Ταξίδι - Ελληνόφωνα χωριά της απουλίας

4/5/2015

Στον ιταλικό νότο, μια άλλη, ξεχασμένη Ελλάδα, με υποδέχτηκε και με καλωσόρισε στην αγκαλιά της. Με τις πινακίδες των εννιά ελληνόφωνων χωριών της Απουλίας να μου εύχονται ολόθερμα το… Kalos irtate, οι κάτοικοί τους, οι Γραικάνοι, μου πρόσφεραν ένα αλησμόνητο μάθημα Ιστορίας.
Calimera, Castrignano dei Greci, Corigliano d’ Otranto, Martano, Martignano, Soleto, Sternatia, Zollino, Melpignano. Εννιά συνολικά κωμοπόλεις και οικισμοί, που απλώνονται γεωγραφικά στο περίφημο "τακούνι της ιταλικής μπότας", απαρτίζουν την ελληνόφωνη περιοχή της Κάτω Ιταλίας (Απουλία), γνωστότερη ως Grecia Salentina. Πρόκειται για μια περιοχή 100 τετραγωνικών χιλιομέτρων νοτίως της πόλης Lecce, που κατοικείται από 40.000 κατοίκους, των οποίων τα ήθη, τα έθιμα, αλλά κυρίως η γλώσσα τους –η γραικάνικη διάλεκτος– αναδύουν άρωμα και πολιτισμό ελληνικό.
Ανατρέχοντας άλλωστε στα αρχαία κείμενα του Στράβωνα και του Ηρόδοτου, προκύπτουν αδιάσειστα στοιχεία αναφορικά με την ελληνικότητα της περιοχής, ενώ οι πρώτες αναφορές ξεκινούν από την Μινωική εποχή, όταν η σημερινή Απουλία ήταν η χώρα των Ιάπυγων, των Μεσσάπιων και των Λευκανών.
Παρά το γεγονός της μακραίωνης ελληνικής παρουσίας στην περιοχή της Απουλίας, οι σύγχρονες επιστημονικές απόψεις (στηριζόμενες φυσικά στις διαθέσιμες ιστορικές πηγές) δεν έχουν καταφέρει να αποσαφηνίσουν επαρκώς για το εάν το ελληνικό γλωσσικό στοιχείο της περιοχής έλκει την προέλευσή του από την αρχαιότητα ή προέκυψε κατά την βυζαντινή περίοδο, εξαιτίας της μετακίνησης ελληνικών πληθυσμών στην περιοχή –με την μορφή μεταναστευτικών κυμάτων– από την Πελοπόννησο.
Η διάλεκτος των Γκραίκων (όπως ονομάζουν τον εαυτό τους οι γηγενείς των ελληνόφωνων χωριών της Απουλίας), από τις αρχές του 20ου αιώνα έχει αποτελέσει θέμα εκτεταμένης έρευνας και μελέτης από κορυφαίες προσωπικότητες της διεθνούς φιλολογικής κοινότητας. Ωστόσο, ασφαλή συμπεράσματα σχετικά με την προέλευση της γλώσσας δεν έχουν ακόμα προκύψει.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1990, εννιά δήμοι της περιοχής προχώρησαν στην δημιουργία ενός ενιαίου οργανισμού (Unione dei Comuni della Grecia Salentina), με σκοπό τη διάσωση της ελληνικής πολιτιστικής και ιστορικής τους κληρονομιάς. Παράλληλα, στο πανεπιστήμιο του Lecce, ιδρύθηκε και ξεκίνησε να λειτουργεί έδρα ελληνικής φιλολογίας.
Η δική μου γνωριμία με τα ελληνόφωνα χωριά της Grecia Salentina, που έγινε παρέα με μια λευκή Suzuki DL650A V-Strom, συνοδεύτηκε από την συγκλονιστική διαπίστωση ότι οι κάτοικοί της αποτελούν την πιο τρανή απόδειξη για την ελληνικότητα της συγκεκριμένης περιοχής. Αρκετοί ήταν εκείνοι που μου δήλωσαν απερίφραστα ότι είναι Γκραικάνοι, όχι μόνο στην κουλτούρα αλλά στη μνήμη και στην καρδιά. Παντού συνάντησα ονόματα ελληνικά: στα χωριά, στους δρόμους, στις επιγραφές καταστημάτων – ακόμα όμως και το τοπίο, ένα κλασικό οικοσύστημα ξερολιθιάς και ελιάς, θύμιζε έντονα αντίστοιχο ελληνικό.

Δίχως υπερβολή, η παρουσία μου στα χωριά των Γκραικάνων, μόνο χαρά και ενθουσιασμό προσέδιδε στους ντόπιους, αφού απέναντί τους είχαν ένα "λεντίτι" (αδελφό) από την Ελλάδα. Ενώ εγώ από την πλευρά, με έκπληξη συνειδητοποιούσα ότι η περιπλάνηση με την λευκή V-Strom 650 στα ελληνόφωνα χωριά της Grecia Salentina είχε μετουσιωθεί σε κάτι δυνατότερο και πιο συναρπαστικό από ένα συνηθισμένο ταξίδι στην ιταλική γη. Παραδόξως, το οδοιπορικό μου στην Απουλία είχε προσλάβει την μορφή μιας ενθουσιώδης αναζήτησης άλλου ενός χαμένου κρίκου της μακριάς αλυσίδας του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.
Τι πήρα μαζί μου αποχαιρετώντας την ελληνόφωνη γη της Απουλίας; Ένα γκραικάνικο ερωτικό τραγούδι, που έκλεισα για πάντα μέσα
στην καρδιά μου:

"Orrio tto fengo pu su ste kanoni
orrio tto fengon io pu s’ oste panu su.
Esprize tikane, sekundu o chioni
jo llustro pu embie o fengo’pu cipanu.
Ma en io ttosso ciso mea spiandorro
Cino pu ferefse i kkardian emena,
io t’ ammai-ssu, a maddhia, o muson olo
Pou kante o fengo, kanononta esena!"

("Ωραίο το φεγγάρι που κοιτούσες.
Ωραίο το φεγγάρι που ήταν πάνω σου.
Άσπριζαν τα πάντα σαν το χιόνι
για το φως που το φεγγάρι έστελνε από εκεί ψηλά.
Μα δεν ήταν τόσο αυτή η μεγάλη λάμψη
αυτό που πλήγωσε την καρδιά μου,
όσο τα μάτια σου, τα μαλλιά, όλο το πρόσωπο
που μάγευαν το φεγγάρι που κοιτούσε εσένα!")

Κωνσταντίνος Μητσάκης

https://bit.ly/MOTO_668

Από τον

Φίλιππο Σταυριδόπουλο

9/7/2025

Η τροχαία αναφέρει ότι ο οδηγός του Tesla εγκατέλειψε το σημείο του δυστυχήματος πεζός, αλλά συνελήφθη αργότερα και τέθηκε υπό κράτηση αντιμετωπίζοντας πολλές κατηγορίες.

Οι ερευνητές της τροχαίας αυτοκινητοδρόμων της California, δήλωσαν ότι ο Ulysses Jimenez “εσκεμμένα” χτύπησε με το όχημά του τη μοτοσυκλέτα που οδηγούσε ο Jorge Uribe, ο οποίος πέθανε επί τόπου.

Ο Ulysses Jimenez, 22 ετών, οδηγήθηκε στη φυλακή με κατηγορίες για φόνο πρώτου βαθμού και εγκατάλειψη σκηνής δυστυχήματος με τραυματισμό, για το περιστατικό που συνέβη τη Δευτέρα στις 8 το βράδυ, κατά τις αρχές. Σύμφωνα με αναφορά τους, το κόκκινο Tesla κινούταν με υπερβολική ταχύτητα στην λωρίδα ταχείας κυκλοφορίας όταν «σκόπιμα» προσέκρουσε στο πίσω μέρος μιας γκρι μοτοσυκλέτας.

Ο 53χρονος μοτοσυκλετιστής, Jorge Uribe, σκοτώθηκε επί τόπου.

Το Tesla συνέχισε την πορεία του και συγκρούστηκε με ένα μαύρο Ram στο οποίο επέβαιναν έξι άτομα, όλα εκ των οποίων τραυματίστηκαν και μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο, σύμφωνα με την τροχαία.

Η ακρόαση του κατηγορούμενου για τη δολοφονία του μοτοσυκλετιστή αναβλήθηκε με τον άνδρα που κατηγορείται ότι σκόπιμα χτύπησε και σκότωσε τον μοτοσυκλετιστή, με το Tesla του, σε λωρίδα υψηλής ταχύτητας αυτοκινητοδρόμου να αντιμετωπίζει τώρα κατηγορία για φόνο.

Μετά τις συγκρούσεις, η αστυνομία αναφέρει ότι ο οδηγός του Tesla εγκατέλειψε το σημείο πεζός, αλλά συνελήφθη και τέθηκε υπό κράτηση λίγο αργότερα.

Οι αρχές δεσμεύτηκαν να διεξάγουν πλήρη και ενδελεχή έρευνα για το περιστατικό ώστε να αποκαλύψουν όλα τα γεγονότα και την αιτία που οδήγησε σε κάτι τέτοιο, ώστε να αποδώσουν δικαιοσύνη στα θύματα και τις οικογένειές τους.

Από την πρώτη στιγμή μιλούν για σκόπιμη ενέργεια του οδηγού του αυτοκινήτου και όχι για τροχαίο.

Διερευνάται επίσης, το εάν ο Jimenez οδηγούσε υπό την επήρεια ναρκωτικών.

Μια διερχόμενη οδηγός κατέγραψε τον Jimenez ξυπόλητο και με χαρτονομίσματα στο χέρι, να ζητάει μεταφορά καθώς απομακρυνόταν από το διαλυμένο Tesla.

“Νομίζω προσπαθούσε να πάρει μια κούρσα, αλλά κανείς δεν σταματούσε. Μετά άρχισε να νευριάζει και να βρίζει τον κόσμο”, δήλωσε η οδηγός.

Η ίδια αναφέρει ότι η αστυνομία περικύκλωσε τον Jimenez με τα όπλα στα χέρια και ότι ενώ αρχικά δεν υπάκουσε στις εντολές, τελικά συνελήφθη χωρίς περαιτέρω επεισόδια.