια ωραιοποιημένη εκδοχή της ιστορίας της, και παρακολουθείται ευχάριστα, ενώ συνεχίζεται και πέρα από όσα θέλησε το δικό μας άρθρο να καλύψει. Όσο κατεβαίνετε προς τα κάτω, υπάρχουν τα ίδια βίντεο στα Ιαπωνικά, για τους λίγους οπαδούς των manga, που θέλουν να ακούν την πρωτότυπη εκδοχή...

 Μέρος 1ο:

 

 Μέρος 2ο:

 Μέρος 3ο:

 Μέρος 4ο:

 

 Μέρος 5ο:

 

 Επίλογος:

 

Η αυθεντική, Ιαπωνική εκδοχή:

 Μέρος 1ο:

 

 

 

 

 Μέρος 2ο:

 

 

 

 Μέρος 3ο:

 

 

 

 Μέρος 4ο:

 

 

 Μέρος 5ο:

 

 Επίλογος: